3 Soruda Brezilya’daki Kongre baskını ve protestolar
Hüsamettin Aslan, göstericilerin Brezilya’daki Ulusal Kongre baskınının art planını, son durumu ve gelecek senaryolarını 3 soruda AA Tahlil için kaleme aldı.
ötürüsıyla seçim sonuçlarının açıklanmasının akabinde Bolsonaro destekçileri evvel ülkede günlerce otoyol kapatma hareketleri yaptı. Akabinde da ordu karargahları önünde düzenledikleri şovlarda silahlı kuvvetleri Lula’ya karşı müdahaleye çağırdı.
Brezilya’nın başşehri Brasilia’da yasama, yürütme ve yargı organlarına ilişkin temel kurumların bulunduğu Üç Kuvvetler Meydanı (Praça dos Tres Poderes), eski Devlet Lideri Bolsonaro taraftarlarının işgaline sahne oldu. Planalto Sarayı, Ulusal Kongre ve Federal Yüksek Mahkeme (STF) binaları Bolsonaristler tarafınca ele geçirildi.
Lula da Silva, Bolsonaro’nun destekçilerinin Brasilia’daki Üç Kuvvetler Meydanı ve burada Kongre’yi, Başkanlık Sarayı’nı ve Yüksek Mahkeme’yi işgal etmesinden bir gün daha sonra sağcı yüklü olan ülkenin 27 eyalet valisini toplayarak birlik ve birliktelik bildirisi verdi. Bu manzara Brezilya siyasi tarihinde seçkin görülen görüntülerden bir tanesiydi.
Yaşanan bu darbe kalkışmasının başarısız olması Lula’ya avantaj sağlayarak kurumsal yetkileri tam olarak kullanımına müsaade verecektir. Çünkü 8 Ocak isyanı, demokrasi ve demokratik yönetişim bahislerini ve Lider Lula’nın meşruiyet tartışmasını ortadan kaldıracaktır. Zira Başşehrin Bolsonaro yanlıları tarafınca basılması, çok sağın Brezilya’da demokrasi için bir tehdit olmaya devam ettiğini gösteriyor.
Brasilia’da isyancıları durdurmak için polis ve ordunun güvenlik zafiyeti göstermesi Bolsonaro’nun ülkenin güvenlik servisleri ve ordu ortasında takviyesini sürdürdüğünü gösteriyor. Brezilya’da demokrasi galip geldi ancak sistem çatırdadı. Ülke, demokratik kurumlarının dirençli olduğunu gördü. Fakat bir daha de bu kurumların güçlendirilmesi gerektiği de anlaşıldı. Lula’nın artık bunu yapmak için elinde daha da büyük bir fırsat var. Lakin Lula’nın, hükümetinin ve Brezilya demokrasisinin gücünü göstermek için evvel olaya karışanları cezalandırması gerekiyor.
Lula gazetecilere verdiği demeçte, “Askeri polis ortasında bu suça ortak olan biroldukça insan vardı. Silahlı kuvvetlerden kabahat ortağı olan birfazlaca kişi vardı.”, “Saray kapısının bu insanları içeri almak için açıldığına inanıyorum zira kapının kırık olduğunu görmedim.” dedi.
Lula ayrıyeten, “Ordu, ekim seçimlerinin sonuçlarının bozulması için yaygara koparan ve genel merkezin haricinde konuşlanmış Bolsonaro taraftarlarının iki aydır kamp kurmasını caydırmak için hiç bir şey yapmadığı” için orduya yönelik tenkitlerini artırdı.
Başkan Lula, yaşanan hadiselerden süreksiz de olsa güçlenerek çıkacaktır. Lakin bu üzere gerilimi yüksek anti-demokratik aksiyonlar kaçınılmaz görünüyor. Bu bağlamda Lula’nın birinci iş olarak hemen ülkeyi sakinleştirmesi gerekiyor. olağan olarak 8 Ocak darbe kalkışmasını tertipleyenlerin cezalandırılması, Lula’nın en değerli imtihanı olacaktır. Çünkü siyasi olarak davaların ardında durmazsa emsal imgelerin tekrar etmesi yüksek ihtimal. Tahminen gelecekte tank paletlerini görmeyebiliriz. Lakin tedbir alınmaması durumunda, yargıda ve kongrede yolsuzluk üzere idaresi alaşağı edebilecek mümkün senaryolar gelecekte Brezilya gündemini meşgul edebilir.
Sonuç olarak Bolsonaro, Brasilia’da kelamda ‘iktidarı ele geçirmeyi’ teşvik ederek kendine ziyan vermiş oldu. Zira Bolsonaro ve onu destekleyen Evanjelikler ve milliyetçiler esasen oylarını artırmış ve kongrede de üstünlüğü ele geçirmişti. Biraz sabırlı olabilseler, idarede Lula’nın ortağı olma ihtimalleri vardı. Şayet Lula idaresi, 8 Ocak işgal teşebbüsünün gerisindeki beyin grubunu ve generalleri sorumlu tutup hesap sorabilirse, bu durum Donalt Trump üzere Bolsonaro açısından tıpkı Amerika Birleşik Devletleri orta seçimlerinde olduğu üzere büyük bir hezimete yol açar. Fakat Lula hükümeti tökezlerse, Bolsonaro’nun Miami’den büyük bir zafer elde etmiş biçimde dönmesi sürpriz olmaz.
[Hüsamettin Aslan, BİLGESAM Latin Amerika Analisti ve Yunus Emre Enstitüsünün eski Brezilya Müdürü]
*Makalelerdeki fikirler muharririne aittir ve Anadolu Ajansının editöryal siyasetini yansıtmayabilir.
Haber Sitelerinden Alıntı Yapılmıştır.
Hüsamettin Aslan, göstericilerin Brezilya’daki Ulusal Kongre baskınının art planını, son durumu ve gelecek senaryolarını 3 soruda AA Tahlil için kaleme aldı.
- Brezilya’da gerçekleşen Kongre baskınının art planı nedir?
ötürüsıyla seçim sonuçlarının açıklanmasının akabinde Bolsonaro destekçileri evvel ülkede günlerce otoyol kapatma hareketleri yaptı. Akabinde da ordu karargahları önünde düzenledikleri şovlarda silahlı kuvvetleri Lula’ya karşı müdahaleye çağırdı.
Brezilya’nın başşehri Brasilia’da yasama, yürütme ve yargı organlarına ilişkin temel kurumların bulunduğu Üç Kuvvetler Meydanı (Praça dos Tres Poderes), eski Devlet Lideri Bolsonaro taraftarlarının işgaline sahne oldu. Planalto Sarayı, Ulusal Kongre ve Federal Yüksek Mahkeme (STF) binaları Bolsonaristler tarafınca ele geçirildi.
Lula da Silva, Bolsonaro’nun destekçilerinin Brasilia’daki Üç Kuvvetler Meydanı ve burada Kongre’yi, Başkanlık Sarayı’nı ve Yüksek Mahkeme’yi işgal etmesinden bir gün daha sonra sağcı yüklü olan ülkenin 27 eyalet valisini toplayarak birlik ve birliktelik bildirisi verdi. Bu manzara Brezilya siyasi tarihinde seçkin görülen görüntülerden bir tanesiydi.
- Ülkede son durum nedir?
Yaşanan bu darbe kalkışmasının başarısız olması Lula’ya avantaj sağlayarak kurumsal yetkileri tam olarak kullanımına müsaade verecektir. Çünkü 8 Ocak isyanı, demokrasi ve demokratik yönetişim bahislerini ve Lider Lula’nın meşruiyet tartışmasını ortadan kaldıracaktır. Zira Başşehrin Bolsonaro yanlıları tarafınca basılması, çok sağın Brezilya’da demokrasi için bir tehdit olmaya devam ettiğini gösteriyor.
Brasilia’da isyancıları durdurmak için polis ve ordunun güvenlik zafiyeti göstermesi Bolsonaro’nun ülkenin güvenlik servisleri ve ordu ortasında takviyesini sürdürdüğünü gösteriyor. Brezilya’da demokrasi galip geldi ancak sistem çatırdadı. Ülke, demokratik kurumlarının dirençli olduğunu gördü. Fakat bir daha de bu kurumların güçlendirilmesi gerektiği de anlaşıldı. Lula’nın artık bunu yapmak için elinde daha da büyük bir fırsat var. Lakin Lula’nın, hükümetinin ve Brezilya demokrasisinin gücünü göstermek için evvel olaya karışanları cezalandırması gerekiyor.
Lula gazetecilere verdiği demeçte, “Askeri polis ortasında bu suça ortak olan biroldukça insan vardı. Silahlı kuvvetlerden kabahat ortağı olan birfazlaca kişi vardı.”, “Saray kapısının bu insanları içeri almak için açıldığına inanıyorum zira kapının kırık olduğunu görmedim.” dedi.
Lula ayrıyeten, “Ordu, ekim seçimlerinin sonuçlarının bozulması için yaygara koparan ve genel merkezin haricinde konuşlanmış Bolsonaro taraftarlarının iki aydır kamp kurmasını caydırmak için hiç bir şey yapmadığı” için orduya yönelik tenkitlerini artırdı.
- Brezilya siyasetini gelecekte ne bekliyor?
Başkan Lula, yaşanan hadiselerden süreksiz de olsa güçlenerek çıkacaktır. Lakin bu üzere gerilimi yüksek anti-demokratik aksiyonlar kaçınılmaz görünüyor. Bu bağlamda Lula’nın birinci iş olarak hemen ülkeyi sakinleştirmesi gerekiyor. olağan olarak 8 Ocak darbe kalkışmasını tertipleyenlerin cezalandırılması, Lula’nın en değerli imtihanı olacaktır. Çünkü siyasi olarak davaların ardında durmazsa emsal imgelerin tekrar etmesi yüksek ihtimal. Tahminen gelecekte tank paletlerini görmeyebiliriz. Lakin tedbir alınmaması durumunda, yargıda ve kongrede yolsuzluk üzere idaresi alaşağı edebilecek mümkün senaryolar gelecekte Brezilya gündemini meşgul edebilir.
Sonuç olarak Bolsonaro, Brasilia’da kelamda ‘iktidarı ele geçirmeyi’ teşvik ederek kendine ziyan vermiş oldu. Zira Bolsonaro ve onu destekleyen Evanjelikler ve milliyetçiler esasen oylarını artırmış ve kongrede de üstünlüğü ele geçirmişti. Biraz sabırlı olabilseler, idarede Lula’nın ortağı olma ihtimalleri vardı. Şayet Lula idaresi, 8 Ocak işgal teşebbüsünün gerisindeki beyin grubunu ve generalleri sorumlu tutup hesap sorabilirse, bu durum Donalt Trump üzere Bolsonaro açısından tıpkı Amerika Birleşik Devletleri orta seçimlerinde olduğu üzere büyük bir hezimete yol açar. Fakat Lula hükümeti tökezlerse, Bolsonaro’nun Miami’den büyük bir zafer elde etmiş biçimde dönmesi sürpriz olmaz.
[Hüsamettin Aslan, BİLGESAM Latin Amerika Analisti ve Yunus Emre Enstitüsünün eski Brezilya Müdürü]
*Makalelerdeki fikirler muharririne aittir ve Anadolu Ajansının editöryal siyasetini yansıtmayabilir.
Haber Sitelerinden Alıntı Yapılmıştır.