Amh nedir?

Anti-Müllerian Hormon (AMH) muhtemel bir gebelik için döllenmesi olası yumurtalarının potansiyelini doğruya yakın bir biçimde kestirim etmek için kullanılan bir hormonal kan testidir. Kabaca, fazlaca kesin olmamakla birlikte over (yumurtalık) rezervinin durumu hakkında bilgi verir. Gebelik planlayan bir çift için hamile kalma talihini iddia etmekte faydalıdır. Yaşa uygun AMH bedelleri olan bayanlarda gebelik bahtının yaşa göre AMH seviyesi düşük olan bayanlardan daha fazla olduğunu söylemek yanlış olmaz. Fakat yalnızca AMH bedellerinin yorumlanması ile gebelik ihtimali için bir kestirimde bulunmak da yanlışsız olmaz. Bu niçinle hamile kalmada sorun yaşayan çiftlerde genel değerlendirmenin içerisinde yorumlanıp, kararı çiftlere çeviri edip, gebelik yakalamak için neler yapılması gerektiği ile ilgili bilgi vermek için kullanılması gereken bir test olarak görülmelidir.

AMH hanımın olağan biyolojik döngüsünde birinci adet görülmeye başlandığı andan itibaren yıllar geçtikçe giderek azalma eğiliminde olan bir hormondur. Her yaş kümesi için belirlenmiş ortalama pahalar kelam konusudur. hanımın bulunduğu yaş kümesine göre düşük ya da fazlaca düşük pahalar ultrasonografik follikül sayısının da kıymetlendirilmesi ile olağan bir sperm kelam konusu ise çiftin gebelik suratı ile ilgili bir öngörüde bulunulmasına yardımcı olur. Şayet AMH bedeli yaşa göre düşük ve transvajinal ultrasonografide o ay için gelişmeye aday follikül (insan yumurtasını içeren ve yumurtalıkta yer alan ufak kesecikler) sayısı beklenenden az ise aşılama ya da tüp bebek tedavisi üzere yardımla üreme tekniklerinin uygulanma sonucu alınması çiftin çocuk sahibi olma ihtimalini artıracaktır. özetlemek gerekirse düşük AMH bedelleri kıymetin ne kadar düşük olduğuna bağlı olarak çiftin ister tabiatıyla isterse de tedavi ile hamile kalma ile ilgili ihtimallerini azaltmaktadır.

Azalmış over rezervi (yumurtalık rezervi) yani bayan açısından hamile kalma potansiyelinin azalması durumunun günümüzde tıbbi bir tedavisi yoktur. Özellikle 18-35 yaş aralığında AMH pahaları ister genel ister yaşa bakılırsa düşükse doğurganlığın/fertilitenin suratını artırmak için temel çalışma alanı olarak üreme tıbbı ile ilgilenen bir tabibe başvurmak faydalı olacaktır.

AMH kıymetleri hastaya uygulanacak tedavilerde kullanılacak ilaçların tipi, kullanılış emeli ve kullanılış prosedürleri açısından da büyük kıymet taşır.

Yüksek AMH pahaları bilhassa yumurtalıklarında polikistik over görünümü olan, birçok sefer mefkureden çok kilosu ve glukoz intoleransı olan olağandan çok tüylenmesi/kıllanması olan ve bir daha birçok defa sistemsiz ve uzun aralıklarla adet goren bayanlarda izlenir. Bu kadro olgularda beslenmenin düzenlenmesi, nizamlı antrenmanın ömrün bir kesimi haline getirilmesi, gerekirse glukoz intoleransı için ilaç kullanmasının planlanması bunların kararında kilo kaybının sağlanması ile ilgili bilgilendirme kesinlikle yapılmalıdır.

Yüksek AMH seviyeleri olan hastalar şayet yumurtlama takibi, yumurtlama takibi ve akabinde aşılama (IUI) ya da tüp bebek tedavisine başlarlarsa ilaç dozlarının mümkün mertebe düşük tutulması ve uygun protokollerle hastanın tedavi edilmesi kıymetlidir. Yüksek AMH düzebir daha sahip hastalarda özellikle yüksek doz ilaç kullanıldığında, uygun olmayan ilaçlarla yumurta çatlatması uygulandığında overyan hiperstimülasyon sendromu (OHSS) gelişme ihtimali neredeyse kaçınılmazdır. OHSS bir öbür makalenin konusu olacaktır.

Yaşa göre düşük AMH bedelleri kelam konusu olduğunda beklenenden (Türkiye’de menopoz yaşı ortalaması 47 yaştır) daha erken yaşta adet düzensizliği ya da adetten kesilme (menopoz) yüksek ihtimalle kelam konusu olacaktır.

Azalmış yumurtalık rezervi (düşük AMH düzeyi) kelam konusu olan durumlarda ilaç dozunu yüksek tutmak sanılanın tersine daha olumsuz sonuçlarla beraberdir.