AYM, soyadı değiştirme talebinin reddini hak ihlali saydı
Anayasa Mahkemesi (AYM), yaşadıkları Almanya’da değiştirdikleri soyadlarını, Türkiye’de de değiştirme talebi reddedilen müracaatçıların özel hayata hürmet hakkının ihlal edildiğine karar verdi.
Resmi Gazete’de yer alan karara göre, Almanya’da 2006’da ilgili makamlara başvurarak soyadlarını değiştiren müracaatçılardan biri tıpkı yıl ortasında Türk vatandaşlığından çıktı.
Başvurucular, 2014’te Ankara 5. Asliye Hukuk Mahkemesinde dava açarak soyadlarının değiştirilmesini talep etti. Almanya resmi makamları tarafınca verilen evraklarda soyadlarının değiştiğini belirten müracaatçılar, bu durumun resmi kayıtlarda ve özel kurum ve kuruluşların kayıtlarında karışıklığa niye olduğunu öne sürdü.
Mahkeme, yargılama kararı 2015’te davanın reddine karar verdi. Kararda müracaatçılardan birinin yalnızca Alman vatandaşı olduğundan nüfus kaydının kapalı hale getirildiği, bu niçinle soyadının değiştirilmesinin mümkün olmadığı açıklandı. Öbür müracaatçıların ise Türk Uygar Kanunu gereği babanın soyadını kullanımı gerektiği tabir edildi.
Temyiz talepleri de reddedilen müracaatçılar, özel hayata hürmet hakkının ihlali teziyle Anayasa Mahkemesine ferdî müracaatta bulundu.
Başvuruyu inceleyen Yüksek Mahkeme, Anayasa’nın 20’inci hususunda teminat altına alınan özel hayata hürmet hakkının ihlal edildiğine hükmetti ve bir daha yargılama yapılması için davayı mahallî mahkemeye gönderdi.
– sonucun öne sürülen sebebinden
Anayasa Mahkemesinin sonucunda, devletin vatandaşlarına sunduğu nüfus hizmetlerinin, temel niteliklerini uygar hukuk ve devletler ortası özel hukuk düzenlemelerinden alan hukuksal ve teknik bir hizmet olduğuna işaret edildi.
“Bu hizmetin yerine getirilmesi, bireylerin maddi ve manevi varlığının modülü olan kimliklerinin her vakit hakikat biçimde belirlenmesini gerekli kıldığından hem de bir yükümlülüktür.” tabirlerine yer verilen kararda, yabancılara ait hizmetlerin de kamu hizmetinin bir kesimi olarak kabul edilmesi gerektiği vurgulandı.
Vatandaşlık ve aile kayıtlarının eksiksiz ve gerçek tutulmasının bireylerin öngörülemeyen mağduriyetler yaşamasına mani olacağı belirtilen kararda, “Nüfus kayıtlarının en temel fonksiyonu, bireylerin resmi makamlar önünde tanınmasını sağlamaktır. Bu tanınmanın sadece ulusal ölçekte değil memleketler arası tüm süreçlerde de problemsiz biçimde gerçekleşmesi nüfus kaydını tutan kamusal makamların bakılırsav ve sorumluluğundadır.” tabirlerine yer verildi.
Yargısal karar vericilerin bireylerin bu taraftaki taleplerinin karşılanmasını yahut taleplerin reddi durumunda buna ait ilgili ve kâfi münasebetler sunması gerektiğine işaret edilen kararda, daha evvel isim değişikliği konusunda Anayasa Mahkemesine yapılan müracaatlarda taleplerin karşılanması istikametinde karar verildiği anımsatıldı.
İsim değişikliği konusunda milletlerarası kontratların getirdiği garantilerin gözetilmesi ve taleplerin sonuç alınabildiği tesirli, ulaşılabilir, öngörülebilir yolların oluşturulması gerektiği kaydedilen kararda, bu yolların vatandaşların yanında belli ve hudutlu durumlarda yabancılar için de sağlanması gerektiği söz edildi.
Yüksek Mahkemenin sonucunda, şu sözler kullanıldı:
“Somut hadisede Türk olup Alman vatandaşı olan müracaatçıların her iki ülkenin nüfus kaydında farklı soyadlarının bulunduğu anlaşılmıştır. Müracaatçılar Almanya resmi kayıtlarında değişen soyadlarının Türkiye nüfus kayıtlarında eski haliyle yer aldığını, bu durumun hukuksal süreçlerde ve resmi kurumlarda zorluklara sebep olduğunu belirterek Türkiye nüfus kayıtlarında düzeltme yapılmasını talep etmiştir. İsim konusundaki farklılıkların giderilmesine yönelik gerekli bir halin var olup olmadığı hususu irdelenmeksizin, temel hak ve özgürlüklere ait milletlerarası kontratlar dikkate alınmaksızın derece mahkemeleri tarafınca müracaatçıların isim tashihi talebinin reddedilmesi, kamunun ve bireylerin çatışan çıkarları içinde ölçülü ve adil bir istikrar kurmamaktadır. Açıklanan münasebetlerle müracaatçıların Anayasa’nın 20. unsurunda garanti altına alınan özel hayata hürmet hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi gerekir.”
Haber Sitelerinden Alıntı Yapılmıştır.
Anayasa Mahkemesi (AYM), yaşadıkları Almanya’da değiştirdikleri soyadlarını, Türkiye’de de değiştirme talebi reddedilen müracaatçıların özel hayata hürmet hakkının ihlal edildiğine karar verdi.
Resmi Gazete’de yer alan karara göre, Almanya’da 2006’da ilgili makamlara başvurarak soyadlarını değiştiren müracaatçılardan biri tıpkı yıl ortasında Türk vatandaşlığından çıktı.
Başvurucular, 2014’te Ankara 5. Asliye Hukuk Mahkemesinde dava açarak soyadlarının değiştirilmesini talep etti. Almanya resmi makamları tarafınca verilen evraklarda soyadlarının değiştiğini belirten müracaatçılar, bu durumun resmi kayıtlarda ve özel kurum ve kuruluşların kayıtlarında karışıklığa niye olduğunu öne sürdü.
Mahkeme, yargılama kararı 2015’te davanın reddine karar verdi. Kararda müracaatçılardan birinin yalnızca Alman vatandaşı olduğundan nüfus kaydının kapalı hale getirildiği, bu niçinle soyadının değiştirilmesinin mümkün olmadığı açıklandı. Öbür müracaatçıların ise Türk Uygar Kanunu gereği babanın soyadını kullanımı gerektiği tabir edildi.
Temyiz talepleri de reddedilen müracaatçılar, özel hayata hürmet hakkının ihlali teziyle Anayasa Mahkemesine ferdî müracaatta bulundu.
Başvuruyu inceleyen Yüksek Mahkeme, Anayasa’nın 20’inci hususunda teminat altına alınan özel hayata hürmet hakkının ihlal edildiğine hükmetti ve bir daha yargılama yapılması için davayı mahallî mahkemeye gönderdi.
– sonucun öne sürülen sebebinden
Anayasa Mahkemesinin sonucunda, devletin vatandaşlarına sunduğu nüfus hizmetlerinin, temel niteliklerini uygar hukuk ve devletler ortası özel hukuk düzenlemelerinden alan hukuksal ve teknik bir hizmet olduğuna işaret edildi.
“Bu hizmetin yerine getirilmesi, bireylerin maddi ve manevi varlığının modülü olan kimliklerinin her vakit hakikat biçimde belirlenmesini gerekli kıldığından hem de bir yükümlülüktür.” tabirlerine yer verilen kararda, yabancılara ait hizmetlerin de kamu hizmetinin bir kesimi olarak kabul edilmesi gerektiği vurgulandı.
Vatandaşlık ve aile kayıtlarının eksiksiz ve gerçek tutulmasının bireylerin öngörülemeyen mağduriyetler yaşamasına mani olacağı belirtilen kararda, “Nüfus kayıtlarının en temel fonksiyonu, bireylerin resmi makamlar önünde tanınmasını sağlamaktır. Bu tanınmanın sadece ulusal ölçekte değil memleketler arası tüm süreçlerde de problemsiz biçimde gerçekleşmesi nüfus kaydını tutan kamusal makamların bakılırsav ve sorumluluğundadır.” tabirlerine yer verildi.
Yargısal karar vericilerin bireylerin bu taraftaki taleplerinin karşılanmasını yahut taleplerin reddi durumunda buna ait ilgili ve kâfi münasebetler sunması gerektiğine işaret edilen kararda, daha evvel isim değişikliği konusunda Anayasa Mahkemesine yapılan müracaatlarda taleplerin karşılanması istikametinde karar verildiği anımsatıldı.
İsim değişikliği konusunda milletlerarası kontratların getirdiği garantilerin gözetilmesi ve taleplerin sonuç alınabildiği tesirli, ulaşılabilir, öngörülebilir yolların oluşturulması gerektiği kaydedilen kararda, bu yolların vatandaşların yanında belli ve hudutlu durumlarda yabancılar için de sağlanması gerektiği söz edildi.
Yüksek Mahkemenin sonucunda, şu sözler kullanıldı:
“Somut hadisede Türk olup Alman vatandaşı olan müracaatçıların her iki ülkenin nüfus kaydında farklı soyadlarının bulunduğu anlaşılmıştır. Müracaatçılar Almanya resmi kayıtlarında değişen soyadlarının Türkiye nüfus kayıtlarında eski haliyle yer aldığını, bu durumun hukuksal süreçlerde ve resmi kurumlarda zorluklara sebep olduğunu belirterek Türkiye nüfus kayıtlarında düzeltme yapılmasını talep etmiştir. İsim konusundaki farklılıkların giderilmesine yönelik gerekli bir halin var olup olmadığı hususu irdelenmeksizin, temel hak ve özgürlüklere ait milletlerarası kontratlar dikkate alınmaksızın derece mahkemeleri tarafınca müracaatçıların isim tashihi talebinin reddedilmesi, kamunun ve bireylerin çatışan çıkarları içinde ölçülü ve adil bir istikrar kurmamaktadır. Açıklanan münasebetlerle müracaatçıların Anayasa’nın 20. unsurunda garanti altına alınan özel hayata hürmet hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi gerekir.”
Haber Sitelerinden Alıntı Yapılmıştır.