Ayrılık Telaşı

Evet yeni heyecanlar, yeni korkular, yeni gururlar…. Eylül ayı yaklaştı, okullar açılıyor her Eylül ayında olduğu üzere annelerden bize gelen en hayli soru çocuğumu okula nasıl hazırlayacağım? nasıl göndermeliyim? sanki okula gitmeye hazır mı? bilişsel olarak her ne kadar testlerle bunu ölçsek de duygusal olarak ölçmenin tek bir yolu yok maalesef… Birinci kez yaşanan her zorluk üzere okula alışma sürecinde de çocuklar ve ebeveynlerin de birtakım zorluklar yaşaması hayli doğal lakin okul adaptasyonu periyodunda çocuğun ebeveynlerinden sağlıklı bir biçimde ayrılabilmesinin, okula olan algısını ve ahengini etkileyen en değerli faktörlerden biri olduğunu söyleyebiliriz. Tam da bu nokta da ayrılık derdi dediğimiz bir kavram işin içine giriyor. Ayrılık tasası, gerçek bakım veren bireyden uzak kalma tasasıdır. Ayrılık Derdi Bozukluğunun temel özelliği çocuğun meskenden ya da bağlandığı bireylerden farklı kaldığında devamlı çok kahır ve korku yaşamasıdır. AKB’de en sık görülen belirtiler; ayrılma ile bağlı kasvet hissi, yanında bir yetişkin olmadan ya da yalnız kalmayı reddetme ve meskenden ya da bakım veren bireylerden uzakta uyumayı reddetme olduğunu gözlemleriz. Bunu da toplum da anne babasından ayrılmak istemediği için okula gitmek istemeyen çocukların varlığı ile çoğunlukla görüyoruz. Okul bahçesinde beklemekten yorulan, mesken içerisinde çocuğunun yanından bir dakika bile ayrılmayan tükenmiş ebeveynler çoğunlukla terapi odasında dinlediğimiz danışanlarımız içinde yer alıyor. Yapılan çalışmalar çocukların aile tavırlarının çok gözetici ve çok denetimci olmasının çocuklar da tasa düzeyini arttırdığını göstermiştir. Çocukluk periyodu ayrılık tasası davranışının annelerin kendi korku seviyeleri de ile ilgili olduğu da düşünülmektedir. Telaşın öğrenilen bir davranış olduğu fikrinden çıkan bu görüşe göre çocuklarda görülen ayrılık tasasının anniçin bulaşıcı bir davranış olduğu söylenebilir. Çocuk gelişmeninin birinci senelerında telaşlı bir ebeveyn ile vaktini geçirdiğinde bu davranışı kendi ile özdeşleştirip yeni ilişkilerde kullanarak kendinde kalıcı bir davranış haline getirebilmektedir. Birden fazla ebeveyn ayrılık derdi yaşayan çocuğunu bir bakıcıya, kreşe yahut öğretmene bırakmanın ne kadar sıkıntı olduğunu bilir. Ebeveynler olarak bu durumlarda; Çocuğun ayrılık korkusunun yalnızca çocuktan kaynaklı olmadığı farkına varılarak bu durumun aşılması için ailenin katkısının fazlaca kıymetli olduğu fark edilmelidir. Annenin yahut çocuğun yaşadığı telaş durumunda kendilerinin baş edemedikleri gözlemlendiğinde profesyonel takviye almaktan kaçınılmamalıdır. Ebeveyn tavırlarının da çocuğun tasası üzerinde tesiri olduğu göz önüne alındığında, ailelerin kullandıkları muhakkak başlı kalıp davranışların farkına varması ve hangi davranışın tasaya yol açtığını anlayabilmesi dert durumunun ortadan kalkması için çok değerli bir adım olacaktır. Tüm çocuklara ve ailelerine bu süreçte kolaylıklar, düzgün tecrübeler dilerim.