amerikali
Üye
Boşanma pek karışık ve epeyce boyutlu bir durum olmakla birlikte, ekseriyetle uzun bir vakit diliminde gerçekleşen ruhsal ve toplumsal bir müddetçtir. Bu alanda çalışan bilim insanları ve araştırmacılar, boşanma sürecini ve bu süreçte yaşananları açıklayabilmek için çeşitli modeller geliştirmişlerdir. Bu modellerden birincisinde boşanma süreci; bir aile bireyinin vefatını takiben oluşan yas duruma benzeyen bir ruhsal kriz olarak var iseyılmaktadır. Bu modelde boşanma süreci 5 evreye ayrılmıştır;
Boşanmanın birbirine paralel 6 süreçten (istasyondan) oluştuğunu düşünen Bohannan’a nazaran, bu basamaklarda yaşanan kuvvetlikler, farklı vakit içinderda ve farklı şiddetlerde olmaktadır. Boşanma basamağında yaşanan süreçler;
İnkar; Evliliğin bozulmasına yol açan sorun verici faktörler tam olarak açığa çıkıncaya dek bu evre sürer ve evlilik baskıcı ve külfetli biçimde devam eder. Bu süreç, çoğunlukla evliliği devam ettirmeyi amaçlayan bir sistemdir.
Kayıp ve Depresyon; Bu evrede “evliliğimizde bir şeyler yanlış gidiyor” niyeti oluşur. Bu evreyi yaşayan kişi, sorunlarının evliliğiyle bağlı olduğunun farkına vardığında, tipik birinci tepkisi anlamlılık kaybı, ıstırap, depresyon, yalnızlık hissi ve başka beşerlerle irtibattan çekilme oluşur.
Kızgınlık ve Ambivalans ; Bu süreçte boşanma daha gerçekçi bir niyet halini almaya başlar. Kızgınlığın yanı sıra, eşle ya da bağda yaşanan meselelerle ilgili olarak zıt hislerin, fikirlerin ve isteklerin birebir anda oluştuğu da gözlemlenebilir. Bu his durumu, çocukların velayeti, nafaka, çocuklarla görüşmenin ayarlanması ve öteki hususlar hakkında kararların alındığı vakit içinderda artabilir.
Yeni Ömür Stili ve Kimliğe Ahenk Sağlama; Bu evrede boşanma bir gerçek olarak algılanır ve herkes kendince, bu yeni gerçekle başa çıkmanın en aktif yolunu bulmaya çalışır. Boşanma sürecini yaşayan kişinin maksadı; evlilik, kişilik, meslek, cinsel ve toplumsal alanlarda yeni bir kimlik geliştirmektir. Bu kozmosun en bariz özelliği eski kimlikte çözümlenmemiş sıkıntıların bir daha açılması ve bir daha çözülme fırsatının oluşmasıdır.
Kabul ve bir daha fonksiyon görme ; Kişi kâfi toplumsal, cinsel, mesleksel fikir ve kimliğe sahip olmaya başladıktan bir süre daha sonra kabul gelişir. Bu evrede yeni oluşmuş başa çıkma formları pekişir. Yeni bağlara karşı kaygı ve tasalar yatışarak, ikinci evlilik için fırsatlar doğar. İkinci evlilikteki muvaffakiyet, bundan evvelki evrelerde yaşanan çatışmaların başarılı bir biçimde çözümlenmesine bağlıdır.
Boşanmanın birbirine paralel 6 süreçten (istasyondan) oluştuğunu düşünen Bohannan’a nazaran, bu basamaklarda yaşanan kuvvetlikler, farklı vakit içinderda ve farklı şiddetlerde olmaktadır. Boşanma basamağında yaşanan süreçler;
Duygusal Boşanma; Duygusal boşanma, evliliğin çözülme süreci olarak bedellendirilmektedir. Bu birinci evrede en azından eşlerden birinde bağlantılarına yönelik duygusal isteklilik ve dilekler azalır. Aile birliği fonksiyon görmesine karşın, münasebetin kalitesi düzgün değildir. Eşlerin birinde şuurlu ya da bilinçsiz olarak çekilme ve umursamama vardır. Bu evrede, evlilik yaşantısında yaşanan rutin zorluklar ekseriyetle daha güç olarak algılanmaktadır.
Tüzel Boşanma : Bu evre, eşlerin yasal olarak birbirlerinden ayrılmalarını ve evlilik birliğinin kanunen sonlandırılmasını içeren bir müddetçtir.
Ekonomik boşanma : Aile beraberinde ekonomik bir ünitedir ve sıklıkla karı – kocanın mülkiyetlerinin birleşiminden oluşur. Boşanma durumunda bunların bölünmesi sonucu ortaya çıkar. Bu evrede, evlilik birliği içerisinde edinilmiş olan mal ve paranın uygun bir biçimde hisse edilmesi, var ise çocuk ya da çocuklara ve gerekli durumlarda eşe ödenmesi gereken nafaka ölçüsünün belirlenmesi üzere zorunlulukları içeren bir müddetçtir.
Anne-baba Olarak (ebeveyn) Boşanma: Boşanma sürecinin en sorunlu ve en acı verici istikameti ebeveyn olarak boşanmadır. Buradan anlaşılması gereken anne babanın birbirinden boşanmasıdır, yoksa çocuklardan boşanma üzere bir durum kelam konusu değildir. Bu durum çocukların velayet hakkı karşı tarafa verilse bile geçerlidir. Bu süreçte yaşanabilecek mümkün durumlar şöyledir; Baba çoğunlukla, annenin çocuklarını kendisinden ayırmaya ve uzaklaştırmaya çalıştığını ve babaya benzeyen istikametlerini körelttiğini düşünür. Başka yandan anne çoğunlukla, kendinin kararlar almakta tek sorumlu olduğuna inanıp, babanın çocuklarına karşı annenin otoritesini kırdığını düşünür. Boşanmış annelerin birden fazla yanlarında, kendilerine yol gösterecek ama eleştirmeyecek, destekleyecek ve sorumluluklarını paylaşacak birisinin olmasını isterler. Anne-babanın birbirlerine karşı kuşkuları ya da güvensizliklerinin olması çocuklarla bağlantılarında zorluklara, sürtüşme ve acılara yol açmaktadır. (Atalan, 1987)
Toplumsal Boşanma: Boşanma, eşler açısından bakıldığında, toplumsal yaşantıda fazlaca büyük değişikliklerin tetikleyicisi olabilir. Boşananların birçok evlilik periyotlarında oluşturdukları arkadaş ilgilerinde, boşanma ile birlikte büyük hayal kırıklıkları yaşadıklarını söz etmektedirler. Bu güç periyotlarında, boşanan bireyler sıklıkla arkadaşlarının yanlarında bulunmadığını ve terk edildiklerini hissederler.
Ruhsal Boşanma: Boşanma sürecinin en değerli evrelerinden biridir. Bu evrede ayrılmış olan eşlerin her biri, yeterlilik ve bağımsızlıklarını geliştirmeye çalışırlar. Eşler, bu hassas periyotta birbirlerinden bağımsız şekilde, bir daha tek başına yaşamayı öğrenmelidirler. Boşanan bireyler, evvelce sorunlarını çözmek için alışageldikleri ve çoklukla kullandıkları eski biçimleri denerler. halbuki ki bu evrede, işe yaramayan eski başa çıkma metotlarından vazgeçip, yeni tahlil yolları bulmak için çabalamalıdırlar.