amerikali
Üye
Yalan; yanlış olduğu bilinmesine karşın, insanları yanıltmak ismine söylenen sözlerdir. Çocukların da palavra söyleyebildiği tabir edilse de aslında palavranın söz manasına bakıldığında aşikâr bir yaşa kadar çocukların söylemiş olduği doğruyu yansıtmayan kelamların palavra olarak tanımlanmasını pek hakikat sayılmamaktadır. Çocukların geçtiği gelişimsel periyotların özellikleri göz önünde bulundurulduğunda kişisel farklar kelam konusu olsa da çocuğun palavra dediğinin düşünülmesi ismine en erken yaş yedi yaş olarak kabul edilmektedir. Zira ekseriyetle çocuklarda yedi yaş itibariyle somut düşünme marifetleri gelişmeye başlar. Öyleyse palavra ve çocuklar konusunu yanlışsız değerlendirebilmek ismine evvela çocukların zihinsel gelişim devirleri ve palavra söyleme davranışı hakkında bilgi sahibi olmak gerekir.
Çocuklarda Zihinsel Gelişim Periyotları Ve Palavra
Duyusal-Motor Devir (0-2 yaş): bu vakitte çocuklar görme, duyma, tat alma üzere duyuları kararında oluşan tecrübelerine yenidenlayan formlarda davranışsal reaksiyonlar verirler. bu vakitte yapılan davranışlar söylenen sözler büsbütün öğrenme hedefli ve bir oburunu taklit etmeye dayalıdır. Bu yaş devrinde çocuklar için diğerlerini kandırmak yahut palavra söyleme durumundan kelam edilemez. Zira çocuklar 0-2 yaş devrinde dünyayı tanıma ve anlamlandırma evresindedirler. Neyin yanlışsız yahut neyin yanlış olduğuna dair gerçek bir farkındalığa sahip değillerdir.
İşlem Öncesi Periyot (2-7 yaş): bu vakitte çocuklar yaşanan durumları ekseriyetle benmerkezci formda düşünürler. özetlemek gerekirsesı kendi zihin ve niyet yapılarının farkındadırlar fakat öbür insanların his ve niyetlerinin tam manasıyla farkında olamazlar. Başka insanların his ve niyetlerini ayırt etseler bile diğerlerinin his ve fikirlerinin kendi his ve niyetlerinden farklı olabileceğini sıklıkla anlayamazlar. Yaşanan olayların niçini olarak kendilerini görürler ve yaşanan olayları kendi bakış açılarından değerlendirirler. Bu yaş devrinde hayal kurma ve büyüsel düşünme dediğimiz gerçek hayatta var olmayan durumların gerçek olduğuna inanma gözlemlenebilir. bununla birlikte animizm de denilen canlı olan yahut olmayan şeyleri birbirinden ayıramama kelam konusu olabilir.
Örneğin 2-7 yaş kümesindeki bir çocuk, oyuncağının üzüldüğünü yahut yemek yediğini düşünebilir. bu vakitteki çocuklarda yapaycılık da denilen tabiat olaylarının öteki güçler tarafınca yapıldığına dair kanılar görülebilir.
İşlem öncesi periyodun zihinsel özellikleri göz önünde bulundurulacak olursa, bu vakitte kavram olarak palavra sözü çocuklar tarafınca bilinse de şuurlu ve yetişkinlerin kullandığı manada kullanılmaz. Burada gerçek olmayan durumların çocuklar tarafınca gerçek üzere söylenmesinin altında farklı motivasyon kaynakları olabilir. Örneğin bir çocuğun dilediği bir durumun olmasını hayli isteme, gerçekle gerçek olmayanı ayırt edememe, ödül almaya dair istekler üzere durumlar bu motivasyon kaynaklarından kimileri olabilir.
Somut Süreçler Periyodu (7-11 yaş): Bu devir çocukların okula başladığı, mantıksal ve somut durumları anlayabildiği ve somut süreçleri gerçekleştirebildiği bir periyottur. Somut süreçler devrinde çocuklar duyu organlarıyla algıladığı durum yahut objeler üzerinden çeşitli süreçler yapabilirler. Örneğin toplama sürecini parmaklarıyla yapabilir, bir bitkinin büyümesini gözlemleyerek anlayabilirler. bu vakitte artık düşünme maharetlerinin gelişimi ile bir arada palavra ve gerçek içindeki fark da çocuklar tarafınca tam olarak anlaşılabilir. Çocukların kendi kelamları ve davranışları hakkında yanlışsız ve yanlışı ayırt edebilmeleri ise ekseriyetle 10-11 yaşlarında gerçekleşir. Bu sebeple 10-11 yaşına kadar çocuklar palavrası çoklukla takdir görmek yahut ceza almamak üzere farklı gayelerle kullanabilir.
Soyut Süreçler Periyodu (11-12 yaş ve daha sonrası): bu vakitte çocuklar artık duyu organlarıyla algılamadıkları soyut durumların da farkına varabilir ve onlar hakkında fikir yürütebilirler. Başka insanların fikirleri ve hisleri hakkında gerçek bir farkındalığa sahip olabilir, pahaları anlayabilir ve kendi pahalarını oluşturmaya başlayabilirler. Oluşturdukları pahalara uygun davranışlar geliştirebilirler. Görünenin gerisindeki gerçekliği fark edebilir isterlerse kendi hasılatları doğrultusunda insanları yanıltabileceklerini anlayabilirler. Davranışlarını ve kelamlarını hakikat ve yanlışı ayırt ederek şuurlu biçimde yönetebilirler. Bu zihinsel gelişim özellikleri doğrultusunda soyut süreçler periyodundan itibaren palavra kavramı sözün gerçek manasında kullanılmaya başlanabilir.
özetlemek gerekirsesı çocuğun ortaya koyduğu davranışın palavra mı yoksa gerçekliği olduğundan farklı bir biçimde lisana getirme mi olduğu zihinsel gelişim devirlerine nazaran değerlendirilmelidir. Çocuklar bir fazlaca sebeple gerçeklikten farklı bir durumu gerçek üzere lisana getirebilirler. Çocukların bu davranışlarının altındaki niçinlerini anlamak palavra davranışı daha sonrasında yapılacak hakikat müdahaleleri seçmek ismine değerlidir.
Çocuklar niye Palavra Söylerler?
Çocukların palavra söylemesi ya da gerçeklikten farklı durumları lisana getirmelerinin altında şu sebepler bulunabilir:
Ebeveynler çocuklarının palavraya başvurmaması ismine;
Ebeveynler çocukların palavra söylememesi için onlara karşı epey dikkatli ve hassas davransalar bile bir daha de çocuklarda vakit zaman doğruyu söylememe yahut palavra söyleme davranışı görülebilmektedir. Çocuklar doğruyu söylemediklerinde ebeveynler aşağıda verilen teklifleri uygulamaya dikkat edebilirler:
Çocuklarda Zihinsel Gelişim Periyotları Ve Palavra
Duyusal-Motor Devir (0-2 yaş): bu vakitte çocuklar görme, duyma, tat alma üzere duyuları kararında oluşan tecrübelerine yenidenlayan formlarda davranışsal reaksiyonlar verirler. bu vakitte yapılan davranışlar söylenen sözler büsbütün öğrenme hedefli ve bir oburunu taklit etmeye dayalıdır. Bu yaş devrinde çocuklar için diğerlerini kandırmak yahut palavra söyleme durumundan kelam edilemez. Zira çocuklar 0-2 yaş devrinde dünyayı tanıma ve anlamlandırma evresindedirler. Neyin yanlışsız yahut neyin yanlış olduğuna dair gerçek bir farkındalığa sahip değillerdir.
İşlem Öncesi Periyot (2-7 yaş): bu vakitte çocuklar yaşanan durumları ekseriyetle benmerkezci formda düşünürler. özetlemek gerekirsesı kendi zihin ve niyet yapılarının farkındadırlar fakat öbür insanların his ve niyetlerinin tam manasıyla farkında olamazlar. Başka insanların his ve niyetlerini ayırt etseler bile diğerlerinin his ve fikirlerinin kendi his ve niyetlerinden farklı olabileceğini sıklıkla anlayamazlar. Yaşanan olayların niçini olarak kendilerini görürler ve yaşanan olayları kendi bakış açılarından değerlendirirler. Bu yaş devrinde hayal kurma ve büyüsel düşünme dediğimiz gerçek hayatta var olmayan durumların gerçek olduğuna inanma gözlemlenebilir. bununla birlikte animizm de denilen canlı olan yahut olmayan şeyleri birbirinden ayıramama kelam konusu olabilir.
Örneğin 2-7 yaş kümesindeki bir çocuk, oyuncağının üzüldüğünü yahut yemek yediğini düşünebilir. bu vakitteki çocuklarda yapaycılık da denilen tabiat olaylarının öteki güçler tarafınca yapıldığına dair kanılar görülebilir.
İşlem öncesi periyodun zihinsel özellikleri göz önünde bulundurulacak olursa, bu vakitte kavram olarak palavra sözü çocuklar tarafınca bilinse de şuurlu ve yetişkinlerin kullandığı manada kullanılmaz. Burada gerçek olmayan durumların çocuklar tarafınca gerçek üzere söylenmesinin altında farklı motivasyon kaynakları olabilir. Örneğin bir çocuğun dilediği bir durumun olmasını hayli isteme, gerçekle gerçek olmayanı ayırt edememe, ödül almaya dair istekler üzere durumlar bu motivasyon kaynaklarından kimileri olabilir.
Somut Süreçler Periyodu (7-11 yaş): Bu devir çocukların okula başladığı, mantıksal ve somut durumları anlayabildiği ve somut süreçleri gerçekleştirebildiği bir periyottur. Somut süreçler devrinde çocuklar duyu organlarıyla algıladığı durum yahut objeler üzerinden çeşitli süreçler yapabilirler. Örneğin toplama sürecini parmaklarıyla yapabilir, bir bitkinin büyümesini gözlemleyerek anlayabilirler. bu vakitte artık düşünme maharetlerinin gelişimi ile bir arada palavra ve gerçek içindeki fark da çocuklar tarafınca tam olarak anlaşılabilir. Çocukların kendi kelamları ve davranışları hakkında yanlışsız ve yanlışı ayırt edebilmeleri ise ekseriyetle 10-11 yaşlarında gerçekleşir. Bu sebeple 10-11 yaşına kadar çocuklar palavrası çoklukla takdir görmek yahut ceza almamak üzere farklı gayelerle kullanabilir.
Soyut Süreçler Periyodu (11-12 yaş ve daha sonrası): bu vakitte çocuklar artık duyu organlarıyla algılamadıkları soyut durumların da farkına varabilir ve onlar hakkında fikir yürütebilirler. Başka insanların fikirleri ve hisleri hakkında gerçek bir farkındalığa sahip olabilir, pahaları anlayabilir ve kendi pahalarını oluşturmaya başlayabilirler. Oluşturdukları pahalara uygun davranışlar geliştirebilirler. Görünenin gerisindeki gerçekliği fark edebilir isterlerse kendi hasılatları doğrultusunda insanları yanıltabileceklerini anlayabilirler. Davranışlarını ve kelamlarını hakikat ve yanlışı ayırt ederek şuurlu biçimde yönetebilirler. Bu zihinsel gelişim özellikleri doğrultusunda soyut süreçler periyodundan itibaren palavra kavramı sözün gerçek manasında kullanılmaya başlanabilir.
özetlemek gerekirsesı çocuğun ortaya koyduğu davranışın palavra mı yoksa gerçekliği olduğundan farklı bir biçimde lisana getirme mi olduğu zihinsel gelişim devirlerine nazaran değerlendirilmelidir. Çocuklar bir fazlaca sebeple gerçeklikten farklı bir durumu gerçek üzere lisana getirebilirler. Çocukların bu davranışlarının altındaki niçinlerini anlamak palavra davranışı daha sonrasında yapılacak hakikat müdahaleleri seçmek ismine değerlidir.
Çocuklar niye Palavra Söylerler?
Çocukların palavra söylemesi ya da gerçeklikten farklı durumları lisana getirmelerinin altında şu sebepler bulunabilir:
Ebeveynlerinin yahut etraflarında bulunan şahısların çeşitli niçinlerle palavra söylemiş olduklerini gözlemlemeleri,
Ebeveynlerin yahut otorite figürlerinin (öğretmen, bakıcı vs) dikkat ve ilgisini çekmek istemeleri,
Ceza, ihtar, sözel, fizikî yahut duygusal şiddetten kaçınmak,
Ebeveynlerin onay ve takdirini kazanmak istemeleri,
Gerçekleştirilemeyen hayal ve isteklerin varlığı,
Doyurulmayan duygusal gereksinimlere duyulan istekler,
Bir kişi yahut küme tarafınca kabul görmek istemeleri,
Ebeveynlerinin müsaade vermeyeceğini düşünerek onlardan çeşitli niçinlerle müsaade almak istemeleri,
Ebeveynler tarafınca hayat alanlarına oldukça müdahale edilmesi vb.
Ebeveynler çocuklarının palavraya başvurmaması ismine;
Çocuklarına gerçekleri söylemesi konusunda rol model olmalıdırlar.
Çocuklarına erken çocukluk periyodundan itibaren her vakit dürüst olmanın ne manaya geldiği hakkında teşvik edici konuşmalıdırlar.
Ebeveynlerin çocuklarından beklentileriyle kendi davranışlarının örtüşmesine dikkat etmelidirler.
Ebeveynlerin çocuklarından beklentilerinin çocuğun var olan kapasitesi ile istikrarlı bulunmasına itina göstermelidirler.
Ebeveynlerin çocuklarına verdikleri sorumlulukların çocuklarının karşılayabileceği seviyede bulunmasına dikkat etmelidir.
Ebeveynlerin çocukların da herkes üzere yanılgı yapabileceğini unutmamaları gerekir.
Çocukların yanlışları karşısında cezalandırıcı, öğüt verici tavırlar yerine bu yanlışın niçinlerini anlamaya çalışmalıdırlar.
Ebeveynler çocuklarının yaptıkları kusurlar üzerinde oldukça durmaktansa tahliller üzerine daha fazla düşünmeyi denemelidirler.
Çocuklarını öbür çocuklarla kıyaslamamaya itina göstermelidirler.
Çocuklarının yaş periyotlarına nazaran değişkenlik gösteren duygusal ve fizikî gereksinimlerine dikkat ederek ebeveynlerin yeteri kadar bu muhtaçlıkları karşılayabildiklerinden emin olmaya çalışmalıdırlar.
Ebeveynler, çocuklar yanlış bir davranış yapsalar bile çocukların yürek göstererek doğruları söylemiş oldukleri vakit içinderı gözlemlemelidirler. bu biçimdece çocuklarının dürüst davranışlarını överek onları her vakit doğruyu söylemeye teşvik etmelidirler.
Çocukların kendi hislerini ebeveynleriyle paylaşabilmeleri ismine onların hislerini dinlemeye ve anlamaya çalıştıklarını çocuklarına göstermeye çaba etmelidirler.
Çocukların uygun olduğu küçük konularda dahi olsa onları takdir edebilir ve onlar için kuvvetli olan konularda gösterdiği güzel niyet ve yanlışsız davranışları vakit zaman rüşvete dönüştürmeden ödüllendirebilirler.
Ebeveynler çocukların palavra söylememesi için onlara karşı epey dikkatli ve hassas davransalar bile bir daha de çocuklarda vakit zaman doğruyu söylememe yahut palavra söyleme davranışı görülebilmektedir. Çocuklar doğruyu söylemediklerinde ebeveynler aşağıda verilen teklifleri uygulamaya dikkat edebilirler:
Çocukların yaptığı davranışlar yargılayıcı bir halde yüzlerine vurulmamalıdır.
Yalan biçiminde gözlemlenen davranışlara karşı sert ve olumsuz reaksiyonlar ile ceza vermekten kaçınılmalıdır.
Yalan biçiminde görülen bu davranışların gerisinde görünmeyen ne üzere sebepler olabileceği üzerinde durulmalıdır.
Bu palavrası ortaya çıkarmada tesirli olan ana sebepler üzerine eğilerek asıl probleme tahlil bulmaya çalışılmalıdır.
Nasihat vermekten çok çocukları dinleme ve çocukların hislerini anlamaya dikkat edilmelidir.
Yalan söylenen durum bir hayalse yahut bir isteği lisana getiriyorsa: “Öyle olmasını hayal ettin.’’ yahut “Öyle olmasını o kadar epeyce istiyorsun ki o denli olduğunu söylüyorsun.’’ şeklinde çocukların gerçekle kontakları kurulmalıdır.
hemen sonrasında doğruyu söylemek üzerine bilgilendirmede bulunulacaksa bu durum bir kişilik özelliği olarak değil, bir davranış olarak ele alınmalıdır.