amerikali
Üye
Çocuklar ekseriyetle bezden tuvalete geçiş periyotlarında yahut duygusal olarak zorlandıkları rastgele bir ömür evresinde kaka tutma davranışı gösterebilirler. Bu çocuklar kakaları geldiğinde onu tuvalete yapmak yerine, bedenlerindeki boşaltımdan nazaranvli kas sistemlerini kullanarak kakalarını geri itmeye çalışırlar. Lakin çeşitli niçinlerle kakasını tutan çocukların ebeveynleri, çocuklarının gösterdikleri inatçı ve ajite durum karşısında pek zorlanırlar.
Çocuklarda Kaka Tutma Davranışı Ne Vakit Görülür?
Kaka tutma davranışı, çocuğun şuurlu yahut bilinçsiz bir biçimde kaslarını denetim ederek kakanın dışa atımını engellemesi olarak tanımlanır. Bu niçinle çocuklarda inatçı bir biçimde kaka tutma davranışının görülebilmesi için evvela, çocuğun boşaltım sistemindeki kas gelişmeninin kâfi seviyede gelişmiş olması gerekir. Boşaltım sisteminde kâfi seviyede gelişimi sağlanan kasların çocuk tarafınca yavaş yavaş denetim edilebilir hale gelmesi de bu durumun başlamasında öteki bir ölçüttür.
Bu sebeple çocuklarda kaka tutma davranışı ekseriyetle çocukların kas denetiminin gelişmeye başladığı 1-3 yaş aralığında meydana gelir. Lakin kimi vakit bu durum, gelişimsel sürecin haricinde seyreden ve farklı sebeplere dayanan bir kaka tutma sorunu olarak sonrasındasındaki yaş devirlerinde de görülebilir.
Kaka Tutma Sorunu Yalnızca Yaş Devriyle mi Bağlantılıdır?
Çocukların gelişimsel devirleri içerisinde 1-3 yaş ortasını kapsayan periyot, anal periyot olarak tanımlanır. Kaka tutma davranışı da evvela çocukta kas denetiminin oluştuğu 1-3 yaş aralığında yani anal devirde meydana gelir.
Anal devirde çocuklar kasları, vücutları ve davranışları üstündeki denetimlerini fark ederler. Bu denetimi sağlıyor olmak çocuklara haz verir. Denetimi ellerinde tutmak ise çocukların kendilerini daha düzgün hissetmelerini sağlar. Bu yüzden gelişimsel olarak bu yaş devrinde çocuklara istediği oyuncağı kendi seçmesi, uygun seçenekler içinden giymek istediği kıyafete kendi karar vermesi üzere denetimin onlarda olabileceği alanlar yaratmak gerekir. Lakin yaş düzebir daha uygun halde gerekli şahsi denetimi kendilerinde hissedemeyen çocuklar, kaka tutma aksiyonuyla kaybettikleri denetimi sağlamaya çalışabilirler. Bu yüzden kaka tutma sorunu yalnızca yaş devriyle alakalı olmasa bile 1-3 yaş aralığını kapsayan gelişimsel devir özelliklerinin, kaka tutma davranışında tetikleyici rol oynadığı söylenebilir.
Erken Tuvalet Eğitimi Vermek Çocuklarda Kaka Tutma Sorununa yol açar mu?
Çocuklara tuvalet eğitimi vermek için çocuğun gelişimsel alanda bu eğitime hazır olduğunu gösteren bir epey ön şartı sağlıyor olması gerekir. Bu şartların başlıcaları çocuğun kas denetimini sağlayabileceğini gösteren fizikî şartlar; tuvaletle irtibatlı kavramları bildiğini ve anladığını gösteren bilişsel şartlar; tuvalet eğitimi almaya yönelik istek, merak, motivasyon içeren ve hazırbulunuşluğunu gösteren duygusal şartlardır. Çocuk tarafınca tüm bu ön şartlar sağlandığında, fakat bu biçimde, çocuğun sağlıklı ve inançlı tuvalet eğitimi almaya hazır olduğu söylenebilir. Bu ön şartlar kâfi seviyede sağlanmadan çocuğa tuvalet eğitimi verilmeye çalışılırsa, çocukta tuvaletle ilgili negatif hisler oluşabilmektedir. Bu negatif hisler ise kaka tutma davranışının ortaya çıkmasında çok sık gözlemlenmektedir.
Kaka Tutma İsteği Bilinçharicinden mı Gelir?
İnsan; her yaş devrinde ilişkisel, toplumsal, içsel ya da dışsal faktörlere bağlı olarak his, niyet ve davranışlarını her vakit şuurlu yahut istemli olarak denetim edemeyebilir. Denetim edilemeyen bu süreç çocuklukta daha fazla gözlemlenir. Bu durumda çocukların vermiş olduğu reaksiyonlar net ve somut bir sebebe dayandırılamadığında ya da mantıklı olarak açıklanamadığında, yansıyı kapsayan tüm duygusal, düşüncesel, dürtüsel ve davranışsal sürecin şuur seviyesinde değil, bilinçdışı seviyede incelenmesi gerekir. Bu durum, çocuklarda rastgele bir somut niçine dayandırılamayan ya da tüm destekleyici çalışmaların yapılmasına karşın devam eden kaka tutma davranışı için de geçerlidir. Yani çocuk, kaka tutmayı isteyerek ve şuurlu bir hareket olarak yerine getirmiyor olabilir.
Bilinç dışı ortaya çıkan davranışlar, çocuğun genetik transferi üzerinden bugüne ulaşan ve şimdiye kadar bastırılmış hislerin tetiklenmesi ile ortaya çıkan otomatikleşmiş reaksiyonlar olarak açıklanmaktadır.
Örneğin 1-3 yaş aralığını kapsayan anal periyot içerisinde çocuklar vücutlarındaki her uzvu kendilerinin bir modülü olarak görürler ve doğal olarak bu kesimden kopmak istemezler. Bu algı her çocuk için geçerli olan şuur dışı süreçlerde gelişir. Bu niçinle, kaka da çocuk tarafınca bedenin bir modülü olarak algılandığından, bedenden ayrılarak atılması çocukta hüzün ve yas hislerini yaratabilir. Bu durumdan dolayı çocuklar bu kesimlerinden kopmak istemezler. bu biçimdece bilinçdışı bir davranış olarak kaka yapma gerçeğini inkar etme ya da kaka yapmaktan kaçınma formunda kaka tutma sorunu yaşayabilirler.
Kaka Tutma Sorunu Duyusal Hassasiyetlerle Oluşur mu?
Kimi çocuklar görme, duyma, koklama, dokunma ve tatma üzere duyular karşısında başkalarına bakılırsa daha hassas olabilirler. Yani bu çocuklar koku, ses, ışık üzere duyusal uyaranlar karşısında daha çabuk rahatsız olabilmekte ve bu rahatsızlıktan doğal olarak kaçınmak istemektedirler.
Kaka da yapısı gereği bedenin oluşturduğu; ağır bir koku, farklı bir görsel ve dokunsal hissiyat içeren bir kesimdir. Fakat duyusal olarak hassas olan çocuklar bu hassasiyetleri kararı oluşan rahatsızlıktan kaçınmak ismine kaka tutma davranışı sergileyebilirler.
Olumsuz Ömür Olayları Çocuklarda Kaka Tutma Davranışına yol açar mu?
Çocuk kakasını sistemli olarak tuvalete yapma alışkanlığını geliştirdiği periyotta rastgele bir sebepten dolayı tuvaletle ilgili dehşet ve acı dolu bir tecrübe yaşarsa, yaşadığı olumsuz hislerden kaçınmak ismine kakasını tutma davranışı sergileyebilir. Bilhassa çocuğun tuvalet yapma süreciyle ilgili edindiği başarısız ve olumsuz deneyimler ağır kaygı, keder, çaresizlik üzere hisleri tetikleyerek çocukta tuvalete karşı olumsuz hislerin kodlanmasına niye olabilmektedir. Örneğin tuvalet eğitimi alırken oturduğu klozetten düşüp korkmak, ebeveynlerin cezalandırıcı ve sert tavırlarına maruz kalmak yahut kabız olma kararı kaka yaparken canının acıması çocukta kaka tutma davranışını en epey tetikleyen olumsuz yaşantılardan bazılarıdır.
Çocukların Kaka Tutma Sorunu Yaşadıkları Nasıl Anlaşılır?
Kaka Sorunu Yaşayan Çocuklar;
Çocuk birtakım niçinlere bağlı olarak kaka tutma davranışını gerçekleştirdiğinde ebeveynlerin bu duruma verdiği yansılar çocukla günlük ömrün öteki vakit içinderında verilen yansılara nazaran daha anlayışlı, daha sabırlı, daha oyuncu ve daha şefkatli ise bu biçimde çocuk da ebeveynlerinden bu olumlu reaksiyonları almak için kaka tutma davranışını dirençli olarak sürdürebilmektedir.
elbet ki çocuk bunu planlı ve organize bir biçimde yapmaz. Çocuk maruz kaldığı reaksiyonlar üzerinde niçin-sonuç bağlantısı kurarken, onun deneyimleyerek öğrenmeye açık olan çocuk beyni bu durum üzerinden genel yargılara varır. Yani demek istediğimiz, bu durum bir çocuk beyni için artık yalnızca kaka tutma sorunu demek değildir. Çocuk için bu durum; kaka tutma sorununun çözümsüzlüğe gerçek gitmesi kararında çocuğun korku, dehşet, huzursuzluk üzere rahatsızlıkları arttıkça kendisine karşı ilgi, anlayış ve şefkatin de artacağını düşünmesi, hatta bunu deneyimlemesi ve öğrenmesi manasına gelmektedir. Olumsuz bir davranışın kararında varılan olumlu çıkarsamalar ikincil hasılatlar olarak da isimlendirilir ve çocuk bilinçsizce muhtaçlığı olan ilgiyi görmek için ikincil hasılatlar edinerek mağdur olmayı normalleştirebilir.
Hangi Ebeveyn Tavırları Çocuklarda Kaka Tutma Davranışına yol açar?
Çocukların gelişimsel evrelerinin sağlıklı biçimde tamamlanması ismine hakikat ebeveyn tavırları çok kıymetlidir. Ebeveynler, çocuklarının duygusal ve davranışsal olarak olumsuz etkilendikleri davranış kalıplarını fark edemez ve olumsuz davranış kalıplarını sürdürmeye devam ederlerse bunun kararında çocuklar ağır biçimde negatif hisler yaşayabilirler. Negatif hisler ise çocuğun iç dünyasında çözümlenemediğinde bu çözümsüzlük çocuğun bir davranış kalıbı üzerine yansır. Kaka tutma sorunu de tahlilsiz hislerin davranışa yansıdığı örneklerden biri olarak görülür. Bu durumda; mükemmelliyetçi, telaşlı, cezalandırıcı, denetimci, ilgisiz ebeveyn tavırları ekseriyetle çocuklarda negatif hisleri tetikleyerek çocukların bilhassa 1-3 yaş aralığını kapsayan anal periyotta, kaka tutma davranışı geliştirmesinde tesirli rol oynayabilir.
Kaka Tutma Davranışı Çocukların Ebeveynlerini Cezalandırma Biçimi Olabilir Mi?
Eğer çocuk yaptığı olumsuz bir davranışın karşılığında ebeveynleri tarafınca cezalandırılıyor, çok fazla denetim ediliyor, gereğince anlaşılmadığını düşünüyor, yargılanıyor, fizikî müdahalelerle karşılaşıyorsa; bu durum çocuğun mutsuzluk, tasa ve öfke süreçleriyle yanlışsız biçimde baş etmesini neredeyse imkansız hale getirecek kadar zorlayıcı olmaktadır. Zira çocuk; yaşı ve gelişimi gereği fizikî, duygusal ve bilişsel manada yetişkinlere nazaran pek güçsüzdür. Bu yüzden de çocuk karşılaştığı kuvvetli durumlarla baş edebilecek sorun çözme maharetlerine sahip değildir. Bu becerilerden mahrum olan çocuk inatçı, kaygılı ve kaçınmacı davranışlar göstererek gücünün yetmediği ve denetim edemediği ebeveyn tavırlarının yerine gücünün yettiği ve denetim edebildiği kaka tutmayı elindeki güç kaynağı nazaranrek kendini yatıştırmaya çalışabilir. Bu durumda kaka tutma davranışı ebeveynleri cezalandırma davranışından daha büyük bir manaya gelir. Çocuk, ebeveyn tavırlarından dolayı kendini mağdur hissettiğini ve içe dönük öfkesini kaka tutarak dışa yansıtmaya çalıştığı iletisini bu türlü ebeveynlerine vermektedir.
Kaka Tutmanın Fizyolojik ve Ruhsal Tesirleri Nelerdir?
Kaka yapmak pek doğal ve zarurî bir gereksinimdir. Bu boşaltım gereksinimi uygun vakit ve ortamlarda giderilemediğinde, uygun olmayacak bir yerde ve vakitte vücut tarafınca otomatik halde karşılanmaya çalışılır. Yani kakanın istemli bir biçimde uzun müddetli olarak çocuk tarafınca tutulması, sonunda kakanın sızıntı olarak istemsiz halde bedenden akması yahut alta kaçırma olarak nitelendirdiğimiz durumların yaşanmasına niçiniyet verir. İstemsiz ve uygunsuz halde kaçırılan kaka da toplumsal ortamlarda hem çocuğu birebir vakitte ebeveynini güç bir duruma sokar. Kaka kaçırma toplumsal manada uygunsuz durumlar meydana getirebileceği üzere hijyen ve sıhhat manasında da bir grup sorunları doğurur. Örneğin kaka tutma davranışı ile çocuğun daima olarak zorladığı boşaltım sistemi kasları ziyan nazaranbilir. Daima tutulan kaka, sonunda çok sertleşip katılaşarak dışarı atılması pek acılı bir hale gelebilir. Bu da çocukta karın ağrılarına niçiniyet vermektedir.
Gevşeyen boşaltım sistemi kasları kararında dışarı kaçırılan kakalar ise genital enfeksiyonlara yahut boşaltım sistemiyle ilgili bağırsak, makat vb. organlarda rahatsızlıklara niye olabilir.Yaşanan kuvvetli durumlar kararında ise çocuklarda kaka yapma korkusu, kakanın gelmesini engellemek için hareket etmekten, yemek yemekten, su içmekten kaçınma üzere davranışlar gelişebilmektedir. Bu üzere davranışlar karşısında çocuğu nasıl sakinleştireceğini ve çocuğuna nizamlı kaka yapma alışkanlığını nasıl kazandıracağını bilemeyen ebeveynlerin de tasa düzeylerinin yükseldiği gözlemlenir. Tüm bunlar kararında hem ebeveynler için birebir vakitte çocuk için ağır seviyede duygusal zorlanmalar başlamış olur.
Kaka Tutma Sorunu Yaşayan Çocuklar ve Ebeveynlerinin Baş Etmede Zorlandığı Hisler Nelerdir?
Kaka tutma sorunu yaşayan çocuklar ve ebeveynleriyle yapılan çalışmalar kararında çocukların bilhassa kakayla ilgili utanma, tiksinme, gerilim ve öfke hissettikleri görülürken, ebeveynlerin ise daha epeyce çaresizlik, hüzün ve tasa üzere hisleri baskın olarak hissettikleri görülmektedir. Lakin bu sürecin değişik olan tarafı, bu hisler kimi çocuk ve ebeveynler için kaka tutmanın sebebi olarak görülürken, kimi çocuk ve ebeveynler için ise kaka tutmanın bir kararıdur. Bu noktada kaka tutma davranışının ebeveynler tarafınca nasıl gözlemlenmesi gerektiği, çocukta kaka tutmanın ne vakit başladığı, hangi sebeplerden kaynaklandığı ve nasıl çözülebileceği hakkında uzman dayanağı alması hem ebeveyn birebir vakitte çocuk için bu kuvvetli duygusal sürecin yönetilmesinde yardımcı olmaktadır. Ayrıyeten kaka tutma sorunu yaşayan çocukların takviye aldığı süreçte, bu süreci onlarla birlikte atlatan ebeveynlerin his durum halleri ve davranış biçimleri üzerinden kıymetlendirme yaparak çocuk ve ebeveynlerin birbirine karşı etkileşim süreçlerini gözlemlemek , kaka tutma sorununun çözümlenmesinde kıymetli rol oynamaktadır.
Kaka Tutma Meselesine Tahlil Olabilecek Teklifler Nelerdir?
Çocuğun sağlıklı kaka yapma alışkanlığı kazanması için üstte bahsedilen teklifler denenmesine karşın çeşitli faktörlerle kaka tutma sorunu çözümlenemez bir hal aldıysa, bu durumda muhakkak süreçle ilgili ruhsal danışmanlık dayanağı alınması önerilir.
Mutlu Ömür Ruhsal Danışmanlık Merkezi’nde uzman psikologlarımız kaka tutma sıkıntısında aile ve çocukla birlikte bilgilendirici psiko-eğitim çalışmalarını ve oyun terapisi çalışmalarını gerçekleştirmektedirler.
Merkezimizde ruhsal danışmanlık dayanağı evvel ebeveynlerden hem çocukla ilgili birebir vakitte ebeveyn-çocuk alakasıyla ilgili ayrıntılı bilgi alımının yapılmasıyla başlamaktadır. sonrasındasındasında ise uzman psikolog çocukla görüşerek çocuğun yaş düzebir daha ve ortasında bulunduğu duygusal duruma uygun olan oyun terapisi çalışmalarıyla görüşmelere devam etmektedir. Devam eden görüşmelerde uzman psikoloğun yaptığı müşahede ve tahliller kararında kaka tutma problemini oluşturan ve sürdüren faktörler ele alınır. Ebeveyn geri bildirim seanslarında ebeveynler de bu süreç hakkında gerçek ve ayrıntılı halde bilgilendirilir.
Genellikle bu süreçte ebeveynlere, kaka tutma sorununun çözümlenmesinde yardımcı olacak biçimde çocuklarıyla oynayabilecekleri oyun çalışmaları ve destekleyici ebeveyn tavırları psiko-eğitim seansları içerisinde öğretilir. Uzman psikolog eşliğiyle ebeveynlerde geliştirilen bu hünerlerin çocukların kaka tutma sorununu çözmesinde tesirli rol oynadığı söylenebilir. bu biçimdece geri bildirim seansları ile aile tavırları çalışılırken, çocuk da oyun terapisi seanslarında bilinçdışı hislerini açığa çıkaracak fırsatı bulmaktadır. Açığa çıkarılan ve süreci olumsuz etkileyen bu hislerin oyun terapisi teknikleriyle uygunlaştırılması amaçlanmaktadır. Bu sayede oyun terapisi çalışmalarında gündemdeki mevcut kaka tutma sorunu çözümlenirken, çocuğun daha derin içsel çatışmaları da işleneceğinden, çocuğun his, fikir ve davranışlarını yansıtan bir fazlaca alanda güzelleşmeler gözlemlenebilir.
Çocuklarda Kaka Tutma Davranışı Ne Vakit Görülür?
Kaka tutma davranışı, çocuğun şuurlu yahut bilinçsiz bir biçimde kaslarını denetim ederek kakanın dışa atımını engellemesi olarak tanımlanır. Bu niçinle çocuklarda inatçı bir biçimde kaka tutma davranışının görülebilmesi için evvela, çocuğun boşaltım sistemindeki kas gelişmeninin kâfi seviyede gelişmiş olması gerekir. Boşaltım sisteminde kâfi seviyede gelişimi sağlanan kasların çocuk tarafınca yavaş yavaş denetim edilebilir hale gelmesi de bu durumun başlamasında öteki bir ölçüttür.
Bu sebeple çocuklarda kaka tutma davranışı ekseriyetle çocukların kas denetiminin gelişmeye başladığı 1-3 yaş aralığında meydana gelir. Lakin kimi vakit bu durum, gelişimsel sürecin haricinde seyreden ve farklı sebeplere dayanan bir kaka tutma sorunu olarak sonrasındasındaki yaş devirlerinde de görülebilir.
Kaka Tutma Sorunu Yalnızca Yaş Devriyle mi Bağlantılıdır?
Çocukların gelişimsel devirleri içerisinde 1-3 yaş ortasını kapsayan periyot, anal periyot olarak tanımlanır. Kaka tutma davranışı da evvela çocukta kas denetiminin oluştuğu 1-3 yaş aralığında yani anal devirde meydana gelir.
Anal devirde çocuklar kasları, vücutları ve davranışları üstündeki denetimlerini fark ederler. Bu denetimi sağlıyor olmak çocuklara haz verir. Denetimi ellerinde tutmak ise çocukların kendilerini daha düzgün hissetmelerini sağlar. Bu yüzden gelişimsel olarak bu yaş devrinde çocuklara istediği oyuncağı kendi seçmesi, uygun seçenekler içinden giymek istediği kıyafete kendi karar vermesi üzere denetimin onlarda olabileceği alanlar yaratmak gerekir. Lakin yaş düzebir daha uygun halde gerekli şahsi denetimi kendilerinde hissedemeyen çocuklar, kaka tutma aksiyonuyla kaybettikleri denetimi sağlamaya çalışabilirler. Bu yüzden kaka tutma sorunu yalnızca yaş devriyle alakalı olmasa bile 1-3 yaş aralığını kapsayan gelişimsel devir özelliklerinin, kaka tutma davranışında tetikleyici rol oynadığı söylenebilir.
Erken Tuvalet Eğitimi Vermek Çocuklarda Kaka Tutma Sorununa yol açar mu?
Çocuklara tuvalet eğitimi vermek için çocuğun gelişimsel alanda bu eğitime hazır olduğunu gösteren bir epey ön şartı sağlıyor olması gerekir. Bu şartların başlıcaları çocuğun kas denetimini sağlayabileceğini gösteren fizikî şartlar; tuvaletle irtibatlı kavramları bildiğini ve anladığını gösteren bilişsel şartlar; tuvalet eğitimi almaya yönelik istek, merak, motivasyon içeren ve hazırbulunuşluğunu gösteren duygusal şartlardır. Çocuk tarafınca tüm bu ön şartlar sağlandığında, fakat bu biçimde, çocuğun sağlıklı ve inançlı tuvalet eğitimi almaya hazır olduğu söylenebilir. Bu ön şartlar kâfi seviyede sağlanmadan çocuğa tuvalet eğitimi verilmeye çalışılırsa, çocukta tuvaletle ilgili negatif hisler oluşabilmektedir. Bu negatif hisler ise kaka tutma davranışının ortaya çıkmasında çok sık gözlemlenmektedir.
Kaka Tutma İsteği Bilinçharicinden mı Gelir?
İnsan; her yaş devrinde ilişkisel, toplumsal, içsel ya da dışsal faktörlere bağlı olarak his, niyet ve davranışlarını her vakit şuurlu yahut istemli olarak denetim edemeyebilir. Denetim edilemeyen bu süreç çocuklukta daha fazla gözlemlenir. Bu durumda çocukların vermiş olduğu reaksiyonlar net ve somut bir sebebe dayandırılamadığında ya da mantıklı olarak açıklanamadığında, yansıyı kapsayan tüm duygusal, düşüncesel, dürtüsel ve davranışsal sürecin şuur seviyesinde değil, bilinçdışı seviyede incelenmesi gerekir. Bu durum, çocuklarda rastgele bir somut niçine dayandırılamayan ya da tüm destekleyici çalışmaların yapılmasına karşın devam eden kaka tutma davranışı için de geçerlidir. Yani çocuk, kaka tutmayı isteyerek ve şuurlu bir hareket olarak yerine getirmiyor olabilir.
Bilinç dışı ortaya çıkan davranışlar, çocuğun genetik transferi üzerinden bugüne ulaşan ve şimdiye kadar bastırılmış hislerin tetiklenmesi ile ortaya çıkan otomatikleşmiş reaksiyonlar olarak açıklanmaktadır.
Örneğin 1-3 yaş aralığını kapsayan anal periyot içerisinde çocuklar vücutlarındaki her uzvu kendilerinin bir modülü olarak görürler ve doğal olarak bu kesimden kopmak istemezler. Bu algı her çocuk için geçerli olan şuur dışı süreçlerde gelişir. Bu niçinle, kaka da çocuk tarafınca bedenin bir modülü olarak algılandığından, bedenden ayrılarak atılması çocukta hüzün ve yas hislerini yaratabilir. Bu durumdan dolayı çocuklar bu kesimlerinden kopmak istemezler. bu biçimdece bilinçdışı bir davranış olarak kaka yapma gerçeğini inkar etme ya da kaka yapmaktan kaçınma formunda kaka tutma sorunu yaşayabilirler.
Kaka Tutma Sorunu Duyusal Hassasiyetlerle Oluşur mu?
Kimi çocuklar görme, duyma, koklama, dokunma ve tatma üzere duyular karşısında başkalarına bakılırsa daha hassas olabilirler. Yani bu çocuklar koku, ses, ışık üzere duyusal uyaranlar karşısında daha çabuk rahatsız olabilmekte ve bu rahatsızlıktan doğal olarak kaçınmak istemektedirler.
Kaka da yapısı gereği bedenin oluşturduğu; ağır bir koku, farklı bir görsel ve dokunsal hissiyat içeren bir kesimdir. Fakat duyusal olarak hassas olan çocuklar bu hassasiyetleri kararı oluşan rahatsızlıktan kaçınmak ismine kaka tutma davranışı sergileyebilirler.
Olumsuz Ömür Olayları Çocuklarda Kaka Tutma Davranışına yol açar mu?
Çocuk kakasını sistemli olarak tuvalete yapma alışkanlığını geliştirdiği periyotta rastgele bir sebepten dolayı tuvaletle ilgili dehşet ve acı dolu bir tecrübe yaşarsa, yaşadığı olumsuz hislerden kaçınmak ismine kakasını tutma davranışı sergileyebilir. Bilhassa çocuğun tuvalet yapma süreciyle ilgili edindiği başarısız ve olumsuz deneyimler ağır kaygı, keder, çaresizlik üzere hisleri tetikleyerek çocukta tuvalete karşı olumsuz hislerin kodlanmasına niye olabilmektedir. Örneğin tuvalet eğitimi alırken oturduğu klozetten düşüp korkmak, ebeveynlerin cezalandırıcı ve sert tavırlarına maruz kalmak yahut kabız olma kararı kaka yaparken canının acıması çocukta kaka tutma davranışını en epey tetikleyen olumsuz yaşantılardan bazılarıdır.
Çocukların Kaka Tutma Sorunu Yaşadıkları Nasıl Anlaşılır?
Kaka Sorunu Yaşayan Çocuklar;
Kakası geldiğinde görülmeyeceğini düşündüğü yerlere gidip saklanabilirler.
Tuvalete dair konuşmalar içerisinde bulunmak istemeyebilirler.
Kakası geldiğinde vücudunu sıkmaya ve kasmaya başlayabilirler.
Kakası geldiğinde bacak bacak üstüne atarak kıvranır üzere davranışlar sergileyebilirler.
Hareket etmekten kaçınarak daima uzanma, yatma hatta kakanın geldiğini unutmak için daima uyumak isteyebilirler.
Tuvalete yaklaşmak istemeyebilirler.
Kakasını altına kaçırdığında bunu belirtmeyerek kakayı yok sayıcı biçimde davranabilirler.
Çamaşırlarını kendi değiştirmek, onları saklamak yahut atmak isteyebilirler.
Yemeklerde çok seçici davranabilirler.
Daha fazlaca sıvı besinleri tüketmek isteyebilirler.
Az yemek yiyebilirler.
Sık sık karın ağrıları yaşayabilirler.
Makatında yaralar oluşabilir.
Çocuk birtakım niçinlere bağlı olarak kaka tutma davranışını gerçekleştirdiğinde ebeveynlerin bu duruma verdiği yansılar çocukla günlük ömrün öteki vakit içinderında verilen yansılara nazaran daha anlayışlı, daha sabırlı, daha oyuncu ve daha şefkatli ise bu biçimde çocuk da ebeveynlerinden bu olumlu reaksiyonları almak için kaka tutma davranışını dirençli olarak sürdürebilmektedir.
elbet ki çocuk bunu planlı ve organize bir biçimde yapmaz. Çocuk maruz kaldığı reaksiyonlar üzerinde niçin-sonuç bağlantısı kurarken, onun deneyimleyerek öğrenmeye açık olan çocuk beyni bu durum üzerinden genel yargılara varır. Yani demek istediğimiz, bu durum bir çocuk beyni için artık yalnızca kaka tutma sorunu demek değildir. Çocuk için bu durum; kaka tutma sorununun çözümsüzlüğe gerçek gitmesi kararında çocuğun korku, dehşet, huzursuzluk üzere rahatsızlıkları arttıkça kendisine karşı ilgi, anlayış ve şefkatin de artacağını düşünmesi, hatta bunu deneyimlemesi ve öğrenmesi manasına gelmektedir. Olumsuz bir davranışın kararında varılan olumlu çıkarsamalar ikincil hasılatlar olarak da isimlendirilir ve çocuk bilinçsizce muhtaçlığı olan ilgiyi görmek için ikincil hasılatlar edinerek mağdur olmayı normalleştirebilir.
Hangi Ebeveyn Tavırları Çocuklarda Kaka Tutma Davranışına yol açar?
Çocukların gelişimsel evrelerinin sağlıklı biçimde tamamlanması ismine hakikat ebeveyn tavırları çok kıymetlidir. Ebeveynler, çocuklarının duygusal ve davranışsal olarak olumsuz etkilendikleri davranış kalıplarını fark edemez ve olumsuz davranış kalıplarını sürdürmeye devam ederlerse bunun kararında çocuklar ağır biçimde negatif hisler yaşayabilirler. Negatif hisler ise çocuğun iç dünyasında çözümlenemediğinde bu çözümsüzlük çocuğun bir davranış kalıbı üzerine yansır. Kaka tutma sorunu de tahlilsiz hislerin davranışa yansıdığı örneklerden biri olarak görülür. Bu durumda; mükemmelliyetçi, telaşlı, cezalandırıcı, denetimci, ilgisiz ebeveyn tavırları ekseriyetle çocuklarda negatif hisleri tetikleyerek çocukların bilhassa 1-3 yaş aralığını kapsayan anal periyotta, kaka tutma davranışı geliştirmesinde tesirli rol oynayabilir.
Kaka Tutma Davranışı Çocukların Ebeveynlerini Cezalandırma Biçimi Olabilir Mi?
Eğer çocuk yaptığı olumsuz bir davranışın karşılığında ebeveynleri tarafınca cezalandırılıyor, çok fazla denetim ediliyor, gereğince anlaşılmadığını düşünüyor, yargılanıyor, fizikî müdahalelerle karşılaşıyorsa; bu durum çocuğun mutsuzluk, tasa ve öfke süreçleriyle yanlışsız biçimde baş etmesini neredeyse imkansız hale getirecek kadar zorlayıcı olmaktadır. Zira çocuk; yaşı ve gelişimi gereği fizikî, duygusal ve bilişsel manada yetişkinlere nazaran pek güçsüzdür. Bu yüzden de çocuk karşılaştığı kuvvetli durumlarla baş edebilecek sorun çözme maharetlerine sahip değildir. Bu becerilerden mahrum olan çocuk inatçı, kaygılı ve kaçınmacı davranışlar göstererek gücünün yetmediği ve denetim edemediği ebeveyn tavırlarının yerine gücünün yettiği ve denetim edebildiği kaka tutmayı elindeki güç kaynağı nazaranrek kendini yatıştırmaya çalışabilir. Bu durumda kaka tutma davranışı ebeveynleri cezalandırma davranışından daha büyük bir manaya gelir. Çocuk, ebeveyn tavırlarından dolayı kendini mağdur hissettiğini ve içe dönük öfkesini kaka tutarak dışa yansıtmaya çalıştığı iletisini bu türlü ebeveynlerine vermektedir.
Kaka Tutmanın Fizyolojik ve Ruhsal Tesirleri Nelerdir?
Kaka yapmak pek doğal ve zarurî bir gereksinimdir. Bu boşaltım gereksinimi uygun vakit ve ortamlarda giderilemediğinde, uygun olmayacak bir yerde ve vakitte vücut tarafınca otomatik halde karşılanmaya çalışılır. Yani kakanın istemli bir biçimde uzun müddetli olarak çocuk tarafınca tutulması, sonunda kakanın sızıntı olarak istemsiz halde bedenden akması yahut alta kaçırma olarak nitelendirdiğimiz durumların yaşanmasına niçiniyet verir. İstemsiz ve uygunsuz halde kaçırılan kaka da toplumsal ortamlarda hem çocuğu birebir vakitte ebeveynini güç bir duruma sokar. Kaka kaçırma toplumsal manada uygunsuz durumlar meydana getirebileceği üzere hijyen ve sıhhat manasında da bir grup sorunları doğurur. Örneğin kaka tutma davranışı ile çocuğun daima olarak zorladığı boşaltım sistemi kasları ziyan nazaranbilir. Daima tutulan kaka, sonunda çok sertleşip katılaşarak dışarı atılması pek acılı bir hale gelebilir. Bu da çocukta karın ağrılarına niçiniyet vermektedir.
Gevşeyen boşaltım sistemi kasları kararında dışarı kaçırılan kakalar ise genital enfeksiyonlara yahut boşaltım sistemiyle ilgili bağırsak, makat vb. organlarda rahatsızlıklara niye olabilir.Yaşanan kuvvetli durumlar kararında ise çocuklarda kaka yapma korkusu, kakanın gelmesini engellemek için hareket etmekten, yemek yemekten, su içmekten kaçınma üzere davranışlar gelişebilmektedir. Bu üzere davranışlar karşısında çocuğu nasıl sakinleştireceğini ve çocuğuna nizamlı kaka yapma alışkanlığını nasıl kazandıracağını bilemeyen ebeveynlerin de tasa düzeylerinin yükseldiği gözlemlenir. Tüm bunlar kararında hem ebeveynler için birebir vakitte çocuk için ağır seviyede duygusal zorlanmalar başlamış olur.
Kaka Tutma Sorunu Yaşayan Çocuklar ve Ebeveynlerinin Baş Etmede Zorlandığı Hisler Nelerdir?
Kaka tutma sorunu yaşayan çocuklar ve ebeveynleriyle yapılan çalışmalar kararında çocukların bilhassa kakayla ilgili utanma, tiksinme, gerilim ve öfke hissettikleri görülürken, ebeveynlerin ise daha epeyce çaresizlik, hüzün ve tasa üzere hisleri baskın olarak hissettikleri görülmektedir. Lakin bu sürecin değişik olan tarafı, bu hisler kimi çocuk ve ebeveynler için kaka tutmanın sebebi olarak görülürken, kimi çocuk ve ebeveynler için ise kaka tutmanın bir kararıdur. Bu noktada kaka tutma davranışının ebeveynler tarafınca nasıl gözlemlenmesi gerektiği, çocukta kaka tutmanın ne vakit başladığı, hangi sebeplerden kaynaklandığı ve nasıl çözülebileceği hakkında uzman dayanağı alması hem ebeveyn birebir vakitte çocuk için bu kuvvetli duygusal sürecin yönetilmesinde yardımcı olmaktadır. Ayrıyeten kaka tutma sorunu yaşayan çocukların takviye aldığı süreçte, bu süreci onlarla birlikte atlatan ebeveynlerin his durum halleri ve davranış biçimleri üzerinden kıymetlendirme yaparak çocuk ve ebeveynlerin birbirine karşı etkileşim süreçlerini gözlemlemek , kaka tutma sorununun çözümlenmesinde kıymetli rol oynamaktadır.
Kaka Tutma Meselesine Tahlil Olabilecek Teklifler Nelerdir?
Öncelikle çocuğun yaşadığı durumun tıbbi bir sebepten kaynaklanmadığına emin olmak ismine bir hekim tarafınca ayrıntılı sıhhat muayenesinin yapılması önerilir.
Ebeveynin kakasını yapma konusunda çocuğa ısrarcı ve daima hatırlatıcı olması yerine çocuğun bedensel sinyallerinin ebeveyn tarafınca hakikat biçimde gözlemlenmesi gerekir.
Kaka yapma sürecini anlatan eğlenceli kıssalardan yahut oyunlardan takviye alınabilir.
Tuvalete kaka yapma davranışını çocuğun gözünde bir zorlama aracı olmaktan çıkarmak için eğlenceli yollarla çocuğu cesaretlendirip kakanın yapılabilir olağan bir bedensel muhtaçlık olduğu algısı güçlendirilmelidir.
Duyusal hassasiyetleri olan çocuklarda kokuyu azaltıcı tedbirler alınabilir. Örneğin klozetin yakınında bulunan ve çocuğun güzeline gidebilecek şeker kokulu bir oda parfümü berbat kokuları bastırmada tesirli rol oynayabilir.
Bazı çocuklar yaptıkları kakanın büyüklüğü, küçüklüğü, rengi, kalınlığı ve görünüşünden olumsuz manada etkilenebilmektedir. Bu durumda çocuğun kakayı görmesini engellemek için ortamda çocuğun dikkatini çekebilecek farklı görsel nesneler bulundurulabilir.
Eğer çocuk kakasının sert olmasından korkuyorsa, gün içerisinde kakanın kıvamını yumuşatacak besinleri yemesine dikkat edilmelidir. Lakin şayet kakasını tutmaması için çocuğa verilen şurup ya da besinler çocuğun kakasını epeyce sıvılaştırdıysa bu biçimdeda çocuğun kakasını olağan kıvamda katılaştıracak besinler tercih edilmelidir. Yani kaka tutmanın çözümlenmesi için çocuklarda gerçek ve sağlıklı beslenme alışkanlığı hayli kıymetlidir. Aksi taktirde hem katı kaka birebir vakitte sulu kaka çocuğa tuvalete gitmeyle ilgili olumsuz tecrübeler yaşatacağından kaka tutma davranışında daha da pekiştirici rol oynayabilir.
Eğer çocuğun kronik bir kabızlık sorunu var ise, bir tabip denetiminde bunu ortadan kaldırmaya dair tedavi yahut beslenme biçimleri denenmelidir.
Çocuğun kaka yapma hakkındaki olumsuz his ve kanıları dinlenerek, yargılamadan çekinceleri anlaşılmaya çalışılmalıdır.
Çocuğa kaka tutmanın niye yanlış olduğunu anlatırken, onunla kesinlikle yaş düzebir daha uygun halde ve anlayabileceği gerçek somut sözlerle konuşmak gerekir.
Çocuk kaka kaçırdığında, onu cezalandırıcı ve utandırıcı tavırlardan kaçınılmalıdır.
Kaka kaçırma durumunda paklığı çocuğun koku, manzara, dokunma üzere hassasiyetlerini göz önünde bulundurarak çocuğu korkutmadan ve tiksindirmeden birlikte yapmak gerekir.
Çocuğun sağlıklı kaka yapma alışkanlığı kazanması için üstte bahsedilen teklifler denenmesine karşın çeşitli faktörlerle kaka tutma sorunu çözümlenemez bir hal aldıysa, bu durumda muhakkak süreçle ilgili ruhsal danışmanlık dayanağı alınması önerilir.
Mutlu Ömür Ruhsal Danışmanlık Merkezi’nde uzman psikologlarımız kaka tutma sıkıntısında aile ve çocukla birlikte bilgilendirici psiko-eğitim çalışmalarını ve oyun terapisi çalışmalarını gerçekleştirmektedirler.
Merkezimizde ruhsal danışmanlık dayanağı evvel ebeveynlerden hem çocukla ilgili birebir vakitte ebeveyn-çocuk alakasıyla ilgili ayrıntılı bilgi alımının yapılmasıyla başlamaktadır. sonrasındasındasında ise uzman psikolog çocukla görüşerek çocuğun yaş düzebir daha ve ortasında bulunduğu duygusal duruma uygun olan oyun terapisi çalışmalarıyla görüşmelere devam etmektedir. Devam eden görüşmelerde uzman psikoloğun yaptığı müşahede ve tahliller kararında kaka tutma problemini oluşturan ve sürdüren faktörler ele alınır. Ebeveyn geri bildirim seanslarında ebeveynler de bu süreç hakkında gerçek ve ayrıntılı halde bilgilendirilir.
Genellikle bu süreçte ebeveynlere, kaka tutma sorununun çözümlenmesinde yardımcı olacak biçimde çocuklarıyla oynayabilecekleri oyun çalışmaları ve destekleyici ebeveyn tavırları psiko-eğitim seansları içerisinde öğretilir. Uzman psikolog eşliğiyle ebeveynlerde geliştirilen bu hünerlerin çocukların kaka tutma sorununu çözmesinde tesirli rol oynadığı söylenebilir. bu biçimdece geri bildirim seansları ile aile tavırları çalışılırken, çocuk da oyun terapisi seanslarında bilinçdışı hislerini açığa çıkaracak fırsatı bulmaktadır. Açığa çıkarılan ve süreci olumsuz etkileyen bu hislerin oyun terapisi teknikleriyle uygunlaştırılması amaçlanmaktadır. Bu sayede oyun terapisi çalışmalarında gündemdeki mevcut kaka tutma sorunu çözümlenirken, çocuğun daha derin içsel çatışmaları da işleneceğinden, çocuğun his, fikir ve davranışlarını yansıtan bir fazlaca alanda güzelleşmeler gözlemlenebilir.