Çocuklarımızı İhmal Ediyor Muyuz?

Çocuklara yönelik ihmal ve istismar gerçeği geçmişten günümüze değerli bir toplumsal sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Tüm dünyada ve bizim ülkemizde de görülebilen bu sorun, çocukların ruh sıhhatine büyük ölçüde ziyan vermekte ve ömür uzunluğu tesirini gösterecek ruhsal sıkıntılar yaşamalarına niye olmaktadır. Bilhassa erken çocukluk periyodunda yaşanan ihmal durumları en az istismar kadar çocuklar üzerinde hasar bırakabilmektedir.

Dünya Sıhhat Örgütü, çocuk dikkatsizliğini çocuğa bakmakla yükümlü kimsenin çocuğun eğitim, sıhhat, barınma, beslenme ve inançlı ortamın sağlanması üzere temel gereksinimlerini sağlayamaması yahut bu gereksinimleri dikkate almaması biçiminde tanımlamakta; çocuk istismarını ise bir yetişkin tarafınca bilerek yahut bilmeyerek çocuğa yaptığı fizikî, duygusal yahut cinsel ziyan olarak açıklamaktadır. Varlıklı ailelerde çocuk ihmallerinin niçinlerine baktığımızda ekseriyetle parçalanmış aile yapılarının, ebeveyn çatışmalarının, ilgisizliğin, tavır farklılıklarının, alkol yahut husus bağımlılıklarının, sıhhat sorunlarının yahut ruhsal rahatsızlıklarının bu durumu tetiklediğini gözlemlemekteyiz.

Maddi geliri düşük olan aileler epey çalışarak hayatlarını geçindirmeye çalışmakta, bu sıkıntı şartlar çocuklarından uzak kalmalarına ve onlarla geçirdikleri vaktin azalmasına yol açmaktadır. Varlıklı ailelerin sosyo-ekonomik seviyesi, düşük gelirli ailelerden farklı görünse de çocukların yaşadığı zorluklar benzerlik göstermektedir. Maddi imkânları yüksek, iş hayatı ağır ya da kendi özel ömrüne öncelik veren ebeveynler çocuklarının gereksinim duyduğu ilgiyi, sevgiyi, şefkati ve korunmayı bakıcıya ya da çalışana devrederek onların duygusal manada zorluk yaşamalarına niye olmaktadırlar.

Bilhassa konutun ortasında var olan fakat duygusal manada uzaklıklı durabilen, çocuğuna sevgisini cömert ikramlarla vermeye çalışan ebeveynlerin çocuklarında yalnızlık, içine kapanma, bağlantı sorunları, okul muvaffakiyetinde düşüş görülebilmekte, çok ihmal durumlarında ise depresif bozukluklar, kendine ziyan verme ve intihar niyeti üzere riskli davranışlar gözlemlenebilmektedir. Yalnızca duygusal değil fizikî şiddete maruz kalmış çocuklarda ise yeme ve uyku bozuklukları, endişeler ve öfke patlamaları da yaşanabilmektedir. Tıpkı biçimde çocuklarının olumsuz davranışlarını görmezden gelen, saldırganlık yahut öfke denetimi üzere tavırlarını olağan bulan, çocuğunun alkol yahut sigara kullanımına onay veren çok müsaade verici ebeveynlerin çocuklarında etrafına karşı aşağılama, küçük düşürme, alaylı konuşma, lakap takma, eleştirme, unsur bağımlılığı ve cürüm sürece üzere eğilimler görülebilmektedir.

Çocukların sağlıklı bireyler olarak hayatlarını idame ettirebilmeleri, gelecekteki yaşantılarını sağlam temeller üzerine inşa edebilmeleri, kendilerini inançta hissedebilmeleri hayli kıymetlidir. Bu niçinle, varlıklı ailelerin çocuklara yönelik ihmal durumlarını fark edebilmeleri, bu vaziyeti önlemeye yönelik tahlil üretebilmeleri çok mühimdir. Çocuklarına karşı dürüst ve içten davranabilmeleri, gereksinim duyduklarında yanlarında olabilmeleri, ne olursa olsun sakin kalabilmeleri, kendilerini tabir etmeleri konusunda cesaretlendirmeleri, fikirlerinin ciddiye alındığını hissetmeleri fazlaca değerlidir. Daima akıl vermekten, eleştirel yahut cezalandırıcı yaklaşımlardan kaçınmaları, hudutları ihlal etmelerine müsaade etmeden onlara karşı daha anlayışlı ve sabırlı davranmaları onlarla tesirli bağlantı kurmalarına yol açacaktır. Ayrıyeten, bu süreçte uzman takviyesi almaları bu devri daha sağlıklı geçirmelerine, aile dinamiklerini güzelleştirmelerine yardımcı olacaktır.