‘Devlet sivilleri katlediyor’ diyen öğretmenle ilgili değerli karar
Sosyal Medya Hesabındaki Paylaşımlara İstinaden Disiplin Cezasıyla Cezalandırılma niçiniyle Tabir Özgürlüğünün İhlal Edilmediği
Anayasa Mahkemesi İkinci Kısmı 23/11/2022 tarihinde, Hatice Deniz Aktaş ve Eğitim ve Bilim İşçileri Sendikası (B. No: 2019/18481) müracaatında Anayasa’nın 26. hususunda garanti altına alınan söz özgürlüğünün ihlal edilmediğine karar vermiştir.
Olaylar
Olayların yaşandığı tarihte öğretmen olarak vazife yapan ve Kamu İşçileri Sendikaları Konfederasyonuna (KESK) bağlı Eğitim ve Bilim İşçileri Sendikası (EĞİTİM SEN) üyesi olan müracaatçı hakkında, toplumsal medya paylaşımları niçiniyle disiplin soruşturması başlatılmıştır. Soruşturma kararında müracaatçı hakkında 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu uyarınca devlet memurluğundan çıkarma cezasının uygulanması teklif edilmiş ve müracaatçının hususa ait savunmasının akabinde teklif edilen cezanın kabulüne karar verilmiştir. Müracaatçı, hakkında tesis edilen disiplin cezasının iptali istemiyle yönetim mahkemesinde dava açmış; mahkeme, dava konusu sürecin reddine karar vermiştir. İstinaf talebi de bölge yönetim mahkemesince reddedilmesi üzerine müracaatçı, temyiz talebinde bulunmuştur. Danıştay, istinaf sonucunın tarz ve hukuka uygun olduğunu belirterek davanın reddine kesin olarak karar vermiştir.
İddialar
Başvurucu, toplumsal medya hesabı üzerinden yaptığı paylaşımlara istinaden disiplin cezası ile cezalandırılması niçiniyle tabir özgürlüğünün ihlal edildiğini argüman etmiştir.
Mahkemenin Değerlendirmesi
Somut olayda müracaatçı, paylaşımlarında hendek olaylarının yaşandığı yerlerde yapılan terör operasyonlarına yönelik genel olarak “devletin sivil halkı katlettiği” formunda değerlendirmede bulunmuştur. Bu bağlamda bir kamu bakılırsavlisi olan başvurucudan devletin terörle uğraş siyasetlerini eleştirirken daha dikkatli olması ve titiz davranması beklenir. Müracaatçı; paylaşımlarıyla terör aksiyonlarına karşı yürütülen güvenlik operasyonlarını devlet eliyle ve kasıtlı biçimde operasyon bölgelerindeki sivillerin öldürülmesi olarak nitelendirmiştir.
Öğretmenlik mesleği toplum nezdinde başka kamu misyonlarından farklı bir pozisyondadır. Bu bağlamda öğretmen sadece okul ortasında çalışan bir kamu nazaranvlisi olmanın ötesinde toplumu düzgüne ve doğruya ulaştırma yolunda hareket ve telaffuzları ile emsal teşkil eden ülkü bireyi sembolize etmektedir. Bundan dolayı öğretmenlerin toplumsal sıkıntılara ait olarak yaptığı tabir açıklamaları, rastgele bir vatandaş yahut kamu gorevlisine kıyasla toplumda daha fazla karşılık bulmaktadır. Burdan hareketle öğretmenin tabi olduğu ödev ve yükümlülüklerin okulla hudutlu olmadığı, öğretmenin meslek hayatında tabi olduğu ödev ve yükümlülükleri muhakkak bir dereceye kadar okul haricinde da devam ettirmesinin gerekli olduğu değerlendirilmiştir.
Öte yandan bir kamu bakılırsavlisi olarak öğretmenlerin de herkes üzere bir olaya ait rastgele bir fikre sahip olması ve onu paylaşması söz özgürlüğü kapsamında mümkündür. Fakat somut olayda bakılırsavi gereği eğitim ve öğretime ait kamu hizmetinden sorumlu olan müracaatçı, ülkenin makul bir bölgesinde uzun mühlet devam eden vahim şiddet olaylarına ait niyetlerini sadece tek bir perspektiften, tereddüt barındırmayan, katı ve muhakkak suçlayıcı bir lisan kullanmak suretiyle takipçileriyle paylaşmıştır. Yönetim ise müracaatçının paylaşımlarını, bir kamu nazaranvlisi olarak kendisinden beklenen özel bir inanç ve tarafsızlık yükümlülüğüne alışılmamış bulmuştur. Bu bağlamda müracaatçının paylaşımları spontane bir reaksiyonun kararı değildir ve birlikteinde birtakım riskleri getirmiştir. ötürüsıyla müracaatçı, paylaşımlarıyla başta öğrencilerine olmak üzere ondan objektif davranmasını bekleyen öteki bireyler üzerinde tek taraflı, uygunsuz ve şiddetli tesirler yaratmaya elverişli fikirlerin aşılanması tehlikesi yaratmıştır.
Nihayetinde müracaatçı, toplumsal medya paylaşımlarında terörle gayret kapsamında düzenlenen güvenlik operasyonlarına karşı bölge halkını “öz savunma” yapmaya ve güvenlik güçlerine direnmeye çağırmıştır. beraberinde anılan direnişin kapsamını da “ölmemek için öldürmek” halinde formüle ederek şiddeti kışkırtmış ve yasallaştırmıştır. ötürüsıyla müracaatçının öğretmen olması, açıklamalarının potansiyel tesiri, şiddeti kışkırtıcı ve meşrulaştırıcı niteliği karşısında müracaatçıya verilen disiplin cezasının zarurî bir toplumsal gereksinimi karşıladığı kararına ulaşılmıştır.
Diğer taraftan eğitim, niteliği gereği yarı kamusal bir hizmettir ve kamunun yanı sıra özel dal tarafınca da yaygın olarak sunulmaktadır. ötürüsıyla müracaatçıya verilen devlet memurluğundan çıkarma cezası müracaatçının ömrünü idame ettirmesine mahzur olmayacaktır. Buna bakılırsa anılan disiplin cezasının orantılı olduğu kanaatine varılmıştır.
Anayasa Mahkemesi açıklanan münasebetlerle söz özgürlüğünün ihlal edilmediğine karar vermiştir.
1 Şubat 2023 tarihindeki Resmi Gazetede yayımlanan karar için
Haber Sitelerinden Alıntı Yapılmıştır.
Sosyal Medya Hesabındaki Paylaşımlara İstinaden Disiplin Cezasıyla Cezalandırılma niçiniyle Tabir Özgürlüğünün İhlal Edilmediği
Anayasa Mahkemesi İkinci Kısmı 23/11/2022 tarihinde, Hatice Deniz Aktaş ve Eğitim ve Bilim İşçileri Sendikası (B. No: 2019/18481) müracaatında Anayasa’nın 26. hususunda garanti altına alınan söz özgürlüğünün ihlal edilmediğine karar vermiştir.
Olaylar
Olayların yaşandığı tarihte öğretmen olarak vazife yapan ve Kamu İşçileri Sendikaları Konfederasyonuna (KESK) bağlı Eğitim ve Bilim İşçileri Sendikası (EĞİTİM SEN) üyesi olan müracaatçı hakkında, toplumsal medya paylaşımları niçiniyle disiplin soruşturması başlatılmıştır. Soruşturma kararında müracaatçı hakkında 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu uyarınca devlet memurluğundan çıkarma cezasının uygulanması teklif edilmiş ve müracaatçının hususa ait savunmasının akabinde teklif edilen cezanın kabulüne karar verilmiştir. Müracaatçı, hakkında tesis edilen disiplin cezasının iptali istemiyle yönetim mahkemesinde dava açmış; mahkeme, dava konusu sürecin reddine karar vermiştir. İstinaf talebi de bölge yönetim mahkemesince reddedilmesi üzerine müracaatçı, temyiz talebinde bulunmuştur. Danıştay, istinaf sonucunın tarz ve hukuka uygun olduğunu belirterek davanın reddine kesin olarak karar vermiştir.
İddialar
Başvurucu, toplumsal medya hesabı üzerinden yaptığı paylaşımlara istinaden disiplin cezası ile cezalandırılması niçiniyle tabir özgürlüğünün ihlal edildiğini argüman etmiştir.
Mahkemenin Değerlendirmesi
Somut olayda müracaatçı, paylaşımlarında hendek olaylarının yaşandığı yerlerde yapılan terör operasyonlarına yönelik genel olarak “devletin sivil halkı katlettiği” formunda değerlendirmede bulunmuştur. Bu bağlamda bir kamu bakılırsavlisi olan başvurucudan devletin terörle uğraş siyasetlerini eleştirirken daha dikkatli olması ve titiz davranması beklenir. Müracaatçı; paylaşımlarıyla terör aksiyonlarına karşı yürütülen güvenlik operasyonlarını devlet eliyle ve kasıtlı biçimde operasyon bölgelerindeki sivillerin öldürülmesi olarak nitelendirmiştir.
Öğretmenlik mesleği toplum nezdinde başka kamu misyonlarından farklı bir pozisyondadır. Bu bağlamda öğretmen sadece okul ortasında çalışan bir kamu nazaranvlisi olmanın ötesinde toplumu düzgüne ve doğruya ulaştırma yolunda hareket ve telaffuzları ile emsal teşkil eden ülkü bireyi sembolize etmektedir. Bundan dolayı öğretmenlerin toplumsal sıkıntılara ait olarak yaptığı tabir açıklamaları, rastgele bir vatandaş yahut kamu gorevlisine kıyasla toplumda daha fazla karşılık bulmaktadır. Burdan hareketle öğretmenin tabi olduğu ödev ve yükümlülüklerin okulla hudutlu olmadığı, öğretmenin meslek hayatında tabi olduğu ödev ve yükümlülükleri muhakkak bir dereceye kadar okul haricinde da devam ettirmesinin gerekli olduğu değerlendirilmiştir.
Öte yandan bir kamu bakılırsavlisi olarak öğretmenlerin de herkes üzere bir olaya ait rastgele bir fikre sahip olması ve onu paylaşması söz özgürlüğü kapsamında mümkündür. Fakat somut olayda bakılırsavi gereği eğitim ve öğretime ait kamu hizmetinden sorumlu olan müracaatçı, ülkenin makul bir bölgesinde uzun mühlet devam eden vahim şiddet olaylarına ait niyetlerini sadece tek bir perspektiften, tereddüt barındırmayan, katı ve muhakkak suçlayıcı bir lisan kullanmak suretiyle takipçileriyle paylaşmıştır. Yönetim ise müracaatçının paylaşımlarını, bir kamu nazaranvlisi olarak kendisinden beklenen özel bir inanç ve tarafsızlık yükümlülüğüne alışılmamış bulmuştur. Bu bağlamda müracaatçının paylaşımları spontane bir reaksiyonun kararı değildir ve birlikteinde birtakım riskleri getirmiştir. ötürüsıyla müracaatçı, paylaşımlarıyla başta öğrencilerine olmak üzere ondan objektif davranmasını bekleyen öteki bireyler üzerinde tek taraflı, uygunsuz ve şiddetli tesirler yaratmaya elverişli fikirlerin aşılanması tehlikesi yaratmıştır.
Nihayetinde müracaatçı, toplumsal medya paylaşımlarında terörle gayret kapsamında düzenlenen güvenlik operasyonlarına karşı bölge halkını “öz savunma” yapmaya ve güvenlik güçlerine direnmeye çağırmıştır. beraberinde anılan direnişin kapsamını da “ölmemek için öldürmek” halinde formüle ederek şiddeti kışkırtmış ve yasallaştırmıştır. ötürüsıyla müracaatçının öğretmen olması, açıklamalarının potansiyel tesiri, şiddeti kışkırtıcı ve meşrulaştırıcı niteliği karşısında müracaatçıya verilen disiplin cezasının zarurî bir toplumsal gereksinimi karşıladığı kararına ulaşılmıştır.
Diğer taraftan eğitim, niteliği gereği yarı kamusal bir hizmettir ve kamunun yanı sıra özel dal tarafınca da yaygın olarak sunulmaktadır. ötürüsıyla müracaatçıya verilen devlet memurluğundan çıkarma cezası müracaatçının ömrünü idame ettirmesine mahzur olmayacaktır. Buna bakılırsa anılan disiplin cezasının orantılı olduğu kanaatine varılmıştır.
Anayasa Mahkemesi açıklanan münasebetlerle söz özgürlüğünün ihlal edilmediğine karar vermiştir.
1 Şubat 2023 tarihindeki Resmi Gazetede yayımlanan karar için
Haber Sitelerinden Alıntı Yapılmıştır.