Ebeveyn Çocuk Bağlantısının Birinci Devirleri

Çocuklar 0-6 yaş periyodunda epeyce süratli gelişirler ve neredeyse birfazlaca bilişsel beceriyi bu vakitte kazanırlar. Hatta hisler ve bağlantı konusunda kestirim ettiğimizden daha süratli gelişirler.

Araştırmalara bakılırsa bebekler; 4 ay civarında büyük bir merakla etrafındaki değişimleri inceler ve his tabirlerini tespit ederler ve keyifli yüzleri yakalamaya çalışırlar. 5-7 ayda sesteki sinyallerini anlayabilmekte ve yüz ile ses birbirine uymuyorsa fark edebilirler. Şayet ortamda bir uyumsuzluk var ise kendilerini inançta hissetmezler. 3-6 ay içinde bedenden his sinyallerini alabilirler ve 6-9 ay civarında gülümseme ve mimiklerle karşılıklı iletişe geçebilirler. 7 ay civarında bir davranışın niyetini çözebilirler yani “annem gülümseyerek babama gidiyor, demek ki babamı sevecek”,“Ablam baba gerçek kaşları çatık koşuyor, bana ziyan verebilir” biçiminde çıkarımlar yapabilirler. Tüm bu detaylı tahlillerin ise tek bir maksadı vardır: “Ben dünyada neler olduğunu anlamaya çalışıyorum, bu karmaşıklığı anlamak, öğrenmek ve kendimi korumak için dengeli davranışlar arıyorum” fikri.

1 yaşın sonlarına gerçek muhtaçlıklar biraz daha çeşitlenmektedir. Bilhassa oyunlar biraz farklılaşır. Öncesindeki oyunları hatırlayın çoklukla bebek üzerinde yahut yakın etrafında gerçekleşen oyunlardır (ce ee yahut hanimiş kızımın burnu, ağzı vs oyunları gibi). Lakin 1,5 yaş civarında artık oyun ebeveynden ve çocuk üzerinde üçüncü bir noktaya çıkar yani dış dünyaya. 1 yaşın sonlarına hakikat çocuk tarafınca artık dışarıda bir dünya olduğu fark edilir ve bu sefer ebeveynin kendi gördüğü şeyleri görmesini ve ona reaksiyon vermesini ister. Üst düzeylere çıkan “ortak nokta”ya bakma gereksinimi oluşur. bu vakitte çocuklar, ebeveyn-çocuk-nesne üçgeninin varlığı yardımıyla kendini inançta hisseder ve bu üçgenin sağlam bir biçimde kurulduğundan tam emin olana kadar çocuklar daima takviye beklerler. Zira bu dünyadaki her şey fazlaca yenidir ve çocuklar çabucak hemen ne gördüğünden bile emin olmazlar. Hem bu yeni dünya epey renkli ve cazip tıpkı vakitte fazlaca büyük ve öngörülemezdir. Bu dünyayı anlatacak “bir bilen” gerekir. Bu yenidünyada rehberlik edecek ebeveyn şayet çocuğun baktığı şeylere bakıyorsa çocuk yolunu bulabilir. Aksi takdirde muhtemelen kaybolacaktır. Bu yüzden 2 yaş ve daha sonrasında ebeveynlere “yapışma” (aslında inanç arayışı) ve ebeveyn ilgisine gereksinim artar.

Tüm bu gelişim evreleri ortasında ebeveynlerin birkaç noktaya dikkat etmesi gerekir. Öncelikle 1 yaş öncesinde başlayan ve daima her olayla birlikte duygusal repertuara kaydedilen hisler, çocukları dünyayı anlaması ve kendileri muhafazası için birinci edindikleri araçtır. “Bebekler hisseder” denilen 6. His denilen sistem tam olarak budur. O bakımdan bebeklik ve daha sonrasında (özellikle 0-6 yaş döneminde) ebeveynlerin duygusal olarak mümkün olduğunca dengeli ve açık olmaları gerekir. Bu tutarlılık ve açıklık daima memnun olunmalı manasında değildir. Şayet ortamda hüzün verici yahut gerginlik yaratıcı bir durum var ise muhtemelen çocuğunuz sizdilk evvel hissetmiştir. O yüzden ona söyleyeceğiniz “ Yok bir şey, her şey yolunda” telkini sadece onun tasalarını artmasına yol açar. Çocukların gereksinimi olan şey ise küçük bir olay ve his tarifi, akabinde ise bu durumu çözeceğinize dair vereceğiniz inançtır. İnanın bir şeyleri saklamak zorunda olmamak tüm ebeveynlere düzgün gelecektir.

Çocuklar dünyayı fark ettikleri bu vakitte ebeveynleri birebir noktaya baktıkları birebir şeylerden keyif aldıkları oyunlar oynamaları hem ebeveyn-çocuk-dünya bağı için fazlaca faydalıdır. Örneğin kitap okumak ve fotoğraflarına birlikte bakmak yahut çocuğunuzla yapacağınız bir tabiat yürüyüşü ve bu yürüyüş boyunca gördüğünüz objeler üzerine konuşmak bu devir aktiviteleri olabilir. Bu devri sağlıklı geçirmek ilerleyen periyotlarda çocuğun farklı ortamlara adaptasyonunu arttıracaktır.