Ek gösterge düzenlemeleriyle ortaya çıkan yeni bir mağduriyet: Belediye lider yardımcıları maaşları
Belediye Lider yardımcılarının yapmış olduğu çalıştay daha sonrası ortak açıklama şöyle:
BELEDİYE LİDER YARDIMCILARININ EK GÖSTERGE SORUNSALI
Belediye Lider Yardımcılarının yaşadığı yeni maddeleşen düzenleme ile daha da derinleşen ek gösterge sıkıntısını aşağıda alıntı yaptığımız makaleler ile izah etmek isteriz.
*II SAYILI CETVEL (KADROLARI GENEL YÖNETİM HİZMETLERİ SINIFININ BİRİNCİ DERECESİNDE BULUNANLARIN EK GÖSTERGELERİ)’in; 6- MAHALLİ YÖNETİMLER İLE BAĞLI VE İLGİLİ KURULUŞLARDA Kısmında Belediye Lider Yardımcıları için 3600 ek gösterge sayısı öngörülmüştür.
Düzenlemedeki en çarpıcı aksaklıklardan bir tanesi de Belediye Lider Yardımcısı takımlarının ek göstergelerinin 3600 sayısında bırakılmış olmasıdır. Belediyede 1. dereceli takımda bulunan büyükşehir belediyesi ve büyükşehir belediyesi müfettişleri ile belediyelerdeki iç denetçilerin 4200, mali hizmetler uzmanlarının 3600, 1. dereceli müdürler, şube müdürleri ve sivil savunma uzmanlarının 3600, teknik hizmetler sınıfından 1. dereceden bir takımdaki teknik işçinin 4200, tıpkı derecedeki kimi sıhhat çalışanının de 4200 ek gösterge aldığını düşündüğümüzde bürokratik sorumluluğun yanında yerine göre siyasi sorumluluğu da yüklediğimiz belediye lider yardımcılarına büyük bir haksızlık yapıldığını söz etmek de abartılı olmayacaktır.
Ek göstergenin 3600 sayısıyla sonlu tutulmasını, belediye lider yardımcıları için, 6. Periyot Toplu Mukavelenin Mahallî İdare Hizmet Koluna Ait Toplu Kontratın “Büyükşehir belediyelerine bağlı genel müdürlük daire liderleri ve belediye lider yardımcılarının ek göstergesi” başlıklı 7 nci hususunda konu ile ilgili olarak yer alan “Genel yönetim hizmetleri sınıfına dahil büyükşehir belediyeleri daire liderleri için ilgili mevzuatına göre uygulanan ek gösterge sayısından, büyükşehir belediyelerine bağlı genel müdürlüklerin daire liderleri ve belediye lider yardımcılarının da yararlanması için çalışma yapılacaktır.” kararı ile birlikte değerlendirdiğimizde hususun niye bu noktada bırakıldığını anlamak yeterlice güçleşmektedir. özetlemek gerekirsesı bu mağduriyet, sendikalar dahil herkes tarafınca bilinip Toplu Kontrata dahi ekleniyor bulunmasına karşın bu kanun içerisinde bu noktada bırakılmasını izah etmek mümkün değildir.
Burada kıyasen yazdığımız unvanlardakilerin belirttiğimiz ek gösterge sayılarını hak etmediklerini düşündüğümüz üzere bir algının oluşmasını istemediğimizin bilinmesini istiyoruz. Gayemiz, hiyerarşik olarak üstlendikleri idare sorumluluğu yeterince büyükşehir belediyeleri haricindeki belediyelerde en üst bürokrat pozisyonunda olan lider yardımcılarının, bu belediyelerdeki en üst sayıdan ek gösterge almasının gerekliliğini ortaya koymaktır.
**2022 ve 2023 yıllarını kapsayan 6. Periyot Toplu Kontratta ek gösterge konusunda iki düzenleme yapılmış, bu iki düzenleme de bu bahiste çalışma yapılacağı mutabakat altına alınmıştır.
6. Periyot Toplu Mukavelenin “Kamu bakılırsavlilerinin Geneline Yönelik Toplu Sözleşme” başlıklı kısmının “Ek gösterge çalışması” başlıklı 51’inci unsurunda; “Kamu kurum ve kuruluşlarının görüşleri alınarak 3600 ek gösterge düzenlemesi dahil olmak üzere ek göstergelere ait çalışma, yetkili konfederasyonun katkı ve iştirakiyle 2022 yılı içerisinde tamamlanacaktır.” denilmektedir.
Toplu Kontratın “Yerel İdare Hizmet Koluna Ait Toplu Sözleşme” başlıklı kısmının “Büyükşehir belediyelerine bağlı genel müdürlük daire liderleri ve belediye lider yardımcılarının ek göstergesi” başlıklı 7’nci unsurunda ise; “Genel yönetim hizmetleri sınıfına dahil büyükşehir belediyeleri daire liderleri için ilgili mevzuatına nazaran uygulanan ek gösterge sayısından, büyükşehir belediyelerine bağlı genel müdürlüklerin daire liderleri ve belediye lider yardımcılarının da yararlanması için çalışma yapılacaktır.” denilmektedir.
Öncelikle belirtmek gerekir ki, her ne kadar bu bahiste fazlaca örnek olsa da toplu mukavelelerde mutabakat altına alınan unsurların “bir mevzuda çalışma yapılacağına dair” olmaması gerekir. Husus toplu kontratın kapsamında ise unsur icra edilebilir biçimde düzenlemeli, kapsama girmiyorsa da toplu mukavele metinlerinde hiç yer almamalıdır. İki düzenlemeye de baktığımızda ek gösterge konusunda çalışma yapılacağına dair kararlara yer verilmiştir. meğer, mesela “Yerel İdare Hizmet Koluna Ait Toplu Sözleşme” başlıklı kısmın 7 nci hususunun, “Genel yönetim hizmetleri sınıfına dahil büyükşehir belediyeleri daire liderleri için ilgili mevzuatına göre uygulanan ek gösterge sayısından, büyükşehir belediyelerine bağlı genel müdürlüklerin daire liderleri ve belediye lider yardımcıları da yararlandırılır.” biçiminde düzenlemesinin önünde teknik olarak bir mani yoktur.
*Mevzuat Takip Sistemi (Halil MEMİŞ, MİARGEM Başkanı), “Belediyelerdeki Hangi Unvan, Hangi Ek Göstergeye Hak Kazandı” başlıklı makale,
**Mevzuat Takip Sistemi ( Serdar UĞURLU, Çalışma (Devlet Personel) Uzmanı), “Kamu İşçi Rejiminde Ek Gösterge Sistemi ve 7417 Sayılı Kanun Kapsamında Yapılan Düzenlemeler” başlıklı makale,
BELEDİYE LİDER YARDIMCILARININ MAKAM VE VAZİFE TAZMİNATI SORUNSALI
Bilindiği üzere, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na tabi vilayet ve ilçe belediye lider yardımcıları kendilerine bağlı müdürlükler tarafından büyükşehir belediyesi daire liderleri, hatta genel sekreterler ile misal sorumluluklara sahiptir. Lakin vilayet ve ilçe belediye lider yardımcılarının sahip olduğu mali haklar tarafından büyükşehir belediyesi daire liderleri karşılaştırıldığında, il/ilçe belediye lider yardımcılarının ek gösterge, makam ve vazife tazminatı bakımından büyükşehir daire liderlerine nazaran dezavantajlı pozisyonda olduğu emsalsizdır. İşbu rapor, vilayet ve ilçe belediye lider yardımcılarının mali haklarındaki hakkaniyetsizliğinin ortaya konulması gayesiyle hazırlanmış olup, bu duruma ait açıklamalara bilgileriyla aşağıda yer verilmiştir. Şöyle ki;
1- Yürürlükteki mevzuatlarda yer alan türlü düzenlemelerde belediye lider yardımcıları, büyükşehir belediyelerindeki genel sekreter yardımcıları ve daire liderleri takımları ile tıpkı statüde tanımlanmaktadır.
a) 5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu’nun 16/2 unsurunda belediye liderinin katılamadığı encümen toplantılarına genel sekreterin başkanlık edeceği; 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 33/2 unsurunda ise belediye liderinin katılamadığı toplantılara belediye liderinin nazaranvlendireceği lider yardımcısının encümene başkanlık edeceği düzenlenmiştir.
b) bir daha, 5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu’nun 21/2 hususunda; “Büyükşehir belediyesinde lider yardımcısı bulunmaz. Hizmetlerin tesirli ve verimli bir biçimde yürütülebilmesi için, genel sekretere yardımcı olmak üzere, norm takıma uygun olarak genel sekreter yardımcısı atanabilir.” kararı yer almaktadır.
c) Belediye lider yardımcıları belediye liderini temsilen vakit zaman programlara katılmakta ve protokolde yerini almaktadır.
Görüleceği üzere, yasa koyucu tarafınca büyükşehir belediyelerinde bakılırsav yapan genel sekreter yardımcısı, belediye lider yardımcıları ile birebir statüde değerlendirilmiştir. Ama, belediye lider yardımcıları hiyerarşik olarak genel sekreter yardımcılarının altında bulunan daire liderlerinin sahip olduğu mali haklardan (ek gösterge, makam ve bakılırsav tazminatı) bile yararlanamamaktadır.
Biroldukca büyükşehir belediyesinden daha fazla nüfusa sahip vilayet ve ilçe belediye lider yardımcıları, büyükşehir belediyelerinde vazife yapan daire liderleri ve üstü takımlarda bulunan unvanlı takımlardan daha az maaş almaktadır. Örneğin, Ankara ili Keçiören Belediyesi’nden nüfus olarak daha az olan Mardin, Trabzon, Malatya, Erzurum ve Ordu Büyükşehir Belediyelerinde bakılırsavli daire liderleri ve üstü takımlarda bulunan unvanlı takımların Keçiören Belediyesi üzere büyük nüfuslu büyükşehir ilçe belediyeleri lider yardımcılarından daha yüksek maaş alması hakkaniyetsizliğe niçiniyet vermektedir.
Ayrıca, büyükşehir belediyesi daire liderleri ile vilayet ve ilçe belediyesi lider yardımcıları içinde ek gösterge, makam ve misyon tazminatı istikametinden farklılık bulunmasına karşın, yürürlükte bulunan Bakanlar Heyeti’nin 2006/10344 karar sayılı Devlet Memurlarına Ödenecek Artırım ve Tazminatlara Ait sonucunda (6. Grup), nüfusu 250.000 ve daha fazla olan vilayet ve ilçe belediyelerinde misyon yapan belediye lider yardımcıları ile büyükşehir belediyesi daire liderleri birebir kümede değerlendirilmiş ve özel hizmet tazminatı oranı %200 olarak belirlenmiştir. (5216 sayılı Yasanın 22. hususunda büyükşehir belediyesi daire liderleri, bakanlıkların daire liderleri ile tıpkı özlük haklarına sahiptir.)
Görüleceği üzere, Bakanlar Şurası kelam konusu kararname ile nüfusu 250.000 ve daha fazla olan vilayet ve ilçe belediyelerinde nazaranv yapan belediye lider yardımcıları ile daire liderlerini tıpkı statüde kabul etmiştir.
Bu etapta söz etmek gerekirse, özel hizmet tazminatını %200 olarak alan kümede bulunanların (nüfusu 250.000 ve daha fazla olan vilayet ve ilçe belediyelerinde bakılırsav yapan belediye lider yardımcıları hariç) değişkenlik gösteren oranlarda makam ve nazaranv tazminatı aldıkları görülmektedir. Buna karşın, tıpkı kümede yer alan nüfusu 250.000 ve daha fazla olan vilayet ve ilçe belediyelerinde misyon yapan belediye lider yardımcılarının makam ve nazaranv tazminatından yaralanmaması hakkaniyete uygun düşmemektedir. Üstte da tabir edildiği üzere, özel hizmet tazminatı tarafından belediye daire liderleri ile birebir statüde kabul edilen belediye lider yardımcılarının makam ve misyon tazminatından yoksun bırakılmaları hakkaniyet hissine karşıt bir durumdur
2- Belediye lider yardımcıları, kendilerine bağlı müdürlüklerinin sayısının fazla olması, bağlı müdürlüklerin nitelikleri ve nazaranv içeriklerinin farklı olması niçiniyle, büyükşehir belediyelerinde nazaranvli daire liderlerinden daha fazla aktif ve ağırdır.
Büyükşehir belediyelerinde daire başkanlıklarına bağlı müdürlüklerin misyon içeriği tarafından misal nitelikte olduğu, fakat vilayet ve ilçe belediyelerinde lider yardımcılarına bağlı müdürlüklerin sayılarının daha fazla olduğu ve bakılırsav içeriklerinin ise farklılık arz ettiği görülmektedir. Örneğin; Balıkesir Büyükşehir Belediyesi Muhtarlık İşleri Dairesi Başkanlığı’na bağlı Muhtarlık İşleri Şube Müdürlüğü ve İdari İşler Şube Müdürlüğü olmak üzere misal nitelikte iki adet müdürlük bulunmakta iken, Bursa ili İnegöl Belediyesi’nde bir lider yardımcısına bağlı, Bilgi Süreç Müdürlüğü, Kültür ve Toplumsal İşler Müdürlüğü, Toplumsal Yardım İşleri Müdürlüğü, Gençlik ve Spor Hizmetleri Müdürlüğü, Zabıta Müdürlüğü, Strateji Geliştirme Müdürlüğü olmak üzere birbirinden farklı içerik niteliğine sahip 6 adet müdürlük bulunmaktadır.
3- Belediye lider yardımcılarına bağlı müdürlüklerde bakılırsav yapan çalışanların bir kısmının ek göstergesi bağlı oldukları lider yardımcılarının ek göstergesinden daha yüksek olup; lider yardımcıları makam ve vazife tazminatı alamazken kendilerine bağlı işçilerin kimileri bu haktan faydalanabilmektedir.
Tertip şemalarında belediye lider yardımcılarına bağlı Fen İşleri Müdürlüğü ve İmar ve Şehircilik Müdürlüğü üzere teknik müdürlükler de yer almaktadır. Bu müdürlüklerde ek göstergesi 4200 olan mühendis, mimar, kent plancısı üzere çalışanlar bulunmaktadır. halbuki bu ünitelerden sorumlu olan belediye lider yardımcılarının ek gösterge oranı 3600 olup makam ve misyon tazminatı alamamaktadırlar.. Hatta, Bursa ili Osmangazi Belediyesi’nde olduğu üzere kimi belediyelerde lider yardımcısına bağlı 4200 ek gösterge ve 8.000 makam ve nazaranv tazminatı alan belediye müfettişleri de bulunmaktadır. Kelam konusu durum hiyerarşik açıdan hakkaniyetsizliğe yol açmaktadır.
4- Üstte bahsedilen mağduriyetler biroldukça tez ve makaleye husus olmuştur.
Lider Yardımcılarının belirtilen mağduriyetine çeşitli makalelerde değinildiği üzere, bu durum tez çalışmalarına da bahis olmuştur. Kimileri aşağıda belirtilmiş olup sayıları çoğaltılabilir.
*https://www.tbb.gov.tr/online/kitaplar/belediyelerin_oncelikli_sorunlari_ve_cozum_onerileri/html5forpc.html ,sayfa 66,Bölüm 5,BELEDİYE TEŞKİLATI VE İŞÇİ,1 Teşkilat,b) Lider Yardımcılığı
*(https://www.memurlar.net/haber/30071/belediye-baskan-yardimcilari-da-magdur.html , *Mevzuat Takip Sistemi (Halil MEMİŞ, MİARGEM Başkanı), “Belediye Lider Yardımcılarının Mali Hakları Üzerine Bir Değerlendirme” başlıklı makale,
*Mevzuat Takip Sistemi (Halil MEMİŞ, MİARGEM Başkanı), “Ek Gösterge Düzenlemesindeki Gelişmeler ve Belediyelerdeki Durum” başlıklı makale,
*Dr. Öğretim Üyesi Işık ŞAT tarafınca hazırlanan 03 Haziran 2018 tarihindeki “Türkiye’de Belediye Lider Yardımcılığı” başlıklı tez çalışması. (Ankara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Mecmuası, Cilt:32 2018 Sayı: 3)
*Mevzuat Takip Sistemi ( Serdar UĞURLU, Çalışma (Devlet Personel) Uzmanı), “Belediye Lider Yardımcılarının Mali ve Toplumsal Hakları” başlıklı makale,
*Mevzuat Takip Sistemi (Halil MEMİŞ, MİARGEM Başkanı), “Belediyelerdeki Hangi Unvan, Hangi Ek Göstergeye Hak Kazandı” başlıklı makale,
5- Lider Yardımcıları lehine gerekli düzenlemelerinin yapılması merkezi yönetime ek bir yük getirmeyecektir.
Vilayet ve ilçe belediye Lider Yardımcılarının mali haklarında üstte izah edilen doğrultuda uygunlaştırma yapılmış olması durumunda oluşacak maliyetin belediyelerin kendi bütçelerinden karşılanacak olması sebebiyle merkezi yönetime de ek bir yük getirmeyecektir. Kaldı ki, belirtilen işçilerin emekli olmaları halinde emekli maaşına eklenen makam tazminatları da SGK ya her ay en son çalışılan belediye tarafınca ödenmektedir.
6- Memur-Sen’e bağlı yetkili Sendika Bem-Bir-Sen, belediye lider yardımcılarının mali haklarındaki adaletsizliği toplu kontrat görüşmelerine taşımıştır.
Üstte açıklanan talepler, 25 Ağustos 2021 tarih ve 31579 sayılı Resmi Gazete yayınlanan Kamu nazaranvlilerin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali Toplumsal Haklara Ait 2022 ve 2023 yıllarını Kapsayan 6. DEVİR TOPLU SÖZLEŞME’nin Mahallî İdare Hizmet Koluna Ait Toplu Mukavele kararlarında yer almıştır.
Lokal İdare Hizmet Koluna Ait Toplu Sözleşme’nin “Büyükşehir belediyelerine bağlı genel müdürlük daire liderleri ve belediye lider yardımcılarının ek göstergesi” başlıklı 7 inci unsurunda “Genel yönetim hizmetleri sınıfına dahil büyükşehir belediyeleri daire liderleri için ilgili mevzuatına göre uygulanan ek gösterge sayısından, büyükşehir belediyelerine bağlı genel müdürlüklerin daire liderleri ve belediye lider yardımcılarının da yararlanması için çalışma yapılacaktır.” kararına,
Birebir kontratın “Belediye lider yardımcılarının tazminatları” başlıklı 18. hususunda “Nüfusu 50.000 ve üzeri vilayet ve ilçe belediye lider yardımcılarının bakanlık daire liderleri için ilgili mevzuatında öngörülen makam, bakılırsav ve temsil tazminatları ile 657 sayılı Kanunun 152 nci hususu uyarınca ödenen artırım ve tazminatlardan tıpkı adap ve temeller çerçevesinde yararlanmasına yönelik çalışma yapılacaktır.” kararına yer verilerek, belediye lider yardımcılarının mali haklarında düzgünleştirme yapılması istikametinde büyük bir adım atılmıştır.
Bu kapsamda, 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 49 uncu hususunun son fıkrasından daha sonra gelmek üzere “Nüfusu 50.000 ve üzeri vilayet ve ilçe belediye lider yardımcıları takımına atananlar bakanlık daire liderleri için ilgili mevzuatında öngörülen ek gösterge ,makam, bakılırsav ve temsil tazminatları ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 152 nci unsuru uyarınca ödenen artırım ve tazminatlardan motamot yararlanırlar.” biçiminde düzenlenme yapılarak belediye lider yardımcılarının mağduriyetleri giderilmiş ve hiyerarşik manada hakkaniyet sağlanmış olacaktır
Haber Sitelerinden Alıntı Yapılmıştır.
Belediye Lider yardımcılarının yapmış olduğu çalıştay daha sonrası ortak açıklama şöyle:
BELEDİYE LİDER YARDIMCILARININ EK GÖSTERGE SORUNSALI
Belediye Lider Yardımcılarının yaşadığı yeni maddeleşen düzenleme ile daha da derinleşen ek gösterge sıkıntısını aşağıda alıntı yaptığımız makaleler ile izah etmek isteriz.
*II SAYILI CETVEL (KADROLARI GENEL YÖNETİM HİZMETLERİ SINIFININ BİRİNCİ DERECESİNDE BULUNANLARIN EK GÖSTERGELERİ)’in; 6- MAHALLİ YÖNETİMLER İLE BAĞLI VE İLGİLİ KURULUŞLARDA Kısmında Belediye Lider Yardımcıları için 3600 ek gösterge sayısı öngörülmüştür.
Düzenlemedeki en çarpıcı aksaklıklardan bir tanesi de Belediye Lider Yardımcısı takımlarının ek göstergelerinin 3600 sayısında bırakılmış olmasıdır. Belediyede 1. dereceli takımda bulunan büyükşehir belediyesi ve büyükşehir belediyesi müfettişleri ile belediyelerdeki iç denetçilerin 4200, mali hizmetler uzmanlarının 3600, 1. dereceli müdürler, şube müdürleri ve sivil savunma uzmanlarının 3600, teknik hizmetler sınıfından 1. dereceden bir takımdaki teknik işçinin 4200, tıpkı derecedeki kimi sıhhat çalışanının de 4200 ek gösterge aldığını düşündüğümüzde bürokratik sorumluluğun yanında yerine göre siyasi sorumluluğu da yüklediğimiz belediye lider yardımcılarına büyük bir haksızlık yapıldığını söz etmek de abartılı olmayacaktır.
Ek göstergenin 3600 sayısıyla sonlu tutulmasını, belediye lider yardımcıları için, 6. Periyot Toplu Mukavelenin Mahallî İdare Hizmet Koluna Ait Toplu Kontratın “Büyükşehir belediyelerine bağlı genel müdürlük daire liderleri ve belediye lider yardımcılarının ek göstergesi” başlıklı 7 nci hususunda konu ile ilgili olarak yer alan “Genel yönetim hizmetleri sınıfına dahil büyükşehir belediyeleri daire liderleri için ilgili mevzuatına göre uygulanan ek gösterge sayısından, büyükşehir belediyelerine bağlı genel müdürlüklerin daire liderleri ve belediye lider yardımcılarının da yararlanması için çalışma yapılacaktır.” kararı ile birlikte değerlendirdiğimizde hususun niye bu noktada bırakıldığını anlamak yeterlice güçleşmektedir. özetlemek gerekirsesı bu mağduriyet, sendikalar dahil herkes tarafınca bilinip Toplu Kontrata dahi ekleniyor bulunmasına karşın bu kanun içerisinde bu noktada bırakılmasını izah etmek mümkün değildir.
Burada kıyasen yazdığımız unvanlardakilerin belirttiğimiz ek gösterge sayılarını hak etmediklerini düşündüğümüz üzere bir algının oluşmasını istemediğimizin bilinmesini istiyoruz. Gayemiz, hiyerarşik olarak üstlendikleri idare sorumluluğu yeterince büyükşehir belediyeleri haricindeki belediyelerde en üst bürokrat pozisyonunda olan lider yardımcılarının, bu belediyelerdeki en üst sayıdan ek gösterge almasının gerekliliğini ortaya koymaktır.
**2022 ve 2023 yıllarını kapsayan 6. Periyot Toplu Kontratta ek gösterge konusunda iki düzenleme yapılmış, bu iki düzenleme de bu bahiste çalışma yapılacağı mutabakat altına alınmıştır.
6. Periyot Toplu Mukavelenin “Kamu bakılırsavlilerinin Geneline Yönelik Toplu Sözleşme” başlıklı kısmının “Ek gösterge çalışması” başlıklı 51’inci unsurunda; “Kamu kurum ve kuruluşlarının görüşleri alınarak 3600 ek gösterge düzenlemesi dahil olmak üzere ek göstergelere ait çalışma, yetkili konfederasyonun katkı ve iştirakiyle 2022 yılı içerisinde tamamlanacaktır.” denilmektedir.
Toplu Kontratın “Yerel İdare Hizmet Koluna Ait Toplu Sözleşme” başlıklı kısmının “Büyükşehir belediyelerine bağlı genel müdürlük daire liderleri ve belediye lider yardımcılarının ek göstergesi” başlıklı 7’nci unsurunda ise; “Genel yönetim hizmetleri sınıfına dahil büyükşehir belediyeleri daire liderleri için ilgili mevzuatına nazaran uygulanan ek gösterge sayısından, büyükşehir belediyelerine bağlı genel müdürlüklerin daire liderleri ve belediye lider yardımcılarının da yararlanması için çalışma yapılacaktır.” denilmektedir.
Öncelikle belirtmek gerekir ki, her ne kadar bu bahiste fazlaca örnek olsa da toplu mukavelelerde mutabakat altına alınan unsurların “bir mevzuda çalışma yapılacağına dair” olmaması gerekir. Husus toplu kontratın kapsamında ise unsur icra edilebilir biçimde düzenlemeli, kapsama girmiyorsa da toplu mukavele metinlerinde hiç yer almamalıdır. İki düzenlemeye de baktığımızda ek gösterge konusunda çalışma yapılacağına dair kararlara yer verilmiştir. meğer, mesela “Yerel İdare Hizmet Koluna Ait Toplu Sözleşme” başlıklı kısmın 7 nci hususunun, “Genel yönetim hizmetleri sınıfına dahil büyükşehir belediyeleri daire liderleri için ilgili mevzuatına göre uygulanan ek gösterge sayısından, büyükşehir belediyelerine bağlı genel müdürlüklerin daire liderleri ve belediye lider yardımcıları da yararlandırılır.” biçiminde düzenlemesinin önünde teknik olarak bir mani yoktur.
*Mevzuat Takip Sistemi (Halil MEMİŞ, MİARGEM Başkanı), “Belediyelerdeki Hangi Unvan, Hangi Ek Göstergeye Hak Kazandı” başlıklı makale,
**Mevzuat Takip Sistemi ( Serdar UĞURLU, Çalışma (Devlet Personel) Uzmanı), “Kamu İşçi Rejiminde Ek Gösterge Sistemi ve 7417 Sayılı Kanun Kapsamında Yapılan Düzenlemeler” başlıklı makale,
BELEDİYE LİDER YARDIMCILARININ MAKAM VE VAZİFE TAZMİNATI SORUNSALI
Bilindiği üzere, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na tabi vilayet ve ilçe belediye lider yardımcıları kendilerine bağlı müdürlükler tarafından büyükşehir belediyesi daire liderleri, hatta genel sekreterler ile misal sorumluluklara sahiptir. Lakin vilayet ve ilçe belediye lider yardımcılarının sahip olduğu mali haklar tarafından büyükşehir belediyesi daire liderleri karşılaştırıldığında, il/ilçe belediye lider yardımcılarının ek gösterge, makam ve vazife tazminatı bakımından büyükşehir daire liderlerine nazaran dezavantajlı pozisyonda olduğu emsalsizdır. İşbu rapor, vilayet ve ilçe belediye lider yardımcılarının mali haklarındaki hakkaniyetsizliğinin ortaya konulması gayesiyle hazırlanmış olup, bu duruma ait açıklamalara bilgileriyla aşağıda yer verilmiştir. Şöyle ki;
1- Yürürlükteki mevzuatlarda yer alan türlü düzenlemelerde belediye lider yardımcıları, büyükşehir belediyelerindeki genel sekreter yardımcıları ve daire liderleri takımları ile tıpkı statüde tanımlanmaktadır.
a) 5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu’nun 16/2 unsurunda belediye liderinin katılamadığı encümen toplantılarına genel sekreterin başkanlık edeceği; 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 33/2 unsurunda ise belediye liderinin katılamadığı toplantılara belediye liderinin nazaranvlendireceği lider yardımcısının encümene başkanlık edeceği düzenlenmiştir.
b) bir daha, 5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu’nun 21/2 hususunda; “Büyükşehir belediyesinde lider yardımcısı bulunmaz. Hizmetlerin tesirli ve verimli bir biçimde yürütülebilmesi için, genel sekretere yardımcı olmak üzere, norm takıma uygun olarak genel sekreter yardımcısı atanabilir.” kararı yer almaktadır.
c) Belediye lider yardımcıları belediye liderini temsilen vakit zaman programlara katılmakta ve protokolde yerini almaktadır.
Görüleceği üzere, yasa koyucu tarafınca büyükşehir belediyelerinde bakılırsav yapan genel sekreter yardımcısı, belediye lider yardımcıları ile birebir statüde değerlendirilmiştir. Ama, belediye lider yardımcıları hiyerarşik olarak genel sekreter yardımcılarının altında bulunan daire liderlerinin sahip olduğu mali haklardan (ek gösterge, makam ve bakılırsav tazminatı) bile yararlanamamaktadır.
Biroldukca büyükşehir belediyesinden daha fazla nüfusa sahip vilayet ve ilçe belediye lider yardımcıları, büyükşehir belediyelerinde vazife yapan daire liderleri ve üstü takımlarda bulunan unvanlı takımlardan daha az maaş almaktadır. Örneğin, Ankara ili Keçiören Belediyesi’nden nüfus olarak daha az olan Mardin, Trabzon, Malatya, Erzurum ve Ordu Büyükşehir Belediyelerinde bakılırsavli daire liderleri ve üstü takımlarda bulunan unvanlı takımların Keçiören Belediyesi üzere büyük nüfuslu büyükşehir ilçe belediyeleri lider yardımcılarından daha yüksek maaş alması hakkaniyetsizliğe niçiniyet vermektedir.
Ayrıca, büyükşehir belediyesi daire liderleri ile vilayet ve ilçe belediyesi lider yardımcıları içinde ek gösterge, makam ve misyon tazminatı istikametinden farklılık bulunmasına karşın, yürürlükte bulunan Bakanlar Heyeti’nin 2006/10344 karar sayılı Devlet Memurlarına Ödenecek Artırım ve Tazminatlara Ait sonucunda (6. Grup), nüfusu 250.000 ve daha fazla olan vilayet ve ilçe belediyelerinde misyon yapan belediye lider yardımcıları ile büyükşehir belediyesi daire liderleri birebir kümede değerlendirilmiş ve özel hizmet tazminatı oranı %200 olarak belirlenmiştir. (5216 sayılı Yasanın 22. hususunda büyükşehir belediyesi daire liderleri, bakanlıkların daire liderleri ile tıpkı özlük haklarına sahiptir.)
Görüleceği üzere, Bakanlar Şurası kelam konusu kararname ile nüfusu 250.000 ve daha fazla olan vilayet ve ilçe belediyelerinde nazaranv yapan belediye lider yardımcıları ile daire liderlerini tıpkı statüde kabul etmiştir.
Bu etapta söz etmek gerekirse, özel hizmet tazminatını %200 olarak alan kümede bulunanların (nüfusu 250.000 ve daha fazla olan vilayet ve ilçe belediyelerinde bakılırsav yapan belediye lider yardımcıları hariç) değişkenlik gösteren oranlarda makam ve nazaranv tazminatı aldıkları görülmektedir. Buna karşın, tıpkı kümede yer alan nüfusu 250.000 ve daha fazla olan vilayet ve ilçe belediyelerinde misyon yapan belediye lider yardımcılarının makam ve nazaranv tazminatından yaralanmaması hakkaniyete uygun düşmemektedir. Üstte da tabir edildiği üzere, özel hizmet tazminatı tarafından belediye daire liderleri ile birebir statüde kabul edilen belediye lider yardımcılarının makam ve misyon tazminatından yoksun bırakılmaları hakkaniyet hissine karşıt bir durumdur
2- Belediye lider yardımcıları, kendilerine bağlı müdürlüklerinin sayısının fazla olması, bağlı müdürlüklerin nitelikleri ve nazaranv içeriklerinin farklı olması niçiniyle, büyükşehir belediyelerinde nazaranvli daire liderlerinden daha fazla aktif ve ağırdır.
Büyükşehir belediyelerinde daire başkanlıklarına bağlı müdürlüklerin misyon içeriği tarafından misal nitelikte olduğu, fakat vilayet ve ilçe belediyelerinde lider yardımcılarına bağlı müdürlüklerin sayılarının daha fazla olduğu ve bakılırsav içeriklerinin ise farklılık arz ettiği görülmektedir. Örneğin; Balıkesir Büyükşehir Belediyesi Muhtarlık İşleri Dairesi Başkanlığı’na bağlı Muhtarlık İşleri Şube Müdürlüğü ve İdari İşler Şube Müdürlüğü olmak üzere misal nitelikte iki adet müdürlük bulunmakta iken, Bursa ili İnegöl Belediyesi’nde bir lider yardımcısına bağlı, Bilgi Süreç Müdürlüğü, Kültür ve Toplumsal İşler Müdürlüğü, Toplumsal Yardım İşleri Müdürlüğü, Gençlik ve Spor Hizmetleri Müdürlüğü, Zabıta Müdürlüğü, Strateji Geliştirme Müdürlüğü olmak üzere birbirinden farklı içerik niteliğine sahip 6 adet müdürlük bulunmaktadır.
3- Belediye lider yardımcılarına bağlı müdürlüklerde bakılırsav yapan çalışanların bir kısmının ek göstergesi bağlı oldukları lider yardımcılarının ek göstergesinden daha yüksek olup; lider yardımcıları makam ve vazife tazminatı alamazken kendilerine bağlı işçilerin kimileri bu haktan faydalanabilmektedir.
Tertip şemalarında belediye lider yardımcılarına bağlı Fen İşleri Müdürlüğü ve İmar ve Şehircilik Müdürlüğü üzere teknik müdürlükler de yer almaktadır. Bu müdürlüklerde ek göstergesi 4200 olan mühendis, mimar, kent plancısı üzere çalışanlar bulunmaktadır. halbuki bu ünitelerden sorumlu olan belediye lider yardımcılarının ek gösterge oranı 3600 olup makam ve misyon tazminatı alamamaktadırlar.. Hatta, Bursa ili Osmangazi Belediyesi’nde olduğu üzere kimi belediyelerde lider yardımcısına bağlı 4200 ek gösterge ve 8.000 makam ve nazaranv tazminatı alan belediye müfettişleri de bulunmaktadır. Kelam konusu durum hiyerarşik açıdan hakkaniyetsizliğe yol açmaktadır.
4- Üstte bahsedilen mağduriyetler biroldukça tez ve makaleye husus olmuştur.
Lider Yardımcılarının belirtilen mağduriyetine çeşitli makalelerde değinildiği üzere, bu durum tez çalışmalarına da bahis olmuştur. Kimileri aşağıda belirtilmiş olup sayıları çoğaltılabilir.
*https://www.tbb.gov.tr/online/kitaplar/belediyelerin_oncelikli_sorunlari_ve_cozum_onerileri/html5forpc.html ,sayfa 66,Bölüm 5,BELEDİYE TEŞKİLATI VE İŞÇİ,1 Teşkilat,b) Lider Yardımcılığı
*(https://www.memurlar.net/haber/30071/belediye-baskan-yardimcilari-da-magdur.html , *Mevzuat Takip Sistemi (Halil MEMİŞ, MİARGEM Başkanı), “Belediye Lider Yardımcılarının Mali Hakları Üzerine Bir Değerlendirme” başlıklı makale,
*Mevzuat Takip Sistemi (Halil MEMİŞ, MİARGEM Başkanı), “Ek Gösterge Düzenlemesindeki Gelişmeler ve Belediyelerdeki Durum” başlıklı makale,
*Dr. Öğretim Üyesi Işık ŞAT tarafınca hazırlanan 03 Haziran 2018 tarihindeki “Türkiye’de Belediye Lider Yardımcılığı” başlıklı tez çalışması. (Ankara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Mecmuası, Cilt:32 2018 Sayı: 3)
*Mevzuat Takip Sistemi ( Serdar UĞURLU, Çalışma (Devlet Personel) Uzmanı), “Belediye Lider Yardımcılarının Mali ve Toplumsal Hakları” başlıklı makale,
*Mevzuat Takip Sistemi (Halil MEMİŞ, MİARGEM Başkanı), “Belediyelerdeki Hangi Unvan, Hangi Ek Göstergeye Hak Kazandı” başlıklı makale,
5- Lider Yardımcıları lehine gerekli düzenlemelerinin yapılması merkezi yönetime ek bir yük getirmeyecektir.
Vilayet ve ilçe belediye Lider Yardımcılarının mali haklarında üstte izah edilen doğrultuda uygunlaştırma yapılmış olması durumunda oluşacak maliyetin belediyelerin kendi bütçelerinden karşılanacak olması sebebiyle merkezi yönetime de ek bir yük getirmeyecektir. Kaldı ki, belirtilen işçilerin emekli olmaları halinde emekli maaşına eklenen makam tazminatları da SGK ya her ay en son çalışılan belediye tarafınca ödenmektedir.
6- Memur-Sen’e bağlı yetkili Sendika Bem-Bir-Sen, belediye lider yardımcılarının mali haklarındaki adaletsizliği toplu kontrat görüşmelerine taşımıştır.
Üstte açıklanan talepler, 25 Ağustos 2021 tarih ve 31579 sayılı Resmi Gazete yayınlanan Kamu nazaranvlilerin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali Toplumsal Haklara Ait 2022 ve 2023 yıllarını Kapsayan 6. DEVİR TOPLU SÖZLEŞME’nin Mahallî İdare Hizmet Koluna Ait Toplu Mukavele kararlarında yer almıştır.
Lokal İdare Hizmet Koluna Ait Toplu Sözleşme’nin “Büyükşehir belediyelerine bağlı genel müdürlük daire liderleri ve belediye lider yardımcılarının ek göstergesi” başlıklı 7 inci unsurunda “Genel yönetim hizmetleri sınıfına dahil büyükşehir belediyeleri daire liderleri için ilgili mevzuatına göre uygulanan ek gösterge sayısından, büyükşehir belediyelerine bağlı genel müdürlüklerin daire liderleri ve belediye lider yardımcılarının da yararlanması için çalışma yapılacaktır.” kararına,
Birebir kontratın “Belediye lider yardımcılarının tazminatları” başlıklı 18. hususunda “Nüfusu 50.000 ve üzeri vilayet ve ilçe belediye lider yardımcılarının bakanlık daire liderleri için ilgili mevzuatında öngörülen makam, bakılırsav ve temsil tazminatları ile 657 sayılı Kanunun 152 nci hususu uyarınca ödenen artırım ve tazminatlardan tıpkı adap ve temeller çerçevesinde yararlanmasına yönelik çalışma yapılacaktır.” kararına yer verilerek, belediye lider yardımcılarının mali haklarında düzgünleştirme yapılması istikametinde büyük bir adım atılmıştır.
Bu kapsamda, 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 49 uncu hususunun son fıkrasından daha sonra gelmek üzere “Nüfusu 50.000 ve üzeri vilayet ve ilçe belediye lider yardımcıları takımına atananlar bakanlık daire liderleri için ilgili mevzuatında öngörülen ek gösterge ,makam, bakılırsav ve temsil tazminatları ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 152 nci unsuru uyarınca ödenen artırım ve tazminatlardan motamot yararlanırlar.” biçiminde düzenlenme yapılarak belediye lider yardımcılarının mağduriyetleri giderilmiş ve hiyerarşik manada hakkaniyet sağlanmış olacaktır
Haber Sitelerinden Alıntı Yapılmıştır.