hadicanim
Aktif Üye
ESA uzay sondası “Juice”: Jüpiter’in uydularında su ve yaşam arayışı içinde
O, gezegenlerimiz arasındaki devdir. Onun etrafında dönen uyduların kendileri gezegen büyüklüğündedir. Ve şimdi Avrupa Uzay Ajansı ESA’nın bugüne kadarki en uzak misyonunun hedefi: gaz devi Jüpiter ve uyduları. Yüz milyonlarca kilometre uzaktaki soru, Jüpiter’in uydularında yaşam olup olmayacağıdır.
hayat arayışında
Fransız Guyanası’ndaki Kourou uzay limanından “Juice” (Jüpiter buzlu aylar Gezgini) sondasının fırlatılması 13 Nisan’da yapılacak. Gemideki on aletiyle, öncelikle büyük uydulara bakmalıdır, çünkü bir kilometre kalınlığındaki buz kabuğunun altında su vardır. ESA’nın Darmstadt’taki kontrol merkezinden görev mühendisi Angela Dietz, “Üç uydunun okyanusları var ve aslında çok fazla suları var” diyor. Oradan, bir milyar avrodan fazlaya mal olacak misyon, önümüzdeki yıllarda kontrol edilecek.
“Europa”, “Kallisto” ve “Ganymede”, uzay aracının uzun yıllar süren yolculuğunun ardından bilim adamlarının 2031’den itibaren bakmak istedikleri uydular. Araştırmacılar, her üç uydu için de buzun altında denizlerin olduğunu varsayıyorlar. Yaşamın koşulları orada yerine getirilebilirdi. Dietz’in açıkladığı gibi, bilim adamları suya ihtiyacınız olduğunu, enerjiye ihtiyacınız olduğunu ve birkaç milyon yıl boyunca istikrara ihtiyacınız olduğunu varsayıyorlar. “‘Europa’ zaten en yüksek olasılığa sahip çünkü daha fazla ısı ve enerjiye sahip olan Jüpiter’e daha yakın.” Yani teorik olarak oradaki okyanusta yaşam olabilir. Dietz, “Yalnızca temellerin orada olup olmadığını inceleyebiliriz” diyor. Canlıların doğrudan ispatı mümkün değildir.
Moleküllerin yapı taşı olabilecek bazı elementler, yaşamın ortaya çıkması için gereklidir. Dietz, “‘Europa’ ve ‘Ganymed’de fırsatlar var” diyor. Dokuzu Avrupalı ortaklardan ve biri ABD uzay ajansı NASA’dan olmak üzere on aletle, radar ve lazer ölçümleri de dahil olmak üzere çeşitli araştırmalar mümkündür. Radar, buz tabakasının altında da veri toplayabilir. Dietz’e göre buzun içinden 19 kilometreye kadar gidebilirsiniz. NASA’nın önceki Jüpiter görevlerinde böyle bir radar yoktu.
Gemide Alman enstrümanları
Berlin’deki Alman Havacılık ve Uzay Merkezi’ndeki (DLR) Gezegen Araştırma Enstitüsü de aletlerle birlikte gemideydi. “Gala” deneyinden sorumlu Hauke Hussmann, “Gala” lazer altimetresinin (Ganymede Laser Altimeter) “Ganymede” yüzeyini ölçmek için kullanılacağını söylüyor. “‘Ganymed’in neredeyse tamamını tarıyoruz”. Ayın gelişimini anlamak için bu önemlidir. “Jovian sistemine eklenecek ikinci önemli özellik, gelgit deformasyonu.” Aylar gezegenin yörüngesinde dönerken deforme olurlardı. Hussmann, “Zaman içindeki bu değişikliğin boyutu, model hesaplamalarının öngördüğü gibi, bize içeride sıvı su olup olmadığını, yani ‘Ganymed’ üzerinde küresel bir okyanus olup olmadığını söyleyebilir” diyor. DLR’nin başrol oynadığı “Janus” kamerasından alınan veriler ve görüntülerle, daha sonra tamamen buzla kaplı olan ayın dijital 3 boyutlu modeli oluşturulabilecek.
Ancak sıvı suyun güneşten yüz milyonlarca kilometre uzakta olması nasıl mümkün olabilir? Hussmann, “Muazzam kütlesiyle Jüpiter, uyguladığı devasa gelgit kuvvetlerine sahip” diyor. Bu, ayların içinde sürtünmeye yol açar ve sonuç olarak ısı üretilir. “Bu, aylarda önemli bir rol oynayan enerji kaynağıdır.”
Uzun yolculuk
Sonda Jüpiter üzerindeki çalışmalarına başlamadan önce, önünde hala uzun bir yolculuk var. Lansmandan sonra 85 metrekare büyüklüğündeki güneş panellerini açacak. Bununla birlikte, dış güneş sistemine gitmeden önce, hız kazanmak için sekiz yıllık yolculuğunda Venüs’ün etrafında bir kez daha ve Dünya’nın etrafında üç kez uçacak. Dietz’e göre, Mars ve Jüpiter arasındaki asteroit kuşağında yolculuk, uçuş için sorun değil. Plana göre, altı tonluk sonda 2031’de Jüpiter’e varmalı. Orada “Juice” ayların yanından uçacak. Sonda “Europa”nın yanından yalnızca iki kez uçacak. Dietz, “Ay, Jüpiter’e yakın. Jüpiter çok yüksek düzeyde radyasyona sahip ve yerçekimi kuvvetleri de orada çok güçlü” diyor. Bu aynı zamanda “Juice” için bir güvenlik sorunudur.
Sonda, sonda uyduların en büyüğü ve güneş sistemindeki manyetik alana sahip tek uydu olan Ganymede’nin yörüngesine girecek. Sondanın Eylül 2035’te oraya düşmesi bekleniyor.
(eski)
Haberin Sonu