Hasankeyf’te Artuklu periyoduna ilişkin su şebekesi tespit edildi
– Hasankeyf’teki arkeolojik hafriyat kapsamında yapılan arazi taramasında Artuklu periyoduna ilişkin 800 yıllık olduğu düşünülen su şebekesi tespit edildi.
Hasankeyf ilçesindeki tarihi Hasankeyf Kalesi’nde 3. devir arkeolojik hafriyat çalışmaları sürerken bir yandan da arazi taraması yapılıyor.
Mardin Artuklu Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Zekai Erdal başkanlığında uzman bir grup tarafınca yürütülen çalışmalarda 6,5 kilometre olduğu düşünülen su şebekesinin 2 kilometrelik kısmına ulaşıldı.
Arazinin topoğrafik yapısı kıymetlendirilerek düşük kottan Hasankeyf Kalesi’ne içme suyu ulaştıran su şebekesinin bir kısmının kayalar oyularak tünel, bir kısmının ise yer üstünde su kanalı biçiminde yapıldığı belirlendi.
– Etraftaki tatlı su kaynaklarından su tedariki yoluna gidilmiş
Arazi incelemelerinde Hasankeyf Kalesi’nin 6,5 kilometre doğusunda birinci vakit içinderda su şebekesi kalıntıları tespit ettiklerini belirten Erdal, kalıntıların bir kısmının yer altında bir kısmının ise yüzeyde olduğunu tabir etti.
Erdal, su şebekesinin yaklaşık 2 kilometrelik kısmını tespit ettiklerini lisana getirerek, “Ortalama bir metre yüksekliğinde 60 santimetre genişliğinde tünel formunda su şebekesi ortaya çıkmıştır.” dedi.
Tarihi bulgulara bakıldığında su şebekesinin Artuklu periyodunda yapıldığı kanaatine vardıklarını anlatan Erdal, “1280 yılında Hasankeyf’e gelen muharrir ve devlet adamı İbn-i Şeddat, ilçenin doğusunda dağlık alandan tedarik edilen suyun kaleye çıkarıldığından bahsetmektedir. Bu da Artuklu periyoduna rastlamaktadır.” dedi.
Erdal, Dicle Irmağı üzere büyük bir tatlı su kaynağının kenarında olan bir kalede bu üslup şebekelerin bulunmasına değinerek, ırmağın çamurlu ve bulanık olduğu devirlerde etraftaki tatlı su kaynaklarından su tedariki yoluna gidildiğini düşündüklerini belirtti.
– “Kayıt altına alınarak gerekli çalışmalar yapılmalı”
Su şebekesinin bir mühendislik olağanüstüsü olduğunu vurgulayan Erdal, “Tespit edilen su şebekesi, mimari özellikleri ve tarihi kıymeti ötürüsıyla kayıt altına alınarak gerekli çalışmalar yapılmalı. Günümüze kadar ulaşabilen, büyük bir kısmı toprak altında kalan bu kanalların öncelikli olarak belgelenmesi, daha sonra hafriyat yapılarak gerek bilim dünyasına gerekse turizme kazandırılması gerekir.” sözlerini kullandı.
Doç. Dr. Zekai Erdal, su şebekesinin 8 asır evvel suyun debisi, arazinin topoğrafik yapısı ve eğim düşünülerek yapıldığını belirterek, “Sıfır kotundan 100 metre kotuna suyun nasıl çıkarıldığını görmek, bunu gelecek jenerasyonlara aktarmak elzemdir.” dedi.
Su şebekesinin imalinde El Cezeri’nin de katkısının olma ihtimalinin yüksek olduğuna dikkati çeken Erdal, tarihi kimi bulguların buna işaret ettiğini lisana getirdi.
Erdal, “El Cezeri’nin kitabındaki bütün robotlar su ile çalışacak biçimde teknolojilendirilmiştir. Bu noktada Hasankeyf’teki su kanalında da su mühendisliğinin olması niçiniyle El Cezeri’nin bu su kanalıyla bir ilişkisinin olduğunu söylemek mümkün. El Cezeri, bu su kanalının imalinde nazaranv almış yahut onun nezaretinde yapılmış olabilir.” değerlendirmesini yaptı.
Haber Sitelerinden Alıntı Yapılmıştır.
– Hasankeyf’teki arkeolojik hafriyat kapsamında yapılan arazi taramasında Artuklu periyoduna ilişkin 800 yıllık olduğu düşünülen su şebekesi tespit edildi.
Hasankeyf ilçesindeki tarihi Hasankeyf Kalesi’nde 3. devir arkeolojik hafriyat çalışmaları sürerken bir yandan da arazi taraması yapılıyor.
Mardin Artuklu Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Zekai Erdal başkanlığında uzman bir grup tarafınca yürütülen çalışmalarda 6,5 kilometre olduğu düşünülen su şebekesinin 2 kilometrelik kısmına ulaşıldı.
Arazinin topoğrafik yapısı kıymetlendirilerek düşük kottan Hasankeyf Kalesi’ne içme suyu ulaştıran su şebekesinin bir kısmının kayalar oyularak tünel, bir kısmının ise yer üstünde su kanalı biçiminde yapıldığı belirlendi.
– Etraftaki tatlı su kaynaklarından su tedariki yoluna gidilmiş
Arazi incelemelerinde Hasankeyf Kalesi’nin 6,5 kilometre doğusunda birinci vakit içinderda su şebekesi kalıntıları tespit ettiklerini belirten Erdal, kalıntıların bir kısmının yer altında bir kısmının ise yüzeyde olduğunu tabir etti.
Erdal, su şebekesinin yaklaşık 2 kilometrelik kısmını tespit ettiklerini lisana getirerek, “Ortalama bir metre yüksekliğinde 60 santimetre genişliğinde tünel formunda su şebekesi ortaya çıkmıştır.” dedi.
Tarihi bulgulara bakıldığında su şebekesinin Artuklu periyodunda yapıldığı kanaatine vardıklarını anlatan Erdal, “1280 yılında Hasankeyf’e gelen muharrir ve devlet adamı İbn-i Şeddat, ilçenin doğusunda dağlık alandan tedarik edilen suyun kaleye çıkarıldığından bahsetmektedir. Bu da Artuklu periyoduna rastlamaktadır.” dedi.
Erdal, Dicle Irmağı üzere büyük bir tatlı su kaynağının kenarında olan bir kalede bu üslup şebekelerin bulunmasına değinerek, ırmağın çamurlu ve bulanık olduğu devirlerde etraftaki tatlı su kaynaklarından su tedariki yoluna gidildiğini düşündüklerini belirtti.
– “Kayıt altına alınarak gerekli çalışmalar yapılmalı”
Su şebekesinin bir mühendislik olağanüstüsü olduğunu vurgulayan Erdal, “Tespit edilen su şebekesi, mimari özellikleri ve tarihi kıymeti ötürüsıyla kayıt altına alınarak gerekli çalışmalar yapılmalı. Günümüze kadar ulaşabilen, büyük bir kısmı toprak altında kalan bu kanalların öncelikli olarak belgelenmesi, daha sonra hafriyat yapılarak gerek bilim dünyasına gerekse turizme kazandırılması gerekir.” sözlerini kullandı.
Doç. Dr. Zekai Erdal, su şebekesinin 8 asır evvel suyun debisi, arazinin topoğrafik yapısı ve eğim düşünülerek yapıldığını belirterek, “Sıfır kotundan 100 metre kotuna suyun nasıl çıkarıldığını görmek, bunu gelecek jenerasyonlara aktarmak elzemdir.” dedi.
Su şebekesinin imalinde El Cezeri’nin de katkısının olma ihtimalinin yüksek olduğuna dikkati çeken Erdal, tarihi kimi bulguların buna işaret ettiğini lisana getirdi.
Erdal, “El Cezeri’nin kitabındaki bütün robotlar su ile çalışacak biçimde teknolojilendirilmiştir. Bu noktada Hasankeyf’teki su kanalında da su mühendisliğinin olması niçiniyle El Cezeri’nin bu su kanalıyla bir ilişkisinin olduğunu söylemek mümkün. El Cezeri, bu su kanalının imalinde nazaranv almış yahut onun nezaretinde yapılmış olabilir.” değerlendirmesini yaptı.
Haber Sitelerinden Alıntı Yapılmıştır.