amerikali
Üye
KKTC (İGFA) – Yakın Doğu Üniversitesi, yapay zeka modelleri kullanarak İnfluenza A H1N1, Chikungunya, Dang, Kırım Kongo Kanamalı Ateşi, Ebola, Sarı Humma, HIV, İnfluenza A H3N2, İnfluenza A H5N1, Batı Nil ve SARS-CoV-1 virüslerinin her biri için 22’şer yıllık projeksiyonlar yaparak; hangi virüslerin hangi senelerda büyük salgınlara niye olabileceğini ortaya koydu.
COVID-19 fiilen sonlanmasa da, yarattığı toplumsal tasalar neredeyse büsbütün ortadan kalkmış görünüyor. Pekala, gelecekte bizleri neler bekliyor? Öteki salgın hastalıklar da pandemiye dönüşme riski taşıyor mu?
Yakın Doğu Üniversitesi, yapay zeka ve matematiksel modellemelerden yararlanarak bu sorulara ve epey daha fazlasına net yanıtlar veren değerli bir çalışmaya imza attı.
Yakın Doğu Üniversitesi’nden Prof. Dr. Tamer Şanlıdağ, Doç. Dr. Dilber Uzun Özşahin, Doç. Dr. Cenk Serhan Özverel, Yrd. Doç. Dr. Berna Uzun, Yrd. Doç. Dr. Abdullahi Garba Usman, Dr. Nazife Sultanoğlu ve Dr. Cemile Bağkur imzasını taşıyan çalışmada; İnfluenza A H1N1, Chikungunya, Dang, Kırım Kongo Kanamalı Ateşi, Ebola, Sarı Humma, HIV, İnfluenza A H3N2, İnfluenza A H5N1, Batı Nil ve SARS-CoV-1 virüslerinin her biri için 22’şer yıllık projeksiyonlar yapılarak hangi virüslerin hangi senelerda büyük salgınlara niye olabileceğini ortaya koydu.
DANG HUMMASI VİRÜSÜ 3,5 MİLYON VE CHİKUNGUNYA VİRÜSÜ 1,1 MİLYON OLAYA ULAŞABİLİR
“Yapay Zeka Uygulaması ile Gelecekte Olabilecek Mümkün Salgınların Kestirimi. Birinci Salgın Hangi Virüsle? Ne Vakit?” ismiyle raporlaştırılarak başta Cumhurbaşkanlığı, Başbakanlık, Sıhhat Bakanlığı, Ulusal Eğitim Bakanlığı, Cumhuriyet Meclisi ve Türkiye Cumhuriyeti Lefkoşa Büyükelçiliği olmak üzere bir fazlaca kuruma da sunulan çalışma; İnfluenza A H1N1 virüsünün 2032 yılında yaklaşık 550,000 olay sayısıyla; Chikungunya Virüsü’nün 2037 yılında yaklaşık 1,1 milyon hadise sayısıyla ve Dang Humması Virüsü’nün ise 2042 yılında yaklaşık 3,5 milyon hadise sayısıyla dünyayı tesiri altına alacak büyük salgınlara niye olabileceğini belirledi.
Bir başka sonuca göre ise HIV infeksiyonlarındaki artış geçmiştekine emsal biçimde önümüzdeki 22 yıllık dönemde da devam edecek.
Diğer yandan, Kırım Kongo Kanamalı Ateşi, Ebola, Sarı Humma, İnfluenza A H3N2, İnfluenza A H5N1, Batı Nil ve SARS-CoV-1 virüsler ise bir pandemiye dönüşme potansiyeli taşımıyorlar.
Yapay zeka modellerinin, karar alma süreçlerinde pek kıymetli bir doğruluk oranına ulaştığını vurgulayan Yakın Doğu Üniversitesi Rektör Vekili Prof. Dr. Tamer Şanlıdağ, “Yapay Zeka Uygulaması ile Gelecekte Olabilecek Mümkün Salgınların Kestirimi. Birinci Salgın Hangi Virüsle? Ne Vakit?” başlığı ile raporlaştırdıkları çalışmanın da geleceğin büyük salgınları ile ilgili değerli sonuçlar ortaya çıkardığını söylemiş oldu.
Büyük salgın yaratma potansiyeli en yüksek olan virüslerden Dang Humması, Chikungunya virüslerinin sivrisinekler aracılığı ile yayıldığını hatırlatan Prof. Dr. Tamer Şanlıdağ, global ısınma ve iklim değişiklikleri niçiniyle artan sıcaklıkların, bu hastalıkların bulaşını hızlandıran konakların yaygınlaşmasını sağladığı ihtarını yaptı.
COVID-19 fiilen sonlanmasa da, yarattığı toplumsal tasalar neredeyse büsbütün ortadan kalkmış görünüyor. Pekala, gelecekte bizleri neler bekliyor? Öteki salgın hastalıklar da pandemiye dönüşme riski taşıyor mu?
Yakın Doğu Üniversitesi, yapay zeka ve matematiksel modellemelerden yararlanarak bu sorulara ve epey daha fazlasına net yanıtlar veren değerli bir çalışmaya imza attı.
Yakın Doğu Üniversitesi’nden Prof. Dr. Tamer Şanlıdağ, Doç. Dr. Dilber Uzun Özşahin, Doç. Dr. Cenk Serhan Özverel, Yrd. Doç. Dr. Berna Uzun, Yrd. Doç. Dr. Abdullahi Garba Usman, Dr. Nazife Sultanoğlu ve Dr. Cemile Bağkur imzasını taşıyan çalışmada; İnfluenza A H1N1, Chikungunya, Dang, Kırım Kongo Kanamalı Ateşi, Ebola, Sarı Humma, HIV, İnfluenza A H3N2, İnfluenza A H5N1, Batı Nil ve SARS-CoV-1 virüslerinin her biri için 22’şer yıllık projeksiyonlar yapılarak hangi virüslerin hangi senelerda büyük salgınlara niye olabileceğini ortaya koydu.
DANG HUMMASI VİRÜSÜ 3,5 MİLYON VE CHİKUNGUNYA VİRÜSÜ 1,1 MİLYON OLAYA ULAŞABİLİR
“Yapay Zeka Uygulaması ile Gelecekte Olabilecek Mümkün Salgınların Kestirimi. Birinci Salgın Hangi Virüsle? Ne Vakit?” ismiyle raporlaştırılarak başta Cumhurbaşkanlığı, Başbakanlık, Sıhhat Bakanlığı, Ulusal Eğitim Bakanlığı, Cumhuriyet Meclisi ve Türkiye Cumhuriyeti Lefkoşa Büyükelçiliği olmak üzere bir fazlaca kuruma da sunulan çalışma; İnfluenza A H1N1 virüsünün 2032 yılında yaklaşık 550,000 olay sayısıyla; Chikungunya Virüsü’nün 2037 yılında yaklaşık 1,1 milyon hadise sayısıyla ve Dang Humması Virüsü’nün ise 2042 yılında yaklaşık 3,5 milyon hadise sayısıyla dünyayı tesiri altına alacak büyük salgınlara niye olabileceğini belirledi.
Bir başka sonuca göre ise HIV infeksiyonlarındaki artış geçmiştekine emsal biçimde önümüzdeki 22 yıllık dönemde da devam edecek.
Diğer yandan, Kırım Kongo Kanamalı Ateşi, Ebola, Sarı Humma, İnfluenza A H3N2, İnfluenza A H5N1, Batı Nil ve SARS-CoV-1 virüsler ise bir pandemiye dönüşme potansiyeli taşımıyorlar.
Yapay zeka modellerinin, karar alma süreçlerinde pek kıymetli bir doğruluk oranına ulaştığını vurgulayan Yakın Doğu Üniversitesi Rektör Vekili Prof. Dr. Tamer Şanlıdağ, “Yapay Zeka Uygulaması ile Gelecekte Olabilecek Mümkün Salgınların Kestirimi. Birinci Salgın Hangi Virüsle? Ne Vakit?” başlığı ile raporlaştırdıkları çalışmanın da geleceğin büyük salgınları ile ilgili değerli sonuçlar ortaya çıkardığını söylemiş oldu.
Büyük salgın yaratma potansiyeli en yüksek olan virüslerden Dang Humması, Chikungunya virüslerinin sivrisinekler aracılığı ile yayıldığını hatırlatan Prof. Dr. Tamer Şanlıdağ, global ısınma ve iklim değişiklikleri niçiniyle artan sıcaklıkların, bu hastalıkların bulaşını hızlandıran konakların yaygınlaşmasını sağladığı ihtarını yaptı.