Kaşgarlı Mahmut A Göre Türk Adının Anlamı Nedir ?

Selin

Yeni Üye
\Kaşgarlı Mahmut’a Göre Türk Adının Anlamı\

Kaşgarlı Mahmut, 11. yüzyılda yaşamış olan önemli bir Türk bilgini, dilbilimci ve coğrafyacıdır. Eserlerinden en bilinen ve önemli olanı, Türk dili ve kültürü üzerine derlediği *Divanü Lügati’t-Türk* adlı sözlüktür. Bu eser, Türk dilinin en eski yazılı kaynaklarından biri olarak kabul edilir ve Türkçenin farklı lehçelerini, Türk halklarının yaşam biçimlerini, kültürel ve toplumsal yapısını gözler önüne serer. Kaşgarlı Mahmut, bu eserde sadece Türk dilinin sözlük anlamlarını değil, aynı zamanda Türk halkının kültürel kimliğini, adlarını, geleneklerini ve tarihini de derinlemesine incelemiştir. Bu yazıda, Kaşgarlı Mahmut'un *Türk* adını nasıl tanımladığı ve bu adın anlamını nasıl yorumladığına dair bir değerlendirme yapılacaktır.

\Türk Adının Kökeni ve Kaşgarlı Mahmut’un Yorumları\

Türk adı, tarihsel olarak pek çok farklı anlam ve kökenle ilişkilendirilmiştir. Kaşgarlı Mahmut, *Türk* kelimesinin etimolojisine dair çeşitli görüşler sunmakla birlikte, esasen bu kelimenin bir kavmi ifade ettiğini belirtmiştir. Kaşgarlı Mahmut’a göre, *Türk* adı, hem bir etnik grup adı hem de bu gruba mensup olanların kültürel kimliğini yansıtan bir terimdir. Türk adının anlamı, Kaşgarlı Mahmut'un eserinde genellikle “güçlü, kudretli” gibi tanımlamalarla ortaya çıkmaktadır.

Kaşgarlı Mahmut’un sözlük çalışmasında, Türk kelimesinin kökeniyle ilgili olarak farklı açıklamalar yapılmıştır. Bunlardan birincisi, *Türk* kelimesinin *Türk* boylarının atalarından gelen bir isim olduğu yönündedir. Kaşgarlı Mahmut, Türklerin, sahip oldukları gücün ve direncin simgesi olarak bu ismi benimsediklerini ve bu adın etimolojik olarak “güçlü” veya “kuvvetli” bir anlam taşıdığını belirtmektedir. Türklerin tarih boyunca bu adı gururla taşıdıkları ve halk arasında bu ismin bir cesaret ve kudret sembolü olarak kullanıldığı ifade edilir.

\Kaşgarlı Mahmut’un *Türk* Adına Yüklediği Kültürel Anlamlar\

Kaşgarlı Mahmut, *Türk* kelimesini yalnızca bir etnik grup adı olarak değil, aynı zamanda bir kültürel kimlik olarak da ele alır. Türkler, tarih boyunca çeşitli coğrafyalarda varlıklarını sürdürmüşler ve her bir Türk boyu, farklı kültürel özellikler geliştirmiştir. Kaşgarlı Mahmut, *Türk* kelimesini, bu çok yönlü kültürel mirası ve bu kültürün taşıdığı derin anlamları yansıtan bir kavram olarak tanımlar. Türklerin sahip olduğu değerler, Kaşgarlı Mahmut’un eserinde en çok üzerinde durduğu noktalardır. Ona göre, Türkler cesur, adil, misafirperver ve dayanıklıdır.

Türk adının anlamı sadece bir etnik kimliği ifade etmekle kalmaz; aynı zamanda Türk halkının yaşam biçimini, düşünce tarzını ve dünyaya bakış açısını da simgeler. Kaşgarlı Mahmut’a göre, *Türk* olmak, bir halkın tarihsel ve kültürel birikimini, ortak değerlerini ve toplumsal ahlakını paylaşmak demektir. Türkler, Kaşgarlı Mahmut’a göre, "sözünde duran, ahlaklı ve düzgün" insanlardır. Bu yönüyle Türk adının, yalnızca fiziki bir etnik aidiyetle değil, aynı zamanda bir karakter özelliğiyle de bağlantılı olduğu söylenebilir.

\Türk Adının Diğer Halklarla Karşılaştırılması\

Kaşgarlı Mahmut, *Türk* kelimesinin yanı sıra, diğer halkların adlarına da eserinde yer verir ve bu halkların dil ve kültürleriyle Türkleri karşılaştırır. Türkler, Araplar, Farslar ve diğer çevre halklarla olan etkileşimlerinden dolayı, ad ve kimlik üzerinden çeşitli karşılaştırmalar yapılır. Kaşgarlı Mahmut’a göre, Türkler, diğer halklardan farklı olarak hem fiziksel hem de kültürel açıdan güçlü bir kimliğe sahiptirler. Özellikle Araplar ve Farslarla karşılaştırıldığında, Türklerin daha özgür ruhlu, bağımsız ve kendi değerlerine sahip bir toplum olduğu vurgulanır.

Türk adının anlamı, bu karşılaştırmalarda da Türklerin liderlik, bağımsızlık ve cesaret gibi nitelikleriyle bağlantı kurularak açıklanır. Kaşgarlı Mahmut, Türklerin diline, kültürüne ve toplumsal yapısına bakıldığında, diğer halklardan farklı olarak belirgin bir özgünlük taşıdığını savunur. Bu özgünlük, hem dilde hem de toplumsal yaşamda kendini gösterir.

\Türklerin Sosyal Yapısında Türk Adının Yeri\

Kaşgarlı Mahmut’un eserinde, Türk adı aynı zamanda toplumsal yapının bir parçası olarak yer alır. Türklerin yaşam tarzı ve kültürel yapıları, adlarıyla özdeşleşmiştir. Kaşgarlı Mahmut, Türklerin sosyal düzenine dair birçok örnek sunar ve bu düzende Türk adının önemli bir yeri olduğunu ifade eder. Türkler, ahlaki değerler ve toplumsal kurallar konusunda oldukça titizdirler. Onlara göre, Türk adını taşıyan bir kişi, sadece kendi halkını temsil etmekle kalmaz, aynı zamanda Türklerin tarihsel mirasını ve kültürünü de temsil eder.

Türk adının anlamı, bu toplumsal yapının ve Türk halkının etik değerlerinin bir yansıması olarak da görülebilir. Kaşgarlı Mahmut, Türklerin toplumsal düzen içinde birbirlerine karşı olan sorumluluklarını, misafirperverliklerini, cömertliklerini ve savaşçı kimliklerini dile getirir. Türk adı, bu değerlerin tümünü taşıyan ve bunları gelecek nesillere aktaran bir simge haline gelir.

\Kaşgarlı Mahmut’a Göre Türk Adının Anlamı: Sonuç\

Kaşgarlı Mahmut’un *Türk* adını ele alışı, bu kelimenin sadece bir etnik grup adı olmanın ötesinde, güçlü bir kültürel ve tarihsel kimliği ifade ettiğini ortaya koyar. Türk adının anlamı, Kaşgarlı Mahmut’un perspektifinden bakıldığında, yalnızca bir halkın kimliğini değil, aynı zamanda bu halkın değerlerini, karakterini ve toplumsal yapısını da içerir. Türkler, tarih boyunca sahip oldukları bu derin kültürel mirası ve güçlü kimlikleriyle, adlarını sadece bir kavmi tanımlayan bir kelime olarak değil, aynı zamanda bir toplumsal değerler bütünü olarak benimsemişlerdir. Kaşgarlı Mahmut’un eserinde Türk adının taşıdığı anlam, Türklerin dil, kültür ve toplumsal yaşamını şekillendiren önemli bir unsurdur ve bu anlamın derinliği, Kaşgarlı Mahmut’un Türk halkına olan derin saygısını da gözler önüne serer.