hadicanim
Aktif Üye
CHP Eğitim Siyasetlerinden Sorumlu Genel Lider Yardımcısı ve Bursa Milletvekili Lale Karabıyık, Köy Enstitüleri’nin 82. kuruluş yıldönümü niçiniyle yazılı bir basın açıklaması yaptı.
Köy Enstitüleri’nin eğitim aracılığıyla kırsal kalkınmanın sağlanması ve bilgiye dayalı ilerlemenin ülke geneline yayılması hedefi ile 17 Nisan 1940’ta kurulduğunu lisana getiren Karabıyık, “Köy Enstitülerinin kuruluşuna giden yola baktığımızda, Ulu Önderimiz Mustafa Kemal Atatürk’ün eğitime verdiği ehemmiyeti görüyoruz; zira o devir toplumun yüzde 80’ini köylü nüfus oluşturuyordu ve neredeyse tamamına yakını okur-yazar değildi. Atatürk, o devir öncelik olarak bu köylü nüfusu okutmayı ön plana aldı. Cumhuriyetin kurulduğu senelerda yaklaşık yüzde 6 dolaylarında olan okuryazarlık oranı, Harf Devrimi’nin akabinde başlatılan okuma yazma seferberlikleri ile 1935’de yüzde 20,4’e ulaştı” kelamlarıyla Köy Enstitüleri’nin tarihi değerini hatırlattı.
Köy Enstitülerinin kuruluşunun aslında o periyot bütün köylere öğretmen gönderme imkanı olmaması ile gerçekleştiğini lisana getiren Karabıyık,
“Köylerin hepsine öğretmen yetiştirmek için yaklaşık 70 yıl müddet gerektiği hesaplarının yapılmasının akabinde, daha uygulanabilir bir tahlil arayışı başladı. Bu sorunu köy eğitimiyle çözmek; eğitim almak için seçilecek nüfusun köyde kalması ve köyü kalkındırması modeli geliştirilmeye başlandı. Bu model, köyde doğmuş, köyün şartlarını bilen çocukların köy şartlarının birebir yaşanacağı öğretmen okullarında yetiştirilmesi fikri ile hayata geçirildi. Temel gaye, 15 yıl ortasında 15-20 bin öğretmeni ve köyler için gereken sıhhat memuru, ebe, tarımcı vb. çeşitli elemanları yetiştirmekti. Köy Enstitüleri’nde yetişecek öğretmenler ile 15 yılda en az bir buçuk milyon köylü çocuğunun okuyabileceği de hesaplanmıştı. Köy Enstitüleri’nde okutulacak 5 yıllık ders programında olağan bir lisede okutulan tüm toplumsal dersler okutulurdu. Bu derslere ek olarak “öğretmenlik bilgisi”, “ev yönetimi ve çocuk bakımı”, “zirai işletme iktisadı ve kooperatifçilik” ve “askerlik” dersi de verilirdi. Yani Köy Enstitüsü mezunu bir öğretmen, hem eğitimci birebir vakitte tarım elemanı, köyde gereksinim duyulması halinde sağlıkçı, yol imalinde yardımcı olacak bir tekniker vb. biroldukca mevzuda misyon yapacaktı” dedi.
Günümüz eğitim sisteminin tersine, Köy Enstitülerinde ölçme-değerlendirmenin bir emel değil, araç olduğunu kaydeden CHP’li Karabıyık,
“Öğrenciler iş yaparken, üretim alanlarında, idarede, kuramsal derslerde, kültürel etkinliklerde, yani her ortam ve şartta gözlenir; ölçme-değerlendirme de bu müşahedeler çerçevesinde yapılırdı. Çünkü asıl maksat öğrenciyi ölçmek değil, onun ilgi, yetenek ve yönelimlerini ortaya çıkarmaktı.
Ayrıyeten, dünyada bir eğitim kurumunda kooperatifçiliğin fonksiyonel manasıyla kurup işletildiği hayli az örnekten olan Köy Enstitüleri’nde öğrenciler, çalışanlar ve köy halkının eşit haklarla üye olabildikleri “Köy Enstitüsü ve Köy Okulu İstihlak ve İstihsal Kooperatifleri” kurulmuştu. Okullarda eğitimin bir modülü olarak üretilen mamüllerin fazlası kooperatifler aracılığıyla tüketiciye satılır, bundan da edinilen yararla da muhtaçlıklar giderilirdi. Yani eğitim, bir yanıyla üretime yönelikti; öğrencilerin ve köy halkının çeşitli gereksinimleri bu türlü karşılanıyordu. Bu model ile öğrenciler bir yandan üretiyor bir yandan da el hüneri edinimi ve meslek eğitimi noktasında kendini geliştiriyordu. Köyleri canlandırma maksadıyla kurulan Köy Enstitüleri ekseriyetle çorak yerlerde yer aldığından, bu Kooperatifler aracılığıyla köylerde çorak toprakların verimli kılınması, ve bu biçimdece hem köylünün birebir vakitte toprağın, yer altı sularının ve hayvacılık potansiyelinin üretime katılmasıyla köy canlanıyordu” kelamlarıyla, Köy Enstitüler’nin köy hayatı için değerine dikkat çekti.
Köy Enstitüleri’nin kapatılana dek 17.341 öğretmen ve 1599 sıhhat memuru mezun ettiğini ve sırf 6 yıl ortasında 15 bin dönüm toprak işlendiğini, 750 bin fidan ve binlerce ağaç dikildiğini, 1200 dönüm bağ-bahçe oluşturulduğunu ve 710 bina yapıldığını vurgulayan Karabıyık, “Dünya pedagoji tarihinin en özgün ve verimli örneklerinden biri olan, ülkemizin aydınlık geleceğine değerli katkıları bulunan Köy Enstitüleri, 1954 yılında isimleri Öğretmen Okulu’na dönüştürülerek kapatılmıştır.
Kapatılmalarının üzerinden ömürleriyle kıyaslandığında hayli uzun sayılacak bir süre geçtiği biçimde, dikiş dikmekten elektrik santrali kurmaya, bataklık kurutmaktan hayvancılık yapmaya, yol ve kaldırımları onarmaktan su kanalları inşa etmeye, teknik işlerin üstesinden gelmekten Batılı klasikleri okuyup sahnede tiyatro oyunu olarak sergilemeye dek bir hayli işi yapabilecek donanım ve yetenekte fazlaca taraflı bir beşerler yetiştiren Köy Enstitüleri’nin hala tartışılıyor olması Köy Enstitülerinin ülkemizin hayatında ne derece tesirli olduğunun bir kanıtıdır” kelamlarıyla açıklamasını tamamladı.
Hibya Haber Ajansı
Köy Enstitüleri’nin eğitim aracılığıyla kırsal kalkınmanın sağlanması ve bilgiye dayalı ilerlemenin ülke geneline yayılması hedefi ile 17 Nisan 1940’ta kurulduğunu lisana getiren Karabıyık, “Köy Enstitülerinin kuruluşuna giden yola baktığımızda, Ulu Önderimiz Mustafa Kemal Atatürk’ün eğitime verdiği ehemmiyeti görüyoruz; zira o devir toplumun yüzde 80’ini köylü nüfus oluşturuyordu ve neredeyse tamamına yakını okur-yazar değildi. Atatürk, o devir öncelik olarak bu köylü nüfusu okutmayı ön plana aldı. Cumhuriyetin kurulduğu senelerda yaklaşık yüzde 6 dolaylarında olan okuryazarlık oranı, Harf Devrimi’nin akabinde başlatılan okuma yazma seferberlikleri ile 1935’de yüzde 20,4’e ulaştı” kelamlarıyla Köy Enstitüleri’nin tarihi değerini hatırlattı.
Köy Enstitülerinin kuruluşunun aslında o periyot bütün köylere öğretmen gönderme imkanı olmaması ile gerçekleştiğini lisana getiren Karabıyık,
“Köylerin hepsine öğretmen yetiştirmek için yaklaşık 70 yıl müddet gerektiği hesaplarının yapılmasının akabinde, daha uygulanabilir bir tahlil arayışı başladı. Bu sorunu köy eğitimiyle çözmek; eğitim almak için seçilecek nüfusun köyde kalması ve köyü kalkındırması modeli geliştirilmeye başlandı. Bu model, köyde doğmuş, köyün şartlarını bilen çocukların köy şartlarının birebir yaşanacağı öğretmen okullarında yetiştirilmesi fikri ile hayata geçirildi. Temel gaye, 15 yıl ortasında 15-20 bin öğretmeni ve köyler için gereken sıhhat memuru, ebe, tarımcı vb. çeşitli elemanları yetiştirmekti. Köy Enstitüleri’nde yetişecek öğretmenler ile 15 yılda en az bir buçuk milyon köylü çocuğunun okuyabileceği de hesaplanmıştı. Köy Enstitüleri’nde okutulacak 5 yıllık ders programında olağan bir lisede okutulan tüm toplumsal dersler okutulurdu. Bu derslere ek olarak “öğretmenlik bilgisi”, “ev yönetimi ve çocuk bakımı”, “zirai işletme iktisadı ve kooperatifçilik” ve “askerlik” dersi de verilirdi. Yani Köy Enstitüsü mezunu bir öğretmen, hem eğitimci birebir vakitte tarım elemanı, köyde gereksinim duyulması halinde sağlıkçı, yol imalinde yardımcı olacak bir tekniker vb. biroldukca mevzuda misyon yapacaktı” dedi.
Günümüz eğitim sisteminin tersine, Köy Enstitülerinde ölçme-değerlendirmenin bir emel değil, araç olduğunu kaydeden CHP’li Karabıyık,
“Öğrenciler iş yaparken, üretim alanlarında, idarede, kuramsal derslerde, kültürel etkinliklerde, yani her ortam ve şartta gözlenir; ölçme-değerlendirme de bu müşahedeler çerçevesinde yapılırdı. Çünkü asıl maksat öğrenciyi ölçmek değil, onun ilgi, yetenek ve yönelimlerini ortaya çıkarmaktı.
Ayrıyeten, dünyada bir eğitim kurumunda kooperatifçiliğin fonksiyonel manasıyla kurup işletildiği hayli az örnekten olan Köy Enstitüleri’nde öğrenciler, çalışanlar ve köy halkının eşit haklarla üye olabildikleri “Köy Enstitüsü ve Köy Okulu İstihlak ve İstihsal Kooperatifleri” kurulmuştu. Okullarda eğitimin bir modülü olarak üretilen mamüllerin fazlası kooperatifler aracılığıyla tüketiciye satılır, bundan da edinilen yararla da muhtaçlıklar giderilirdi. Yani eğitim, bir yanıyla üretime yönelikti; öğrencilerin ve köy halkının çeşitli gereksinimleri bu türlü karşılanıyordu. Bu model ile öğrenciler bir yandan üretiyor bir yandan da el hüneri edinimi ve meslek eğitimi noktasında kendini geliştiriyordu. Köyleri canlandırma maksadıyla kurulan Köy Enstitüleri ekseriyetle çorak yerlerde yer aldığından, bu Kooperatifler aracılığıyla köylerde çorak toprakların verimli kılınması, ve bu biçimdece hem köylünün birebir vakitte toprağın, yer altı sularının ve hayvacılık potansiyelinin üretime katılmasıyla köy canlanıyordu” kelamlarıyla, Köy Enstitüler’nin köy hayatı için değerine dikkat çekti.
Köy Enstitüleri’nin kapatılana dek 17.341 öğretmen ve 1599 sıhhat memuru mezun ettiğini ve sırf 6 yıl ortasında 15 bin dönüm toprak işlendiğini, 750 bin fidan ve binlerce ağaç dikildiğini, 1200 dönüm bağ-bahçe oluşturulduğunu ve 710 bina yapıldığını vurgulayan Karabıyık, “Dünya pedagoji tarihinin en özgün ve verimli örneklerinden biri olan, ülkemizin aydınlık geleceğine değerli katkıları bulunan Köy Enstitüleri, 1954 yılında isimleri Öğretmen Okulu’na dönüştürülerek kapatılmıştır.
Kapatılmalarının üzerinden ömürleriyle kıyaslandığında hayli uzun sayılacak bir süre geçtiği biçimde, dikiş dikmekten elektrik santrali kurmaya, bataklık kurutmaktan hayvancılık yapmaya, yol ve kaldırımları onarmaktan su kanalları inşa etmeye, teknik işlerin üstesinden gelmekten Batılı klasikleri okuyup sahnede tiyatro oyunu olarak sergilemeye dek bir hayli işi yapabilecek donanım ve yetenekte fazlaca taraflı bir beşerler yetiştiren Köy Enstitüleri’nin hala tartışılıyor olması Köy Enstitülerinin ülkemizin hayatında ne derece tesirli olduğunun bir kanıtıdır” kelamlarıyla açıklamasını tamamladı.
Hibya Haber Ajansı