amerikali
Üye
Günümüzün büyük bir kısmını televizyon izleyerek ya da toplumsal medyada geçiriyoruz. Bayan vücudu yüklü olacak biçimde, bayan ve erkek fark etmeksizin vücutlarının nasıl olması gerektiği konusunda bilgisayar programları üzerinden oynamalar yapılıyor ve insanlara sunuluyor. Bilhassa reklamlar, tanınan gazeteler, televizyon programları ve sinemalar evvelde biçimlendirilmiş ve idealize edilmiş vücut imgelerin yayılmasına imkan sağlamaktadır (Featherstone, 1993: 170). Medyanın yaratmış olduğu bu “ideal vücut” ve “ideal güzellik” algısı sosyokültürel bir baskı olarak nitelendirilebilir. Günlük ömrümüzde dış görünüşümüze ait epeyce fazla uyarana maruz kalıyoruz. Mağaza vitrinleri, mecmualar, toplumsal medya araçları, estetik cerrahi operasyonlarının artışı ve daha ulaşılabilir hale gelmesi üzere etmenler bireylere kolaylıkla ulaşmakta ve dış görünüşlerine ait baskı yaratmaktadır (Tiggemann, 2011). Bu baskının kararında da kişinin kendi vücudunu nasıl gördüğü olgusu, yani vücut imajı ortaya çıkmaktadır.
Avustralyalı Psikiyatrist Schilder, vücut imajı kavramını, bireyin kendi vücuduna karşı oluşan “mental imaj” olarak açıklamış (Özgen ve Sönmez, 2017). Bu mental imaj, objektif bir kıymetlendirme değil, zihinsel bir oluşumdur (Myers ve Biocca, 1992) ve hem de kişinin aynaya baktığında zihinsel olarak kendisini nasıl gördüğü ve vücudunun formunu nasıl algıladığı ile alakalıdır. Vücut imajı değişime açıktır ve bilhassa ömrünün birinci on yılında daima inşa halindedir (Beyazyüz ve Göka, 2011: 375). Lakin bu durum on yılda son bulmuyor, bireyin bedenine olan yargısı etraf ile olan etkileşimi yardımıyla oluşuyor ve bu durum tüm ömür müddeti boyunca devam ediyor. Vücut imajını oluşturan oldukçalu faktörler mevcut. Bunları; bireysin algısı, tavırları, bilişleri, vücudu hakkındaki hisleri ve davranışları olarak ele alabiliriz. Bunun yanı sıra, topluma yerleşmiş bir ülkü vücut anlayışı var. Bu ülkü vücuda ait özellikler medyada belli anahtar sözler ve kavramlar, görseller aracılığı ile betimleniyor. Örneğin zayıf olmak, kaslı olmak ve fizikî zindelik genç olmak ile muadil tutularak, yaşlanan vücut, kişi için tasa kaynağı haline getirilmektedir (Özbolat, 2011). Şişman olmak, bakımsız görünmek yahut yaşlanmak kaçınılması gereken durumlar olarak sunuluyor. Bu sunulan ve yayılan ülkü vücut teknikleri kültürden kültüre farklılık gösterebilir. Belli bir kültüre ilişkin hoşluk ve ülkü vücut anlayışı, çeşitli sosyo-kültürel kanallar ile yayılarak, bireyler tarafınca içselleştirilir ve kendi vücutlarına ait tatmin ya da tatminsizliklere yol açar (Tiggeman, 2011). Örneğin, Asya ülkelerinde bir hanımın 30 kilo olması “ideal güzellik” sayılırken 50 kilo ve üstü bayanların “çirkin” “şişman” diye etiketlenmesi gösterebiliriz.
Farklı cinsiyetteki bireylerin vücut imajı üzerine yapılan biroldukça çalışmada, sosyokültürel faktörleri oluşturan aile, arkadaş ve medyanın şahısların vücutlarını değiştirmelerine yönelik kararlarında tesirli olduğu ortaya konulmuştur (Irving, 1990; Hill ve Franklin, 1998; Ricciardeli, vd. 2000; Jones, 2011). Bilhassa bayanların vücut algısı üzerinde değerli bir tesire sahip olan araçlardan biri mecmualar. Amerika Birleşik Devletleri’nde yaşları 11-19 içinde değişen 500 kız öğrenci üzerinde yapılan bir araştırmada iştirakçilerin %69’unun zihinlerinde mecmualarda yer alan bireyler ile temaslı olarak ülkü vücut formunun oluştuğu, %47’sinde ise bu görselleri gördükten daha sonra kilo verme dileğinin meydana geldiği gözlemlenmiştir (Field, vd. 2001). Ayrıyeten, genç kızların vücutlarını, moda/güzellik mecmualarında yer alan şahısların vücutları ile karşılaştırmaları kararında kendi vücutlarından memnuniyetsizlik duydukları da bilinmektedir. (Levine ve Chapman, 2011).
Son periyotlarda artık mecmua ve gazetelerin yerini televizyon ve telefon alıyor. Televizyonla ilgili yapılan çalışmalar bu yüzden değer arz ediyor. Bunun niçini televizyonda yer alan gösterilerin, haberlerin ve cümbüş programlarının yalnızca izleyiciyi eğlendirmek ya da bilgilendirmekle yetinmediği, beraberinde vücut imajına ait ülküleri de yaydığının düşünülmesidir (Graydon, 2008). Televizyonda yer alan bireyler bu mefkureleri yayacak vücut biçimine sahip bireyler olacak biçimde seçiliyor. Televizyon izlemenin vücut imajı üstündeki tesirlerini araştıran çalışmalarda, televizyonda sunulan imajların bireylerin vücut imajlarını sorgulamalarına niye olduğu kararına varılmıştır (Richins, 1991; Myers ve Biocca, 1992; Tiggeman ve Pickering, 1996; Harrison ve Cantor, 1997; Botta, 1999). Bilhassa, diziler ve müzik görüntülerinin izlenmesi ile incelik ülküsünün oluşması içinde manalı bir alaka bulunmuştur (Tiggemann ve Pickering, 1996; Tiggemann, 2006).
Günümüzde bireylerin vücut imajını en hayli etkileyen araçlardan biri de toplumsal medyadır. Son vakit içinderda internet kullanmasının yaygınlığı, erişimin kolaylaşması, bağlantısı kolaylaştırması üzere taraflarından dolayı toplumsal medya kullanması revaca geçmiş durumda. Küresel Web Index’e nazaran ortalama bir insan günde neredeyse 6 saatini internette geçiriyor (Kemp, 2018). Bu süreç içerisinde daima olarak aşikâr bir kalıpta olan imgelere maruz kalan şahıslar, kendilerini bu imgelerle kıyaslamaya başlıyor. Toplumsal medyada beşerler daima en âlâ, en memnun hatta ülküleştirilmiş hallerini paylaşıyorlar. Hayatlarının en hoş kısımlarını, en hoş hallerini beşerlerle paylaşmayı seçiyorlar. Fakat her gün en uygun ve en memnun halimizde olmamız hiç de gerçekçi değil. Toplumsal medyada paylaşılan gönderilerde fotoğrafları daha güzel hale getirmek gayesiyle kullanılan photoshop ve filtreler de vücut algımızı olumsuz olarak etkiliyor. Daha epey beğeni, övgü almak emeliyle beşerler fotoğraflarını gerçekte olmadıkları biçimde düzenleyebiliyorlar. Toplumsal medya tarafınca belirlenmiş beden tipine sahip olmayan şahıslar de bu oynanmış fotoğrafları gördüklerinde, sırf kendilerinin bu norma uymadığını, kendileri hariç her insanın bu biçimde göründüğünü düşünüp dışlanmış hissetmeye ve kendilerini beğenmemeye başlayabiliyorlar. Lakin ülkü beden tipi denen şey sırf toplumsal medyanın ürettiği, içi boş bir kavramdır. herkesin beden tipi kendine mahsustur ve biri başkasından daha “ideal” değildir.
Günümüz medyasının yanı sıra, bu algıyı empoze etme çocuklardan başlıyor. Küçük yaşlardan itibaren çocukların giysi biçimleri, oyuncakları, izledikleri çizgi sinemalar ya da sinemalar; hepsi çocuğun gelişmeninde etken rol oynayarak onun zihnini ve dünyayı algılama biçimini beslemektedir. ondan sonrasındaları çocukluktan ergenliğe geçişinde de çocuk öğrendiği bu kazanımları pekiştirerek gelişmenine uygun olarak algılama biçimini de yönlendiryor. Bilhassa ergenlik devrinde gençler tarafınca kendi vücuduna yönelme gerçekleşir ve bu algı gençlerin zihnini oldukcaça meşgul eder. Ergen vücudu onun kendi kişiliği ile de savaş halindedir; yani gençler, aynada gördüğü yeni vücudunu ve şahsi özelliklerini, özetle benliğini etrafına kabul ettirmek için uğraşır. Çocukluktan beri empoze edilen gerek oyuncaklar gerekse insan bağlarında ve diyaloglarında sıkça rastlanan ülkü vücut algısı, olması gerekenle ilgili birtakım şemalar oluşturmaktadır. Örneğin her kız çocuklarının oynadığı Barbie Bebekler, televizyonda izledikleri prensesler daima birebir tiplemededir; hoş, ince beden, ince bel, ince bilekler, kaydırak üzere düz bir burun. Çizgi sinemalarda daima düzgün ve makûs karakterleri izleriz. Âlâ karakterler genelde gördüğümüz “ince vücuda sahip” prenseslerdir. Berbat karakterler ise nahoş, şişman, kemikli burunlu, büyük burunlu karakterler olur. Bu algı, medya tarafınca insanlara çocukluktan empoze ediliyor ve çocuklar şişman bireylerin nasıl olduğu konusunda işleniyor. bu biçimdece, genç kızlarda sadece hoş olurlarsa ve zayıf olurlarsa sevilecekleri hatta yeterli bir insan olabilecekleri kanısı pekişiyor. Çocukluktan gelen bu pekişmenin kararında haberlerde, seri katillerin ya da insanlara ziyan vermiş hatalıların sadece “yakışıklı” ya da “güzel” olduğu için toplumdaki birfazlaca insan tarafınca desteklenmesi, fan sayfalarının açılması, beraat hakkının istenmesini görüyoruz.
Medyanın vücut algısı üzerinde değerli bir tesiri olduğu kesin. Pekala bu durumdan nasıl en az biçimde etkilenmeyi başarabiliriz? Telefondaki uygulamaları silmek, televizyon izlememek, magazin mecmuaları okumamak sağlıklı seçenekler içinde değil. birinci vakit içinderda hoşluk teriminin tek bir kalıp ortasında olmadığını kendimize anlatmamız gerekiyor. Dünya farklılıklar ortasında hoş, ortasında her rengin olduğu ve renklerin karışıp rengarenk bir bütünü oluşturduğu bir yer. Bunun yanı sıra, herkes kendine has ve biriciktir. İkinci olarak kendinizi kimseye beğendirmek zorunda olmadığınızı hatırlayın. Kıymetli olan, sizin kendinizi sevmeniz ve beğenmeniz. Bedeninizde şüphesiz sevmediğiniz yerler olabilir. Ancak o sevmediğiniz yerler aslında sizi siz yapan şeyler, kendinizi olduğunuz üzere kabul edin ve şefkat gösterin. Mükemmeliyet teriminin gerçekçi olmadığını da sık sık kendinize hatırlatmayı unutmayın.
Avustralyalı Psikiyatrist Schilder, vücut imajı kavramını, bireyin kendi vücuduna karşı oluşan “mental imaj” olarak açıklamış (Özgen ve Sönmez, 2017). Bu mental imaj, objektif bir kıymetlendirme değil, zihinsel bir oluşumdur (Myers ve Biocca, 1992) ve hem de kişinin aynaya baktığında zihinsel olarak kendisini nasıl gördüğü ve vücudunun formunu nasıl algıladığı ile alakalıdır. Vücut imajı değişime açıktır ve bilhassa ömrünün birinci on yılında daima inşa halindedir (Beyazyüz ve Göka, 2011: 375). Lakin bu durum on yılda son bulmuyor, bireyin bedenine olan yargısı etraf ile olan etkileşimi yardımıyla oluşuyor ve bu durum tüm ömür müddeti boyunca devam ediyor. Vücut imajını oluşturan oldukçalu faktörler mevcut. Bunları; bireysin algısı, tavırları, bilişleri, vücudu hakkındaki hisleri ve davranışları olarak ele alabiliriz. Bunun yanı sıra, topluma yerleşmiş bir ülkü vücut anlayışı var. Bu ülkü vücuda ait özellikler medyada belli anahtar sözler ve kavramlar, görseller aracılığı ile betimleniyor. Örneğin zayıf olmak, kaslı olmak ve fizikî zindelik genç olmak ile muadil tutularak, yaşlanan vücut, kişi için tasa kaynağı haline getirilmektedir (Özbolat, 2011). Şişman olmak, bakımsız görünmek yahut yaşlanmak kaçınılması gereken durumlar olarak sunuluyor. Bu sunulan ve yayılan ülkü vücut teknikleri kültürden kültüre farklılık gösterebilir. Belli bir kültüre ilişkin hoşluk ve ülkü vücut anlayışı, çeşitli sosyo-kültürel kanallar ile yayılarak, bireyler tarafınca içselleştirilir ve kendi vücutlarına ait tatmin ya da tatminsizliklere yol açar (Tiggeman, 2011). Örneğin, Asya ülkelerinde bir hanımın 30 kilo olması “ideal güzellik” sayılırken 50 kilo ve üstü bayanların “çirkin” “şişman” diye etiketlenmesi gösterebiliriz.
Farklı cinsiyetteki bireylerin vücut imajı üzerine yapılan biroldukça çalışmada, sosyokültürel faktörleri oluşturan aile, arkadaş ve medyanın şahısların vücutlarını değiştirmelerine yönelik kararlarında tesirli olduğu ortaya konulmuştur (Irving, 1990; Hill ve Franklin, 1998; Ricciardeli, vd. 2000; Jones, 2011). Bilhassa bayanların vücut algısı üzerinde değerli bir tesire sahip olan araçlardan biri mecmualar. Amerika Birleşik Devletleri’nde yaşları 11-19 içinde değişen 500 kız öğrenci üzerinde yapılan bir araştırmada iştirakçilerin %69’unun zihinlerinde mecmualarda yer alan bireyler ile temaslı olarak ülkü vücut formunun oluştuğu, %47’sinde ise bu görselleri gördükten daha sonra kilo verme dileğinin meydana geldiği gözlemlenmiştir (Field, vd. 2001). Ayrıyeten, genç kızların vücutlarını, moda/güzellik mecmualarında yer alan şahısların vücutları ile karşılaştırmaları kararında kendi vücutlarından memnuniyetsizlik duydukları da bilinmektedir. (Levine ve Chapman, 2011).
Son periyotlarda artık mecmua ve gazetelerin yerini televizyon ve telefon alıyor. Televizyonla ilgili yapılan çalışmalar bu yüzden değer arz ediyor. Bunun niçini televizyonda yer alan gösterilerin, haberlerin ve cümbüş programlarının yalnızca izleyiciyi eğlendirmek ya da bilgilendirmekle yetinmediği, beraberinde vücut imajına ait ülküleri de yaydığının düşünülmesidir (Graydon, 2008). Televizyonda yer alan bireyler bu mefkureleri yayacak vücut biçimine sahip bireyler olacak biçimde seçiliyor. Televizyon izlemenin vücut imajı üstündeki tesirlerini araştıran çalışmalarda, televizyonda sunulan imajların bireylerin vücut imajlarını sorgulamalarına niye olduğu kararına varılmıştır (Richins, 1991; Myers ve Biocca, 1992; Tiggeman ve Pickering, 1996; Harrison ve Cantor, 1997; Botta, 1999). Bilhassa, diziler ve müzik görüntülerinin izlenmesi ile incelik ülküsünün oluşması içinde manalı bir alaka bulunmuştur (Tiggemann ve Pickering, 1996; Tiggemann, 2006).
Günümüzde bireylerin vücut imajını en hayli etkileyen araçlardan biri de toplumsal medyadır. Son vakit içinderda internet kullanmasının yaygınlığı, erişimin kolaylaşması, bağlantısı kolaylaştırması üzere taraflarından dolayı toplumsal medya kullanması revaca geçmiş durumda. Küresel Web Index’e nazaran ortalama bir insan günde neredeyse 6 saatini internette geçiriyor (Kemp, 2018). Bu süreç içerisinde daima olarak aşikâr bir kalıpta olan imgelere maruz kalan şahıslar, kendilerini bu imgelerle kıyaslamaya başlıyor. Toplumsal medyada beşerler daima en âlâ, en memnun hatta ülküleştirilmiş hallerini paylaşıyorlar. Hayatlarının en hoş kısımlarını, en hoş hallerini beşerlerle paylaşmayı seçiyorlar. Fakat her gün en uygun ve en memnun halimizde olmamız hiç de gerçekçi değil. Toplumsal medyada paylaşılan gönderilerde fotoğrafları daha güzel hale getirmek gayesiyle kullanılan photoshop ve filtreler de vücut algımızı olumsuz olarak etkiliyor. Daha epey beğeni, övgü almak emeliyle beşerler fotoğraflarını gerçekte olmadıkları biçimde düzenleyebiliyorlar. Toplumsal medya tarafınca belirlenmiş beden tipine sahip olmayan şahıslar de bu oynanmış fotoğrafları gördüklerinde, sırf kendilerinin bu norma uymadığını, kendileri hariç her insanın bu biçimde göründüğünü düşünüp dışlanmış hissetmeye ve kendilerini beğenmemeye başlayabiliyorlar. Lakin ülkü beden tipi denen şey sırf toplumsal medyanın ürettiği, içi boş bir kavramdır. herkesin beden tipi kendine mahsustur ve biri başkasından daha “ideal” değildir.
Günümüz medyasının yanı sıra, bu algıyı empoze etme çocuklardan başlıyor. Küçük yaşlardan itibaren çocukların giysi biçimleri, oyuncakları, izledikleri çizgi sinemalar ya da sinemalar; hepsi çocuğun gelişmeninde etken rol oynayarak onun zihnini ve dünyayı algılama biçimini beslemektedir. ondan sonrasındaları çocukluktan ergenliğe geçişinde de çocuk öğrendiği bu kazanımları pekiştirerek gelişmenine uygun olarak algılama biçimini de yönlendiryor. Bilhassa ergenlik devrinde gençler tarafınca kendi vücuduna yönelme gerçekleşir ve bu algı gençlerin zihnini oldukcaça meşgul eder. Ergen vücudu onun kendi kişiliği ile de savaş halindedir; yani gençler, aynada gördüğü yeni vücudunu ve şahsi özelliklerini, özetle benliğini etrafına kabul ettirmek için uğraşır. Çocukluktan beri empoze edilen gerek oyuncaklar gerekse insan bağlarında ve diyaloglarında sıkça rastlanan ülkü vücut algısı, olması gerekenle ilgili birtakım şemalar oluşturmaktadır. Örneğin her kız çocuklarının oynadığı Barbie Bebekler, televizyonda izledikleri prensesler daima birebir tiplemededir; hoş, ince beden, ince bel, ince bilekler, kaydırak üzere düz bir burun. Çizgi sinemalarda daima düzgün ve makûs karakterleri izleriz. Âlâ karakterler genelde gördüğümüz “ince vücuda sahip” prenseslerdir. Berbat karakterler ise nahoş, şişman, kemikli burunlu, büyük burunlu karakterler olur. Bu algı, medya tarafınca insanlara çocukluktan empoze ediliyor ve çocuklar şişman bireylerin nasıl olduğu konusunda işleniyor. bu biçimdece, genç kızlarda sadece hoş olurlarsa ve zayıf olurlarsa sevilecekleri hatta yeterli bir insan olabilecekleri kanısı pekişiyor. Çocukluktan gelen bu pekişmenin kararında haberlerde, seri katillerin ya da insanlara ziyan vermiş hatalıların sadece “yakışıklı” ya da “güzel” olduğu için toplumdaki birfazlaca insan tarafınca desteklenmesi, fan sayfalarının açılması, beraat hakkının istenmesini görüyoruz.
Medyanın vücut algısı üzerinde değerli bir tesiri olduğu kesin. Pekala bu durumdan nasıl en az biçimde etkilenmeyi başarabiliriz? Telefondaki uygulamaları silmek, televizyon izlememek, magazin mecmuaları okumamak sağlıklı seçenekler içinde değil. birinci vakit içinderda hoşluk teriminin tek bir kalıp ortasında olmadığını kendimize anlatmamız gerekiyor. Dünya farklılıklar ortasında hoş, ortasında her rengin olduğu ve renklerin karışıp rengarenk bir bütünü oluşturduğu bir yer. Bunun yanı sıra, herkes kendine has ve biriciktir. İkinci olarak kendinizi kimseye beğendirmek zorunda olmadığınızı hatırlayın. Kıymetli olan, sizin kendinizi sevmeniz ve beğenmeniz. Bedeninizde şüphesiz sevmediğiniz yerler olabilir. Ancak o sevmediğiniz yerler aslında sizi siz yapan şeyler, kendinizi olduğunuz üzere kabul edin ve şefkat gösterin. Mükemmeliyet teriminin gerçekçi olmadığını da sık sık kendinize hatırlatmayı unutmayın.