hadicanim
Aktif Üye
Cumhuriyet Halk Partisi Bayan Kolları Genel Lideri Aylin Nazlıaka, bayanların lokal idarelerde seçme ve seçilme hakkını kazandığı Belediye Kanunu’nun 92. yıl dönümüne ait, 81 vilayet ve 973 ilçe bayan kolu lideriyle eş vakitli basın toplantısı düzenledi. yapılan açıklamada şu biçimde denildi:
“Türkiye’de bayanların seçme ve seçilme hakkını kazanmasının birinci adımı 3 Nisan 1930 tarihinde atılmıştır. 92 yıl evvel bugün, Belediye Kanunu Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kabul edilmiş ve bayanlar lokal idarelerde seçme ve seçilme hakkını elde etmiştir. Bir sefer daha ulu liderimiz Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ü ve eşitlik gayretine omuz verenleri hürmetle ve minnetle anıyoruz.
Cumhuriyet, aslında bir bayan ihtilalidir. Bayan ve Cumhuriyet birbirini tamamlayan bir bütündür. Ülkemizin kurucusu ve kurtarıcısı Atatürk, Türkiye Cumhuriyeti’ni bayan erkek bir ortada kurduğumuzu vurgulamış ve şu biçimde demiştir: “Dünyada hiç bir milletin hanımı ben Anadolu hanımından daha fazla çalıştım, milletimi kurtuluşa ve zafere götürmekte Anadolu hanımı kadar uğraş gösterdim diyemez.”
Partimizin birinci bayan üyesi ve Atatürk’ün manevi kızı olan Afet İnan, örnek bir siyasi profil olmuştur. Çok uygun bir eğitim almış ve yaptığı konuşmalarda, bayanın seçme ve seçilme hakkını savunmuştur. Ulusal hakimiyetin, cinsiyet farkı gözetmeksizin tüm millete ilişkin olduğunu vurgulamıştır.
Ulusal egemenlik bir bütündür ve yalnızca toplumun bir kısmını oluşturan erkekler için değil herkes ?için ?vardır. Tarihin akışının değişmesinde kıymetli bir bakılırsav üstüne alan Afet İnan, bayanların adamların yaptığı bütün işleri yaptığını, savaşlarda, meydan muharebelerinde erkeklerle birlikte uğraş ettiğini anlatmıştır. hanımın seçme ve seçilme hakkını kazanmasının, demokrasinin gerekliliği olduğunu kuvvetli bir biçimde söz etmiştir.
Türkiye’nin birinci bayan belediye lideri; 3 Nisan 1930’da, Artvin’in Yusufeli ilçesine bağlı Kılıçkaya beldesinden seçilen Sadiye Hanım idi. 26 Ekim 1933 tarihinde ise bayanlar, köy ihtiyar heyetlerinde ve muhtarlıklarda seçme ve seçilme hakkını kazandı. Aydın’ın Çine ilçesine bağlı Demirdere köyünde, yaklaşık 500 oy alarak seçimi kazanan Gül Esin, Türkiye Cumhuriyeti’nin birinci bayan muhtarı oldu. 5 Aralık 1934 tarihinde, bayanlar parlamentoda seçme ve seçilme hakkını biroldukça gelişmiş ülkedilk evvel elde etti. Türkiye’nin birinci bayan vilayet belediye lideri olan Müfide İlhan ise hak kazanımından 20 yıl daha sonra; 1950 yılında Mersin’den seçildi.
Türkiye’de bayanların lokal idarelerde seçme ve seçilme hakkını kazanmasının 92’nci yıldönümünde, temsilde ne noktada olduğumuza gelin daima bir arada bakalım:
1930-2019 senelerı içinde yapılan 19 mahallî seçimde, toplamda yalnızca 156 bayan belediye lideri seçildi. Erkeklerde ise bu sayı 32 bin. Cumhuriyet tarihi boyunca bayan belediye lideri oranı olarak en çok yüzde 3’e ulaşabildi.
Bayan belediye meclis üyesi oranı en çok yüzde 11, bayan vilayet genel meclis üyesi oranı en çok yüzde 3 ve bayan muhtar oranı en çok yüzde 2 olabildi.
2019 yılında gerçekleşen son mahallî seçimlerde bir değişiklik oldu mu diye baktığımızda ise karşımıza çıkan tablo şöyledir:
20.745 belediye meclis üyesinin yalnızca 2.283’ü bayandır.
1.389 belediye liderinin yalnızca 21’i bayandır.
30 büyükşehir belediye liderinin yalnızca 2’si bayandır.
50.157 muhtardan yalnızca 1.119’u bayandır.
1.272 Vilayet genel meclis üyesinin yalnızca 48’i bayandır.
Bu bilgiler ortadan geçen 92 yıla karşın, bayanların eşit temsilden ne kadar uzak olduğunu göstermektedir.
Bu tablonun sebebi; bayanların yetersizliği yahut siyasette yer almak istememesi değildir. Bayanların eşit temsil hakkına erişmesi için, evvela ülkeyi yönetenlerin zihniyeti değişmelidir. “Evet şu biçimde sembolik de olsa bayan milletvekillerimizden hiç şayet olmazsa iki adedini alalım” diyen anlayıştan, eşitlik beklenemez. Tüm kararların bir kişinin iki dudağı ortasına sıkıştığı şahsım hükümeti, demokratik bir siyaset üretemez.
Bayanların can simidi olan İstanbul Sözleşmesi’ni feshedenlerin “kuvvetli Bayan, kuvvetli Türkiye” sloganına inanmamız istenemez. Bayan erkek eşitliğine inanmayanlardan, hanımı özgürleştiren ve ömrün her alanında güçlendiren siyasetler beklenemez.
Bizler, Cumhuriyet Halk Partisi Bayan Kolları olarak; hepimizi özgürleştiren laiklik prensibine sıkı sıkıya sarılıyoruz. Eşitlik gayretini kadın-erkek bir ortada veriyoruz. Bu eşitsiz sistemi değiştirmek için Genel Liderimiz Sayın Kemal Kılıçdaroğlu’nun birinci imzacısı olduğu ve bayanların siyasette eşit temsil edileceği kanun teklifimizi Meclis’e sunduk. Bu teklifle hem genel tıpkı vakitte mahallî seçimlerde fermuar sistemiyle yüzde 50-50 temsili yasal garanti altına almak istedik. Bilindiği üzere; teklifimiz AKP ve MHP oylarıyla reddedildi. Fakat sanmasınlar ki pes ettik. Eşitlik gayretimizden asla ödün vermeyeceğiz.
AKP iktidarlarında, bayanların hissesine yoksulluk, mahrumluk, şiddet ve mevt düşüyor. Bu tespitimizi datalar de doğruluyor. Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü’nün 2019 yılı bilgilerine göre; Türkiye bayana yönelik şiddette 1. sırada yer alıyor. Ülkemizde, her 10 bayandan 4’ü hayatında en az bir kere erkek şiddetine maruz kalıyor. Bu nizamı değiştirmenin tek yolu eşitlikçi siyasetlerden geçiyor. Bizler, bayanların eşit temsil edildiği demokratik, laik bir Türkiye’yi bir daha inşa etmeye kararlıyız. Halkın gasp edilmiş egemenlik hakkını yeniden halka iade edeceğiz.
Bunun için de yol haritamız hazır. Altı başkanın imzaladığı “Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem” mutabakatında da belirttiğimiz üzere bütüncül siyasetler üreterek, çoğulcu ve iştirakçi demokrasiyi tesis edeceğiz.
Temel hak ve özgürlüklerin teminat altına alındığı, kanıların özgürce tabir edildiği, din ve vicdan özgürlüğünün, basın özgürlüğünün, bayan haklarının, çocuk haklarının, etraf haklarının tam manasıyla garanti altına alındığı özgürlükçü bir sistem inşa edeceğiz. İlkokul birinci sınıftan itibaren eğitim müfredatına insan hakları ve kadın-erkek eşitliği dersleri koyacağız. Kız çocuklarının eğitim hakkını garanti altına alacak ve bu hakka erişimin önündeki tüm mahzurları tek tek kaldıracağız. Eşitliği de özgürlüğü de birinci seçimlerden daha sonra bu topraklarda hâkim kılacağız. Yaşasın Cumhuriyet! Yaşasın eşitlik mücadelemiz!?”
Hibya Haber Ajansı
“Türkiye’de bayanların seçme ve seçilme hakkını kazanmasının birinci adımı 3 Nisan 1930 tarihinde atılmıştır. 92 yıl evvel bugün, Belediye Kanunu Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kabul edilmiş ve bayanlar lokal idarelerde seçme ve seçilme hakkını elde etmiştir. Bir sefer daha ulu liderimiz Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ü ve eşitlik gayretine omuz verenleri hürmetle ve minnetle anıyoruz.
Cumhuriyet, aslında bir bayan ihtilalidir. Bayan ve Cumhuriyet birbirini tamamlayan bir bütündür. Ülkemizin kurucusu ve kurtarıcısı Atatürk, Türkiye Cumhuriyeti’ni bayan erkek bir ortada kurduğumuzu vurgulamış ve şu biçimde demiştir: “Dünyada hiç bir milletin hanımı ben Anadolu hanımından daha fazla çalıştım, milletimi kurtuluşa ve zafere götürmekte Anadolu hanımı kadar uğraş gösterdim diyemez.”
Partimizin birinci bayan üyesi ve Atatürk’ün manevi kızı olan Afet İnan, örnek bir siyasi profil olmuştur. Çok uygun bir eğitim almış ve yaptığı konuşmalarda, bayanın seçme ve seçilme hakkını savunmuştur. Ulusal hakimiyetin, cinsiyet farkı gözetmeksizin tüm millete ilişkin olduğunu vurgulamıştır.
Ulusal egemenlik bir bütündür ve yalnızca toplumun bir kısmını oluşturan erkekler için değil herkes ?için ?vardır. Tarihin akışının değişmesinde kıymetli bir bakılırsav üstüne alan Afet İnan, bayanların adamların yaptığı bütün işleri yaptığını, savaşlarda, meydan muharebelerinde erkeklerle birlikte uğraş ettiğini anlatmıştır. hanımın seçme ve seçilme hakkını kazanmasının, demokrasinin gerekliliği olduğunu kuvvetli bir biçimde söz etmiştir.
Türkiye’nin birinci bayan belediye lideri; 3 Nisan 1930’da, Artvin’in Yusufeli ilçesine bağlı Kılıçkaya beldesinden seçilen Sadiye Hanım idi. 26 Ekim 1933 tarihinde ise bayanlar, köy ihtiyar heyetlerinde ve muhtarlıklarda seçme ve seçilme hakkını kazandı. Aydın’ın Çine ilçesine bağlı Demirdere köyünde, yaklaşık 500 oy alarak seçimi kazanan Gül Esin, Türkiye Cumhuriyeti’nin birinci bayan muhtarı oldu. 5 Aralık 1934 tarihinde, bayanlar parlamentoda seçme ve seçilme hakkını biroldukça gelişmiş ülkedilk evvel elde etti. Türkiye’nin birinci bayan vilayet belediye lideri olan Müfide İlhan ise hak kazanımından 20 yıl daha sonra; 1950 yılında Mersin’den seçildi.
Türkiye’de bayanların lokal idarelerde seçme ve seçilme hakkını kazanmasının 92’nci yıldönümünde, temsilde ne noktada olduğumuza gelin daima bir arada bakalım:
1930-2019 senelerı içinde yapılan 19 mahallî seçimde, toplamda yalnızca 156 bayan belediye lideri seçildi. Erkeklerde ise bu sayı 32 bin. Cumhuriyet tarihi boyunca bayan belediye lideri oranı olarak en çok yüzde 3’e ulaşabildi.
Bayan belediye meclis üyesi oranı en çok yüzde 11, bayan vilayet genel meclis üyesi oranı en çok yüzde 3 ve bayan muhtar oranı en çok yüzde 2 olabildi.
2019 yılında gerçekleşen son mahallî seçimlerde bir değişiklik oldu mu diye baktığımızda ise karşımıza çıkan tablo şöyledir:
20.745 belediye meclis üyesinin yalnızca 2.283’ü bayandır.
1.389 belediye liderinin yalnızca 21’i bayandır.
30 büyükşehir belediye liderinin yalnızca 2’si bayandır.
50.157 muhtardan yalnızca 1.119’u bayandır.
1.272 Vilayet genel meclis üyesinin yalnızca 48’i bayandır.
Bu bilgiler ortadan geçen 92 yıla karşın, bayanların eşit temsilden ne kadar uzak olduğunu göstermektedir.
Bu tablonun sebebi; bayanların yetersizliği yahut siyasette yer almak istememesi değildir. Bayanların eşit temsil hakkına erişmesi için, evvela ülkeyi yönetenlerin zihniyeti değişmelidir. “Evet şu biçimde sembolik de olsa bayan milletvekillerimizden hiç şayet olmazsa iki adedini alalım” diyen anlayıştan, eşitlik beklenemez. Tüm kararların bir kişinin iki dudağı ortasına sıkıştığı şahsım hükümeti, demokratik bir siyaset üretemez.
Bayanların can simidi olan İstanbul Sözleşmesi’ni feshedenlerin “kuvvetli Bayan, kuvvetli Türkiye” sloganına inanmamız istenemez. Bayan erkek eşitliğine inanmayanlardan, hanımı özgürleştiren ve ömrün her alanında güçlendiren siyasetler beklenemez.
Bizler, Cumhuriyet Halk Partisi Bayan Kolları olarak; hepimizi özgürleştiren laiklik prensibine sıkı sıkıya sarılıyoruz. Eşitlik gayretini kadın-erkek bir ortada veriyoruz. Bu eşitsiz sistemi değiştirmek için Genel Liderimiz Sayın Kemal Kılıçdaroğlu’nun birinci imzacısı olduğu ve bayanların siyasette eşit temsil edileceği kanun teklifimizi Meclis’e sunduk. Bu teklifle hem genel tıpkı vakitte mahallî seçimlerde fermuar sistemiyle yüzde 50-50 temsili yasal garanti altına almak istedik. Bilindiği üzere; teklifimiz AKP ve MHP oylarıyla reddedildi. Fakat sanmasınlar ki pes ettik. Eşitlik gayretimizden asla ödün vermeyeceğiz.
AKP iktidarlarında, bayanların hissesine yoksulluk, mahrumluk, şiddet ve mevt düşüyor. Bu tespitimizi datalar de doğruluyor. Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü’nün 2019 yılı bilgilerine göre; Türkiye bayana yönelik şiddette 1. sırada yer alıyor. Ülkemizde, her 10 bayandan 4’ü hayatında en az bir kere erkek şiddetine maruz kalıyor. Bu nizamı değiştirmenin tek yolu eşitlikçi siyasetlerden geçiyor. Bizler, bayanların eşit temsil edildiği demokratik, laik bir Türkiye’yi bir daha inşa etmeye kararlıyız. Halkın gasp edilmiş egemenlik hakkını yeniden halka iade edeceğiz.
Bunun için de yol haritamız hazır. Altı başkanın imzaladığı “Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem” mutabakatında da belirttiğimiz üzere bütüncül siyasetler üreterek, çoğulcu ve iştirakçi demokrasiyi tesis edeceğiz.
Temel hak ve özgürlüklerin teminat altına alındığı, kanıların özgürce tabir edildiği, din ve vicdan özgürlüğünün, basın özgürlüğünün, bayan haklarının, çocuk haklarının, etraf haklarının tam manasıyla garanti altına alındığı özgürlükçü bir sistem inşa edeceğiz. İlkokul birinci sınıftan itibaren eğitim müfredatına insan hakları ve kadın-erkek eşitliği dersleri koyacağız. Kız çocuklarının eğitim hakkını garanti altına alacak ve bu hakka erişimin önündeki tüm mahzurları tek tek kaldıracağız. Eşitliği de özgürlüğü de birinci seçimlerden daha sonra bu topraklarda hâkim kılacağız. Yaşasın Cumhuriyet! Yaşasın eşitlik mücadelemiz!?”
Hibya Haber Ajansı