Obsesif Kompulsif Bozukluk ( OKB )

Obsesif Kompulsif Bozukluk ( OKB ) birinci sefer 1838 yılında Esquiral tarafınca tanımlanmıştır. Birinci devrinde kültüre bağlı olarak psikozun ve depresyonun içerisinde kıymetlendirilmektedir. Klinik tabloda ise birinci sefer Freud tarafınca 1917 yılında yer edinmiştir. OKB rahatsızlığı obsesyon ve kompulsiyonlarla birlikte ilerleyen bunlarla entegre olmuş bir bozukluktur. Obsesyonlar, denetim edilmesi güç bir dahaleyici otomatik ve istem dışı olan imgelerimizdir. Şahıslar bu fikirlerin gelmesini engelleyememektedirler. Çoklukla kişi fikirlerin gerçek dışı anlamsız olduğunun farkındadır. Obsesyonlar kişinin ömründe o kadar kuvvetli ve bir dahaleyicidir ki kişi gündelik omurundaki işlerini yerine getirmekte zorlanmaktadır. Bireyler ortası bağlantılarında, iş hayatlarında, toplumsal etkinliklerde sorun yaşamaktadırlar.

OKB teşhisli bireyler, işlerini erteleyen ve gün içerisinde ağır kararsızlığı olan bireylerdir. hem de bu şahıslar çoklukla belleklerine güvenmekte zorluk çekmektedirler. çoğunlukla rastlanan obsesyonlar : Nizam, din, paklık yani kirlenme korkusu, dürtülerini denetim edememe korkusu, cinsel dürtülerini denetim edememe korkusu ve vücut meseleleridir. Kompulsiyonlar, obsesyon fikirlerindeki tasayı gidermek için yapılan davranışlardır. Kişi bu davranışı yapmak zorunda hisseder ve yinelayıcı bicimde aksiyonu gerçekleştirir. Davranışın net bir halde abartılı olduğu göze çarpmaktadır. Kompulsiyonlar yalnızca davranış olarak değil zihinsel olarak da gerçekleşebilmektedir. Temel amaç obsesyonun yarattığı tasayı azaltmaktır. Bu rahatsızlıkta kişi kompulsiyonu gerçekleştirmemesi halinde başına epeyce makûs felaketler geleceğine inanmaktadır. Kompulsiyonların akılcı bir tarafı bulunmamaktadır. Kompulsiyonların yapılma sıklığı abartılı derecede epey olabilmektedir. Birtakım kompulsiyon davranışları şöyledir : Kirlenme dehşetinde dolayı abartılı bir biçimde el yıkama kompulsiyonu, bir olay ya da durum ile karşılaştığında zihninden aşikâr bir sayıya kadar sayma ya da vücudunun belli kısımlarına belli sayıda dokunmak. Kapının kitle olup olmadığından emin olmak için 7 – 8 kere denetim etme davranışı. Bu rahatsızlıkta ekseriyetle bebir daha dur komutu sinyali gitmemektedir. Kişi davranışı ve kanıyı gerçekleştirirken durması gereken yeri bilememektedir. Birfazlaca kişi bu kadar kâfi komutu ile kendini durduramaktadır ancak OKB’de sezgisel durağanlık bulunmamaktadır.

OKB ekseriyetle ergenlik periyodunda 10 yaşından evvel ortaya çıkmaktadır. İstisna olarak 2 yaşındaki çocukta görüldüğüne dair datalar bulunmaktadır. Yetişkinlik periyodunda toplumda görülme sıklığı %1 oranındadır. Bu oranın günümüzde daha yüksek olduğu iddia edilmektedir. Yapılan son araştırmalardan OKB rahatsızlığının en sık görülen dördüncü ruhsal bozukluk olduğu saptanmıştır. Kimi çalışmalar görülme sıklığında bayan erkek içinde bir fark olmadığın söz ederken kimi çalışmalar bayanlar erkekler göre daha fazla OKB geliştirdiğini söz etmektedir. OKB hayat uzunluğu süren kronik bir rahatsızlıktır. 1950 yılında boylamsal yapılan bir çalışmada OKB hastalarının yalnızca %20 sinin büsbütün güzelleştiği saptanmıştır.

OKB tanısı alan insanların üçte birinden çoksı komorbidite rahatsızlık göstermektedirler. En sık rastlanan rahatsızlıklar depresyon ve tasa bozukluğudur. OKB rahatsızlığının niçinleri biyolojik ve psikososyal olmak üzere iki başlıkta ele alınmaktadır. Biyolojik kısmında genetik etken değerli bir yer tutmaktadır. Yapılan aile boylamsal çalışmalarında OKB tanısı almış şahısların birinci derece yakınlarında %35 oranında OKB görülmektedir. OKB’de %30 – %50 içinde kalıtımdan kelam edebiliriz. Yapılan beyin görüntüleme çalışmalarında beynin frontal lob ve kaudat nükleusta bölgelerinde ağır kan akışı ve metabolizmada hızlanma görülmektedir. Bilhassa kaudar nükleusta bölgesinde bilateral azalma saptanmaktadır. Psikososyal kısmında ise davranışsal model kompulsiyonların pekişerek oluştuğunu tabir etmektedir. sıradan bir biçimde tabir edecek olursak kompulsiyonlar obsesyonları yatıştırdığı için davranış pekiştirilmektedir. Obsesyonlara yönelik bir öteki model ise obsesyonların bastırmakta kuvvetlik çekildiğini söz etmektedir. Şahıslar telaş verici kanıyı bastırmaya çalıştıkça niyetin daha fazlaca büyüdüğü söz etmektedir. OKB tanısı almış hastalarla yapılan çalışmalarda korku verici kanıyı düşünmenin tasa verici olayı yaşama inancını arttırdığını söz etmiştir. Çocukluk çağı yaşanmış travmalarınında OKB geliştirilmesinde değerli bir risk faktörü olarak görülmektedir.