Psikoterapi Nedir Ne Değildir?

Psikoterapiye başvuran danışanlarda pek birçoklarında görülen bir yanılgı var; her şeyi denetim etme yanılgısı… halbuki hayatta denetim edemediğimiz şeyler de var. Vefat, hastalıklar bizim denetimimiz haricinde. İnsan yalnızca kendi meskenini istediği biçimde düzenleyebiliyor, konutunun içini denetim edebiliyor. bu biçimdece güya bütün dünyayı denetim edebileceği yanılgısına düşüyor. Bir de işin his tarafı var.
Hisler hem genetik olarak, birebir vakitte ebeveynlerimizden gözlemleyerek kopyalayarak kuşaktan nesile geçiyor. Anne yahut bakım veren şahıstan çocuğa âlâ hisler da makûs hisler da geçiyor. Anne epeyce dertli birisiyse, o çocuk da yetişkin olduğunda korkulu olabiliyor.

Sağlıklı olan, kişinin tüm hisleri yeri geldiğinde yaşayabilmesidir. Kişi etrafına fazlaca rahat ve gamsız bir izlenim veriyorsa, muhtemelen derdini bastırıyor demektir. Örneğin, terapide danışan epey konuşuyorsa, susma ve sessiz kalabilme yetisi gelişmemiş demektir. Terapist seanslarda bunu danışana fark ettirip, susma yetisini geliştirebilir. Aslında en sağlıklı olanı, kişinin kimi vakit oldukca
konuşması, kimi vakit orta seviyede konuşması, kimi vakit de hiç konuşmak istememesidir.. Danışan bunun tek bir kutbunda kalıyorsa yani birçok vakit fazlaca konuşuyorsa, çocukluğuyla ilgili olumsuz travmaları olabilir. Çok konuşan danışan, seanslarda sessiz kaldığında bu anılar şuur haricinden bilince çıkar ve kişi öteki kutupla temas ettikçe beynine geçmişle ilgili anılar, imgeler gelir.

Terapilerde olumsuz travmalar çabucak birinci seanslarda ortaya çıkmaz. Danışan terapide yeni şeyleri deneyimledikçe beyninde yeni sinapslar ve protein sentezleri oluşur. Danışan terapistle inançlı bir bağ kurduğu için birinci üç-dört seansta kendini daha uygun hisseder. Terapinin ilerleyen seanslarında olumsuz çocukluk yaşantıları ve acılar ortaya çıkar. Bireyler çoklukla acı verici mevzuları konuşmaktan, kendini hüzünlü korkulu hissetmekten kaçınır. Terapilerde danışanın makûs duyguyu (acı, hüzün, endişe, öfke …) deneyimleyip, o histe kalması kıymetlidir.

Terapi için kesinlikle kişi kendinde bir sorun tanımlayıp bu türlü yardım almaya gelmelidir. Yani; “insanlarla bağlarımı geliştirmek istiyorum” ya da “eşimin bana daha düzgün davranmasını istiyorum” üzere şeyler terapinin konusu değildir. Kişi kendisi ile ilgili sorumluluk alabilmelidir; “İnsanlarla bağlantımda öfkemi denetim edemiyorum”, “Kendimi tabir ederken zorlanıyorum” üzere…