amerikali
Üye
Romantik bağlarda anlayışlı ve sevgi dolu günlerin yerini soğuk ve çatışmalı günlere bırakmasının niçini neler olabilir? “Nasıl bu hale geldik?”sorusuna cevaben neler söylenebilir? Bu sorunun yanıtı şemalara teslimiyet olabilir mi? Bunu ele alabilmek için daima birlikte bağların başına gidelim.
Romantik ilişkilerin -sağlıksız olanların- başında birçok vakit ya her şey harikadır ya da sevdiğimiz kişi harikadır. Birey kendisini anlayan, yalnızca ona bakan, her muhtaçlığını karşılayan, geceleri uykusunu kaçıran, doyamadığı ve asla doyamayacağını hissettiği bir dünyaya adım atmış üzeredir. Diğer bir bakış açısı ise, şema kimyasının sinyallerini alamıyor olmasıdır.
Peki şema kimyası nedir?
Şema kimyası, şema terapistlerinin çoğunlukla ele aldıkları kavramlardan biridir. Daha düzgün anlayabilmek için kimi şemalar üzerinden örneklere bakalım.
Şema kimyasında, terk edilme şemasına sahip bir birey, terk edilme telaşını daima en üstte tutacak partnerler seçmektedir. Şema kimyası, kişinin hem kendisinin sevilme, paylaşım üzere muhtaçlıklarını karşılayamayacak birebir vakitte bağlantılarda daha özgür olmayı arzulayacak bir partnere duyduğu çekim gücüdür. Eninde sonunda her beraberliğinin terk edilme ile sonuçlanacağına inanan bir bireyi şema kimyası ile yoğrulan bir romantik alaka içerisinde hayal edelim. Kişi partnerinin her hareketini terk edilme sinyali olarak algılar. Arbede edildiğinde, aramalarına karşılık verilmediğinde ya da partnerinin canı sıkkın olduğunda … Pekala bu terk edilme korkusu ile sağlıklı bir münasebet kurulabilir mi? bu türlü daima terk edilmeye dair tedirginlikle yaşamak zordur , kişi vakit içinde bu telaşla tükenir ve tüketmeye başlar. Partneri uzaklık koymaya çalıştığında ya da özel bir alana muhtaçlığı olduğunu söylemiş olduğinde “Sana gereksinimim var, beni bırakma” üzere ısrarlı telaffuzlarla üstüne gidilmesi partnerini daha da uzaklaştırabilir. Ya da karşıdaki kişiyi nasıl sonlandıracağını bilemediği bir bağlantının içine hapsedebilir.
Eğer kuşkuculuk şemasına sahip bireylerden kelam ediyorsak , insanlara güvenilmeyeceğine dair temel niyetlerini doğrulayan , nitekim de güvenilmeyecek partnerleri seçmelerini sağlayan çekim gücü ile karşılaşırız. En başta diğer biri tarafınca korunuyor ve merak ediliyor olmak pahalı hissettirse de vakit içinde korkutucu öfke patlamalarının eşlik ettiği kontrolcülük, tenkit ve palavralar, kişinin güvenilmez biri ile bir arada olduğunu fark etmesine ve partnerinden uzaklaşmasına yol açar. bu biçimde olması aslında şaşırtan olmayacaktır. Diğer bir sözle, vakit içinde Özdemir Asaf’ın dediği üzere olmuştur herşey: “Bir vakit içinder senin çirkinliklerin de hoştu. Artık hoşlukların bile nahoş.”
Kusurluluk şeması üzerinden ele alacak olursak, kıymetsiz ve yetersiz olduklarını düşünen şahısların, kendilerini kusurlu ve yetersiz hissedecekleri alakalarda olmalarıdır. Şema kimyasının eşlik ettiği bir bağlantı, bireyin vücuduna ya da kişilik özelliklerine yönelik tenkitlerin, partnerinin ilgisini çekebilmek için atılan bin bir taklanın, ekseriyetle onaylanmama ve yetersiz kalmanın getirdiği çaresizliğin yer aldığı bir atmosfere sahiptir. Kendi kıymetinden ve yeterliliğinden emin olamayan şahısların, partnerlerinden gelecek küçük tenkitleri bile kaldıramaması ve kendilerini sert bir biçimde savunmaya geçmeleri de partnerlerin birbirinden uzaklaşmalarının öbür bir boyutudur. Birinci günlerde yaşanan çekim azalmaya başladığında, gerçeklik dünyası ön plana çıkmaya ve şemaları besleyerek kişiyi kemirmeye başlar. bu biçimde bir durumdaysanız ya partnerinizden daima övgü ve ilgi bekleyerek, beğenisini kazanmaya çalışarak onu bunaltıyorsunuz ya da özgüvensiz bir partneri daima teselli etmek durumunda olduğunuz için siz bunalıyorsunuz.
Sizi daima koruyan ve kollayan bir partneriniz mi var? Ve siz de ona sormadan rastgele bir karar alamıyor, kesinlikle onun fikrine mi muhtaçlık duyuyorsunuz? bu biçimde bir tablo bağımlılık şemasına sahip bireylerin ilgilerinde görülebilecek bir durumdur. Ben lisanının biz lisanına çok evrimi olarak da düşünülebilir. Tek başına bir işin altından kalkamayacağını düşünen, kendi fikirlerine güvenemeyen biri, kuvvetli bir partner bulduğu ve başını omzuna koyabildiği için pek keyifli bir biçimde ilgisine başlayabilir. Partneri için sorun yokmuş üzere görünse de muhakkak bir vakit daha sonra öbür birinin bütün sorumluluğunu ve bu sorumluluğun getirdiği yükü kaldırmak birçok beşere bunaltıcı gelecektir. Partnerinizin de başını yaslayacak bir omuza gereksinimi olabilir ya da bu kadar güçsüz olduğunuz için sizinle birtakım paylaşımlardan bulunmaktan kaçarak, kendi dünyasında yaşamaya başlayabilir. Bu durum ise partnerinizin sizden uzaklaşmasının başlangıcı olabilir. Öbür bir senaryo ise bağımlılık şemasını beslediğiniz sevgilinizin, bir gün çok tepkiyle hiç bir bahiste sizi dinlememeye başlaması ve bu bağımsızlık-bağımlılık çabasının ilgiyi yormasıdır.
Duygusal mahrumluk şeması üzerinden ele alacak olursak, hiç bir vakit kimse için özel olmadığını düşünen bir kişinin, şema kimyası ile kendisine kâfi sıcaklığı veremeyecek soğuk partnerler seçmesi olağandır. Genelde kişi kendisini özel hissedeceği etkinlikler ve paylaşımlar beklerken partnerinin arkadaş kümesiyle geçirdiği vakitler, güç vakit içinderında beklediği takviyesi nazaranmemesi üzere durumlar, kişinin partneri için özel olmadığı kanısını besler. Bu durumu genelde kişinin kendi fedakarlıkları ve paylaşımları üzerinden partnerine sitemleri izler. Bu sitem, şikayet ya da mahrumluk öfkelerinin partneri uzaklaştırması olağandır. Daima siz veriyor ve partnerinizi düşünüyorsunuzdur ancak karşılığını alamıyorsunuzdur. Yeteri kadar özel olmamak mı yoksa şema esiri olmak mı? cevabı bu örneklerden daha sonra size bırakıyorum.
Belki de erken devirde alamadığımız sevgi, hürmet , itimat ve sınır muhtaçlıklarını romantik münasebetlerimizde fonksiyonel olmayan formlarda karşılamaya ya da gereksinimlerimizi karşılayamayacak beşerlerle ilgide kalmaya ısrarcıyızdır. Tahminen de niye daima birebir tip insanları seçtiğimizin ve şimdi tıpkı döngülere girdiğimizi yakından incelemenin vaktidir.
Kendimizi ve şemalarımızı daha yakından tanımak dileğiyle…
Romantik ilişkilerin -sağlıksız olanların- başında birçok vakit ya her şey harikadır ya da sevdiğimiz kişi harikadır. Birey kendisini anlayan, yalnızca ona bakan, her muhtaçlığını karşılayan, geceleri uykusunu kaçıran, doyamadığı ve asla doyamayacağını hissettiği bir dünyaya adım atmış üzeredir. Diğer bir bakış açısı ise, şema kimyasının sinyallerini alamıyor olmasıdır.
Peki şema kimyası nedir?
Şema kimyası, şema terapistlerinin çoğunlukla ele aldıkları kavramlardan biridir. Daha düzgün anlayabilmek için kimi şemalar üzerinden örneklere bakalım.
Şema kimyasında, terk edilme şemasına sahip bir birey, terk edilme telaşını daima en üstte tutacak partnerler seçmektedir. Şema kimyası, kişinin hem kendisinin sevilme, paylaşım üzere muhtaçlıklarını karşılayamayacak birebir vakitte bağlantılarda daha özgür olmayı arzulayacak bir partnere duyduğu çekim gücüdür. Eninde sonunda her beraberliğinin terk edilme ile sonuçlanacağına inanan bir bireyi şema kimyası ile yoğrulan bir romantik alaka içerisinde hayal edelim. Kişi partnerinin her hareketini terk edilme sinyali olarak algılar. Arbede edildiğinde, aramalarına karşılık verilmediğinde ya da partnerinin canı sıkkın olduğunda … Pekala bu terk edilme korkusu ile sağlıklı bir münasebet kurulabilir mi? bu türlü daima terk edilmeye dair tedirginlikle yaşamak zordur , kişi vakit içinde bu telaşla tükenir ve tüketmeye başlar. Partneri uzaklık koymaya çalıştığında ya da özel bir alana muhtaçlığı olduğunu söylemiş olduğinde “Sana gereksinimim var, beni bırakma” üzere ısrarlı telaffuzlarla üstüne gidilmesi partnerini daha da uzaklaştırabilir. Ya da karşıdaki kişiyi nasıl sonlandıracağını bilemediği bir bağlantının içine hapsedebilir.
Eğer kuşkuculuk şemasına sahip bireylerden kelam ediyorsak , insanlara güvenilmeyeceğine dair temel niyetlerini doğrulayan , nitekim de güvenilmeyecek partnerleri seçmelerini sağlayan çekim gücü ile karşılaşırız. En başta diğer biri tarafınca korunuyor ve merak ediliyor olmak pahalı hissettirse de vakit içinde korkutucu öfke patlamalarının eşlik ettiği kontrolcülük, tenkit ve palavralar, kişinin güvenilmez biri ile bir arada olduğunu fark etmesine ve partnerinden uzaklaşmasına yol açar. bu biçimde olması aslında şaşırtan olmayacaktır. Diğer bir sözle, vakit içinde Özdemir Asaf’ın dediği üzere olmuştur herşey: “Bir vakit içinder senin çirkinliklerin de hoştu. Artık hoşlukların bile nahoş.”
Kusurluluk şeması üzerinden ele alacak olursak, kıymetsiz ve yetersiz olduklarını düşünen şahısların, kendilerini kusurlu ve yetersiz hissedecekleri alakalarda olmalarıdır. Şema kimyasının eşlik ettiği bir bağlantı, bireyin vücuduna ya da kişilik özelliklerine yönelik tenkitlerin, partnerinin ilgisini çekebilmek için atılan bin bir taklanın, ekseriyetle onaylanmama ve yetersiz kalmanın getirdiği çaresizliğin yer aldığı bir atmosfere sahiptir. Kendi kıymetinden ve yeterliliğinden emin olamayan şahısların, partnerlerinden gelecek küçük tenkitleri bile kaldıramaması ve kendilerini sert bir biçimde savunmaya geçmeleri de partnerlerin birbirinden uzaklaşmalarının öbür bir boyutudur. Birinci günlerde yaşanan çekim azalmaya başladığında, gerçeklik dünyası ön plana çıkmaya ve şemaları besleyerek kişiyi kemirmeye başlar. bu biçimde bir durumdaysanız ya partnerinizden daima övgü ve ilgi bekleyerek, beğenisini kazanmaya çalışarak onu bunaltıyorsunuz ya da özgüvensiz bir partneri daima teselli etmek durumunda olduğunuz için siz bunalıyorsunuz.
Sizi daima koruyan ve kollayan bir partneriniz mi var? Ve siz de ona sormadan rastgele bir karar alamıyor, kesinlikle onun fikrine mi muhtaçlık duyuyorsunuz? bu biçimde bir tablo bağımlılık şemasına sahip bireylerin ilgilerinde görülebilecek bir durumdur. Ben lisanının biz lisanına çok evrimi olarak da düşünülebilir. Tek başına bir işin altından kalkamayacağını düşünen, kendi fikirlerine güvenemeyen biri, kuvvetli bir partner bulduğu ve başını omzuna koyabildiği için pek keyifli bir biçimde ilgisine başlayabilir. Partneri için sorun yokmuş üzere görünse de muhakkak bir vakit daha sonra öbür birinin bütün sorumluluğunu ve bu sorumluluğun getirdiği yükü kaldırmak birçok beşere bunaltıcı gelecektir. Partnerinizin de başını yaslayacak bir omuza gereksinimi olabilir ya da bu kadar güçsüz olduğunuz için sizinle birtakım paylaşımlardan bulunmaktan kaçarak, kendi dünyasında yaşamaya başlayabilir. Bu durum ise partnerinizin sizden uzaklaşmasının başlangıcı olabilir. Öbür bir senaryo ise bağımlılık şemasını beslediğiniz sevgilinizin, bir gün çok tepkiyle hiç bir bahiste sizi dinlememeye başlaması ve bu bağımsızlık-bağımlılık çabasının ilgiyi yormasıdır.
Duygusal mahrumluk şeması üzerinden ele alacak olursak, hiç bir vakit kimse için özel olmadığını düşünen bir kişinin, şema kimyası ile kendisine kâfi sıcaklığı veremeyecek soğuk partnerler seçmesi olağandır. Genelde kişi kendisini özel hissedeceği etkinlikler ve paylaşımlar beklerken partnerinin arkadaş kümesiyle geçirdiği vakitler, güç vakit içinderında beklediği takviyesi nazaranmemesi üzere durumlar, kişinin partneri için özel olmadığı kanısını besler. Bu durumu genelde kişinin kendi fedakarlıkları ve paylaşımları üzerinden partnerine sitemleri izler. Bu sitem, şikayet ya da mahrumluk öfkelerinin partneri uzaklaştırması olağandır. Daima siz veriyor ve partnerinizi düşünüyorsunuzdur ancak karşılığını alamıyorsunuzdur. Yeteri kadar özel olmamak mı yoksa şema esiri olmak mı? cevabı bu örneklerden daha sonra size bırakıyorum.
Belki de erken devirde alamadığımız sevgi, hürmet , itimat ve sınır muhtaçlıklarını romantik münasebetlerimizde fonksiyonel olmayan formlarda karşılamaya ya da gereksinimlerimizi karşılayamayacak beşerlerle ilgide kalmaya ısrarcıyızdır. Tahminen de niye daima birebir tip insanları seçtiğimizin ve şimdi tıpkı döngülere girdiğimizi yakından incelemenin vaktidir.
Kendimizi ve şemalarımızı daha yakından tanımak dileğiyle…