Sevmek/Sevilmek Gereksinimi

SEVMEK/ SEVİLMEK GEREKSİNİMİ, TEMAS İLETİSİ VE SICAK YUMUŞLARIN ÖYKÜSÜ

‘’ Gereğince temas almayan şahısların, omurilikleri büzüşür’’

İngiliz atasözü

Yaşayan tüm canlıların sevmeye ve sevilmeye gereksinimi vardır. Bunu da göstermenin en hoş yolu temas etmektir. Burada bahsedilen illa ki fizikî bir temasın varlığı değildir. Temas iletisi gereksinimi dokunulma açlığını ortasında barındıran bir kavramdır. Beşerler 5 duyusu aracılığıyla dokunulma açlığını tatmin edebilir. Hoş bir kelam, hoş bir koku, içten bir sarılma üzere. İnsanların tümü dokunulma açlığını tatmin etmek isterler şayet tatmin edemezlerse bunu dışarıya öbür biçimde yansıtma yoluna girerler. Genellemekten hoşlanmasam da birçok vakit elleri sık sık cebe sokmak, kolların bağlanması, tespih kullanması, sigara kullanması ve gibisi vücut dışavurumları bize bir yerlerde karşılanmamış gereksinimler olduğunun ipuçlarını verebilir. Toplumsal hizmet kurumlarında kalan ikiz bebeklerle yürütülen bir çalışmada az dokunulan çocukların, başka kardeşlerine bakılırsa akademik muvaffakiyetlerinin yüzde 17 daha düşük, daha az atılgan, düşük özgüvenli, bağışıklıklarının zayıf ve üst teneffüs yolu enfeksiyonu sorunlarını daha fazla yaşadıkları bilimsel olarak kanıtlanmıştır. Bu çalışma epeyce kıymetli ve değerlidir. Bizlere hem ebeveyneler olarak çocuklara yaklaşımımızda birebir vakitte münasebet kurduğumuz öbür beşerlerle etkileşimin ne kadar değerli olduğunu göstermiştir. Bu noktada temas mesajları bağlarımızda epeyce kıymetli bir yer tutmaktadır. Ve hatta o kadar kıymetlidir ki hiç olmamasındansa olumsuz olanlara bile razıyızdır birçok vakit. Bu bahiste dünyanın en ünlü varoluşçu psikoterapistlerinden biri olan Rollo May’ in ‘’Sevginin aksisi nefret değil kayıtsızlıktır’’ kelamını hatırlamakta yarar var. Eşleri tarafınca şiddet nazarann birçok hanımın ‘’sever de döver de’’ mantalitesini anlamaya çalışmak bu yaklaşım ile biraz daha kolay oluyor. Bunun sebeplerinden biri bayan çocukluğunda kendi babasından da bunu görmüş olabilir ve bu onun dünyasında oburunun dünyasındaki kadar felaket verici bir şey olmayabilir ya da bilinçharicinde babasıyla tamamlayamadığı yaşantısını partneriyle tamamlama yazgısına girmiş olabilir yahut temas iletisi açlığını bir biçimde karşılıyor olabilir. Ama bizler bu temasın ne kadar farklı ve hoş hallerde yapılabileceğini ve sevdiklerimize nasıl dokunabileceğimiz üzerinde düşünebiliriz. Sevgiyi göstermenin güçsüzlük yahut epeyce sevgi vermenin nankörlük yaratacağı kalıp yargılarından kurtulalım. Taktiklerle münasebet yürütmek yerine biz ısrarla en doğal ve saf haliyle sevgimizi gösterelim. Bilhassa de uzun müddettir ortasında bulunduğumuz pandemi devrinde temas mesajlarından epey yoksun kaldığımızın ve özgürce sarılmayı, öpmeyi, dokunmayı ne kadar özlediğimizi çoğumuz deneyimledik. Bu da pandeminin bize sunduğu sayısız öğretilerinden sadece biri. Bu bahsin değeri ve manasının anlaşılması için Claude Steiner’ ın masalını sizinle paylaşmak istiyorum. Siz de bu masalı okuduktan daha sonra hem bu masalı birebir vakitte sıcak yumuşlarınızı dağıtmaya başlayabilirsiniz. Masal şu biçimde başlar:

Bir vakit içinder John ve Lucy isimli çocuklarıyla bir arada yaşayan Tim ve Maggie isminde memnun bir çift vardı. Onların ne kadar keyifli olduklarını anlamak için gelin nasıl bir hayat yaşadıklarına bakalım…

O keyifli günlerde herkese doğduğunda küçük bir Yumuş çantası verilirdi. Bu çantaya her uzanan, her vakit bir tane Sıcak Yumuş çekip alabiliyordu. Sıcak Yumuşlar hayli revaçtaydı, zira ne vakit birine Sıcak Yumuş verilse o kendini epey sıcak ve keyifli hissediyordu.

O günlerde Sıcak Yumuşlar almak epeyce kolaydı. Ne vakit birinin canı istese yanınıza gelip “Sıcak bir Yumuş istiyorum” diyebilirdi. Siz de bu biçimde çantanızdan çocuğun eli büyüklüğünde bir Yumuş çıkarıp verirdiniz. Yumuş gün ışığını görünce gülümser ve büyük, tüylü bir Sıcak Yumuş haline gelirdi. Sıcak Yumuş’u birinin başının üstüne, omzuna yahut kucağına koyduğunuzda kıvrılıp derisinin üzerinde erirdi, bu da onların kendilerini epeyce uygun hissetmelerine yol açardu. Beşerler her vakit birbirlerinden Sıcak Yumuşlar isterlerdi ve herkes bunları fiyatsız aldığından, istendiğinde bunlardan bulmak hiç de sorun değildi. Elden ele dolaşan bir sürü Yumuş vardı ve herkes epey memnundu, her vakit kendilerini sıcak ve memnun hissediyorlardı. Gel vakit git vakit bir gün bu keyifli kente hastalar için sihirli iksir ve merhem yapan bir cadı geldi ve buna epey sonlandı zira herkes epey memnun ve kendini uygun hissediyordu, hiç kimse onun sihirli iksir ve merhemlerinden almıyordu. Cadı hayli akıllıydı ve fazlaca hain bir plan tasarladı. Hoş bir sabah vakti Maggie kızıyla oynarken cadı sessiz bir biçimde Tim’e yaklaştı ve kulağına şöyleki fısıldadı: “Tim, Maggie’nin Lucy’ye verdiği bütün şu Yumuşlara bak. Biliyor musun, şayet bu biçimde vermeye devam ederse, hepsi bitecek ve sana hiç kalmayacak!’’ Tim fazlaca şaşırmıştı. Döndü ve cadıya sordu: “Her uzandığımızda çantamızda Sıcak Yumoş olmayacağını mı söylemek istiyorsun?” Cadı şu biçimde cevapladı, “Hayır, katiyetle olmayacak, bir defa bitti mi, bu son demektir. tekrar hiç sahip olamazsın.” Bunları söylemiş oldukten daha sonra süpürgesine binip uçtu ve yol boyunca gülüp kıkırdadı. Tim bunu ciddiye aldı ve Maggie her Sıcak Yumuş verdiğinde artık buna dikkat etmeye başladı. Çok kaygılıydı zira Maggie’nin Sıcak Yumuşlarını epey seviyordu ve onlardan vazgeçmek istemiyordu. Maggie’nin bütün Sıcak Yumuşlarını çocuklara ve öbür insanlara harcanmasının katiyetle hakikat olmadığını düşünüyordu. Tim artık Maggie’nin birine Sıcak Yumoş verdiğini gördüğünde şikayet etmeye ve hız asmaya başladı. Maggie de Tim’i epey sevdiği için öbür insanlara eskisi üzere Sıcak Yumuşlar vermeyi bıraktı ve birçoklarını Tim için sakladı. Öbür çocuklar da onları izledi ve her isteyene Sıcak Yumuş vermenin yanlış olduğu inancına kapıldılar. Onlar da epey dikkatli olmaya başladılar. Anne babalarını hayli yakından takip ettiler ve onların diğerlerine fazlaca fazla Sıcak Yumuş verdiklerini anladıklarında kıskançlık duydular ve söylendiler ve hatta kimi vakit öfke nöbetine girdiler. Çantalarına baktıklarında her seferinde bir Sıcak Yumuş bulmalarına karşın, birine verdiklerinde suçluluk hissetmeye başladılar, bu yüzden çantalarına daha az bakmaya başladılar ve bu bahiste daha cimri oldular. Cadıdan evvel, beşerler üçlü, dörtlü, beşli kümeler halinde toplanır, kimin kime Sıcak Yumuş verdiğine asla dikkat etmezlerdi. Cadının gelişinden daha sonra, beşerler eşleşmeye ve bütün Sıcak Yumuşlarını özel olarak birbirlerine ayırmaya başladılar. Beşerler dikkatli olmayı unutup rastgele birine Sıcak Yumuş verdiklerinde endişeleniyorlardı, zira Sıcak Yumuşlarını paylaştıkları için muhtemelen birinin güceneceğini biliyorlardı. Beşerler gitgide daha az Sıcak Yumuş vermeye başladılar ve kendilerini daha az memnun ve sıcak hissettiler. Acıdan iki büklüm olmaya başladılar ve hatta kimi vakit Sıcak Yumuş yokluğundan ölenler bile oldu. Beşerler gitgide kendilerini daha da berbat hissettiler ve aslında pek işe yarıyor üzere gözükmese de sihirli iksir ve merhem almak için cadıya daha da hayli gittiler.

Durum nitekim de epeyce vahim bir hale geliyordu. Bütün bunları izleyen makus cadı, aslında insanların ölmesini istemiyordu zira meyyit beşerler onun sihirli iksir ve merhemlerinden alamayacaktı, bu yüzden yeni bir plan tasarladı. Herkese, fiyatsız olarak Yumuş Çantasına fazlaca benzeyen bir çanta verildi, yalnız Yumuş Çantası sıcaktı, bu ise soğuk. Cadının çantasında Soğuk Dikensiler vardı. Bu Soğuk Dikensiler insanların kendilerini keyifli ve sıcak hissetmelerini sağlamıyordu; onun yerine aslında insanların kendilerini soğuk ve hudutlu hissetmelerine niye oluyordu. Ancak Soğuk Dikensiler hiç yoktan daha güzeldi ve insanların sırtlarının ağrıyıp bükülmesini önlüyordu. bu biçimdece o günden daha sonra, birinden Sıcak Yumuş istendiğinde, çantasındakilerin tükeneceğinden endişelenenler, “Sana Sıcak Yumuş veremem lakin onun yerine Soğuk Dikensi ister misin?” diye soruyordu. kimi vakit beşerler birbirlerine gerçek yürürken bu kere tahminen bir Sıcak Yumuş alabilirim diye düşünüyorlar lakin içlerinden biri fikir değiştiriyor, onun yerine Soğuk Dikensiler veriyordu. bu biçimdece, sonuç olarak artık beşerler ölmüyor lakin aslında biroldukca insan mutsuz ve kendini hayli soğuk ve hudutlu hissediyordu. Cadının gelişinden beri durum epey karmaşık bir hal aldı zira etrafta gitgide daha az Sıcak Yumuş kaldı ve hava üzere parasız olan Sıcak Yumuşlar son derece bedelli hale geldi. Bu da insanların Sıcak Yumuşları almak için her türlü şeyi yapmalarına niye oldu. Cömert bir eş bulamayan beşerler Sıcak Yumuşları satın alabilmek için epeyce para kazanabilmek bunun için de epey uzun saatler çalışmak zorundaydılar. Birtakım beşerler “popüler” oldular ve geri vermek zorunda kalmadan bir sürü Sıcak Yumuş’a sahip oldular. ondan sonrasında bu beşerler Sıcak Yumuşlarını “popüler olmayan” insanlara sattılar bu biçimdece onlar da ömrün yaşamaya bedel olduğu hissine kapıldılar. Lakin vakit içinde öteki bir şey daha oldu: Birtakım beşerler –her yerde olan ve fiyatsız elde edilebilen—o Soğuk Dikensileri aldılar ve onları beyaz ve yumuşacık bir biçimde kapladılar, bu biçimdece onlar neredeyse Sıcak Yumuşlar üzere görünüyorlardı. Bu düzmece Sıcak Yumuşlar aslında Plastik Yumuşlardı ve daha da hayli probleme niye oldular. Örneğin, iki ya da daha fazla kişi bir ortaya geliyor ve birbirlerine parasız Plastik Yumuşlar veriyorlardı. Kendilerini yeterli hissedeceklerini umuyor, lakin onun yerine daha da makus hissediyorlardı. İnsanların başı yeterlice karıştı, niçinse Plastik Yumuşlardan dolayı soğuk ve öfkeli hislere kapıldıklarını hiç fark etmediler.

Yani durum epey epeyce iç karartıcıydı ve bütün bunlar cadının gelmesi ve insanları, hiç umulmadık bir vakitte Sıcak Yumuş çantalarına baktıklarında artık hiç Yumuş bulamayacaklarına inandırmasıyla başladı.

Ve bir süre daha sonra, bu mutsuz yere büyük kalçalı, genç bir bayan geldi. O, cadı hakkında bir şey duymamış üzere ve Sıcak Yumuşların tükenmesinden telaş etmiyor üzere görünüyordu. Onları ücretsiz veriyordu, hatta istenmediğinde bile. Beşerler ona Koca Popolu Bayan dediler ve onu pek beğenmediler, zira o, çocuklara Sıcak Yumuşların tükenmesinden kaygı duyulmaması gerektiği fikrini aşılıyordu. Çocuklar onu epey sevdiler zira onun yanında kendilerini hayli yeterli hissettiler ve istedikleri vakit Sıcak Yumuş vererek onun yolunu izlemeye başladılar. Bu, yetişkinleri epey endişelendirdi ve çocukları Sıcak Yumuş stoklarını tüketmekten korumak için kanun çıkardılar. Kanun, umursamaz biçimde ve müsaadesiz olarak Sıcak Yumuş vermeyi, ceza gerektiren kabahat sayıyordu. Lakin çocukların birden fazla buna kayıtsız kaldı; kanuna karşın istedikleri vakit ve her sorulduğunda Sıcak Yumuş vermeye devam ettiler. Çok fazla sayıda yetişkin olduğu kadar epey fazla da çocuk vardı bu yüzden tahminen de çocuklar kendi yollarında gideceklerdi.


Bu masalı referans alarak bahsetmiş olduğum ve muhtaçlığımız olan temas mesajlarını aslında bu sıcak yumuşlara benzetebiliriz. Cadıyla birebir düşünmeye başlayan yetişkinler yenidendan sıcak yumuşları dağıtmaya başlar mı? İşte bu sorunun yanıtı kendimizde. Hepimizin kesesinde sayısız sıcak yumuş ve bunu dağıtmak için sayısız yol var. Üstelik maddi bir karşılığı olmadan da verilebilen bu sıcak yumuşları vermekte niye bu kadar zorlanıyoruz? Kendinize verdiğiniz karşılıklarda içten olun ve yanıtlarınızın mantığını kavramaya çalışın. Bunu şöyle yapabilirsiniz verdiğiniz yanıta öbür bir karşılık verecek olsaydınız ne verirdiniz halinde diyalektik yaparak ilerleyebilirsiniz. Yani vereceğiniz karşılığı şu anki yetişkin olarak verirseniz, bir de içinizdeki çocuğu dinleyerek yetişkin yanıtınıza karşılık vererek diyalog başlatın ve içinizdeki çocuğa sevgiyle, sıcak yumuşla ilgili endişe ve tasalarını sorun! Metaforik olarak her birimizin hayatında ve zihninde bir cadı olduğunu söylemek mümkün. Hepimizin ortak yaşantısında ise Pandemi sürecini bu cadıya, virüsleri de soğuk dikensilerine benzetebiliriz. Hatta biraz daha ileriye gidersem aşıyı da sıcak yumuş çantası içine konulmuş plastik yumuşlara benzetebilirim. Ama yinedan özgürce o gerçek sıcak yumuşları dağıtabileceğimiz günlerin yakın olduğunu umuyorum. bir daha de bu sürecin bitmesini beklemektense etrafınızda paha verdiğiniz insanlara temas mesajlarınızı en sıcak formda vermenin yollarını sizin yaratıcılığınıza bırakıyorum. Bu noktada bilhassa çift alakası ortasında olanlara tavsiye olarak şunları söyleyebilirim:

Sıcak yumuşlarınızı vermek konusunda cimrice bir yaklaşım sergiliyorsanız unutmayın ki dilek nesnemizi her müdafaaya çalıştığımızda, sıcak yumuşları elimizde tutmak için yarattığımız her kafeste, kaygıyla ve ‘’cadının’’ taktikleriyle verdiğimiz her kararda sevgi hissine ihanet etmiş oluruz. Sevgi, saf ruh gücüdür ve masalda olduğu üzere palavralara, yönlendirilmeye, dehşete katlanamaz.

Psikoterapide de tıpkı bu hikayedeki üzere değişim vardır. Bir terapist, kente bir daha gelen ve sıcak yumuşları özgürce ve korkusuzca dağıtan masaldaki bayan üzeredir. Şayet siz de isterseniz, olabildiğince sağlıklı, keyifli ve sevgi dolu olarak sıcak yumuşları vermeye ve almaya özgürce devam edebilirsiniz.