Sinema Kıymetlendirme Yazısı: Mary ve Max

Şimdiye dek izleyip tahlil ettiğim sinemalar içinde beni en hayli etkileyen sinemaydı. Mary ve Max’in hikayesi yer yer gerçek bir tebessüme kucak açtırırken kimi bazı da gözyaşlarına tutsak etti beni. Animasyon tipindeki sinema, yaşananların gerçekliğine vakıf olup ebeveyn-çocuk alakası hakkında çıkarımlar yapma fırsatı sunacak mı kaygısı yarattı bende. Ama tüm önyargılarımı paramparça eden, çarpıcı bir kıssayla başbaşaydım.

Avustralya’nın fakir mahallelerinden birinde, çabucak hemen 8 yaşında bir kız çocuğu Mary… Sorumsuz, yalancı, çalıp çırpan bir anne figürü var bir yanda, üstelik ayık gezdiği vakit yok. Hal bu biçimde olunca bu döngü Mary’yi de buldu mu dersiniz? her neyseki korkulan olmadı. Mary epey başarılı bir mesleği süratli adımlarla tırmandı. bir daha de sinemanın ortasına serpiştirilen birtakım benzerlikler mevcuttu. Mary’nin babasının vefatının akabinde annesi tekrar içkiye sığındı. Gibisi bir yaşantı, Mary ve Max içinde yaşanan gergin bir yazışmadan daha sonra Mary’nin de birebir biçimde kendini kaybedip içkide deva aramasıyla kendini gösterdi. Bu döngüyü kırmak her vakit için mümkün olmayabiliyor. Çocuk ve ergenin yaşantısında anne-babanın ne derece önemli rol oynadığını, bilhassa okul çağı çocuklarının bu vakitte kendilerine rol model belirlemeye eğilimli olduklarını hesaba katarsak, Mary için durumun vahametini daha âlâ kavrayabiliriz. Bu süreci muvaffakiyetle atlatamayan çocukların kendilerini yetersiz hissettiklerini, benlik hürmetlerinin düşüşe geçtiğini biliyoruz. Sinemada de bilhassa annesi tarafınca duygusal ihmal ve istismara maruz kalan Mary’nin içsel boşluğunu keşfediyoruz. Bu yalnızlıktan doğan merakla birlikte kendisine bir mektup arkadaşı ediniyor: Max. Avustralyalı bir savaş gazisi. hayatını New York’ta bir başına idame ettirmektedir. Ruhsal ve fizikî sıhhati pekiyi olmayıp Asperger sendromu ve obeziteyle uğraş etmektedir. Uğraşı o denli çetin değil lakin, hayatın getirdiklerine de hariç tuttuklarına da hayli öfkeli. Mary ile tanışıklıkları ve muhabbetleri de o denli olacak ki Max’te bir şeylerin kaşınmasına ve tekrar Max’in harabeye dönmesine sebep olmuştur. Mary’nin mektuplarını okurken çocukluk yaşantılarıyla yüzleşmek zorunda kalmış ve işin ortasından çıkamadığı noktada ‘’deli’’ damgası yemiştir.

Mary ve Max’in etkileyici bağlantısına husus olan iştirakler eminim sırf göründüğü kadar değildi. Fark edebildiğim hem görünüşleri itibariyle birebir vakitte içsel dünyalarındaki karmaşalar vesilesiyle benzeşiyorlardı. Mary’nin ‘’Seninle hiç alay edildi mi?’’ sorusu Max’te geçmiş yaşantıları kımıldatmış ve onu hayli öfkelendirmiştir. Her ikisinin de tatlıyla, özellikle çikolata, bu kadar yakın bağda olması ve epey tüketiminin sıhhate ziyan verdiği noktada dahi dur durakları olmaması, onları sonsuz bir döngü içine hapsetmiştir. Ancak bir daha de her ikisinin de bu beraberlikten karlı çıktıklarını söylemek yanlışsız olacaktır. Bu mektuplaşma, Mary’nin özsaygısını kazanmasına vesile olmuş ve bununla birlikte Max için sağlıklı bir bağlantı sürdürebildiği bir dost edinmesine fırsat sunmuştur. Her ikisi de özlerinde hayat dolu, sevinç ve sıcaklık taşıyan kimselerdir. Mümkündür ki, ana babalarının ihmalkârlıkları ve özensizlikleri sonucunda yalnızlığa mahkûm edilmişlerdir. Birebir konutun içerisinde bağlantısız, çocuklarına hayat deneyimi kazandırmaktan aciz, öğretmen vasfı edinmemiş ana babalar, çocukların duygusal ve zihinsel gelişimlerini ketlemektedir. Ancak ardından, kişinin kişisel eforu ve olumlu çevresel faktörlerin tesiriyle kişi yükselişe geçebilir, öbür bir hale evrilebilir.