‘Sinemada sanatçı direktördür, oyuncu değil!’
Süleyman Saim Tekcan, sanatçı ve bir eğitimci. Dünyada kendi ismiyle anılan fotoğraf baskı tekniğinin sahibi, ortasında 25 binden çok sanat yapıtı bulunan İstanbul Grafik Sanatlar Müzesi İMOGA’nın, bununla birlikte geçmişten günümüze Türkiye’nin dört bir yanındaki sanat okullarının, liselerinin ve akademilerinin kurucusu, başka bir deyişle baş sanat öğretmeni. Binlerce sanatkarın ömrüne dokunmuş, ekolünü yaratmış bir sanat üreticisi, vakti vaktinin oyuncusu. Biyografisine sayfalar sığmayan, hayatını bir üretim anlayışı üzerine inşa etmiş bir isim. Gazeteci Ali Demirtaş, bu yıl Cumhurbaşkanlığı Kültür Sanat Büyük Ödülleri’nde Fotoğraf kategorisinde mükafata layık görülmesi vesilesiyle usta ile İMOGA’da Akşam Cumartesi okurları için bir ortaya geldi.
SANATIMIZI BU TOPRAKLAR ÜZERİNE İNŞA ETMEMİZ LAZIM
Daima kültürümüz ve Anadolu uygarlıkları üzerine düşünen bir sanatçı olduğunu lisana getiren Tekcan, “Bu ülke toprakları üzere toprak dünyanın hiç bir ülkesinde yok. Bizim de bu topraklardaki kültür üzerine sanatımızı inşa etmemiz lazım. Benim sanatımı etkileyen biroldukça bahis var. Hiç vazgeçmediğim şey Nazım’ın dediği üzere 4 nala gelip Uzak Asya’dan Akdeniz’e bir kısrak başı üzere uzanan bu memleket bizim… O at sırtında geldiğimiz bu ülkede bir daha o at sırtında bir imparatorluk yaratan bir devlet, bir milletiz biz. Onun için at hayli kıymetli. At olmasaydı dünyada hiç bir imparatorluk kurulamazdı.” formunda konuştu. “Uykuda olmadığım saatlerde dahi hayallerde buluştuğum bir sanat serüveni ile bugün 83 yaşına kadar geldim.” diyen usta isim, kelamlarına şöyleki devam etti: “Çocukluğumda suyun biriktirdiği çukurdan aldığım çamurla yaptığım heykeller olmasaydı ben bugün heykelle buluşmayacaktım. Ya da orta okulda epey uygun hocalardan fotoğraf dersi almamış olsaydım fotoğrafla epey yeterli bir arkadaşlığım olmayacaktı. Benim sanatçı olmam; heykel, fotoğraf, gravür, serigrafi yapmamda geldiğim bir noktadır, hiç bir şey birden olmuyor.”
BİRÇOĞUNUN İSMİ SANATÇI DEĞİL, İCRACI
Türkiye’de eksik olan şeylerin başında kâfi müzelerin olmayışının geldiğini ve Türkiye’de Batı ölçeklerinde müzeler yapmak gerektiğini tabir eden Tekcan, İMOGA’yı bu motivasyonla kurduğunu söylemiş oldu. Günümüz aktüel sanatkarlarının Anadolu ve sanat potansiyeline uzaklığı içinse Tekcan şu biçimde konuştu: “Sanatçı kendi olan ve öbür birine benzemeyen kişidir. Nereden beslendiğini gerçek bilmesi lazım. Şayet siz benim çalışmalarımdaki atlarıma bakıp da bilmem kimin atına benziyor derseniz ben Süleyman Saim olmam. Onun için sanatkarlar kimlik dediğimiz sıkıntıyı yanlışsız oluşturmak, farklı ve kendi olmak mecburiyetindir. Artık örneğin çağdaş sanatçı diyorsunuz lakin çağdaş nedir onu da konuşmak lazım. Bir sanatçıyı beğenip ‘Ben de buna emsal fotoğraf yapıyorum’ diyen kişinin çıkış yolu yanlıştır. Şayet alt yapısı da yoksa onun ismi icracıdır. Dünyada Beethoven, Mozart, Dede Efendi üzere kompozitörler vardır. Ancak buna karşılık bu sanatkarları icra eden milyon tane insan var. Bu insanlara biz icracı diyoruz. Fotoğrafta de şu an buna emsal bir olay yaşanıyor, birine emsal bir sanat yapıtı üretip daha sonra da büyük sanatçıyım demek, lakin bizim ülkemizdeki birfazlaca bilgisiz insanı kandırmak olur. Günümüze gelinceye kadar epey farklı cereyanlar var sanatta. Tüm bu cereyanlar içerisinde yalnızca kimileri sanat tarihli yerini aldılar. Kendi sonlarını çizmiş bir sanat cereyanı yenilik içerisinde farklı bir boyut taşıyorsa lakin bu türlü sanat tarihli yerini alabilir. Yoksa moda olarak o gün yaşanır ve daha sonra da ölür, bütün sorun bu.”
YAŞAYAN ŞEY VÜCUT DEĞİL, NİYET VE FELSEFEDİR
Usta, bu yıl Cumhurbaşkanlığı Kültür Sanat Büyük Ödülleri’nde Fotoğraf kategorisinde ödül alacak olmasıyla ilgili ise şu şunları söylemiş oldu: “Çok memnunum ve hak ettiğimi de düşünüyorum. Ancak benim üzere hak eden biroldukça insan olduğuna da inanıyorum. Türkiye’de bu mükafatı hak eden biroldukça beşere da bu mükafatın hayatları içerisinde verilmesini istiyorum. Sanatkarlar için ölmek kıymetli değil öldükten daha sonra yaşamak kıymetlidir. Öldükten daha sonra yaşayan bireyler sanatçıdırlar. Yaşayan şey vücut değil, bir niyet, ideoloji ve yaratıdır. Bu niçinle mükafatlar de kıymetli. Bu ödül bir emeğin karşılığı ben bu emeği bu ülkeye verdiğimi düşünüyorum.”
SİNEMADA SANATÇI DİREKTÖRDÜR, OYUNCU DEĞİL
Usta sanatçı yer aldığı Metin Erksan’ın Sevmek Vakti sinemasının akabinde niye sinemayı bıraktığını ise şu biçimde deklare etti: “Oyuncular bir sinemada o sineması yapan sanatkarın yani direktörün isteklerini yapan kişi oluyor. Tahminen kendileri de bir şey katıyor ancak kıymetli olan o değil. Orada sanatçı olan, sineması yapan direktördür, oyuncu değildir. Ben oyuncuydum orada. Sanatçı kimliğim için yönetmem olmam ya da bırakmam gerekiyordu, ben de bıraktım. Yalnızca bu değil, tahminen ekonomik olarak fazlaca ekonomik cazip şeyler karşıma çıksaydı devam edebilirdim. Lakin ömrümde o denli bir tecrübeden geçmemin bana yararı oldu. Sinemadan epeyce şey öğrendim, hala da öğreniyorum. Bir de Metin Erksan üzere benim bir ömür uzunluğu arkadaşım olan biriyle bir ortada yaşadım. Onunla her şeyi konuştuk, müzenin açılışında dahi vardı, konuşma yaptı. Ölmedilk evvel biroldukca kitabını paketlemiş ve “Ben öldükten daha sonra Süleyman Bey’e verilecek” demiş. Düşünen bir insandı.”
ALİ DEMİRTAŞ / [email protected]
Haber Sitelerinden Alıntı Yapılmıştır.
Süleyman Saim Tekcan, sanatçı ve bir eğitimci. Dünyada kendi ismiyle anılan fotoğraf baskı tekniğinin sahibi, ortasında 25 binden çok sanat yapıtı bulunan İstanbul Grafik Sanatlar Müzesi İMOGA’nın, bununla birlikte geçmişten günümüze Türkiye’nin dört bir yanındaki sanat okullarının, liselerinin ve akademilerinin kurucusu, başka bir deyişle baş sanat öğretmeni. Binlerce sanatkarın ömrüne dokunmuş, ekolünü yaratmış bir sanat üreticisi, vakti vaktinin oyuncusu. Biyografisine sayfalar sığmayan, hayatını bir üretim anlayışı üzerine inşa etmiş bir isim. Gazeteci Ali Demirtaş, bu yıl Cumhurbaşkanlığı Kültür Sanat Büyük Ödülleri’nde Fotoğraf kategorisinde mükafata layık görülmesi vesilesiyle usta ile İMOGA’da Akşam Cumartesi okurları için bir ortaya geldi.
SANATIMIZI BU TOPRAKLAR ÜZERİNE İNŞA ETMEMİZ LAZIM
Daima kültürümüz ve Anadolu uygarlıkları üzerine düşünen bir sanatçı olduğunu lisana getiren Tekcan, “Bu ülke toprakları üzere toprak dünyanın hiç bir ülkesinde yok. Bizim de bu topraklardaki kültür üzerine sanatımızı inşa etmemiz lazım. Benim sanatımı etkileyen biroldukça bahis var. Hiç vazgeçmediğim şey Nazım’ın dediği üzere 4 nala gelip Uzak Asya’dan Akdeniz’e bir kısrak başı üzere uzanan bu memleket bizim… O at sırtında geldiğimiz bu ülkede bir daha o at sırtında bir imparatorluk yaratan bir devlet, bir milletiz biz. Onun için at hayli kıymetli. At olmasaydı dünyada hiç bir imparatorluk kurulamazdı.” formunda konuştu. “Uykuda olmadığım saatlerde dahi hayallerde buluştuğum bir sanat serüveni ile bugün 83 yaşına kadar geldim.” diyen usta isim, kelamlarına şöyleki devam etti: “Çocukluğumda suyun biriktirdiği çukurdan aldığım çamurla yaptığım heykeller olmasaydı ben bugün heykelle buluşmayacaktım. Ya da orta okulda epey uygun hocalardan fotoğraf dersi almamış olsaydım fotoğrafla epey yeterli bir arkadaşlığım olmayacaktı. Benim sanatçı olmam; heykel, fotoğraf, gravür, serigrafi yapmamda geldiğim bir noktadır, hiç bir şey birden olmuyor.”
BİRÇOĞUNUN İSMİ SANATÇI DEĞİL, İCRACI
Türkiye’de eksik olan şeylerin başında kâfi müzelerin olmayışının geldiğini ve Türkiye’de Batı ölçeklerinde müzeler yapmak gerektiğini tabir eden Tekcan, İMOGA’yı bu motivasyonla kurduğunu söylemiş oldu. Günümüz aktüel sanatkarlarının Anadolu ve sanat potansiyeline uzaklığı içinse Tekcan şu biçimde konuştu: “Sanatçı kendi olan ve öbür birine benzemeyen kişidir. Nereden beslendiğini gerçek bilmesi lazım. Şayet siz benim çalışmalarımdaki atlarıma bakıp da bilmem kimin atına benziyor derseniz ben Süleyman Saim olmam. Onun için sanatkarlar kimlik dediğimiz sıkıntıyı yanlışsız oluşturmak, farklı ve kendi olmak mecburiyetindir. Artık örneğin çağdaş sanatçı diyorsunuz lakin çağdaş nedir onu da konuşmak lazım. Bir sanatçıyı beğenip ‘Ben de buna emsal fotoğraf yapıyorum’ diyen kişinin çıkış yolu yanlıştır. Şayet alt yapısı da yoksa onun ismi icracıdır. Dünyada Beethoven, Mozart, Dede Efendi üzere kompozitörler vardır. Ancak buna karşılık bu sanatkarları icra eden milyon tane insan var. Bu insanlara biz icracı diyoruz. Fotoğrafta de şu an buna emsal bir olay yaşanıyor, birine emsal bir sanat yapıtı üretip daha sonra da büyük sanatçıyım demek, lakin bizim ülkemizdeki birfazlaca bilgisiz insanı kandırmak olur. Günümüze gelinceye kadar epey farklı cereyanlar var sanatta. Tüm bu cereyanlar içerisinde yalnızca kimileri sanat tarihli yerini aldılar. Kendi sonlarını çizmiş bir sanat cereyanı yenilik içerisinde farklı bir boyut taşıyorsa lakin bu türlü sanat tarihli yerini alabilir. Yoksa moda olarak o gün yaşanır ve daha sonra da ölür, bütün sorun bu.”
YAŞAYAN ŞEY VÜCUT DEĞİL, NİYET VE FELSEFEDİR
Usta, bu yıl Cumhurbaşkanlığı Kültür Sanat Büyük Ödülleri’nde Fotoğraf kategorisinde ödül alacak olmasıyla ilgili ise şu şunları söylemiş oldu: “Çok memnunum ve hak ettiğimi de düşünüyorum. Ancak benim üzere hak eden biroldukça insan olduğuna da inanıyorum. Türkiye’de bu mükafatı hak eden biroldukça beşere da bu mükafatın hayatları içerisinde verilmesini istiyorum. Sanatkarlar için ölmek kıymetli değil öldükten daha sonra yaşamak kıymetlidir. Öldükten daha sonra yaşayan bireyler sanatçıdırlar. Yaşayan şey vücut değil, bir niyet, ideoloji ve yaratıdır. Bu niçinle mükafatlar de kıymetli. Bu ödül bir emeğin karşılığı ben bu emeği bu ülkeye verdiğimi düşünüyorum.”
SİNEMADA SANATÇI DİREKTÖRDÜR, OYUNCU DEĞİL
Usta sanatçı yer aldığı Metin Erksan’ın Sevmek Vakti sinemasının akabinde niye sinemayı bıraktığını ise şu biçimde deklare etti: “Oyuncular bir sinemada o sineması yapan sanatkarın yani direktörün isteklerini yapan kişi oluyor. Tahminen kendileri de bir şey katıyor ancak kıymetli olan o değil. Orada sanatçı olan, sineması yapan direktördür, oyuncu değildir. Ben oyuncuydum orada. Sanatçı kimliğim için yönetmem olmam ya da bırakmam gerekiyordu, ben de bıraktım. Yalnızca bu değil, tahminen ekonomik olarak fazlaca ekonomik cazip şeyler karşıma çıksaydı devam edebilirdim. Lakin ömrümde o denli bir tecrübeden geçmemin bana yararı oldu. Sinemadan epeyce şey öğrendim, hala da öğreniyorum. Bir de Metin Erksan üzere benim bir ömür uzunluğu arkadaşım olan biriyle bir ortada yaşadım. Onunla her şeyi konuştuk, müzenin açılışında dahi vardı, konuşma yaptı. Ölmedilk evvel biroldukca kitabını paketlemiş ve “Ben öldükten daha sonra Süleyman Bey’e verilecek” demiş. Düşünen bir insandı.”
ALİ DEMİRTAŞ / [email protected]
Haber Sitelerinden Alıntı Yapılmıştır.