Tarihi Sansaryan Han için 92 yıl daha sonra hak ihlali sonucu
Uzun yıllar İstanbul Emniyet Müdürlüğü olarak kullanılan ve azap olaylarıyla sıkça gündeme gelen Sansaryan Han’la ilgili Anayasa Mahkemesi sonucunı verdi. Mahkeme 1930 yılında el konulan hanın 92 yıl daha sonra Sansaryan Vakfı’na iadesine karar verdi. Anayasa Mahkemesi’nin Resmi Gazete’de yayınlanan sonucuna bakılırsa, “Vakfın tevliyesinin Ermeni milleti patriki her kim olursa ona ilişkin olacağı” açıklandı.
Yoksul Ermeni öğrencilerin eğitim gereksinimleri için yaptırılan ve Ermeni cemaatine ilişkin bir vakıf olarak tescil edilen Sansaryan Han, 1930 yılında açılan dava kararında Vilayet Özel Yönetimi’ne devredilmişti. Vakfı temsilen Türkiye Ermenileri Patrikliği, 2011’de İstanbul 13. Asliye Hukuk Mahkemesi’nde tapu iptali ve tescil davası açtı. Lokal mahkemece, Patrikliğin “Davada vakfı temsil ytesirinin olmadığı” sebebi öne sürülerek ret sonucu verildi. Karar katılaşınca Sanasaryan Vakfı, “Cemaat vakfının taşınmazının iade edilmemesi niçiniyle mülkiyet hakkının ihlal edildiği” savıyla 21 Şubat 2019’da Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) başvurdu. AYM, 3 Kasım’da oybirliği ile Anayasa’nın 35’inci hususunda garanti altına alınan mülkiyet hakkının ihlal edildiğine ve bir daha yargılama yapılmasına karar verdi. AYM sonucunda Anayasa’nın 35’inci unsurunda her insanın mülkiyet ve miras haklarına sahip olduğu, bu hakların lakin kamu faydası emeliyle kanunla sınırlanabileceği ve mülkiyet hakkının kullanılmasının toplum faydasına alışılmamış olamayacağının karar altına alındığı açıklandı.
Sansaryan Han’ı hafızalara kazıyan en besbelli periyot ise İstanbul Emniyet Müdürlüğü binası olarak kullanıldığı devirde yaşananlar oldu. Sansaryan Han’da kalanlar içinde 1944 Irkçılık-Turancılık davası sanıkları Alparslan Türkeş, Prof. Reha Oğuz Türkkan , Hüseyin Nihal Atsız, Said Bilgiç, Fethi Tevetoğlu, Prof. Hikmet Tanyu, Orhan Şaik Gökyay ve Prof. Zeki Velidi Togan bu binanın bodrum katında bulunan tabutluk denilen azap hanelerde uzun vakit makûs muameleye maruz kalmışlardı. Ayrıyeten Nazım Hikmet, Vedat Türkali, Ece Ayhan, Attila İlhan, Mihri Aşikâr, Ahmed Arif, Ruhi Su’nun yanı sıra 68 jenerasyonundan Cihan Alptekin ve Ömer Ayna da burada kaldı.
Sansaryan Han, 1895 yılında Ağa Mugradiç Sanasariyen (Sansaryan) tarafınca yoksul Ermeni çocuklarının eğitim muhtaçlıklarının karşılanması için mimar Hovsep Aznavur’a yaptırılmıştı. Bina 29 Mayıs 1929’da Sansaryan Vakfı olarak tapuya tescil ettirilmişti.
Türkiye’de Avrupa Birliği ahenk maddeleri çerçevesinde 2003 yılında çıkarılan kanunlarla azınlık vakıflarının 1936’dan daha sonra edindikleri taşınmazların eski maliklerine devredilmesinin önü açıldı. 2003-2018 senelerında 1084 taşınmaz gayrimüslim cemaat vakıflarına iade edildi. Ayrıyeten azınlıklara ilişkin 20’yi aşkın ibadethane onarılarak tekrar hizmete sunuldu.
Haber Sitelerinden Alıntı Yapılmıştır.
Uzun yıllar İstanbul Emniyet Müdürlüğü olarak kullanılan ve azap olaylarıyla sıkça gündeme gelen Sansaryan Han’la ilgili Anayasa Mahkemesi sonucunı verdi. Mahkeme 1930 yılında el konulan hanın 92 yıl daha sonra Sansaryan Vakfı’na iadesine karar verdi. Anayasa Mahkemesi’nin Resmi Gazete’de yayınlanan sonucuna bakılırsa, “Vakfın tevliyesinin Ermeni milleti patriki her kim olursa ona ilişkin olacağı” açıklandı.
Yoksul Ermeni öğrencilerin eğitim gereksinimleri için yaptırılan ve Ermeni cemaatine ilişkin bir vakıf olarak tescil edilen Sansaryan Han, 1930 yılında açılan dava kararında Vilayet Özel Yönetimi’ne devredilmişti. Vakfı temsilen Türkiye Ermenileri Patrikliği, 2011’de İstanbul 13. Asliye Hukuk Mahkemesi’nde tapu iptali ve tescil davası açtı. Lokal mahkemece, Patrikliğin “Davada vakfı temsil ytesirinin olmadığı” sebebi öne sürülerek ret sonucu verildi. Karar katılaşınca Sanasaryan Vakfı, “Cemaat vakfının taşınmazının iade edilmemesi niçiniyle mülkiyet hakkının ihlal edildiği” savıyla 21 Şubat 2019’da Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) başvurdu. AYM, 3 Kasım’da oybirliği ile Anayasa’nın 35’inci hususunda garanti altına alınan mülkiyet hakkının ihlal edildiğine ve bir daha yargılama yapılmasına karar verdi. AYM sonucunda Anayasa’nın 35’inci unsurunda her insanın mülkiyet ve miras haklarına sahip olduğu, bu hakların lakin kamu faydası emeliyle kanunla sınırlanabileceği ve mülkiyet hakkının kullanılmasının toplum faydasına alışılmamış olamayacağının karar altına alındığı açıklandı.
Sansaryan Han’ı hafızalara kazıyan en besbelli periyot ise İstanbul Emniyet Müdürlüğü binası olarak kullanıldığı devirde yaşananlar oldu. Sansaryan Han’da kalanlar içinde 1944 Irkçılık-Turancılık davası sanıkları Alparslan Türkeş, Prof. Reha Oğuz Türkkan , Hüseyin Nihal Atsız, Said Bilgiç, Fethi Tevetoğlu, Prof. Hikmet Tanyu, Orhan Şaik Gökyay ve Prof. Zeki Velidi Togan bu binanın bodrum katında bulunan tabutluk denilen azap hanelerde uzun vakit makûs muameleye maruz kalmışlardı. Ayrıyeten Nazım Hikmet, Vedat Türkali, Ece Ayhan, Attila İlhan, Mihri Aşikâr, Ahmed Arif, Ruhi Su’nun yanı sıra 68 jenerasyonundan Cihan Alptekin ve Ömer Ayna da burada kaldı.
Sansaryan Han, 1895 yılında Ağa Mugradiç Sanasariyen (Sansaryan) tarafınca yoksul Ermeni çocuklarının eğitim muhtaçlıklarının karşılanması için mimar Hovsep Aznavur’a yaptırılmıştı. Bina 29 Mayıs 1929’da Sansaryan Vakfı olarak tapuya tescil ettirilmişti.
Türkiye’de Avrupa Birliği ahenk maddeleri çerçevesinde 2003 yılında çıkarılan kanunlarla azınlık vakıflarının 1936’dan daha sonra edindikleri taşınmazların eski maliklerine devredilmesinin önü açıldı. 2003-2018 senelerında 1084 taşınmaz gayrimüslim cemaat vakıflarına iade edildi. Ayrıyeten azınlıklara ilişkin 20’yi aşkın ibadethane onarılarak tekrar hizmete sunuldu.
Haber Sitelerinden Alıntı Yapılmıştır.