Sizi biraz tanıyabilir miyiz?
Tarsus, 1984 doğumluyum. Dört çocuklu bir ailenin son çocuğu olarak dünyaya geldim. Lisans eğitimimi 2007 yılında Mersin Üniversitesi Ruhsal Müşavere ve Rehberlik kısmında tamamladıktan daha sonra, yüksek lisansımı birebir kısımda Çukurova Üniversitesinde tezli olarak tamamladım. Tezimi evli bireylerin bağlanma boyutları, evlilik doyumu ve hayat doyumu üzerine yaptım. Mesleksel hayatıma atıldığım birinci senelerdan bu yana, Weınheım Sistemik Psikoterapi Enstitüsü Aile Terapisi eğitimi, Weinheim Sistemik Psikoterapi Enstitüsü Cinsel Terapi eğitimini, CİSED Çocuk ve Ergen Terapisi eğitimini tamamladım. Eğitimin hayat uzunluğu devam eden bir müddetç olduğuna ve kendimi geliştirmenin kıymetine olan inancım şimdilerde Sanatla Terapi ve Yaratıcılık eğitimine başlamamı sağladı. Mesleksel hayatımın akışında benim en büyük gücüm hayat ırmağımı besleyen evliliğim oldu. On üç yıllık evli ve iki erkek çocuk annesiyim.
Pandemi sürecinde……Çocuğumuzun teknoloji bağımlısı olduğunu nasıl anlarız?
Evet, pandemi süreci bizleri ve çocuklarımızı mecburî olarak teknolojiyle daha fazla iç içe olmaya itti. Teknoloji bağımlılığı ile dayanak almak isteyen ailelerde artış yaşandığını söyleyebilirim. Çocuklarımız bir bağımlıkla kıvranmadan hemilk evvel dayanağa muhtaçlık duyup duymadığını anlamak epey daha değerli hale geldi. “Peki bunun artık müdahale edilmesi gereken bir sorun olduğunu nasıl anlayacağız?” Çocuğunuzun;
Tablet, telefon yahut bilgisayarına ayırdığı vakit giderek artar.
Kullandığı teknolojik nesniçin uzak olduğunda huzursuz olur ve bu huzursuzluğu öfke, uykusuzluk ve mahrumluk belirtileriyle ortaya koyar. Meskende çabuk öfkelenen ve başı dağınık bir çocukla berabersinizdir.
Aile ortasında, okulda ve arkadaşlık bağlarında sebep olduğu meselelere karşın davranışı sürdürmede ısrar eder. Örneğin; siz çocuğunuzun arkadaşlarıyla dışarı çıkıp, sinemada hoş bir sinema izleyebileceğini tavsiye ederken, o konutta kalmakta ısrar eder.
Düşünsel yahut eylemsel olarak vaktinin kıymetli bir kısmını kullandığı objeye yahut davranışa ayırır ve bunun kararı olarak sorumluluklarını öteler.
Teknoloji bağımlılığının çocuklar üzerinde ne çeşit olumsuz tesirleri vardır?
hayatının merkezine teknolojik objeyi ve onunla oynadığı oyunları yahut öteki davranışları alan çocuk hayatın başka alanlarında ona keyif veren her şeyden vakit içinde vazgeçer. Aileyle ve arkadaşlarla fiilen geçirilen vakit giderek azalır ve yerini sanal olarak yarattığı kendi dünyası alır. Bu süreç vakit içinde onun aile içi ve arkadaşlık alakalarının de bozulmasına yol açar. Düşünün ki birtakım kimi kişi kendi temel gereksinimlerini bile ihmal etmekteyken etrafındaki insanların muhtaçlıklarını ve bağlantı kurma muhtaçlıklarını nasıl ihmal etmesin. İhmal edilen alanlardaki paydaşlara mazeret yaratabilmek için, vakit içinde palavralara da başvurulmaya başlanır. Hem vücuda hem zihne ziyan veren bu bağımlılık aşikâr bir noktadan daha sonra zihinsel marifetlerde gerilemeye de niye olmaktadır. Denetim edemediği bu durumun giderek kölesi olan çocuk, vakit içinde yardım kaynaklarını da reddetmedilk evvel kesinlikle dayanak alınmalıdır.
Yetişkinler için durum nedir? Teknoloji bağımlısı olduğumuzu nasıl anlarız?
Bir yetişkin olarak sorumluluk alanlarınızı yok sayacak kadar teknolojik objeyle meşgulseniz; işten meskene geldiğinizde aile ritüelleri yerine bir an evvel kendi dünyanıza çekilip izole olmak istiyorsanız, bu niçinle uyku saatlerinizi her geçen gün öteliyorsanız, tüm bunların kararı olarak eş ilginizi ve çocuğunuzla alakanızı ihmal ediyor ve problemler yaşıyorsanız, toplumsal ilgilere girmek yerine izole teknolojik hayatınızı tercih ediyorsanız teknoloji bağımlılığı kelam konusudur. Sistemik terapide bireyi ortasında bulunduğu aile sisteminin bir modülü olarak görürüz ve teknolojik objenin de bu sistemin içerisinde bir maksada hizmet ettiğini var iseyarız. Bunu daha net şöyleki açıklayabilirim; kimi vakit bağımlılığın niye olduğu sorunları, kimi vakit ise öteki sorunların üstünün bağımlılıkla örtüldüğünü görürüz. Aile sisteminin içerisinde mevcut teknolojik objenin sizi hangi sorunu görmekten alıkoyduğuna, buna niye gereksinim duyduğunuza da bakmalıyız. Teknoloji bağımlılığı epey istikametli değerlendirilmeye muhtaç olan, profesyonel bir dayanak almayı elzem saydığımız bir müddetçtir.
Teknoloji bağımlılığı aile içi bağlantısı nasıl tesirler?
Kesinlikle tesirler. Merkeze koyulan bir objenin ailenin başka üyelerinden ilgi çalmaması mümkün değildir. Her ailenin kendine mahsus rutinleri ve ritüelleri vardır. Her meskende akşam yemeği yenir; fakat kimi yemeğe meskenin babası olmadan başlamazken, kimi meskenin babası olmadan başlamak zorunda kalır. Her konutun kuralları farklı da olsa, huzurlu ve keyifli olmanın önemsendiği bir ailede maksat birbirimize alan tanımaya ihtimam gösterirken; birlikte olduğumuz alanları da besleyebilmektir. Şayet teknoloji bağımlısı bireyin modülü olduğu bir aileden kelam ediyorsak; bir arada beslenilmesi gereken alanlar ihmal edildiğinden, vakit içinde bağlantıda kopmalara ve vakit zaman da büyük tartışmalara niye olarak aile içi alakaları olumsuz etkilemektedir.
Bu bağımlılıktan kurtulmak mümkün müdür?
Yapılandırılmış ve aile sisteminin tüm paydaşlarının dahil edildiği bir müddetçle tabi ki mümkündür. Sistemik aile terapisinde sistemin tüm üyelerinin dahil edildiği bir müddetç yürütülür. Bu noktada değerli olan tedavi sürecine vaktinde başlanması ve sürdürülmesidir. Vaktinde müdahale edilmediğinde kişi yardım almaya açık olmadığından sonuç almak daha güç ve uzun olmaktadır.
