hadicanim
Aktif Üye
Uzayda şimdiye kadar gözlemlenen en güçlü gama ışını patlaması, diğer yıldız patlamalarından hiç de parlak olmayan bir süpernovadan kaynaklandı. Bu, bir araştırma grubu tarafından James Webb uzay teleskobu ile yapılan analizler sırasında belirlendi ve GRB 221009A olarak adlandırılan olay hakkında daha da kafa karıştırıcı sonuçlar elde edildi. Bu, “Tüm Zamanların En Parlakı” anlamına gelen “TEKNE” olarak bilinir ve şimdiye kadarki en parlak patlamadır. Ekip aslında diğer şeylerin yanı sıra altın ve platinin de yaratıldığını varsaymıştı ancak şu ana kadar buna dair bir kanıt yok. Bu, bu ağır elementlerin bugün kozmosta mevcut olan miktarlarda tam olarak nerede oluşturulduğunun belirsiz olduğu anlamına geliyor.
Reklamcılık
Aylarca beklemek gerekiyor
Ekip şimdi bize, GRB 221009A'nın 9 Ekim 2022'de hemen hemen tüm araştırma gama ışını dedektörleriyle gözlemlendiğini hatırlatıyor. Bu kadar güçlü gama ışını patlamaları Dünya'ya yalnızca 10.000 yılda bir ulaşıyor, bu nedenle son derece şanslıydılar. Son derece parlak sinyal 2,4 milyar ışıkyılı uzaklıktan geliyordu ve aylarca başka herhangi bir analizi imkansız hale getirdi. Patlamadan sadece altı ay sonra James Webb uzay teleskobu orada tam olarak ne olduğunu belirlemek için kuruldu.
Cihaz, her ikisi de bir süpernovanın karakteristik göstergeleri olan kalsiyum ve oksijenin izlerini buldu. Bu, kayıt sinyalinin kaynağının hangi kozmik olay olduğunu doğrulamayı mümkün kıldı. Ancak veriler aynı zamanda patlamanın diğerlerinden daha parlak olmadığını da gösteriyor. Araştırma grubu, bu farklılıkların nasıl birbirine uyduğunun birçok gizemden sadece biri olduğunu yazıyor. Bu kadar güçlü gama ışınlarına sahip süpernovalarda özellikle ağır elementlerin oluştuğu varsayılmıştır. Ama görünüşe göre bu burada olmadı. Bu geriye yalnızca nötron yıldızı birleşmelerinin doğrulanmış oluşumunu bırakır. GRB 221009A'nın sadece bir istisna olup olmadığı veya ağır elementlerin miktarını açıklamak için başka bir sürecin aranması gerekip gerekmediği artık belirsiz.
Ekip ayrıca patlamanın meydana geldiği galaksinin özellikle düşük sözde metalikliğe sahip olduğunu da belirledi. Bu, atom numarası hidrojen ve karbondan daha büyük olan nispeten az sayıda elementin bulunduğu anlamına gelir. Aynı zamanda burada yıldız oluşum oranının özellikle yüksek olduğuna dair belirtiler de mevcut. Bunun özellikle parlak gama ışını patlamasıyla ilişkili olup olmadığı ve nasıl ilişkili olduğu hala belirsiz. Bu olağanüstü olayla ilgili kesinlikle daha fazla araştırma yapılacaktır. Araştırmadaki mevcut ilerleme artık bilimsel dergi Nature Astronomy'de sunulmaktadır.
(mho)
Haberin Sonu
Reklamcılık
Aylarca beklemek gerekiyor
Ekip şimdi bize, GRB 221009A'nın 9 Ekim 2022'de hemen hemen tüm araştırma gama ışını dedektörleriyle gözlemlendiğini hatırlatıyor. Bu kadar güçlü gama ışını patlamaları Dünya'ya yalnızca 10.000 yılda bir ulaşıyor, bu nedenle son derece şanslıydılar. Son derece parlak sinyal 2,4 milyar ışıkyılı uzaklıktan geliyordu ve aylarca başka herhangi bir analizi imkansız hale getirdi. Patlamadan sadece altı ay sonra James Webb uzay teleskobu orada tam olarak ne olduğunu belirlemek için kuruldu.
Cihaz, her ikisi de bir süpernovanın karakteristik göstergeleri olan kalsiyum ve oksijenin izlerini buldu. Bu, kayıt sinyalinin kaynağının hangi kozmik olay olduğunu doğrulamayı mümkün kıldı. Ancak veriler aynı zamanda patlamanın diğerlerinden daha parlak olmadığını da gösteriyor. Araştırma grubu, bu farklılıkların nasıl birbirine uyduğunun birçok gizemden sadece biri olduğunu yazıyor. Bu kadar güçlü gama ışınlarına sahip süpernovalarda özellikle ağır elementlerin oluştuğu varsayılmıştır. Ama görünüşe göre bu burada olmadı. Bu geriye yalnızca nötron yıldızı birleşmelerinin doğrulanmış oluşumunu bırakır. GRB 221009A'nın sadece bir istisna olup olmadığı veya ağır elementlerin miktarını açıklamak için başka bir sürecin aranması gerekip gerekmediği artık belirsiz.
Ekip ayrıca patlamanın meydana geldiği galaksinin özellikle düşük sözde metalikliğe sahip olduğunu da belirledi. Bu, atom numarası hidrojen ve karbondan daha büyük olan nispeten az sayıda elementin bulunduğu anlamına gelir. Aynı zamanda burada yıldız oluşum oranının özellikle yüksek olduğuna dair belirtiler de mevcut. Bunun özellikle parlak gama ışını patlamasıyla ilişkili olup olmadığı ve nasıl ilişkili olduğu hala belirsiz. Bu olağanüstü olayla ilgili kesinlikle daha fazla araştırma yapılacaktır. Araştırmadaki mevcut ilerleme artık bilimsel dergi Nature Astronomy'de sunulmaktadır.
(mho)
Haberin Sonu