Vücut Algısı ve Toplumsal Medya

Günümüzde gelişen teknolojiyle birlikte toplumsal medyanın da ömrümüz üstündeki tesirleri gün geçtikçe artmaktadır. Bilhassa akıllı telefonların giderek küçülmesiyle aslında koca bir dünya ufalıp ceplere girdi diyebiliriz. Bu sayede istediğimiz bilgiler, görseller yahut görüntülere istediğimiz an ulaşabiliyoruz. Bu kolaylıkların kararı olarak da artık bayan, erkek, yaşlı, genç yahut çocuk demeden herkes toplumsal platformlarda uzunluk gösterir hale geldiler. Bu toplumsal platformlarda beşerler kendileri, kanıları, hayatları ve vücutlarıyla ilgili bir hayli bilgi ve görseli sergilerken, bununla birlikte oburlarının paylaşımlarını da takip edebiliyorlar.

Bu niçinle merak etme, merak ettirme, görme, görülme, beğenme ve beğenilme üzere dileklere hitap eden fotoğraf ve görüntü paylaşımları üzerine oluşturulmuş toplumsal medya platformları son senelerda ön planda olmaya başladı. Bu platformlar kısa müddette toplumsal kitleleri etkileyerek günlük hayat akışı içerisinde vakit ayrılan ve sık sık denetim edilen bir yapıya dönüştüler.

İnsanlar toplumsal medyada vakit geçirirlerken şuurlu yahut bilinçsiz bir biçimde toplum tarafınca ülküleştirilmiş vücutlara dair içerikleri de sık sık görmeye başladılar. Bu durum ise insanların toplumsal medyada gördükleri ülküleştirilmiş vücutların, aslında olması gereken vücut yapıları olduğuna dair inançlar geliştirmelerine niye oldu. Bu açıdan kendilerine bakan şahıslar, ülkü vücutlara sahip olarak gördükleriyle kendilerini karşılaştırmaya başladılar.

Bu noktada kimileri kendilerine dair eksiklik yahut yetersizlik hissetmezken kimileri ise kendilerinde farklı gördükleri noktalarda eksik ve yetersiz olduklarını düşünmeye başladılar. bu biçimdece bu fikirlere sahip bireylerde keder, utanç, telaş vb. hisler ağırlaşmaya başladı. Bu hislerle başa çıkmakta zorlanan kimi bireylerin ise toplumsal medyada paylaştıkları fotoğraflar üzerinde filtreleme ya da photoshop programları kullanarak kendi vücutlarını ülkü vücut ölçülerine uydurma üzere yollar kullandıkları görüldü.

Tüm bunların kararında kimi bireyler bir daha de bu bedensel farklılıkları önemsemezken kimileri ismine bu farklılıklar pek değerli sayıldı. Bu bireyler kendileriyle ilgili eksiklik ve yetersizlik kanılarıyla ziyadesiyle meşgul olabilirken hem de toplumsal medyada gördükleri her şeyi gerçek zannederek görünümlerini değiştirmek ismine da çeşitli teşebbüslerde bulunabildiler.

Peki bu şahıslar için farklılıklar nereden kaynaklanıyordu? Hiç bu sorunun karşılığını merak ettiniz mi?

İşte bu sorunun karşılığı olarak tam da burada vücut algısı kavramı devreye girmektedir.

Beden Algısı Nedir?

Beden algısı, kişinin kendi vücudu hakkındaki his, fikir ve algılarını tabir eder. Vücut algısı, vücudun dışarıdan nasıl göründüğü ile ilgili değil, kişinin kendi vücudunu nasıl gördüğü ve algıladığı ile ilgili bir durumdur. Bu algılar kimi vakit gerçekte var olan bedensel özelliklere dayanırken, kimi vakit de gerçekte olmayan kusurlar üzerine olabilir. Ayrıyeten bireylerin var olan bedensel kusurlarını olduğundan fazlaca daha fazla algılaması ve önemsemesi de bedensel algının bozulmasıyla ilgilidir.

Her ne kadar vücut algısının kişinin kendi hakkındaki değerlendirmelerine dayandığını söylesek de aslında bu değerlendirmeler büsbütün kişinin kendisi tarafınca oluşturulmaz. Bu değerlendirmelerin oluşmasında aile, toplumsal etraf, medya, kültür ve toplumsal beklentiler de faal olur.

Bireylerin vücutlarında olmasını bekledikleri özelliklerle, gerçekte sahip oldukları bedensel özelliklerinin uyumlu olması durumunda olumlu vücut algıları oluşur. Fakat istenilen bedensel özellikler ile sahip olunan bedensel özellikler birbirinden farklı olursa olumsuz vücut algıları oluşmaktadır. Olumlu vücut algıları kararında memnuniyet hisleri artarken, olumsuz vücut algıları kararında ise öfke, dert, utanç, memnuniyetsizlik üzere hisler oluşabilir.

Olumsuz vücut algılarının oluşturduğu hislerle baş etmek çok zorlayıcı olabilir. Bu güç süreç içerisinde ağır diyet ve sporlar, aslında zorunda olunmayan estetik ve dermatolojik müdahaleler, toplumsal ortamlardan kaçınma, kıyafetler ile bedenin beğenilmeyen kısımlarını abartılı halde örtme üzere davranışlar ortaya çıkabilir. Lakin birtakım durumlarda zorlayıcı his ve niyetlerle başa çıkmak ismine gerçekleştirilen bu davranışlar hayatı daha da karmaşıklaştırarak ortasından çıkılmaz bir hale sokabilir.

Sosyal Medya Reklamlarının Vücut Algısı Üzerinde Nasıl Bir Tesiri Vardır?

Sosyal medya, insanları etkilemede kıymetli bir güç kaynağı olup gün geçtikçe de bu gücünü arttırmaya devam etmektedir. Bu gücün farkında olan endüstriyel toplumlar ve kapitalist sistem de arz-talep istikrarını sağlayabilmek üzere reklamlar, iş birlikleri ve görseller aracılığıyla bu gücü kullanmak istemektedirler.

Sosyal medya platformlarında muhakkak fizikî özellikler daha da belirginleştirilerek bireylerin beğenisi kazanılmaya çalışılır. kimi vakit de fazla beğeni toplayan ve dikkat çeken vücuda yönelik estetik öğeler vurgulanarak bunlar üzerinden reklam ve pazarlama stratejileri oluşturulur. bu biçimdece tüketim arttırılarak satış hizmetleri yürütülür. Bu estetik öğeler toplumdaki vücut algısını etkilediğinde ise satış hizmetleri beslenme, spor, hoşluk ve estetik dallarının gelişmesini sağlar. Üstelik vakit ortasında değişim gösteren hoşluk beklentileri bu kesimin devamlılığını sağlamaya da katkıda bulunur.

Değişen hoşluk beklentileri şahısların vücutlarından uzun vadeli olarak şad olamamalarını sağlarken, hoşluk algısının daima değişmesi niçiniyle bu durum aslında şahısların ülkü vücut standartlarına ulaşma uğraşlarının hiç bitmemesine yol açar. İşte bu sayede toplumsal medya ile oluşturulması beklenen tüketim ve değişim döngüsü devamlılığı sürdürebilir hale gelmektedir.

Sosyal Medya Vücut Algısını Nasıl Tesirler?

Sosyal medya platformlarında vücut ve yüz hoşlukları ile yüksek hayat standartları ve estetik görünümü vurgulayan influencerların (yani internet üzerinden geniş kitleleri etkileyebilen organik takipçi sayısı yüksek olan kişilerin) sayıları gün geçtikçe artmaktadır. Bu biçimi benimsemiş olan influencerlar günlük hayatlarını sık sık paylaşarak beşerlerle aslında yakınlık kurmaya çalışırlar. Hoş bir hayata sahip oldukları fikri ve toplumsal platformda ziyadesiyle beğeni toplamalarının tesiriyle bu şahıslar görünümleri, yaptırdıkları estetikleri, spor saatleri, beslenme sistemleri vb. bilgileriyla başka şahıslar tarafınca da örnek alınmaya başlanırlar. Üstelik kimi şahıslar yaptırdıkları estetik müdahaleleri toplumsal medya hesaplarında açık bir biçimde paylaşarak bu müdahalelerin olağan olduğu algısını fark ettirmeden insanlara doğal bir biçimde kabul ettirmektedirler.

Ancak gerek olup olmadığını sorgulamadan estetik yaptırmanın bu kadar kolay kabul gördüğü toplumsal medya hesaplarını takip eden bireylerin kitlesel olarak etkilenmesi kararında bu durum
“Bedenimle barışık ve keyifli olmak için vücudum istediğim üzere olmalıdır.’’ şeklinde yanlış bir toplumsal alt iletiye dönüşmektedir. Bu bildiri daha sonrasında, “Eğer vücudumda bir şeyden şad değilsem ve bu beni üzüyorsa yeterli hissetmek için onu değiştirmeliyim.’’ formunda inançlar gelişmektedir.

Üstelik paylaşımlarda görülen ve istek uyandırılan bedensel standartlar aslında birçok vakit gerçekliği yansıtmamaktadır. Bu yüzden toplumsal medyanın aslında yalnızca sanal bir gerçeklik olduğu söylenebilir. Zira paylaşım yapan bireyler çoklukla görünümlerini istedikleri biçimde yansıtabilme donanımına sahiptirler. Ayrıyeten şahıslar toplumsal medyada kendi vücutları üzerine seçici davranarak vücudunu bütün olarak kabul etmek yerine daha fazlaca vücudunda beğeni toplayacak bölgeler üzerinden görsel paylaşımı yapmayı tercih etmektedirler. Örneğin kalın bir bele sahip olduğunu düşünen şahıslar ekseriyetle belden üstünü kadraja alacak biçimde istediği hoş görünümü elde edene kadar birebir kareden yüzlerce fotoğraf çekebilmektedir.

Ayrıca bu bireyler çeşitli uygulamalar aracılığıyla fotoğraf ve görüntülerde birtakım düzeltmeler ve filtreler kullanabilir. Fotoğrafı düzeltmeye yönelik bu müdahaleler ise ekseriyetle toplumsal medyanın ve toplumun dayattığı ülkü görünümleri elde etmeye yöneliktir. Tüm bunların kararında ise toplumsal medyada idealize edilen görünümlerin tam olarak gerçeği yansıtmasa bile bireyler üzerinde ruhsal bir baskıya sebep olduğu görülmektedir. Buna karşın toplumsal medyada beğeni toplayan fizikî özelliklerin değişken olduğu görülürken, bu özelliklerin tüm taraflarıyla gerçeği yansıtmayan bir yapıda olduğu da bilinmektedir.

Üstelik yapılan bedensel değişimlere yönelik müdahaleler kişinin hem vücut ve ruh sıhhatini tıpkı vakitte hayat kalitesini olumsuz tarafta etkilemektedir. Bu süreçten etkilenerek yanılgılı yapılan diyetler, sporlar ve diğerlerine benzemek için yaptırılan estetik cerrahi ile ortodonti müdahaleleri kararında bireyler fizikî, toplumsal yahut ruhsal istikametten daha sıhhatsiz hale gelebilmektedirler. Olumsuz vücut algısına bağlı olarak yeme bozuklukları da oluşabilir.

Peki tüm bunlar göz önünde bulundurulduğunda toplumsal medyada dayatılan idealize vücut görünümlerini elde etme ismine fizikî değişimlerde bulunan birfazlaca bireye karşın sağlıklı bir vücut algısı yaratmak mümkün olabilir mi?

Olumlu Vücut Algısı Oluşturmada Sağlıklı ve Tesirli Yollar Nelerdir?

Şimdi bu soruların yanıtlarını ele alacağız.

Sosyal Medyaya Karşın Olumlu Vücut Algısını Nasıl Oluşturabilirsiniz?

Sosyal medyaya karşın olumlu vücut algısı oluşturmak ismine önerilecek formların uzun vadeli olarak uygulanması faydalı olmaktadır. Toplumsal medya ile ilginizi korurken hem de sağlıklı ve olumlu vücut algısı oluşturmak ismine dikkate alınması gereken tekliflerimizden kimileri şunlardır:

1) Toplumsal medyada ağır biçimde paylaşılan idealize vücut görünümlerinin beşerler üstündeki olumsuz tesirlerini fark eden ve bu yüzden de hem ömrün ortasından gerçek görünümler içeren tıpkı vakitte doğal paylaşım yapma akımı başlatarak influencer olabilen şahıslar de mevcuttur. Hatta bu şahıslar bilhassa kusurlarını gizlemeden olduğu üzere görünerek insanların kendi vücutlarıyla barışık olmalarında topluma örnek bireyler de olmaktadırlar. Yapılan araştırmalar bu bireylerin yönettiği toplumsal medya hesaplarındaki doğal fotoğraf ve görüntülere epeyce kısa bir süre bakmanın bile olumlu vücut algısının geliştirilmesinde değerli rol oynadığını göstermiştir. Bu yüzden bu üslupta paylaşımlar yapan doğal içerikli hesapları takip etmek olumlu vücut algısını yaratmada daha faydalı olabilir.

2) Takip ettiğiniz ve kendinizi yetersiz hissetmenize niye olan hesaplarda gösterilmeye çalışılan memnunluk pozlarının yahut estetik görünüme yönelik her şeyin gerçek olmadığını düşünerek o hesapları takip etmeyi bırakabilirsiniz. Bunların yerine şahsi gelişmeninize yarar sağlayan ilgi alanlarınıza hitap eden, hayatta kıymetli olan muhakkak maksatlar uğruna gayret sarf eden ve aslında doğal olan bireyleri takip etmeyi seçebilirsiniz.

3) İdealize vücut görünümlerine karşı bakış açınızı değiştirmeyi deneyebilirsiniz. Toplumsal medyada gördüğünüz vücutları olması gereken fizikî görümler olarak algılamak yerine, bunların ne ölçüde doğal olduğunu sorgulayabilir, imajla ilgili beğenilerin şahıstan bireye değiştiğini kendinize hatırlatabilirsiniz.

4) Algısal olarak dayatılan idealize fizikî görünümleri elde etmek ismine gösterilen gayretlerin, aslında kapitalist sistem tarafınca da desteklenen sıklıkla alışveriş stratejisinin bir kararı olduğunu kendinize hatırlatabilirsiniz.

5) Kendinizde sevmediğiniz bedensel özelliklere odaklanmak yerine dikkatinizi sizi siz yapan ve siz olduğunuz için sevilen doğal maharetlerinize, fikirlerinize, işinize, hobilerinize, şahsi özelliklerinize, hoş bulduğunuz ve sevdiğiniz yerlere verebilirsiniz.

6) Oburlarının sizi yönlendirdiği vücut algısına odaklanmak yerine sizin vücudunuzun gerçek fizikî ve ruhsal gereksinimlerine daha fazla odaklanabilirsiniz. Örneğin boyun ağrılarınız için spor aktivitelerine, kuruyan cildiniz için hakikaten gereksiniminiz olan nemlendirici kremi almaya, ruhunuzu ve vücudunuzu dinlendiren tabiattaki hoşlukları keşfetmeye yönelerek tüm bunlara toplumsal medyadan daha fazla vakit ayırabilirsiniz. Ayrıyeten sistemli beslenme, kaliteli uyku, masaj, kendinize yönelik sağlıklı ömür rutinleri oluşturmak da olumlu vücut algısını güçlendirmenizde değerli rol oynamaktadır.

7) Vücudunuzda var olduğunu düşündüğünüz kusurları yok etmek ismine fizikî yatırımlar yapmak yerine kendinize farklı alanlarda da yatırımlar yapabilirsiniz. Genel külçeşidinizü arttıracak turistik ve tarihi seyahatlere katılmak, fotoğraf, müzik, spor kolları üzere ilgi alanlarınıza yönelik kurslara gitmek de şahsi donanımınızı arttıracağı için kendinizi düzgün hissetmenize yardımcı olacaktır.

8) Tabiatta vakit geçirmek tasa ve gerilim üzere hislerde azalma sağlayarak bireye dinginlik vermektedir. Tabiatın ortasında bulunarak birtakım bazı anın verdiği huzur ve hoşluklar ortasında olmayı deneyebilirsiniz. Doğayı ve kendinizi olduğunuz üzere gözlemleyip mevcut hoşlukları fark etmeye çalışabilirsiniz.

9) Olumsuz vücut algılarınızla daha detaylı ve fonksiyonel formda çalışmak ismine kendinize daha kalıcı tesirde bir düzgünlük yapıp psikoterapi hizmeti almaya başlayabilirsiniz.

Unutmayınız ki hepimiz hayatımız boyunca eksikliklerimize, kusurlarımıza yahut olmasını isteyip de sahip olamadıklarımıza odaklanabiliyoruz. Bu odaklanma daha sonrasında ise lakin kusurlarımızı giderirsek hayatımızın tam da istediğimiz üzere olacağını düşünmekten kendimizi alamadığımız vakit içinderda olabiliyor.

Ancak evvela farkında olmanızı istediğimiz şey şudur ki:
“Aslında tam da şu an olduğunuz halinizle mükemmel ve özelsiniz.’’

Mutlu, huzurlu ve sağlıklı günler dileriz…