amerikali
Üye
Psikiyatrist Victor Frankl’in bir gece geç vakitte telefonu çalar, telefonun karşı tarafındaki ses, ömrüne son vereceğini lakin biraz konuşmak istediğini söyler. Frankl uzunca bir süre dinler karşıdakini…
YALNIZLIK herkesin vakit zaman yaşadığı bir histir. Plandemi ile birlikte beşerler daha epeyce yalnızlığa itildi ve yalnızlaştırıldılar. O denli ki, tıpkı konutun ortasındaki farklı ayrı odalarda hayat sürer olduk. Daha evvel özel günlerde bir ortaya gelen beşerler, düğün, bayram, cenaze, doğum günü üzere aktiflikleri artık dijital ortamda yapmaya başladılar. Kız isteme merasimi yahut tez savunması dahi…
Birinci başlarda süratle gelişen teknolojinin nimetleri kolaylıkmış üzere düşünülse de, his eksik olduğu için, insan, yaptığı işten zevk almamaya başlıyor. Zira daima birlikte olmanın verdiği huzur, paylaşmanın, sarılmanın, içilen bir çayın, paylaşılan mutluluğun yahut hüznün hissettirdiği “duygu” eksik. Yalnızlaşmaya hakikat giden insan canlısının ortasına aralıklar ve kurallar girdi, bu biçimdece daha da yalnızlaştırıldı.
Toplumsal açıdan bakıldığında, insan paylaşmaya, bir arada yaşamaya ve bir arada bir şeyler yapmaya eğilimli bir varlıktır. Farabî’ye bakılırsa “insan, diğer insanın yardımı olmadan, yalnızlık ortasında bütün mükemmelliklere erişemez; insan, öbür beşerlerle komşuluğa ve birliğe gerek duyar”. Farabî bu niyetiyle insan canlısı için birlik ve birlikteliğin kıymetine vurgu yapmıştır.
Evvelce “komşuluk” diye bir kavram vardı; beşerler birbirlerinin keder ve memnunluklarını sahiplenirlerdi. Anlatıp rahatlarlardı. Meseleler çabucak çözülmese de paylaşmanın ferahlığı olurdu. Şimdilerde ise beşerler yan komşularını tanımıyor, selâm vermek, hatta karşılaşmaktan imtina ediyorlar. Hâlbuki insanın beklediği bir güler yüz, bir tatlı lisan. Bunda bile cimrileşti insanoğlu.
İnsan, fıtrat olarak paylaşmaya eğilimli bir varlıktır. Sevinçleri kadar hüzünlerini de paylaşmak ister. Paylaşıldığında sevinç artarken hüzün azalır. İnsan dara düştüğünde bir diğerinden dayanak alır, onun telkinleriyle teselli bulur ve hayata daha olumlu bakmaya başlar; bu paylaşım, ona yalnız olmadığını hissettirir. Günümüzde insan bunu yapamadığı ve problemini paylaşacak, kendisine yol gösterecek birini bulamadığı için bir kezde olsa rastgele bir psikoloğun kapısını çalıyor. Bu durum insanlara takviye olmak açısından bizim için yeterli bir durum olsa da yalnızlıklarına şahit olmak üzücü.
Örneğin geçtiğimiz günlerde, kapısının önünde oturan bir teyzenin yanından geçerken dönüp hatırını sordum ve şaşırdığını gördüm. “Acaba dediğimi mi anlamadı?” diye düşünürken, yüzünde hem bir şaşkınlık, birebir vakitte memnunluk sözü belirdi. Kocaman gülümseyerek, “İyiyim, sen nasılsın?” diye karşılık verdi.
“Elhamdülillah, Müslümanız” diyoruz lakin Müslüman üzere hayatıyoruz. Selâm vermenin sünnet olduğunu bilip uygulamadığımız gibi… O teyze, biri tarafınca fark edildiği ve hatırı sorulduğu için keyifli oldu. Ben de onun yüzü güldüğü için keyifli oldum. Bilhassa yaşlılar, kendilerini epey yalnız hissediyorlar. “Artık işe yaramadığım için arayıp soranım yok” diye düşünüyorlar. halbuki yalnızlık yalnızca bizim değil, dünyanın hayatış olduğu bir problemdir. Plandemi sürecinde, süratli global dijitalleşme kararında bilhassa gençlerin ve yaşlıların önemli bir yalnızlık sorunu yaşadıkları bilinmektedir. Hatta bu husus ile ilgili 2018 yılında İngiltere’de ve 2021 yılında da Japonya’da birer “Yalnızlık Bakanlığı” kurulmuştur.
“Psikolojik açıdan yalnızlığın tarifi nedir?” diye bakacak olursak, insanın temel ruhsal gereksinimleri olan bağlanma, bağlılık, aidiyet, beraberlik ve yakınlık üzere hisleri kimseye karşı hissedememe durumu olduğunu söyleyebiliriz. Yani insanın, etrafında bunları yaşayacağı kimsenin olmadığı hissine kapılmasıdır. Bu pay eşlik eden düşünme biçimi, “Ben kıymetli ve sevilmeye lâyık biri değilim” üzere, öteki insanlardan kendini aşağı ve zayıf görme üzere niyetinin eşlik ettiği bir his biçimidir.
Yalnızlık çeşitleri nelerdir?
Engin Geçtan, “İnsan Olmak” kitabında yalnızlığı şöyle sınıflandırmıştır:
“Kişi, kendini toplumdan soyutlaştırarak yalnızlaşır. Tek başına yaşayan beşerler yalnızlık hissederler.
Etraf tarafınca dışlanma sebebi ile yalnızlık, etraf ile olan ilgileri minimum seviyeye indirerek yalnızlık…
Gerçek yalnızlık, kişinin kendisini anlaşılmamış hissetmesi ve kimsesiz olduğunu düşünmesidir. Süreksiz olan yalnızlık, kişinin kendi seçimi ve kendi isteği ile yapan ve üretici manadaki olumlu olan yalnızlık çeşididir…”
Sağlıklı yalnızlık nedir?
Kişinin kendi isteğiyle, süreksiz ve bir şeyler üretmek için bir süreliğine inzivaya çekilmesidir sağlıklı yalnızlık. Bu sürecin şahsa yapan üretkenlik kazandırdığı bir gerçektir. kimi vakit insan kendisi ile baş başa kalmak, hesaplaşmak ister. Kitap okumak ve yazmak için yalnız kalma isteği, fotoğraf yapan ressamın yalnızlığı yahut itikâfa çekilen, dua eden insanın yalnızlığı huzur verir. Bunlar beşere yarar sağlayan, yapan ve huzur veren istisnai durumlardır.
tekrar yalnızlığa dönecek olursak… Yalnızlık, muhabbeti öldürür. etrafında muvaffakiyetini, memnunluğunu paylaşacak kimsesinin olmaması, insanı bir yerde duygusuz biri hâline getirir. Olağan bir insanın haz duyduğu şeyler, o bireye anlamsız ve sıradan gelir. Bunlar kişinin sağlıklı bir hayat sürmesine mahzur olduğu üzere, kişiyi buhrana sürükleyip dönülmez yanlışlar yapmasına sebep olur. Aile içerisinde bencilce davranışların ve “Ben bu biçimde istiyorum” yahut “Benim seçimlerim” üzere bencilce fikirlerin kararı, bu şahıslarda yalnızlığa mahkûmiyet oluşturur. Kendi elleri ile sonlarını hazırlamış olur bu şahıslar. Bu bireylerde iç görü olmadığı için, bir daha karşı tarafı suçlayarak yalnızlıkları ile yaşamaya devam ederler.
Toplumsal takviye, psikolojide değerli bir kavramdır. Toplumsal takviyesi, “Bireyin sıkıntı durumda olduğu yahut başa çıkamadığı bir gerilim hâlinde etrafındaki insanların ona yardımcı olması” formunda tanımlayabiliriz. Bu bize yalnız olmadığımızı, önemsendiğimizi, sevildiğimizi, hürmet duyulduğumuzu ve başkaları ile ortamızda bir bağ olduğunu hissettirir. Dinimiz, insanları biriliğe ve birlikteliğe teşvik ediyor ve bizlere “sıla-i rahim” dediğimiz akrabalık ve dostluk alakalarını emrediyor. Bunlar insanı yalnızlılıktan uzaklaştıran, birlik ve birlikteliğe götüren, şahsa düzgün gelen davranış ve hislerdir.
Yalnızlık hissinden kaçışta insanların sığındığı alanlar
Sıhhatsiz bağlara girmek yahut bunu sürdürmek: Kronik yalnızlık çekenler olağanda alaka kurmak istemeyecekleri şahıslarla bağlantıda kalabiliyorlar. Şahısta yalnızlık duygusu şiddetli olduğu vakit, ikili bağlantılarda, hiç düşünmeden, karşısındaki kişi ile uyumlu bir beraberliği olup olmayacağı konusunda sorgulama olmaksızın ve de düzgün, muteber, sorumluluklarının şuurunda ve farkında olup olmadığına bakmadan, karşısına çıkan kişi ile temelsiz, sevgi ve hürmetin olmadığı bir beraberliğe hakikat yol alabilirler. Terk edilme ve tekrar yalnız kalma kaygısıyla, istemeseler dahi kendilerine sunulan her şeye “Evet” demek zorunda hissederler. Ortadan bir süre geçtikten daha sonra kendilerine memnunluk vermeyen, tek taraflı fedakârlık ile giden bu ilgi, artık onlar için dayanılmaz olur. Bir taraftan yalnız kalmaktan korktuğu için ayrılamaz, öteki taraftan mutsuz ömrüne devam eder.
Unsura sığınmak: Yalnızlık hissinden kaçış yahut bu duyguyu bastırmak için beşerler, vakit zaman alkol yahut bağımlılık yapan öbür unsurlara sığınıyorlar. Acıyı daha az hissetmenin yolunun uyuşmak olduğunu düşünüyorlar. Unsurun etkisinden kurtulunca gerçekle yeniden baş başa kalıyorlar. Husus kullanmasının hem maddî, hem manevî bakımdan ağır sonuçları oluyor ve bununla vakit içerisinde karşılaşıyorlar. kimi vakit de durum ortasından çıkılmaz bir hâl almaya başlayınca ruhsal dayanak almaya geliyorlar. İçinde bulundukları çıkmazdan kurtulmak istedikleri ve gayret gösterdikleri vakit hayli hoş ve olumlu sonuçlar alıyoruz. Burada niyet ve istekli olmak kıymetli. “Madde kullanmaya devam edeyim, başım karışınca da birtakım kimi ruhsal takviye almaya giderim” niyeti ile yola çıkanlarla ilerleme olmuyor. Bu tek taraflı kürek çekmeye benziyor ve ne ileri gidebiliyorsunuz, ne geri. Kıymetli olan, unsur kullanmasına hiç başlamamak.
Yorucu işler ile zihni ve vücudu meşgul etmek: “Ne kadar epey kendimi yorar yahut zihnimi meşgul edersem, içimdeki boşluğu doldurur ve unuturum” kanısı ile bu yola başvuruyorlar. Bastırılan hisler, yüzleşilmeyen her his, bir süre daha sonra hem fizikî, hem ruhsal meseleler olarak karşınıza çıkıyor. Zihninizi ve vücudunuzu yormak yerine ruhsal dayanak almak, ileride karşılaşacağınız sıhhat meselelerini önleyecektir. Kedisi ile bir arada yaşayan bir danışanım, kedisini kaybettikten daha sonra bu yalnızlık duygusu ile baş etmenin yolunu, “Kendimi ağır, yorucu işlere verirsem bu histen kurtulurum sandım” diyerek açıklıyor mesela. Çok çalışıyor ve hem bedenen, hem zihnen hayli yoruluyor. Sonuç olarak, hem vücut, birebir vakitte ruh sıhhati ile ilgili sıkıntılar yaşıyor.
“Yalnızlık, ömürde bir an/ Daima bir daha başlayan/ haricinden anlaşılmaz.
Ya da kocaman bir yalan/ Kovdukça kovalayan/ Paylaşılmaz.
Bir düşün’de beni sana ayıran/ Yalnızlık paylaşılmaz/ Paylaşılsa yalnızlık olmaz.” (Özdemir Asaf)
Psikiyatrist Victor Frankl’in bir gece geç vakitte telefonu çalar, telefonun karşı tarafındaki ses, ömrüne son vereceğini ancak biraz konuşmak istediğini söyler. Frankl uzunca bir süre dinler karşıdakini. Kapatmaya yakın, “Vazgeçtim” der arayan kişi, “Gecenin bu geç saatinde bir insan beni bu kadar mühlet dinleyebiliyorsa, bu dünyada hâlâ ümit var demektir”. (Victor Frankl, 1967)
Vaktin su üzere akıp geçtiği, mutluluğun, uygunluğun paylaştıkça çoğaldığı şu kısa dünya ömründe her vakit bir ümit ve çıkış yolu vardır.
YALNIZLIK herkesin vakit zaman yaşadığı bir histir. Plandemi ile birlikte beşerler daha epeyce yalnızlığa itildi ve yalnızlaştırıldılar. O denli ki, tıpkı konutun ortasındaki farklı ayrı odalarda hayat sürer olduk. Daha evvel özel günlerde bir ortaya gelen beşerler, düğün, bayram, cenaze, doğum günü üzere aktiflikleri artık dijital ortamda yapmaya başladılar. Kız isteme merasimi yahut tez savunması dahi…
Birinci başlarda süratle gelişen teknolojinin nimetleri kolaylıkmış üzere düşünülse de, his eksik olduğu için, insan, yaptığı işten zevk almamaya başlıyor. Zira daima birlikte olmanın verdiği huzur, paylaşmanın, sarılmanın, içilen bir çayın, paylaşılan mutluluğun yahut hüznün hissettirdiği “duygu” eksik. Yalnızlaşmaya hakikat giden insan canlısının ortasına aralıklar ve kurallar girdi, bu biçimdece daha da yalnızlaştırıldı.
Toplumsal açıdan bakıldığında, insan paylaşmaya, bir arada yaşamaya ve bir arada bir şeyler yapmaya eğilimli bir varlıktır. Farabî’ye bakılırsa “insan, diğer insanın yardımı olmadan, yalnızlık ortasında bütün mükemmelliklere erişemez; insan, öbür beşerlerle komşuluğa ve birliğe gerek duyar”. Farabî bu niyetiyle insan canlısı için birlik ve birlikteliğin kıymetine vurgu yapmıştır.
Evvelce “komşuluk” diye bir kavram vardı; beşerler birbirlerinin keder ve memnunluklarını sahiplenirlerdi. Anlatıp rahatlarlardı. Meseleler çabucak çözülmese de paylaşmanın ferahlığı olurdu. Şimdilerde ise beşerler yan komşularını tanımıyor, selâm vermek, hatta karşılaşmaktan imtina ediyorlar. Hâlbuki insanın beklediği bir güler yüz, bir tatlı lisan. Bunda bile cimrileşti insanoğlu.
İnsan, fıtrat olarak paylaşmaya eğilimli bir varlıktır. Sevinçleri kadar hüzünlerini de paylaşmak ister. Paylaşıldığında sevinç artarken hüzün azalır. İnsan dara düştüğünde bir diğerinden dayanak alır, onun telkinleriyle teselli bulur ve hayata daha olumlu bakmaya başlar; bu paylaşım, ona yalnız olmadığını hissettirir. Günümüzde insan bunu yapamadığı ve problemini paylaşacak, kendisine yol gösterecek birini bulamadığı için bir kezde olsa rastgele bir psikoloğun kapısını çalıyor. Bu durum insanlara takviye olmak açısından bizim için yeterli bir durum olsa da yalnızlıklarına şahit olmak üzücü.
Örneğin geçtiğimiz günlerde, kapısının önünde oturan bir teyzenin yanından geçerken dönüp hatırını sordum ve şaşırdığını gördüm. “Acaba dediğimi mi anlamadı?” diye düşünürken, yüzünde hem bir şaşkınlık, birebir vakitte memnunluk sözü belirdi. Kocaman gülümseyerek, “İyiyim, sen nasılsın?” diye karşılık verdi.
“Elhamdülillah, Müslümanız” diyoruz lakin Müslüman üzere hayatıyoruz. Selâm vermenin sünnet olduğunu bilip uygulamadığımız gibi… O teyze, biri tarafınca fark edildiği ve hatırı sorulduğu için keyifli oldu. Ben de onun yüzü güldüğü için keyifli oldum. Bilhassa yaşlılar, kendilerini epey yalnız hissediyorlar. “Artık işe yaramadığım için arayıp soranım yok” diye düşünüyorlar. halbuki yalnızlık yalnızca bizim değil, dünyanın hayatış olduğu bir problemdir. Plandemi sürecinde, süratli global dijitalleşme kararında bilhassa gençlerin ve yaşlıların önemli bir yalnızlık sorunu yaşadıkları bilinmektedir. Hatta bu husus ile ilgili 2018 yılında İngiltere’de ve 2021 yılında da Japonya’da birer “Yalnızlık Bakanlığı” kurulmuştur.
“Psikolojik açıdan yalnızlığın tarifi nedir?” diye bakacak olursak, insanın temel ruhsal gereksinimleri olan bağlanma, bağlılık, aidiyet, beraberlik ve yakınlık üzere hisleri kimseye karşı hissedememe durumu olduğunu söyleyebiliriz. Yani insanın, etrafında bunları yaşayacağı kimsenin olmadığı hissine kapılmasıdır. Bu pay eşlik eden düşünme biçimi, “Ben kıymetli ve sevilmeye lâyık biri değilim” üzere, öteki insanlardan kendini aşağı ve zayıf görme üzere niyetinin eşlik ettiği bir his biçimidir.
Yalnızlık çeşitleri nelerdir?
Engin Geçtan, “İnsan Olmak” kitabında yalnızlığı şöyle sınıflandırmıştır:
“Kişi, kendini toplumdan soyutlaştırarak yalnızlaşır. Tek başına yaşayan beşerler yalnızlık hissederler.
Etraf tarafınca dışlanma sebebi ile yalnızlık, etraf ile olan ilgileri minimum seviyeye indirerek yalnızlık…
Gerçek yalnızlık, kişinin kendisini anlaşılmamış hissetmesi ve kimsesiz olduğunu düşünmesidir. Süreksiz olan yalnızlık, kişinin kendi seçimi ve kendi isteği ile yapan ve üretici manadaki olumlu olan yalnızlık çeşididir…”
Sağlıklı yalnızlık nedir?
Kişinin kendi isteğiyle, süreksiz ve bir şeyler üretmek için bir süreliğine inzivaya çekilmesidir sağlıklı yalnızlık. Bu sürecin şahsa yapan üretkenlik kazandırdığı bir gerçektir. kimi vakit insan kendisi ile baş başa kalmak, hesaplaşmak ister. Kitap okumak ve yazmak için yalnız kalma isteği, fotoğraf yapan ressamın yalnızlığı yahut itikâfa çekilen, dua eden insanın yalnızlığı huzur verir. Bunlar beşere yarar sağlayan, yapan ve huzur veren istisnai durumlardır.
tekrar yalnızlığa dönecek olursak… Yalnızlık, muhabbeti öldürür. etrafında muvaffakiyetini, memnunluğunu paylaşacak kimsesinin olmaması, insanı bir yerde duygusuz biri hâline getirir. Olağan bir insanın haz duyduğu şeyler, o bireye anlamsız ve sıradan gelir. Bunlar kişinin sağlıklı bir hayat sürmesine mahzur olduğu üzere, kişiyi buhrana sürükleyip dönülmez yanlışlar yapmasına sebep olur. Aile içerisinde bencilce davranışların ve “Ben bu biçimde istiyorum” yahut “Benim seçimlerim” üzere bencilce fikirlerin kararı, bu şahıslarda yalnızlığa mahkûmiyet oluşturur. Kendi elleri ile sonlarını hazırlamış olur bu şahıslar. Bu bireylerde iç görü olmadığı için, bir daha karşı tarafı suçlayarak yalnızlıkları ile yaşamaya devam ederler.
Toplumsal takviye, psikolojide değerli bir kavramdır. Toplumsal takviyesi, “Bireyin sıkıntı durumda olduğu yahut başa çıkamadığı bir gerilim hâlinde etrafındaki insanların ona yardımcı olması” formunda tanımlayabiliriz. Bu bize yalnız olmadığımızı, önemsendiğimizi, sevildiğimizi, hürmet duyulduğumuzu ve başkaları ile ortamızda bir bağ olduğunu hissettirir. Dinimiz, insanları biriliğe ve birlikteliğe teşvik ediyor ve bizlere “sıla-i rahim” dediğimiz akrabalık ve dostluk alakalarını emrediyor. Bunlar insanı yalnızlılıktan uzaklaştıran, birlik ve birlikteliğe götüren, şahsa düzgün gelen davranış ve hislerdir.
Yalnızlık hissinden kaçışta insanların sığındığı alanlar
Sıhhatsiz bağlara girmek yahut bunu sürdürmek: Kronik yalnızlık çekenler olağanda alaka kurmak istemeyecekleri şahıslarla bağlantıda kalabiliyorlar. Şahısta yalnızlık duygusu şiddetli olduğu vakit, ikili bağlantılarda, hiç düşünmeden, karşısındaki kişi ile uyumlu bir beraberliği olup olmayacağı konusunda sorgulama olmaksızın ve de düzgün, muteber, sorumluluklarının şuurunda ve farkında olup olmadığına bakmadan, karşısına çıkan kişi ile temelsiz, sevgi ve hürmetin olmadığı bir beraberliğe hakikat yol alabilirler. Terk edilme ve tekrar yalnız kalma kaygısıyla, istemeseler dahi kendilerine sunulan her şeye “Evet” demek zorunda hissederler. Ortadan bir süre geçtikten daha sonra kendilerine memnunluk vermeyen, tek taraflı fedakârlık ile giden bu ilgi, artık onlar için dayanılmaz olur. Bir taraftan yalnız kalmaktan korktuğu için ayrılamaz, öteki taraftan mutsuz ömrüne devam eder.
Unsura sığınmak: Yalnızlık hissinden kaçış yahut bu duyguyu bastırmak için beşerler, vakit zaman alkol yahut bağımlılık yapan öbür unsurlara sığınıyorlar. Acıyı daha az hissetmenin yolunun uyuşmak olduğunu düşünüyorlar. Unsurun etkisinden kurtulunca gerçekle yeniden baş başa kalıyorlar. Husus kullanmasının hem maddî, hem manevî bakımdan ağır sonuçları oluyor ve bununla vakit içerisinde karşılaşıyorlar. kimi vakit de durum ortasından çıkılmaz bir hâl almaya başlayınca ruhsal dayanak almaya geliyorlar. İçinde bulundukları çıkmazdan kurtulmak istedikleri ve gayret gösterdikleri vakit hayli hoş ve olumlu sonuçlar alıyoruz. Burada niyet ve istekli olmak kıymetli. “Madde kullanmaya devam edeyim, başım karışınca da birtakım kimi ruhsal takviye almaya giderim” niyeti ile yola çıkanlarla ilerleme olmuyor. Bu tek taraflı kürek çekmeye benziyor ve ne ileri gidebiliyorsunuz, ne geri. Kıymetli olan, unsur kullanmasına hiç başlamamak.
Yorucu işler ile zihni ve vücudu meşgul etmek: “Ne kadar epey kendimi yorar yahut zihnimi meşgul edersem, içimdeki boşluğu doldurur ve unuturum” kanısı ile bu yola başvuruyorlar. Bastırılan hisler, yüzleşilmeyen her his, bir süre daha sonra hem fizikî, hem ruhsal meseleler olarak karşınıza çıkıyor. Zihninizi ve vücudunuzu yormak yerine ruhsal dayanak almak, ileride karşılaşacağınız sıhhat meselelerini önleyecektir. Kedisi ile bir arada yaşayan bir danışanım, kedisini kaybettikten daha sonra bu yalnızlık duygusu ile baş etmenin yolunu, “Kendimi ağır, yorucu işlere verirsem bu histen kurtulurum sandım” diyerek açıklıyor mesela. Çok çalışıyor ve hem bedenen, hem zihnen hayli yoruluyor. Sonuç olarak, hem vücut, birebir vakitte ruh sıhhati ile ilgili sıkıntılar yaşıyor.
“Yalnızlık, ömürde bir an/ Daima bir daha başlayan/ haricinden anlaşılmaz.
Ya da kocaman bir yalan/ Kovdukça kovalayan/ Paylaşılmaz.
Bir düşün’de beni sana ayıran/ Yalnızlık paylaşılmaz/ Paylaşılsa yalnızlık olmaz.” (Özdemir Asaf)
Psikiyatrist Victor Frankl’in bir gece geç vakitte telefonu çalar, telefonun karşı tarafındaki ses, ömrüne son vereceğini ancak biraz konuşmak istediğini söyler. Frankl uzunca bir süre dinler karşıdakini. Kapatmaya yakın, “Vazgeçtim” der arayan kişi, “Gecenin bu geç saatinde bir insan beni bu kadar mühlet dinleyebiliyorsa, bu dünyada hâlâ ümit var demektir”. (Victor Frankl, 1967)
Vaktin su üzere akıp geçtiği, mutluluğun, uygunluğun paylaştıkça çoğaldığı şu kısa dünya ömründe her vakit bir ümit ve çıkış yolu vardır.