Yargıtaydan tabiplerin ‘aydınlatma yükümlülüğü’ne ait karar
– Yargıtay Hukuk Genel Şurası, down sendromlu çocuk dünyaya getiren annenin, tabibin aydınlatma yükümlülüğüne karşıt davrandığı ve kendisini bilgilendirmediği savıyla açtığı tazminat davasında, tezlerin ispatlanamadığı sebebi öne sürülerek hekimi haklı buldu.
Kurulun sonucuna göre, 2013’te dünyaya getirdiği bebeğine down sendromu tanısı koyulan bir anne, hamileliği devrinde muayene olduğu hekimin bu risk konusunda kendisini bilgilendirmediğini ileri sürerek, maddi ve manevi tazminat davası açtı.
Tazminat davasına bakan lokal mahkeme, hamilelik sürecinde yapılan bir tarama testinde down sendromlu çocuk olma riskinin 1/51 oranında yüksek çıktığı bilgisinin hekim tarafınca bilinmesine karşın, tabibin bu konuda hastayı aydınlattığına ve hastanın “A/S testi”nin yapılmasını reddettiğine ait hiç bir kaydın bulunmadığı sebebi öne sürülerek hekimin kusurlu olduğuna hükmetti. Mahkeme, toplam 400 bin lira maddi ve manevi tazminat ödenmesini kararlaştırdı.
Yerel mahkeme sonucuna yapılan istinaf başvurusunu pahalandıran Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 23. Hukuk Dairesi ise hekimin kusurlu olmadığına kanaat getirerek, mahallî mahkeme sonucunın kaldırılmasını kararlaştırdı.
İstinaf sonucunda, A/S testinin tabibin çalıştığı hastanede yapılamadığı, davacı annenin doğumdan yaklaşık 4 ay evvel hekim tarafınca kendisinden istenen üçlü tarama testini yaptırmış bulunmasına karşın, tıpkı gün istenen A/S testi konusunda aydınlatılmamış olduğunu öne sürmesinin çelişkili olduğu açıklandı.
Kararda, “Doktorun A/S testi konusunda aydınlatıldığına dair davacıdan imzasını taşıyan yazılı onam alınmasına gerek bulunmadığı, çünkü sigortalı hekimin kendisinin yapamayacağı bir süreçle ilgili davacıdan imzalı, yazılı onam almasının beklenemeyeceği, sigortalı tabibin gebeliğin haftasına uygun olarak gerekli tarama testlerini, A/S ve USG tetkiklerini istediği, sonuç olarak sigortalı tabibin tıbbi berbat uygulamasının bulunmadığı anlaşılmıştır.” sözüne yer verildi.
İstinaf sonucunın temyizi üzerine belgeye bakan Yargıtay 11. Hukuk Dairesi, sonucun bozulmasını kararlaştırdı ve dava belgesini Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 23. Hukuk Dairesine gönderdi. Dairenin verdiği kararda direnmesi üzerine evrak, Yargıtay Hukuk Genel Heyeti’ne geldi.
Dosyayı görüşen Heyet, istinaf sonucunın yerinde olduğuna hükmetti ve Dairenin verdiği sonucu onadı.
– sonucun öne sürülen sebebinden
Yargıtay Hukuk Genel Konseyinin sonucunda, sıhhat hizmetlerinin belli asıllar çerçevesinde verilen hizmetler olduğu, doktorun, mesleksel faaliyetlerini özgür olarak icra etmesi durumunda, doktorla hasta içinde bir kontratın kelam konusu olduğu bildirildi.
Hekimlerin ister kamu hastanelerinde ister özel sıhhat kuruluşlarında isterse kendi muayenehanelerinde mesleklerini icra edebilecekleri anımsatılan kararda, doktorların tıp kurallarına ve meslek etiği kurallarına uygun davranmak zorunda oldukları kaydedildi. Doktorların mesleklerini inanç ortasında icra edebilmeleri için doktorlara yönelik mesleksel sorumluluk sigortası yaptırmasının zarurî kılındığına da işaret edilen kararda, Tıbbi Makus Uygulamaya Ait Zarurî Mali Sorumluluk Sigortası Genel Kaideleri ile sigortalı doktorların mesleksel faaliyetlerini yerine getirirken niye olduğu ziyan ötürüsıyla ödemek zorunda kaldığı yahut kalacağı tazminata ait konuların belirlendiği aktarıldı.
“Tıbbi müdahalede isteğin hukuk sisteminde geçerli olarak yerini alabilmesi için tabip tarafınca aydınlatma yükümlülüğünün yordamına uygun bir biçimde yerine getirilmesi gerekir.” kararına atıf yapılan kararda, kişinin kendisine yapılacak tıbbi müdahale konusunda karar verebilmesi için neye istek gösterdiğini bilmesi ve aydınlatılmış olması gerektiği, tıbbi müdahalenin bunun üzerine yapılaması gerektiği vurgulandı.
Hekimin aydınlatma yükümlülüğü konusunda ispat yükümlülüğünün de bulunduğu kaydedilen kararda, “Hasta ile tabip içinde kontrat münasebeti bulunsun yahut bulunmasın tabibin mesleğini icra ederken göstermesi gereken itina yükümlülüğü yeterince, kendisi karşısında zayıf ve güçsüz pozisyonda olan hastasını aydınlattığını ve hastanın aydınlatılmış isteğinin alındığını ispatlaması gerekmektedir.” tabirine yer verildi.
Kararda, aydınlatma yükümlülüğünü ispat külfetinin doktor üzerinde olmasının bir öteki sebebinin ise tabiplerin ve sıhhat kuruluşlarının tıbbi açıdan gerekli olan konularda arşivleme ve kayıt tutma yükümlülüğünün bulunması olduğu bildirildi.
– Kelamlı ya da yazılı bilgilendirme yapılabilir
Yargıtay Hukuk Genel Şurasının sonucunda, gebelik takibi yapan doktor tarafınca gerekli tarama testlerinin anneye önerilmesi, tarama testleri hakkında hastanın aydınlatılması, riskli bir durum karşısında çeşitli testlerin yaptırılmasını önermesi ve bunlar hakkında bilgi vermesi gerektiği aktarıldı.
Buna karşın tabibin kelam konusu testleri yaptırma konusunda anneyi zorlayamayacağına işaret edilen kararda, davaya mevzu hadisede, annenin gerekli bilgilendirme yapılmadığını tez ettiği hatırlatıldı.
Davalı hekim tarafınca annenin hamileliği sürecinde tutulan hasta epikriz kaydında, “riskli gebelik” notunun düşülerek çeşitli testlerin istenildiği, daha sonraki notlarda ise “Riskli gebelik, TR 21-1/51, A/S yaptırmamış, beklenen down bilgisi verildi”, “3’lü tarama 1/51, A/S yaptırmamış” tabirlerinin yer aldığı aktarılan kararda, hastanın aydınlatılmasının kelamlı ya da yazılı olarak yapılabileceği bildirildi.
Hekimin, kelam konusu aydınlatmayı hastanın anlayabileceği biçimde yapması gerektiğine dikkati çekilen kararda, “Davacının Ekim 2012’de doktor tarafınca kendisinden istenen üçlü tarama testini yaptırmış bulunmasına karşın, tıpkı gün istenen A/S (Amniosentez) testi konusunda aydınlatılmamış olduğunu ileri sürülmesinin çelişkili olduğu, öte yandan protokol defterinde yer alan amniosentez ve down sendromu konusunda bilgi verildiğine ait kayıtların aksinin davacı tarafça ispatlanmadığı anlaşılmaktadır.” kıymetlendirilmesi paylaşıldı.
Dava konusu hadisede, tabibin çalıştığı özel hastanede amniosentez testinin yapılamadığı, hekimin yalnızca gebelik takibi yaptığı ve amniosentez testini yapma imkanının bulunmadığı, annenin öbür bir hastanede doğum yaptığı anımsatılan kararda, tabibin amniosentez testi yaptırmayan hastadan amniosentez konusunda aydınlatıldığına dair imzasını taşıyan yazılı onam alınmasına gerek bulunmadığı söz edildi.
böyle yazılı onam almasının hayatın olağan akışına ters olacağı kaydedilen kararda, “Sigortalı doktorun gebeliğin haftasına uygun olarak gerekli tarama testlerini, amniosentez ve detaylı USG üzere tetkikleri önerdiği, davacıyı amniosentez ve down sendromu konusunda aydınlattığı, davacının kendi iradesi yeterince amniosentez testini ve detaylı USG’yi yaptırmadığı ve sonuç olarak sigortalı tabibin tıbbi makûs uygulamasının bulunmadığı ve kusursuz olduğu kabul edilmelidir.” tespitine yer verildi.
Haber Sitelerinden Alıntı Yapılmıştır.
– Yargıtay Hukuk Genel Şurası, down sendromlu çocuk dünyaya getiren annenin, tabibin aydınlatma yükümlülüğüne karşıt davrandığı ve kendisini bilgilendirmediği savıyla açtığı tazminat davasında, tezlerin ispatlanamadığı sebebi öne sürülerek hekimi haklı buldu.
Kurulun sonucuna göre, 2013’te dünyaya getirdiği bebeğine down sendromu tanısı koyulan bir anne, hamileliği devrinde muayene olduğu hekimin bu risk konusunda kendisini bilgilendirmediğini ileri sürerek, maddi ve manevi tazminat davası açtı.
Tazminat davasına bakan lokal mahkeme, hamilelik sürecinde yapılan bir tarama testinde down sendromlu çocuk olma riskinin 1/51 oranında yüksek çıktığı bilgisinin hekim tarafınca bilinmesine karşın, tabibin bu konuda hastayı aydınlattığına ve hastanın “A/S testi”nin yapılmasını reddettiğine ait hiç bir kaydın bulunmadığı sebebi öne sürülerek hekimin kusurlu olduğuna hükmetti. Mahkeme, toplam 400 bin lira maddi ve manevi tazminat ödenmesini kararlaştırdı.
Yerel mahkeme sonucuna yapılan istinaf başvurusunu pahalandıran Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 23. Hukuk Dairesi ise hekimin kusurlu olmadığına kanaat getirerek, mahallî mahkeme sonucunın kaldırılmasını kararlaştırdı.
İstinaf sonucunda, A/S testinin tabibin çalıştığı hastanede yapılamadığı, davacı annenin doğumdan yaklaşık 4 ay evvel hekim tarafınca kendisinden istenen üçlü tarama testini yaptırmış bulunmasına karşın, tıpkı gün istenen A/S testi konusunda aydınlatılmamış olduğunu öne sürmesinin çelişkili olduğu açıklandı.
Kararda, “Doktorun A/S testi konusunda aydınlatıldığına dair davacıdan imzasını taşıyan yazılı onam alınmasına gerek bulunmadığı, çünkü sigortalı hekimin kendisinin yapamayacağı bir süreçle ilgili davacıdan imzalı, yazılı onam almasının beklenemeyeceği, sigortalı tabibin gebeliğin haftasına uygun olarak gerekli tarama testlerini, A/S ve USG tetkiklerini istediği, sonuç olarak sigortalı tabibin tıbbi berbat uygulamasının bulunmadığı anlaşılmıştır.” sözüne yer verildi.
İstinaf sonucunın temyizi üzerine belgeye bakan Yargıtay 11. Hukuk Dairesi, sonucun bozulmasını kararlaştırdı ve dava belgesini Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 23. Hukuk Dairesine gönderdi. Dairenin verdiği kararda direnmesi üzerine evrak, Yargıtay Hukuk Genel Heyeti’ne geldi.
Dosyayı görüşen Heyet, istinaf sonucunın yerinde olduğuna hükmetti ve Dairenin verdiği sonucu onadı.
– sonucun öne sürülen sebebinden
Yargıtay Hukuk Genel Konseyinin sonucunda, sıhhat hizmetlerinin belli asıllar çerçevesinde verilen hizmetler olduğu, doktorun, mesleksel faaliyetlerini özgür olarak icra etmesi durumunda, doktorla hasta içinde bir kontratın kelam konusu olduğu bildirildi.
Hekimlerin ister kamu hastanelerinde ister özel sıhhat kuruluşlarında isterse kendi muayenehanelerinde mesleklerini icra edebilecekleri anımsatılan kararda, doktorların tıp kurallarına ve meslek etiği kurallarına uygun davranmak zorunda oldukları kaydedildi. Doktorların mesleklerini inanç ortasında icra edebilmeleri için doktorlara yönelik mesleksel sorumluluk sigortası yaptırmasının zarurî kılındığına da işaret edilen kararda, Tıbbi Makus Uygulamaya Ait Zarurî Mali Sorumluluk Sigortası Genel Kaideleri ile sigortalı doktorların mesleksel faaliyetlerini yerine getirirken niye olduğu ziyan ötürüsıyla ödemek zorunda kaldığı yahut kalacağı tazminata ait konuların belirlendiği aktarıldı.
“Tıbbi müdahalede isteğin hukuk sisteminde geçerli olarak yerini alabilmesi için tabip tarafınca aydınlatma yükümlülüğünün yordamına uygun bir biçimde yerine getirilmesi gerekir.” kararına atıf yapılan kararda, kişinin kendisine yapılacak tıbbi müdahale konusunda karar verebilmesi için neye istek gösterdiğini bilmesi ve aydınlatılmış olması gerektiği, tıbbi müdahalenin bunun üzerine yapılaması gerektiği vurgulandı.
Hekimin aydınlatma yükümlülüğü konusunda ispat yükümlülüğünün de bulunduğu kaydedilen kararda, “Hasta ile tabip içinde kontrat münasebeti bulunsun yahut bulunmasın tabibin mesleğini icra ederken göstermesi gereken itina yükümlülüğü yeterince, kendisi karşısında zayıf ve güçsüz pozisyonda olan hastasını aydınlattığını ve hastanın aydınlatılmış isteğinin alındığını ispatlaması gerekmektedir.” tabirine yer verildi.
Kararda, aydınlatma yükümlülüğünü ispat külfetinin doktor üzerinde olmasının bir öteki sebebinin ise tabiplerin ve sıhhat kuruluşlarının tıbbi açıdan gerekli olan konularda arşivleme ve kayıt tutma yükümlülüğünün bulunması olduğu bildirildi.
– Kelamlı ya da yazılı bilgilendirme yapılabilir
Yargıtay Hukuk Genel Şurasının sonucunda, gebelik takibi yapan doktor tarafınca gerekli tarama testlerinin anneye önerilmesi, tarama testleri hakkında hastanın aydınlatılması, riskli bir durum karşısında çeşitli testlerin yaptırılmasını önermesi ve bunlar hakkında bilgi vermesi gerektiği aktarıldı.
Buna karşın tabibin kelam konusu testleri yaptırma konusunda anneyi zorlayamayacağına işaret edilen kararda, davaya mevzu hadisede, annenin gerekli bilgilendirme yapılmadığını tez ettiği hatırlatıldı.
Davalı hekim tarafınca annenin hamileliği sürecinde tutulan hasta epikriz kaydında, “riskli gebelik” notunun düşülerek çeşitli testlerin istenildiği, daha sonraki notlarda ise “Riskli gebelik, TR 21-1/51, A/S yaptırmamış, beklenen down bilgisi verildi”, “3’lü tarama 1/51, A/S yaptırmamış” tabirlerinin yer aldığı aktarılan kararda, hastanın aydınlatılmasının kelamlı ya da yazılı olarak yapılabileceği bildirildi.
Hekimin, kelam konusu aydınlatmayı hastanın anlayabileceği biçimde yapması gerektiğine dikkati çekilen kararda, “Davacının Ekim 2012’de doktor tarafınca kendisinden istenen üçlü tarama testini yaptırmış bulunmasına karşın, tıpkı gün istenen A/S (Amniosentez) testi konusunda aydınlatılmamış olduğunu ileri sürülmesinin çelişkili olduğu, öte yandan protokol defterinde yer alan amniosentez ve down sendromu konusunda bilgi verildiğine ait kayıtların aksinin davacı tarafça ispatlanmadığı anlaşılmaktadır.” kıymetlendirilmesi paylaşıldı.
Dava konusu hadisede, tabibin çalıştığı özel hastanede amniosentez testinin yapılamadığı, hekimin yalnızca gebelik takibi yaptığı ve amniosentez testini yapma imkanının bulunmadığı, annenin öbür bir hastanede doğum yaptığı anımsatılan kararda, tabibin amniosentez testi yaptırmayan hastadan amniosentez konusunda aydınlatıldığına dair imzasını taşıyan yazılı onam alınmasına gerek bulunmadığı söz edildi.
böyle yazılı onam almasının hayatın olağan akışına ters olacağı kaydedilen kararda, “Sigortalı doktorun gebeliğin haftasına uygun olarak gerekli tarama testlerini, amniosentez ve detaylı USG üzere tetkikleri önerdiği, davacıyı amniosentez ve down sendromu konusunda aydınlattığı, davacının kendi iradesi yeterince amniosentez testini ve detaylı USG’yi yaptırmadığı ve sonuç olarak sigortalı tabibin tıbbi makûs uygulamasının bulunmadığı ve kusursuz olduğu kabul edilmelidir.” tespitine yer verildi.
Haber Sitelerinden Alıntı Yapılmıştır.