Yüzde 30 artırım ile çalışan ve emeklilere getirilen haklar

dunyadan

Global Mod
Global Mod
Yüzde 30 artırım ile çalışan ve emeklilere getirilen haklar
Bu Kanunla memur, kontratlı işçi, memur emeklileri ile başka emeklilere % 30 artırım yapılmasının yanında biroldukca kritik düzenlemeye yer verilmiştir. Yapılan düzenleme ile getirilen haklara aşağıda beş başlıkta yer verilmiştir.

1- En düşük emekli maaşına düzenleme getirildi

Yapılan düzenleme ile 5510 sayılı Toplumsal Sigortalar ve Genel Sıhhat Sigortası Kanununun ek 19 uncu unsurunun birinci fıkrasında yer alan “3.500” ibaresi “5.500” formunda değiştirilmiştir.

Buna nazaran emeklilere yapılacak en düşük maaş 5.500 TL’ye yükseltilmiştir.

2- SSK ve Bağ-Kur emekli maaşlarına % 30 oranında artırım yapılmıştır

5510 sayılı Kanuna eklenen süreksiz 92 nci unsur ile 5510 sayılı Kanunun 4 üncü hususunun birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri kapsamındaki sigortalı ve hak sahiplerine (SSK ve Bağ-Kurlular); 2023 yılı başından evvel bağlanmış gelir ve aylıklar ile 2023 yılında bağlanacak malullük, yaşlılık yahut vefat aylıklarının bu Kanunun 27 nci, 29 uncu, 33 üncü ve süreksiz 2 nci hususlarına nazaran 2023 yılı Ocak ayı prestijiyle hesaplanan aylık fiyatları belge bazında ödenmesi gereken ölçü temel alınmak kaydıyla 2023 yılı Ocak ayından geçerli olmak üzere %30 oranında artırılmıştır.

Yapılan düzenleme üstte belirtilen biçimde artırılan gelir ve aylıklar, 2023 yılı Ocak ayında bu hususta belirtilen artış haricinde 55 inci hususa göre ayrıyeten artırılmayacaktır.

Görüleceği üzere daha evvel SSK ve Bağ-Kur emeklilerine enflasyon oranında artış yapılırken yapılan düzenleme ile % 30 oranında artırım yapılmıştır. Bu düzenlemenin süreksiz unsur ile bir kereye mahsus yapıldığını da söz etmek isteriz. Lakin bir daha yasal düzenlemelerle enflasyon oranının üzerinde SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin maaşlarına artırım yapılmasına mahzur bulunmamaktadır.

3- Patronlara kıymetli fiyatlarda katkı sağlandı

5510 sayılı Kanuna eklenen süreksiz 93 üncü husus ile 5510 sayılı Kanunun 4 üncü unsurun birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında haklarında uzun vadeli sigorta kolları kararları uygulanan sigortalıları çalıştıran patronlarca;

a) 2022 yılının tıpkı ayına ait Kuruma verilen aylık prim ve hizmet evraklarında yahut muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde prime temel günlük çıkarı 250 Türk lirası ve altında bildirilen sigortalıların toplam prim ödeme gün sayısını geçmemek üzere, 2023 yılında cari aya ait verilen aylık prim ve hizmet evraklarında yahut muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde bildirilen sigortalılara ait toplam prim ödeme gün sayısının,

b) 2023 yılı ortasında birinci kez bu Kanun kapsamına alınan işyerlerinden bildirilen sigortalılara ait toplam prim ödeme gün sayısının,

2023 yılı Ocak ila Haziran ayları/dönemi için günlük 13,33 Türk lirası ile çarpımı kararı bulunacak meblağ, bu patronların Kuruma ödeyecekleri sigorta primlerinden mahsup edilir ve bu fiyat İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanır. Fakat (a) bendinde belirtilen prime temel günlük kar meblağı 6356 sayılı Kanun kararları uyarınca toplu iş kontratına tabi özel dal patronlarına ilişkin işyerleri için 500 Türk lirası olarak temel alınır.

Bu unsur kapsamında dayanaktan yararlanılacak ayda/dönemde, 2022 yılı Ocak ila Aralık aylarında/döneminde aylık prim ve hizmet dokümanı yahut muhtasar ve prim hizmet beyannamesi ile 4 üncü hususun birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında uzun vadeli sigorta kollarından en az sigortalı bildirimi yapılan aydaki/dönemdeki sigortalı sayısının altında bildirimde bulunulması halinde bu unsur kararları uygulanmaz.

Mevcut bir işletmenin kapatılarak değişik bir isim ve unvan altında ya da bir iş ünitesi olarak açılması yahut idare ve denetimi elinde bulunduracak biçimde direkt yahut dolaylı iştirak bağı bulunan şirketler içinde istihdamın kaydırılması, şahıs işletmelerinde işletme sahipliğinin değiştirilmesi üzere İşsizlik Sigortası Fonu katkısından yararlanmak emeliyle muvazaalı süreç tesis ettiği anlaşılan yahut sigortalıların prime temel hasılatlarını 2023 yılı Ocak ila Haziran ayları/dönemi için Kuruma bildirmediği yahut eksik bildirdiği tespit edilen işyerlerinden İşsizlik Sigortası Fonunca karşılanan fiyat, gecikme cezası ve gecikme artırımıyla bir arada geri alınır ve bu işyerleri hakkında bu unsur kararları uygulanmaz. Fakat, ilgili ayda 2023 yılı Ocak ila Haziran aylarına/dönemine ilişkin aylık brüt minimum fiyatın onda birini geçmeyecek fiyatta eksik prime temel çıkar bildirimi yapıldığının tespiti durumunda Kurumca yapılacak ihtar üzerine on beş günlük müddet ortasında kelam konusu eksikliği gideren işyerleri hakkında bu husus kararları uygulanmaya devam eder.

İşverenlerin çalıştırdıkları sigortalılarla ilgili 2023 yılı Ocak ila Haziran aylarına/dönemine ilişkin aylık prim ve hizmet dokümanlarını yahut muhtasar ve prim hizmet beyannamelerini yasal müddeti içerisinde vermediği, sigorta primlerini yasal müddetinde ödemediği, kontrol ve denetimle bakılırsavli memurlarca yapılan soruşturma ve incelemelerde çalıştırdığı bireyleri sigortalı olarak bildirmediği yahut bildirilen sigortalının fiilen çalışmadığı durumlarının tespit edilmesi, Kuruma prim, idari para cezası ve bunlara ait gecikme cezası ve gecikme artırımı borcu bulunması hallerinde bu hususun birinci fıkrasının (b) bendine ait kararlar uygulanmaz. Fakat Kuruma olan prim, idari para cezası ve bunlara ait gecikme cezası ve gecikme artırımı borçlarını 6183 sayılı Kanunun 48 inci hususuna göre tecil ve taksitlendiren patronlar bu tecil ve taksitlendirme devam ettiği sürece anılan fıkra kararından yararlandırılır. Bu hususun uygulanmasında bu Kanunun ek 14 üncü hususu kararları uygulanmaz.

Birinci fıkranın (a) bendinin uygulanmasında, bundan evvelki yılın birebir ayına ait olarak aylık prim ve hizmet evrakı yahut muhtasar ve prim hizmet beyannamesi verilmemiş olması halinde bildirim yapılmış takip eden birinci aya ait aylık prim ve hizmet evrakındaki yahut muhtasar ve prim hizmet beyannamesindeki bildirimler temel alınır. 2022 yılından evvel bu Kanun kapsamına alınmış fakat 2022 yılında sigortalı çalıştırmamış işyerleri hakkında birinci fıkranın (b) bendi kararları uygulanır.

Sigortalı ve patron paylarına ilişkin sigorta primlerinin Devlet tarafınca karşılandığı durumlarda patronun ödeyeceği sigorta priminin İşsizlik Sigortası Fonunca karşılanacak meblağdan az olması halinde yalnızca sigorta prim borcu kadar mahsup süreci yapılır.

3213 sayılı Kanunun ek 9 uncu unsuru uyarınca fiyatları minimum fiyatın iki katından az olamayacağı karara bağlanan “Linyit” ve “Taşkömürü” çıkarılan işyerlerinde yer altında çalışan sigortalılar için birinci fıkranın uygulanmasında (a) bendi uyarınca belirlenecek günlük çıkar 667 Türk lirası olarak ve 2022 yılının tıpkı ayına ait Kuruma verilen aylık prim ve hizmet evraklarında yahut muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde bildirilen prim ödeme gün sayısının yüzde 50’sini geçmemek üzere, 2023 yılında cari aya ait verilen aylık prim ve hizmet dokümanlarında yahut muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde bildirilen sigortalılara ait toplam prim ödeme gün sayısı dikkate alınır.

Bu husus kararları, 5018 sayılı Kanuna ekli (I), (II), (III) ve (IV) sayılı cetvellerde sayılan kamu yönetimlerine ilişkin takım ve konumlarda 4 üncü hususun birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında çalışan sigortalılar için uygulanmaz.

4734 sayılı Kanunun 2 nci hususunun birinci fıkrasının (a), (b), (c) ve (d) bentlerinde sayılan yönetimler tarafınca ilgili mevzuatı uyarınca yapılan ve mukavelesinde fiyat farkı ödeneceği öngörülen hizmet alımlarında, ihale dokümanında işçi sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının yönetimde kullanılmasının öngörüldüğü işçilikler için bu hususun birinci fıkrası uyarınca İşsizlik Sigortası Fonu tarafınca karşılanacak meblağlar bu yönetimlerce patronların hak edişinden kesilerek Türkiye İş Kurumuna iade edilir.

2023 Ocak ila Haziran aylarına/dönemine ait yasal müddeti haricinde Kuruma verilen aylık prim ve hizmet dokümanlarında yahut Hazine ve Maliye Bakanlığına verilecek muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde kayıtlı sigortalılar için bu husus kararları uygulanmaz.

Bu hususun uygulanmasına ait metot ve asıllar Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı ve Türkiye İş Kurumunun görüşleri alınmak suretiyle Kurum tarafınca belirlenir.”

4- Koronavirüs (Covid-19) sebebiyle yükümlülüklerini vaktinde yerine getiremeyenlere yeni imkanlar sağlandı

Yapılan düzenlemeye göre, 5510 sayılı Kanuna eklenen süreksiz 94 üncü unsur ile 4447 sayılı Kanunun süreksiz 29 uncu ve süreksiz 32 nci hususları kararlarından yararlanan patronlar tarafınca Kuruma sigortalılar ismine eksik bildirilen günlere ait ek nitelikteki muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinin/aylık prim ve hizmet evraklarının patronun Kuruma müracaat tarihini takip eden aybaşından itibaren üç ay ortasında verilmesi ve muhteviyatı primlerin de birebir müddette ödenmesi halinde, kelam konusu yükümlülükler müddeti içerisinde yerine getirilmiş sayılır. Bu unsurun yürürlük tarihine kadar bu kapsamda tahsil edilmiş primler ve idari para cezaları iade yahut mahsup edilemez. Bu hususun uygulanmasına ait yordam ve temeller Kurumca belirlenir.

5- Memur ve kontratlı işçi maaşlarına 1/1/2023-30/6/2023 içinde % 30 artırım yapılacak

Yapılan düzenleme ile 375 sayılı Kanun Kararında Kararnameye eklenen süreksiz 43 üncü unsura bakılırsa; “4688 sayılı Kanuna göre düzenlenen Kamu nazaranvlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Toplumsal Haklara Ait 2022 ve 2023 yıllarını Kapsayan 6. Periyot Toplu Mukavelenin İkinci Kısım Birinci Kısmının 5 inci, 6 ncı, 7 nci ve 8 inci unsurları uyarınca 1/1/2023-30/6/2023 periyoduna ait katsayılar, mukavele fiyatı artış oranları, fiyat tavanları ve ortalama fiyat toplamı üst hududuna uygulanacak artış oranı %30 olarak uygulanır. Hazine ve Maliye Bakanlığı bu husus kapsamında katsayıları, kontrat fiyatı artış oranlarını, fiyat tavanlarını ve ortalama fiyat toplamı üst sonunu kelam konusu artış oranına uygun olarak belirler ve duyurur.”

Yapılan bu düzenleme daha sonrasında Hazine ve Maliye Bakanlığınca Mali ve Toplumsal Haklara Ait Genelge yayımlanarak maaş katsayıları ile kontrat tavanları belirlenecektir. Ayrıyeten, kıdem tazminatı tavanı ile mal beyanına temel tutulacak şube müdürü maaşı da bu Genelge ile belirlenecektir.

Haber Sitelerinden Alıntı Yapılmıştır.