Akademik Erteleme

‘‘ ‘5 dakika daha!’, ‘Şu kısmı geçeyim çabucak yapacağım.’, ‘Tamam yapacağım lakin bir dakika!’, ‘Birazdan gelirim!’ ’’ bu kelamlar kulağınıza bir yerlerden aşina geliyor mu? Bunlara benzeri telaffuzlar çocuğunuzda erteleme davranışını işaret ediyor olabilir. Erteleme davranışı, bir kişinin yapmakla sorumlu olduğu ve beraberinde yapmayı istediği bir davranışı sıklıkla şuurlu bir halde vakit bakımından ileriye atması olarak tanımlanmaktadır.

Erteleme davranışına sahip çocuklar, çoklukla yapılması gereken ya da yapılması kendisinden beklenen işleri daima olarak ötelerler. Örneğin, gün uzunluğu çokça vakti olan bir çocuk, odasını toplayacağı saati belirledikten daha sonra ilgili saat geldiğinde ortaya bir oyun ya da onu daha keyifli eden bir şeyi sıkıştırabilir. Evvelce planlandığı saatte odasını toplamayı tamamlayamadığında yeniden planlayıp ileri bir saat belirler ve belirlediği saat geldiğinde toplamayı yeniden erteler. Bu durum yapılması gereken durum için muhtaçlık duyulan vaktin azaldığı ana kadar devam eder. Kısıtlı olan vakit ortasında de toplamayı üstünkörü ya da bilgilerina inmeden yaparak tamamlar. Bu durum bizlerin spora yahut diyete başlıyor olmamız konusunda da çoğunlukla görülür. Haftanın birinci günü olan pazartesiye erteleme durumu, bir döngü ortasında devam eder. bir süre daha sonra alışkanlık hâline gelen bu durum, kronik erteleme davranışını ortaya çıkarır.

Ders çalışmak, ödev yapmak, öğrenilen ayrıntıları yine etmek üzere akademik vazifelerin yerine getirilmesini geciktirme davranışı ise akademik erteleme olarak isimlendirilmektedir. Araştırmalar akademik erteleme davranışının öz-düzenleme (otokontrol) ile yakından alakalı olduğunu ortaya koymaktadır. Bu bilgiye bakılırsa erteleme davranışı gösteren öğrencilerin keyif aldıkları birtakım toplumsal davranışları reddetmelerindeki muvaffakiyet oranlarının düşük olduğu gözlemlenmiştir. Anlık olarak zevk verici ve ödüllendirici aktivitelerin ders çalışma ve ödev yapma üzere sorumlulukları yerine getirme süreçlerini olumsuz etkilediği söz edilmektedir.

Akademik erteleme, insanların bilhassa de öğrencilerin imtihana çalışmak yahut ödev yazmak üzere akademik ödevleri geçerli bir sebepleri olmaksızın şuurlu bir biçimde erteledikleri bir olgudur. Bu fenomen günümüzde çok yaygındır. Artan gerilim durumları, makûs akademik sonuçlar ve gibisi durumlar ile karşı karşıya kalınması açısından önemli sıkıntılara yol açabilmektedir.

Akademik ertelemeye, imtihanına çalışmak için bir haftası olan öğrencinin çalışmaya başlamak istemesine karşın bunu manalı bir niçini bulunmaksızın imtihandan bundan evvelki geceye erteliyor olması bir örnek olarak verilebilir. Buna ek olarak, bir öğrencinin konut ödevlerine başlamadan evvel toplumsal medyada saatlerini harcadığı için çalışmayı ertelemesi yahut unutması, odasını düzenlemeyle olması gerekenden daha fazla meşgul olan bir öğrencinin yarın gireceği imtihana çalışmasını erteliyor olması ve evvelinde çalışılması gereken bir sunumu olan öğrencinin çalışmayı her keresinde birkaç gün erteliyor olması üzere davranışlar akademik ertelemeye örnek olarak verilebilir.

Ayrıca akademik erteleme davranışı; uyumak, televizyon izlemek ve görüntü oyunları oynamak üzere çeşitli öbür ağırlaştırıcı davranışları da içerebilir. Yapılan araştırmalara bakılırsa öğrenciler, çoklukla bu davranışların günlük aktivitelerinin üçte birinden çoksını kapladığını bildirmektedirler.

Erteleyen bir çocuğum var, ne yapabilirim?


  1. Erteleme sebebini daha netleştirebilirsiniz. Çocuğunuza ilgili hangi durumu ertelediği ve neden ertelediği konularında farkındalık kazandırarak başlayabilirsiniz.


  2. Hangi derslerde daha fazlaca erteliyor olduğunun tespiti yapılmalıdır. ondan sonrasındasında çocuğunuz ile birlikte ‘’Bu dersi severek yapmadığını biliyorum lakin dersin sorumluluklarını yerine getirebileceğini düşünüyorum. Öğretmenlerin de, bizler de gösterdiğin çabayı takdir ediyor olacağız. İstemeyerek dahi olsa ödevlerine çalışman ve efor gösteriyor olman, ödevini yapmadığında karşılaşacağın sorunları yaşamamanı sağlayacaktır.’’ üzere konuşulabilir.


  3. Çocuğunuzun motive olmaya muhtaçlığı olabilir. Bunu fark ettiğinizde güç sorundan değil, kolay olan sorundan başlamasını önerebilirsiniz. Kolay sorunları çözdüğünde yapabildiğini bakılırsacek ve güç olanlar için daha motive olacaktır.


  4. Çocuğunuzun mükemmelliyetçi tavrı ertelemesine niye oluyorsa, yanılgı yapmanın da öğrenmesinin bir modülü olduğunu, kusurla birlikte öğrenilen ayrıntıların daha kalıcı olduğunu, ailenizdeki bireylerin de vakit zaman yanılgıları olduğunu bunlardan ders çıkardığınızı örneklendirebilirsiniz.


  5. Daha fazla başarılı olma telaşıyla erteleyen bir çocuğunuz var ise ona aldığı sonuçtan çok süreç içerisinde sorumluluklarını yerine getirmesinin sizin için değerli olduğunu, üzerine düşeni yaptığı sürece sizin için esasen başarılı olduğunu hissettirmeniz ona epeyce yardımcı olacaktır.


  6. Beklentilerinizin ona devamlı olarak tabir edilmesi bu talebin karşılanamayacağı tasası ertelemeyi birlikteinde getirebilir. Onlara beklentilerinizi lisana getirdikten daha sonra daima muvaffakiyetten fazlaca elinden geleni yapmasının kıymetli olduğunu hatırlatırsanız çocuğunuzun yaşadığı kaygıyı azaltabilirsiniz.