Akaryakıta yüzde 50 artırım mı gelecek?
Devletin eşel mobil sistemi ile akaryakıt tutarlarına zam yapılmasını önlemek için 31 milyar liralık vergi gelirinden feragaz ettiğini belirten Aktaş, bu rakamın yıl sonuna kadar 46 milyar TL seviyesine çıkmasının öngörüldüğünü hatırlattı. ÖTV’nin bir daha fiyatlara yansıtılmasını zayıf ihtimal gördüklerini de belirten Aktaş, bu durumda fiyatlarda yüzde 50’ye yakın zam gerekeceğini belirtti.
Aktaş, Foreks’in son dönemde artan yakıt tutarlarına ilişkin Foreks’in sorularını yanıtladı.
Genel Başkan Fesih Aktaş’ın değerlendirmeleri şöyleki:
‘Şu anki durumu, COVID-19’un enerji piyasalarına yansıması olarak değerlendirebiliriz. Salgın döneminde ekonomik hareketlilikle paralel azalan tüketim, küresel enerji üretiminde de arz fazlasına niçin olmuş, geçen yıl dünyamız petrol tutarlarında rekor düşüşleri hayatıştı. Bu yıl aşının yaygınlaşması ve normalleşmeyle beraber küresel tüketim, hızlı bir geri dönüş yaşadı. Gerek petrol gerekse doğalgaz üretimi, talebi karşılamak için artışa geçse de yeterli arz oluşturulamadı. Arzın az, talebin ise fazla olduğu piyasada fiyat yükselişi gerçekleşti. Ham petrol tutarlarında ve işlenmiş petrol mamüllerinden motorin ve benzinin uluslararası tutarlarında artış yaşandı. Yükseliş, Türkiye ve diğer ülkelerdeki yansımalarını kademeli olarak göstermekte. kuvvetli talep, yaklaşan kış ve bölgesel gelişmelerin enerji tutarları üzerinde oluşturabileceği etkileri yakından takip ediyoruz. Öte yandan, ham petrol üreticisi ülke ve şirketlerin, geçen yılki tarihi seviyedeki düşük fiyatlarla yaşadığı zararlarını, şu anda yükselen fiyatlara dayanarak karşılama refleksi göstereceğini değerlendiriyoruz. Bu niçinle, ham petrolde yıl sonu fiyat tahminimizi 85-90 dolar/varil seviyesine yükselttik.’
Benzinde 23 kuruşluk ÖTV marjı kaldı
Genel Başkan, akaryakıt tutarlarında gidişata ilişkin şu değerlendirmede bulundu:
‘Türkiye’de akaryakıt tutarları, uluslararası ham petrol ve işlenmiş ürün tutarları ile döviz kurundaki artış kaynaklı yükselişe geçti. Son senelerda bu yükselişin ekonomideki etkilerini sınırlandırmak amacıyla eşel mobil uygulaması yürürlükte tutuldu. Bu uygulama ile akaryakıt ürün fiyatına gelen zamlar, fiyatın arasındaki ÖTV miktarından otomatik olarak düşülerek satış tutarları sabit tutuldu. Ancak, maalesef son dönemde ürün tutarlarındaki artış, toplam ÖTV miktarını aştı. bu biçimdece akaryakıt ürün tutarlarındaki artışlar, satış tutarlarına zam olarak yansıtılmaya başlandı. Şu anda motorin ve LPG’de durum böyle.’
‘Benzin tutarlarında ise 23 kuruşluk bir ÖTV marjı kaldı. Şu anki durumda, bu seviyenin üstündeki her artış, benzin satış tutarlarında da artışa niçin olacaktır. Örneğin, 25 kuruşluk bir artış, satış tutarlarına 2 kuruş artış olarak eklenecek, daha sonrasındaki artışlar birebir yansıyacaktır. Ham petrol fiyatında beklediğimiz yıl sonu kapanış fiyatlamasının etkisi maalesef işlenmiş ürün tutarlarına da etki edecektir. Bunlar da vatandaşa zam olarak yansıyacaktır.’
Yöneticinin ÖTV’de eşel mobil uygulamasının devamına ilişkin görüşleri ise şu biçimde:
‘Devlet eşel mobil sistemiyle yaklaşık 31 milyar lira ÖTV ve buna bağlı olarak KDV gelirinden feragat ederek ya da vaz geçerek, hem vatandaşların zamlardan daha az etkilenmesini aynı zamanda taşımacılığın ötürüsıyla tüm ekonominin sürdürülebilirliğini korumaya çalıştı. Açıklanan enflasyon ile mücadele kapsamında vergi tedbirleri notlarında yıl sonuna kadar bu feragatin 46 milyarı lirayı aşacağı belirtilmişti. Devletin gelirlerinde büyük öneme sahip akaryakıt vergilerinden ne kadar daha feragat edilebileceği sorusu bizim yanıtlayabileceğimiz bir soru değil. Ancak ihtimalleri değerlendirdiğimizde, iki seçenek ortaya çıkıyor. Ya radikal bir karar alarak benzinde litrede 2 lira 30 kuruş, motorindeki 2 lira 56 kuruş ve LPG’deki 1 lira ve buna bağlı KDV miktarı da eklenerek akaryakıt satış tutarlarına yansıtılır, ki bu fiyatlarda yüzde 50’ye yakın bir zam anlamına gelir, ya da bu rakamların getireceği vergisel feragate devam edilir.’
‘Her iki yöntem de keskin bıçağın iki tarafı olarak tanımlanabilir. Çünkü artış, keskin bir enflasyonist etki ve halk tepkisi getirir, artış yapmamak ise ciddi oranlarda gelirden vazgeçiş anlamına gelir. Halen eşel mobile rağmen, ÖTV’yi de eriterek tutarları artışa geçiren ham petrol tutarlarının ve kur tesirinin hissedildiği bir dönemde, 1’inci seçeneğin zayıf ihtimal olduğu görüşündeyiz. Ancak zorunluluk durumunda ise mayıs ayındaki gibi ÖTV de bir seferlik artış yapılabilir.
Aktaş, enerjide dönüşüm sürecine dair görüşlerini şu biçimde belirtti:
‘Küresel ölçekte bakıldığında, dünya bir taraftan küresel ısınmayla mücadele kapsamında fosil yakıtları kısarak emisyonları azaltma hedefinde, diğer taraftan ise küresel ekonominin ihtiyaç duyduğu enerjinin üretilmesi meselesi gündemde ve talep giderek artıyor. Son dönemde, COVID-19 daha sonrası küresel ekonominin tüketim talebine yetişmeye çalışan Çin, emisyon baskıları niçiniyle kömür tüketimini kısarak doğalgaza yüklendi.’
‘Kış öncesinde ülkelerin doğalgaz depolarını hazır tutma çabası da eklenince, tavan yapan taleple beraber doğal gaz tutarları katlandı. Fosil yakıt tutarlarının yükseldiği dönemlerde yenilenebilir enerji yatırımlarında karlılığın arttığı bir gerçek. Petrol ve gaz tutarlarının şu anki seviyesinde seyredeceği senaryoda yenilenebilir yatırımlarında artış yaşanacaktır. Ancak şu da bir gerçek ki, bireylerin, şirketlerin ya da ülkelerin enerji talepleri arttıkça enerji üretiminde de artış bir zorunluluk olacak.’
‘Öte yandan, yenilenebilir santrallerin güneş açmadığında ya da rüzgar esmediğinde, doğası gereği yaşadığı üretim dalgalanması, bir daha kömür, doğalgaz ve nükleer santraller gibi baz santrallerin desteğiyle dengelenmek zorunda. Şüphesiz ki, bu denklemde yenilenebilir kaynakların payı ne kadar yüksek olursa, bu kaynakların kapasitesinin üstündeki talepler için hazırda tutulan fosil kaynaklı santrallerin payı da ne kadar düşük olursa o kadar iyi. Küresel enerji üretim metotlarının emisyon hedeflerinin de etkisiyle optimum seviyede yenilenebilir kaynaklara yöneleceğini, ancak bunun hedeflenenden uzun süreceğini düşünüyoruz.’
Haber Sitelerinden Alıntı Yapılmıştır.
Devletin eşel mobil sistemi ile akaryakıt tutarlarına zam yapılmasını önlemek için 31 milyar liralık vergi gelirinden feragaz ettiğini belirten Aktaş, bu rakamın yıl sonuna kadar 46 milyar TL seviyesine çıkmasının öngörüldüğünü hatırlattı. ÖTV’nin bir daha fiyatlara yansıtılmasını zayıf ihtimal gördüklerini de belirten Aktaş, bu durumda fiyatlarda yüzde 50’ye yakın zam gerekeceğini belirtti.
Aktaş, Foreks’in son dönemde artan yakıt tutarlarına ilişkin Foreks’in sorularını yanıtladı.
Genel Başkan Fesih Aktaş’ın değerlendirmeleri şöyleki:
‘Şu anki durumu, COVID-19’un enerji piyasalarına yansıması olarak değerlendirebiliriz. Salgın döneminde ekonomik hareketlilikle paralel azalan tüketim, küresel enerji üretiminde de arz fazlasına niçin olmuş, geçen yıl dünyamız petrol tutarlarında rekor düşüşleri hayatıştı. Bu yıl aşının yaygınlaşması ve normalleşmeyle beraber küresel tüketim, hızlı bir geri dönüş yaşadı. Gerek petrol gerekse doğalgaz üretimi, talebi karşılamak için artışa geçse de yeterli arz oluşturulamadı. Arzın az, talebin ise fazla olduğu piyasada fiyat yükselişi gerçekleşti. Ham petrol tutarlarında ve işlenmiş petrol mamüllerinden motorin ve benzinin uluslararası tutarlarında artış yaşandı. Yükseliş, Türkiye ve diğer ülkelerdeki yansımalarını kademeli olarak göstermekte. kuvvetli talep, yaklaşan kış ve bölgesel gelişmelerin enerji tutarları üzerinde oluşturabileceği etkileri yakından takip ediyoruz. Öte yandan, ham petrol üreticisi ülke ve şirketlerin, geçen yılki tarihi seviyedeki düşük fiyatlarla yaşadığı zararlarını, şu anda yükselen fiyatlara dayanarak karşılama refleksi göstereceğini değerlendiriyoruz. Bu niçinle, ham petrolde yıl sonu fiyat tahminimizi 85-90 dolar/varil seviyesine yükselttik.’
Benzinde 23 kuruşluk ÖTV marjı kaldı
Genel Başkan, akaryakıt tutarlarında gidişata ilişkin şu değerlendirmede bulundu:
‘Türkiye’de akaryakıt tutarları, uluslararası ham petrol ve işlenmiş ürün tutarları ile döviz kurundaki artış kaynaklı yükselişe geçti. Son senelerda bu yükselişin ekonomideki etkilerini sınırlandırmak amacıyla eşel mobil uygulaması yürürlükte tutuldu. Bu uygulama ile akaryakıt ürün fiyatına gelen zamlar, fiyatın arasındaki ÖTV miktarından otomatik olarak düşülerek satış tutarları sabit tutuldu. Ancak, maalesef son dönemde ürün tutarlarındaki artış, toplam ÖTV miktarını aştı. bu biçimdece akaryakıt ürün tutarlarındaki artışlar, satış tutarlarına zam olarak yansıtılmaya başlandı. Şu anda motorin ve LPG’de durum böyle.’
‘Benzin tutarlarında ise 23 kuruşluk bir ÖTV marjı kaldı. Şu anki durumda, bu seviyenin üstündeki her artış, benzin satış tutarlarında da artışa niçin olacaktır. Örneğin, 25 kuruşluk bir artış, satış tutarlarına 2 kuruş artış olarak eklenecek, daha sonrasındaki artışlar birebir yansıyacaktır. Ham petrol fiyatında beklediğimiz yıl sonu kapanış fiyatlamasının etkisi maalesef işlenmiş ürün tutarlarına da etki edecektir. Bunlar da vatandaşa zam olarak yansıyacaktır.’
Yöneticinin ÖTV’de eşel mobil uygulamasının devamına ilişkin görüşleri ise şu biçimde:
‘Devlet eşel mobil sistemiyle yaklaşık 31 milyar lira ÖTV ve buna bağlı olarak KDV gelirinden feragat ederek ya da vaz geçerek, hem vatandaşların zamlardan daha az etkilenmesini aynı zamanda taşımacılığın ötürüsıyla tüm ekonominin sürdürülebilirliğini korumaya çalıştı. Açıklanan enflasyon ile mücadele kapsamında vergi tedbirleri notlarında yıl sonuna kadar bu feragatin 46 milyarı lirayı aşacağı belirtilmişti. Devletin gelirlerinde büyük öneme sahip akaryakıt vergilerinden ne kadar daha feragat edilebileceği sorusu bizim yanıtlayabileceğimiz bir soru değil. Ancak ihtimalleri değerlendirdiğimizde, iki seçenek ortaya çıkıyor. Ya radikal bir karar alarak benzinde litrede 2 lira 30 kuruş, motorindeki 2 lira 56 kuruş ve LPG’deki 1 lira ve buna bağlı KDV miktarı da eklenerek akaryakıt satış tutarlarına yansıtılır, ki bu fiyatlarda yüzde 50’ye yakın bir zam anlamına gelir, ya da bu rakamların getireceği vergisel feragate devam edilir.’
‘Her iki yöntem de keskin bıçağın iki tarafı olarak tanımlanabilir. Çünkü artış, keskin bir enflasyonist etki ve halk tepkisi getirir, artış yapmamak ise ciddi oranlarda gelirden vazgeçiş anlamına gelir. Halen eşel mobile rağmen, ÖTV’yi de eriterek tutarları artışa geçiren ham petrol tutarlarının ve kur tesirinin hissedildiği bir dönemde, 1’inci seçeneğin zayıf ihtimal olduğu görüşündeyiz. Ancak zorunluluk durumunda ise mayıs ayındaki gibi ÖTV de bir seferlik artış yapılabilir.
Aktaş, enerjide dönüşüm sürecine dair görüşlerini şu biçimde belirtti:
‘Küresel ölçekte bakıldığında, dünya bir taraftan küresel ısınmayla mücadele kapsamında fosil yakıtları kısarak emisyonları azaltma hedefinde, diğer taraftan ise küresel ekonominin ihtiyaç duyduğu enerjinin üretilmesi meselesi gündemde ve talep giderek artıyor. Son dönemde, COVID-19 daha sonrası küresel ekonominin tüketim talebine yetişmeye çalışan Çin, emisyon baskıları niçiniyle kömür tüketimini kısarak doğalgaza yüklendi.’
‘Kış öncesinde ülkelerin doğalgaz depolarını hazır tutma çabası da eklenince, tavan yapan taleple beraber doğal gaz tutarları katlandı. Fosil yakıt tutarlarının yükseldiği dönemlerde yenilenebilir enerji yatırımlarında karlılığın arttığı bir gerçek. Petrol ve gaz tutarlarının şu anki seviyesinde seyredeceği senaryoda yenilenebilir yatırımlarında artış yaşanacaktır. Ancak şu da bir gerçek ki, bireylerin, şirketlerin ya da ülkelerin enerji talepleri arttıkça enerji üretiminde de artış bir zorunluluk olacak.’
‘Öte yandan, yenilenebilir santrallerin güneş açmadığında ya da rüzgar esmediğinde, doğası gereği yaşadığı üretim dalgalanması, bir daha kömür, doğalgaz ve nükleer santraller gibi baz santrallerin desteğiyle dengelenmek zorunda. Şüphesiz ki, bu denklemde yenilenebilir kaynakların payı ne kadar yüksek olursa, bu kaynakların kapasitesinin üstündeki talepler için hazırda tutulan fosil kaynaklı santrallerin payı da ne kadar düşük olursa o kadar iyi. Küresel enerji üretim metotlarının emisyon hedeflerinin de etkisiyle optimum seviyede yenilenebilir kaynaklara yöneleceğini, ancak bunun hedeflenenden uzun süreceğini düşünüyoruz.’
Haber Sitelerinden Alıntı Yapılmıştır.