‘Bireysel müracaatların gelecek kuşaklara aktarılması hepimizin sorumluluğu’
Anayasa Mahkemesi Lideri Zühtü Arslan, ferdi müracaatın, Türk hukuk tarihinin en büyük kazanımlarından ve ıslahatlarından biri olduğunu belirterek, “Bu ferdî müracaatın tesirli ve başarılı biçimde gelecek jenerasyonlara aktarılması, yalnızca Anayasa Mahkemesi’nin değil hepimizin ortak sorumluluğudur.” dedi.
Arslan, kentteki bir otelde düzenlenen “Adli Yargıda Ferdî Müracaat İhlal Kararları ve İhlalin sonuçlarının Ortadan Kaldırılması” Bölge Toplantısı’nda yaptığı konuşmada, bu toplantıların, ferdi müracaatın daha tesirli biçimde uygulanabilmesi için yargısal diyalog yoluyla ortak meselelere tahlil bulmayı amaçladığını söylemiş oldu.
Toplantının başarılı geçmesi temennisinde bulunan Arslan, şöyleki devam etti:
“Bilindiği üzere anayasal kimliğimizin başat ögesi hukuk devleti unsurudur. Anayasanın ikinci unsuruna baktığımızda birfazlaca niteliğin sayıldığını görürüz lakin bu cümle ‘Demokratik bir hukuk devletidir.’ biçiminde tamamlanır. ötürüsıyla ikinci unsurda Türkiye Cumhuriyeti’nin nitelikleri içinde hukuk devleti sayılırken hayli değerli bir detay da zımnidir orada. Hukuk devleti yalnızca niteliklerden, Cumhuriyetin temel unsurlarından biri değildir, bununla birlikte farklı bir okumayla ana unsurudur, ana kıymetidir. Zira cümleye baktığınızda aslında ‘Türkiye Cumhuriyeti bir hukuk devletidir.’ diye de okuyabiliriz. Ortadaki başka tüm nitelikler bir manada hukuk devletinin vasfı niteliğindedir.”
Arslan, anayasanın öbür tüm unsurlarının, aslında bir manada, anayasanın ikinci unsurunun, bilhassa de hukuk devletinin bir açıklaması, ayrıntılandırılması mahiyetinde olduğunu belirterek, “‘Peki hukuk devleti nedir?’ diye sorduğumuzda epey komplike bir alan çıkıyor karşımıza. Biroldukça ögesi olan bir kavram lakin bugün burada bu toplantının da konusunu teşkil eden yargı kararlarının tesirli bir biçimde uygulanması, hukuk devletinin en kıymetli özelliği olarak, niteliği olarak karşımıza çıkıyor.” diye konuştu.
Bu kavramın tarih boyunca hukuk ideolojisiyle uğraşanların temel konusu olduğunu, Kant ve Mevlana’dan örnekler vererek anlatan Arslan, “Bir toplumun geleceği yargının epeyce düzgün işlemesine bağlıdır. Hakimin, bağımsız ve tarafsız bir biçimde uyuşmazlıkları çözme kabiliyetine ve kapasitesine bağlıdır. Tam da bu niçinle hakim, Mevlana’nın gözünde bir rahmettir, kıyametteki adalet denizinin bir damlasıdır.” dedi.
Arslan, kelamlarını şu biçimde sürdürdü:
“Kuşkusuz, hakimin uyuşmazlıkları barışçıl biçimde gidermesi, adalet ve hakkaniyete uygun kararlarının tesirli biçimde uygulanmasına bağlıdır. Bu niçinle anayasa mahkemesi kararlarında vurgulandığı üzere hukuk güvenliğinin ve hukukun üstünlüğünün tam manasıyla sağlanabilmesi için yalnızca hukuka karşıtlığın yargı sonucuyla tespit edilmesi kâfi değildir, beraberinde tespit edilen bu hukuka tersliğin tüm neticeleriyla birlikte ortadan kaldırılması da gereklidir. Bu manada yargılanma sonunda verilen kararların tesirli biçimde icrası adil yargılanma hakkının kıymetli ögelerinden biri olarak karşımıza çıkmaktadır.”
– “Subjektif tesirin ötesinde daha değerli olan, ferdî müracaatın objektif etkisidir”
Bireysel müracaatın başarısı ve tesirli bir yol olarak yoluna devam edebilmesinin, ihlal kararlarının kesinlikle yerine getirilmesine ve gereği üzere uygulanmasına bağlı olduğunu da söz eden Arslan, şunları kaydetti:
“Burada yalnızca münferit müracaatlarda ihlalin giderilmesini, müracaatçının ziyanının giderilmesini kastetmiyoruz. Bu elbette kişisel müracaatın subjektif tesiri. Anayasada garanti altına alınan rastgele hakkı ihlal edilen bireyin, bu ihlalden kaynaklanan ziyanının kesinlikle giderilmesi gerekir. Bu aslında devlet olarak bireylere karşı sorumluluğumuzun da bir gereğidir. Ancak bu subjektif tesirin ötesinde bundan tahminen de daha değerli olan, kişisel müracaatın objektif tesiridir.”
Arslan, ferdi müracaatta temel hedefin bir ülkede tek tek tüm bireylerin hak ihlali tezlerini ortadan kaldırmak ve onları karşılamak olmadığına işaret ederek, “Bu mümkün de değildir. Anayasa Mahkemesi 15 üyeden oluşan 100’ün biraz üzerinde raportöre sahip olan bir mahkeme. Bugün prestijiyle 123 bine yakın ferdî müracaat var Anayasa Mahkemesi’nin önünde. Dünyanın hiç bir anayasa mahkemesinde, hiç bir memleketler arası insan hakları mahkemesinin önünde bu kadar müracaat yok.” sözlerini kullandı.
Ağır bir yük ile karşı karşıya kalındığını lisana getiren Arslan, “Bir sefer bunu kabul etmek zorundayız. Ağır bir iş yükü ile karşı karşıya kalan ve her geçen gün artan iş yüküyle uğraş etmek zorunda olan bir mahkeme bu kadar fazlaca kişisel müracaatla subjektif etkiyi sağlayarak uğraş edemez. bu biçimde tek yol, tek tahlil kişisel müracaatın objektif tesirini hayata geçirmek ve başarılı bir biçimde uygulamaktır.” diye konuştu.
– “Amaç yeni ihlallerin ortaya çıkmasını önlemektir”
Arslan, objektif tesirin ne olduğuna yönelik de değerlendirmede bulunarak, şunları kaydetti:
“Yasama, yürütme ve yargı organları, yönetim makamları, ihlali gidermekle yükümlü olan makamlar, kamu gücü kullanan organlar, Anayasa Mahkemesi’ne yeni bir şikayetin olmasını, gerçekleşmesini beklemeden hak ihlalinin kaynaklarını kurutmak durumundadırlar. Yargı organlarımız, mahkemelerimiz, yeni bir müracaatın yapılmasını beklemeden Anayasa Mahkemesi ihlal kararlarında ortaya konan birincileri ve temelleri göz önünde bulundurarak kararlarını vermek durumundadır. İdari makamlar, idari süreçler yaparken anayasa mahkemesinin kişisel müracaatta verdiği ihlal kararlarının, bu kararların münasebetlerini, kararda ortaya konulan unsurları ve asılları dikkate almak durumundadırlar. Bunu yaptığımız takdirde biz yeni müracaatların ötürüsıyla da yeni ihlallerin ortaya çıkmasını önleyebiliriz.”
Buna beraberinde kişisel müracaatın önleyici fonksiyonu de denilebileceğine dikkati çeken Arslan, “Çünkü maksat yeni ihlallerin ortaya çıkmasını önlemektir, tek tek tüm ihlalleri ortadan kaldırmak değildir.” dedi.
Arslan, kelamlarını şu biçimde tamamladı:
“Türk hukuk tarihinin en büyük kazanımlarından, en büyük ıslahatlarından biri kişisel müracaattır ve bu ferdi müracaatın tesirli ve başarılı biçimde gelecek kuşaklara aktarılması, yalnızca Anayasa Mahkemesi’nin değil, hepimizin ortak sorumluluğudur. Bu, gelecek kuşaklara karşı hepimizin ortak borcudur.”
Bölge Adliye Mahkemesi Lideri Hasan Küçükosman, Trabzon Cumhuriyet Başsavcısı Ahmet Çelikkol, Avrupa Kurulu Ankara Program Ofisi Lider Vekili Pınar Başpınar’ın da açılış konuşması yaptığı toplantı, ferdi müracaat ihlal kararlarının objektif ve subjektif tesirleri ile kişisel müracaatlarda sık karşılaşılan ihlal alanları bahislerindeki oturumlarla devam etti.
Haber Sitelerinden Alıntı Yapılmıştır.
Anayasa Mahkemesi Lideri Zühtü Arslan, ferdi müracaatın, Türk hukuk tarihinin en büyük kazanımlarından ve ıslahatlarından biri olduğunu belirterek, “Bu ferdî müracaatın tesirli ve başarılı biçimde gelecek jenerasyonlara aktarılması, yalnızca Anayasa Mahkemesi’nin değil hepimizin ortak sorumluluğudur.” dedi.
Arslan, kentteki bir otelde düzenlenen “Adli Yargıda Ferdî Müracaat İhlal Kararları ve İhlalin sonuçlarının Ortadan Kaldırılması” Bölge Toplantısı’nda yaptığı konuşmada, bu toplantıların, ferdi müracaatın daha tesirli biçimde uygulanabilmesi için yargısal diyalog yoluyla ortak meselelere tahlil bulmayı amaçladığını söylemiş oldu.
Toplantının başarılı geçmesi temennisinde bulunan Arslan, şöyleki devam etti:
“Bilindiği üzere anayasal kimliğimizin başat ögesi hukuk devleti unsurudur. Anayasanın ikinci unsuruna baktığımızda birfazlaca niteliğin sayıldığını görürüz lakin bu cümle ‘Demokratik bir hukuk devletidir.’ biçiminde tamamlanır. ötürüsıyla ikinci unsurda Türkiye Cumhuriyeti’nin nitelikleri içinde hukuk devleti sayılırken hayli değerli bir detay da zımnidir orada. Hukuk devleti yalnızca niteliklerden, Cumhuriyetin temel unsurlarından biri değildir, bununla birlikte farklı bir okumayla ana unsurudur, ana kıymetidir. Zira cümleye baktığınızda aslında ‘Türkiye Cumhuriyeti bir hukuk devletidir.’ diye de okuyabiliriz. Ortadaki başka tüm nitelikler bir manada hukuk devletinin vasfı niteliğindedir.”
Arslan, anayasanın öbür tüm unsurlarının, aslında bir manada, anayasanın ikinci unsurunun, bilhassa de hukuk devletinin bir açıklaması, ayrıntılandırılması mahiyetinde olduğunu belirterek, “‘Peki hukuk devleti nedir?’ diye sorduğumuzda epey komplike bir alan çıkıyor karşımıza. Biroldukça ögesi olan bir kavram lakin bugün burada bu toplantının da konusunu teşkil eden yargı kararlarının tesirli bir biçimde uygulanması, hukuk devletinin en kıymetli özelliği olarak, niteliği olarak karşımıza çıkıyor.” diye konuştu.
Bu kavramın tarih boyunca hukuk ideolojisiyle uğraşanların temel konusu olduğunu, Kant ve Mevlana’dan örnekler vererek anlatan Arslan, “Bir toplumun geleceği yargının epeyce düzgün işlemesine bağlıdır. Hakimin, bağımsız ve tarafsız bir biçimde uyuşmazlıkları çözme kabiliyetine ve kapasitesine bağlıdır. Tam da bu niçinle hakim, Mevlana’nın gözünde bir rahmettir, kıyametteki adalet denizinin bir damlasıdır.” dedi.
Arslan, kelamlarını şu biçimde sürdürdü:
“Kuşkusuz, hakimin uyuşmazlıkları barışçıl biçimde gidermesi, adalet ve hakkaniyete uygun kararlarının tesirli biçimde uygulanmasına bağlıdır. Bu niçinle anayasa mahkemesi kararlarında vurgulandığı üzere hukuk güvenliğinin ve hukukun üstünlüğünün tam manasıyla sağlanabilmesi için yalnızca hukuka karşıtlığın yargı sonucuyla tespit edilmesi kâfi değildir, beraberinde tespit edilen bu hukuka tersliğin tüm neticeleriyla birlikte ortadan kaldırılması da gereklidir. Bu manada yargılanma sonunda verilen kararların tesirli biçimde icrası adil yargılanma hakkının kıymetli ögelerinden biri olarak karşımıza çıkmaktadır.”
– “Subjektif tesirin ötesinde daha değerli olan, ferdî müracaatın objektif etkisidir”
Bireysel müracaatın başarısı ve tesirli bir yol olarak yoluna devam edebilmesinin, ihlal kararlarının kesinlikle yerine getirilmesine ve gereği üzere uygulanmasına bağlı olduğunu da söz eden Arslan, şunları kaydetti:
“Burada yalnızca münferit müracaatlarda ihlalin giderilmesini, müracaatçının ziyanının giderilmesini kastetmiyoruz. Bu elbette kişisel müracaatın subjektif tesiri. Anayasada garanti altına alınan rastgele hakkı ihlal edilen bireyin, bu ihlalden kaynaklanan ziyanının kesinlikle giderilmesi gerekir. Bu aslında devlet olarak bireylere karşı sorumluluğumuzun da bir gereğidir. Ancak bu subjektif tesirin ötesinde bundan tahminen de daha değerli olan, kişisel müracaatın objektif tesiridir.”
Arslan, ferdi müracaatta temel hedefin bir ülkede tek tek tüm bireylerin hak ihlali tezlerini ortadan kaldırmak ve onları karşılamak olmadığına işaret ederek, “Bu mümkün de değildir. Anayasa Mahkemesi 15 üyeden oluşan 100’ün biraz üzerinde raportöre sahip olan bir mahkeme. Bugün prestijiyle 123 bine yakın ferdî müracaat var Anayasa Mahkemesi’nin önünde. Dünyanın hiç bir anayasa mahkemesinde, hiç bir memleketler arası insan hakları mahkemesinin önünde bu kadar müracaat yok.” sözlerini kullandı.
Ağır bir yük ile karşı karşıya kalındığını lisana getiren Arslan, “Bir sefer bunu kabul etmek zorundayız. Ağır bir iş yükü ile karşı karşıya kalan ve her geçen gün artan iş yüküyle uğraş etmek zorunda olan bir mahkeme bu kadar fazlaca kişisel müracaatla subjektif etkiyi sağlayarak uğraş edemez. bu biçimde tek yol, tek tahlil kişisel müracaatın objektif tesirini hayata geçirmek ve başarılı bir biçimde uygulamaktır.” diye konuştu.
– “Amaç yeni ihlallerin ortaya çıkmasını önlemektir”
Arslan, objektif tesirin ne olduğuna yönelik de değerlendirmede bulunarak, şunları kaydetti:
“Yasama, yürütme ve yargı organları, yönetim makamları, ihlali gidermekle yükümlü olan makamlar, kamu gücü kullanan organlar, Anayasa Mahkemesi’ne yeni bir şikayetin olmasını, gerçekleşmesini beklemeden hak ihlalinin kaynaklarını kurutmak durumundadırlar. Yargı organlarımız, mahkemelerimiz, yeni bir müracaatın yapılmasını beklemeden Anayasa Mahkemesi ihlal kararlarında ortaya konan birincileri ve temelleri göz önünde bulundurarak kararlarını vermek durumundadır. İdari makamlar, idari süreçler yaparken anayasa mahkemesinin kişisel müracaatta verdiği ihlal kararlarının, bu kararların münasebetlerini, kararda ortaya konulan unsurları ve asılları dikkate almak durumundadırlar. Bunu yaptığımız takdirde biz yeni müracaatların ötürüsıyla da yeni ihlallerin ortaya çıkmasını önleyebiliriz.”
Buna beraberinde kişisel müracaatın önleyici fonksiyonu de denilebileceğine dikkati çeken Arslan, “Çünkü maksat yeni ihlallerin ortaya çıkmasını önlemektir, tek tek tüm ihlalleri ortadan kaldırmak değildir.” dedi.
Arslan, kelamlarını şu biçimde tamamladı:
“Türk hukuk tarihinin en büyük kazanımlarından, en büyük ıslahatlarından biri kişisel müracaattır ve bu ferdi müracaatın tesirli ve başarılı biçimde gelecek kuşaklara aktarılması, yalnızca Anayasa Mahkemesi’nin değil, hepimizin ortak sorumluluğudur. Bu, gelecek kuşaklara karşı hepimizin ortak borcudur.”
Bölge Adliye Mahkemesi Lideri Hasan Küçükosman, Trabzon Cumhuriyet Başsavcısı Ahmet Çelikkol, Avrupa Kurulu Ankara Program Ofisi Lider Vekili Pınar Başpınar’ın da açılış konuşması yaptığı toplantı, ferdi müracaat ihlal kararlarının objektif ve subjektif tesirleri ile kişisel müracaatlarda sık karşılaşılan ihlal alanları bahislerindeki oturumlarla devam etti.
Haber Sitelerinden Alıntı Yapılmıştır.