amerikali
Üye
Uzun bir yaz tatilinin akabinde eylül ayının gelmesiyle birlikte okulların açılması konusu da çoğunlukla gündeme gelmeye başlar. Tatilin sona ermesiyle bir daha okula dönecek çocuklar için okulların açılıyor olması demek rahat ve esnek bir tatil sürecinden daha sonra kurallarla, derslerle, sorumluluklarla harmanlanmış farklı bir periyoda girmek demektir. Bunun yanı sıra okula yeni başlayacak yahut okul değişikliği yapacak çocuklar için okul demek; büsbütün yeni bir surece geçiş yapma ve bu sürece ahenk sağlayabilmek manasına gelir.
Tüm bunların kararında eylül ayının gelmesiyle birlikte çocuğun yaşı ve kaçıncı sınıfa başladığı fark etmeksizin hem çocuklarda birebir vakitte ebeveynlerde okula ahenk süreci hakkında farklı duygusal durumlar ortaya çıkabilir.
Okula Ahenk Sürecinde Yaşanan Sorunlar Nelerdir?
Okulların açılmasıyla başlayan okula ahenk süreci, yaş düzebir daha bakılırsa değişmekle birlikte bir fazlaca maharet ve sorumluluk takibi gerektirdiğinden; bu devir hassasiyetle ele alınması gereken bir müddetç içerir. Bu süreç içerisinde çocuklarda çeşitli duygusal ve davranışsal zorlanmalar gözlemlenebilir. Okula ahenk sürecinde çocuklarda en sık yaşanabilen zorlanmalar şöylekidir:
Okula ahenk sürecinde kimi çocuklar okul adaptasyonunu daha rahat sağlarken, birtakım çocuklar için bu süreç pek sıkıntı olabilir. Bu süreçte çocuklarıyla birlikte zorlanan ebeveynler, bu bahiste ne yapmaları gerektiğine karşı zorluk yaşayabilirler. Zira okula ahenk sürecinde her çocuk farklı yansılar gösterebilir. Ebeveynlerin başlarındaki bu soru işaretlerini cevaplamak ve bu problemlerin tahlil hallerini tespit edebilmek için evvela çocukların okula ahenk sürecinde yaşadıkları sorunların niçinlerini incelemek gerekir. En sık karşımıza çıkan bu niçinler genel olarak 12 alt başlık altında derlenerek sizlere sunulmuştur. Bunlar:
Ayrılma derdi yaşayan çocuklar, okul ortamındayken kendilerini bağımlı hissettikleri şahıslardan farklı kalmak zorunda oldukları için okula ahenk sürecinde duygusal taraftan daha fazla zorlanabilirler. Bu niçinle birtakım çocuklar bağımlı oldukları bireylerden ayrılmamak için ağır efor gösterirler ve gerekirse toplumsal gereksinimlerinin karşılanmasını bile göz gerisi edebilirler. Örneğin anniçin ayrılma telaşı yaşayan bir çocuk, oyun oynamaktan zevk aldığı biçimde okuldayken annesi yanında olamayacağı için akranlarıyla oynamayı tercih etmeyebilir, annesinin gitmemesi için okul kapısından içeri girmek istemeyebilir, ağlayabilir, bütün çocuklar oynarken kendisi sessiz bir biçimde oturmayı ve kimselerle konuşmamayı tercih edebilir.
Bu durum, çocuğun ebeveyni ile içinde kurulan bağlanmanın sıhhatsiz olduğunun göstergelerinden biridir. Zira çocuklar 0-3 yaş aralığında ebeveynleriyle olan itimat ilgisini bağlanma temelli sürdürürken 3 yaştan daha sonra toplumsal gelişimlerini sağlıklı sürdürebilmeye devam edebilmeleri için ebeveynlerinden ayrışmaları gerekir.
Çocuk için okula başlama sürecine kadar ebeveynleriyle olan ayrışma ve birleşme süreçleri karşılıklı inanç temellerine oturtulabildiyse bu biçimde çocuk için ebeveynlerinden başka kalma süreci daha kabul edilebilir bir durum olur. Bu ayrışma ve birleşme süreçlerindeki dengeyi hissedebilen çocuk işe gitme, özel bir iş için dışarı çıkma ya da okula gitme vb. durumlar yüzünden ebeveynlerinden başka kalmayı olağanlaştırarak belirli bir müddetnin sonunda onlara tekrar kavuşacağını bilir. bu biçimdece ebeveynleriyle ayrışma ve birleşme sürecindeki itimat bağı sağlıklı kurulmuş olur. Bunun kararında çocuklar ebeveynlerinin güvendikleri bireylerle de daha kısa müddette itimat bağı kurabilirler. Zira bu çocuklar, ebeveynlerinin kendileri için hakikat şahıslar seçeceğine güvenirler.
Ebeveynlerinin güvendiği şahıslara güvenebilme durumu çocuğun öğretmeniyle, akrabalarıyla, arkadaş ortamıyla yahut toplumsal ortamlarda ebeveynlerinin müsaade verdiği bireylerle bağ kurmasını kolaylaştıran, dışa dönük, enerjik, memnun ve toplumsal yapılı çocuk olmasında kıymetli rol oynayan bir etkendir.
Daha korunaklı ve dar bir etrafta büyüyen çocukların ayrılık tasaları okula başlayana kadar ebeveynleri tarafınca fark edilemeyebilir. Küçük bir etrafın getirdiği tanıdık ortamlarda büyüyen çocuklar okula başladıklarında o küçük ve bilindik etraflarından ayrılmak zorunda kalırlar. Bunun kararında küçük bir etrafta büyüyen çocukların ayrılık dertleri okula ahenk sürecinde görülmeye başlanabilir.
Ayrıca ayrılık korkusu mevt, kaza, ani ayrılıklar üzere travmatik olaylar kararı oluşabileceği üzere, ekseriyetle bakım verenlerin tavırları ve çocuğun mizaç özelliklerinin tesirleri niçiniyle de ortaya çıkabilmektedir.
Çocuklarda ayrılma tasası belirtileri fark edildiğinde kesinlikle takviye alınması önerilir. Aksi takdirde bu durum çocukların duygusal süreçlerine, özgüven gelişmenine, odaklanma süreçlerine, akademik muvaffakiyet seviyeleri ile toplumsal gelişimlerine de ziyan verebilmektedir.
Ebeveynleri tarafınca sağlıklı tavırlarla desteklenen çocukların bu hünerleri, okula başlamadan aşikâr bir seviyede gelişim göstermektedir. Lakin birtakım ebeveyn tavırları çocuklardaki bu hünerleri gereğince desteklemeyebilir yahut bu hünerleri sekteye uğratabilir. Bu mevzuyla ilgili yapılan araştırmalara bakıldığında okula ahenk sürecinde çocukların toplumsal, duygusal ve davranışsal hünerlerini desteklemeyen ebeveyn tavırları; çok esirgeyici, çok baskıcı, çok hoşgörülü, kararsız ve ilgisiz ebeveyn tavırları olarak belirtilmektedir.
Tüm bunların kararında ise çocuklar ebeveynlerine bağımlı hale gelebilirler. Bu çocuklar okula başladıklarında ebeveynlerinden bağımsız biçimde kendilerini söz etmek, ebeveyn muhafazası olmadan sorunlarla baş etmek ve kendilerini inançta hissetmek konusunda duygusal zorlanmalar yaşayabilirler. Tüm bunlar çocukların okula ahenk sürecinde sorunlar yaşamalarına ve tasa belirtileri göstermelerine niye olabilir.
Ebeveynlerinin okulla ilgili mevzulara çok kıymet verdiğini goren çocuklar, kendilerini daima baskı altında hissederek başarısız olma, kendini tabir edememe, sorumluluklarını yerine getirememe üzere telaşlar duyabilmektedirler. Duygusal olarak bu baskıyı kaldıramayan çocuklar tasa belirtileri göstererek okul ahenginde zorluk yaşayabilmektedirler.
Bu çocuklar okul ortamında kurallara uyma, başkalarına hürmet gösterme, sorumluluklarını takip etme üzere konularda baş karışıklığı yaşayarak konut ortamındaki şartsız müsamahanın birebirini okulda da görmeyi bekleyebilirler. Birebir müsamahayı nazaranmediğinde ise çocuk bu durumu şahsileştirerek okula ya da öğretmenine karşı öfke duyabilir, kendini sevilmeyen, kabul görmeyen çocuk üzere hissedebilir, okulda oburlarının kendisine haksızlık yaptığını düşünerek arkadaşlarıyla ya da öğretmeniyle sağlıklı bağlar kuramayabilir yahut içe kapanabilir. Bu üzere mümkün duygusal zorlanmalar niçiniyle çocuk okula ahenk sağlama konusunda kuvvetlik yaşadığı için okula karşı da negatif hisler besleyebilir.
Ebeveynlerinin kendilerine gösterdikleri bu kararsız tavırlar karşısında çocuklar, davranışları hakkında gerçekçi bir kıymetlendirme yapmakta zorlanarak yapmaları gereken yanlışsız davranışın ne olması gerektiğini öğrenemezler. bu biçimdece kararsız ebeveyn tavırlarında gördükleri değişken tutumlar niçiniyle tutarsız davranmak bu çocuklar için olağan bir davranış bedeline dönüşebilir. Bu durumda çocuğun kendisi de okulda tutarsız davranışlar sergileyebilir, kurallara uymakta kuvvetlik çekebilir ve tüm bunların kararında okula ahenk konusunda zorlanabilmektedir.
Bu ilgisiz tavır çocuğun ‘‘Benim önemsediğim şeyler ebeveynlerim için kıymetli değil. Benim düşündüklerime, isteklerime ehemmiyet ve kıymet verilmiyor. Ebeveynlerim bana ilgi göstermiyor demek ki beni sevmiyorlar.’’ üzere fikirlerini tetikleyerek duygusal mahrumluk yaşamasında rol oynayan fikir çarpıtmalarına da niye olabilmektedir. Bu niçinle bu çocuklar hakikat bedel algısını geliştiremeyerek konutta kendisine gösterilen ilgisiz tavırları kendisi de okula, öğretmenine, okul kurallarına, sorumluluklara ve öğrenmeye karşı ilgisiz kalacak biçimde yansıtabilir. Bu durum ise çocuğun okula ahenk süreci içerisinde zorlanmasında kıymetli rol oynar.
Bu yüzden çocukların yeni durumlar karşısında verdikleri reaksiyonları hem de onların mizaç özelliklerine bakılırsa kıymetlendirmek gerekir. Zira çocuğun okula ahenk sürecini sağlamak için ona gösterilecek tavır ve davranışların çocuğun mizacına aykırı düşecek biçimde onu duygusal istikametten daha da zorlamaması gerekir.
Örneğin bir çocuk korkulu bir mizaca sahip ise okula ahenk sürecini sağlamak için çocuğa yalnızca okul kuralları çerçevesi ortasında disiplinli bir tavır sergilemek çocuğun daha fazla kaygılanmasına niye olabilir. Bu üzere durumlarda çocuğun kaygılanmaya yatkın olan mizacını göz önünde bulundurarak onunla olan tanışma, bağ kurma, inanç bağlantısını daha sağlam temellere oturtabilmek için konuşma biçimi, ses tonu, vücut lisanı, anlayış, sonlar üzere hususların daha hassas biçimde ele alınması gerekir.
Çocuk öğretmeninden ve ebeveynlerinden okula ahenk sürecinde kendisini, korkularını anlayan, onu şartsız kabul eden ve telaşlarıyla baş etmesinde kendisini destekleyen bir tavır gördüğünde okula daha kolay ahenk sağlayabilmektedir. bu biçimdece çocuk korkulu bir mizaca sahip olsa bile ona yanlışsız tavır ve davranışlarla yaklaşıldığında çocuğun okula ahenk sürecini daha rahat atlatması mümkündür.
Ancak bunun tam aykırısı olarak şayet çocukların okulla ilgili duyduğu ve gördüğü hayat deneyimleri okulun epey eğlenceli ve hoş bir ortam bulunmasına yönelik ise bu durumda okul çocuğa toz pembe bir ortam olarak tanıtıldığından; çocuğun okulda bir sorun yaşaması karşısında bir daha kendi okuluna, öğretmenlerine ve sınıf arkadaşlarına karşı olumsuz inançlar ortaya çıkabilir.
Bu niçinle çocuğun okula yönelik duyduğu ve gördüğü tüm durumlarla ilgili çocuğa sağlıklı ve gerçek transferler sağlanmalıdır. Aksi takdirde bu durum çocuğun okulda yaşayabileceği olumsuz bir olayı süratlice tüm okul sürecine genelleyip okulu sevmemesine, diğerlerinin okulda yaşadığı olumsuz olaylardan etkilenmesine ve tüm bunların kararında çocukta okula dair olumsuz inançların gelişmesine niye olabilir.
Eğer çocuğun gözünde okul yalnızca muvaffakiyet sağlamaya yönelik sorumluluklar üzerinden ağır basarsa, çocuk derslerini dinlerken, ödevlerini yaparken, imtihanlarda yüksek performans göstermek için ders çalışırken korku yaşayabilir ve bu yüzden de okulun gerektirdiği sorumluluklardan kaçınabilir. Sonuç olarak performans telaşı okula ahenk sürecinde çocukları zorlayan bir faktör olarak karşımıza gelir.
Bu durumda meskenlere kapanma niçiniyle çocuklar, ekranı hem eğitim aracı birebir vakitte oyalanma, eğlenme, oyun oynama ve toplumsallaşma aracı olarak kullanmaya başladılar. bu biçimdece okul hayatıyla toplumsal hayatını yalnızca internet üzerinden yürütmeye çalışan çocukların kimilerinde okul kurallarına ve okul disiplinine ahenk sağlama maharetleri ile vaktini verimli kullanmaya yönelik marifetlerinin olumsuz etkilendiği gözlemlenmektedir.
Ayrıca çeşitli niçinler yüzünden online derslere tertipli olarak katılamayan çocukların okuldan büsbütün uzak kalması kararında ders takibini yapma sorumluluklarını kazanmada, okula bağlılık bedellerinin oluşmasında, dikkatini sürdürme ve odaklanma hünerlerinde de olumsuz tesirler gözlemlenebilir. Bu olumsuz etkilenmelerin içerisine, pandemi devrinde uzaktan eğitim bakılırsan birtakım çocukların yatma-kalkma saatlerini belirlemede, sınıf külçeşidini benimsemede, okul giysisine dikkat etmede, ders dinleme müddetlerinde, odaklanma ve dikkati sürdürebilme becerilerindeki olumsuz etkilenmeleri de eklemek mümkündür.
Bu çocuklar, akranları seviyesinde gelişimsel marifetlere ulaşamadan okula başladıklarında okula ahenk konusunda pek zorlanırlar. Örneğin düz çizgi çizmeyi öğrenmeden birinci sınıfa başlayan çocuktan; ilkokula başlama devrinin gelişimsel hüneri olan harfleri yazması, onları birleştirerek hece ve sözler oluşturması, sözlerden cümleler oluşturması ve bunların kararında da okuma yazmayı öğrenmesi beklendiğinden, bu çocuk doğal olarak okula ahenk sağlamakta kuvvetlik çekebilmektedir. Bu niçinle çocuğun okula ahenk sağlayabilmesi için gelişimsel sürecinin de sağlıklı biçimde takip edilmesi gerekir.
Çocuğun gelişimsel niçinlere bağlı olarak zorlandığı konularda çocuğa yapabilmesi için baskı kurmak yerine hangi marifet alanında zorlanıyorsa tamamlanmamış hünerin en temeline dönüp temelden çocuğu desteklemek ve bu biçimdece okula ahenk sürecinde çocuğun özgüvenini zedelemeden ona okula ahenk sağlaması için yardımcı olmak gerekebilir.
Okul süreci içerisinde öğrenme kuvvetliğü yaşayan çocuklar, gözden kaçarsa yahut fark edildiği biçimde gerekli tedbirler alınmazsa bu çocuklar okula ahenk sağlamada pek zorlanabilirler. Zira özel öğrenme kuvvetliğü yaşamayan akranları süratli halde öğrenme basamaklarını tırmanırken öğrenme kuvvetliğü yaşayan çocukların ekstra uğraş sarf ediyor olmaları onları pek yorabilir.
Arkadaşlarından daha fazla gayret sarf etmelerine karşın daha güç öğrendiklerini fark eden bu çocuklar, kendilerini yetersiz ve başarısız hissedebilirler. Bu niçinle de bu çocuklar ekseriyetle okulu olumsuz hislerle eşleştirerek okula gitmek istemeyebilirler ve okula ahenk kuvvetlikleri yaşayabilirler.
Dikkat hünerlerinde zorlanan çocuklar ekseriyetle sorumluluk takibi, plan yapma, kurallara uyma mevzularında da zorlanmalar yaşayabilirler. Bu zorlanmalar, çocuğun okula ahenk kuvvetliğü yaşaması olarak sonuçlanabilir.
Sosyal ahenk kuvvetlikleri, çocukların bulundukları biroldukça ortamda kendini gösterebileceği üzere kimi vakit sırf okulda yahut yeni bir ortama girildiğinde de ortaya çıkabilir. Bu tip ahenk kuvvetliğü yaşayan çocuklar toplumsal bir ortam olan okula ahenk sağlamada zorlanabilirler.
normal olarak 3 yaşında birinci kreş tecrübesini yaşayacak bir çocuktan beklenen dürtü denetimi ile 6 yaşında ilkokula başlayan bir çocuktan beklenen dürtü denetim durumları tıpkı değildir. Örneğin bezi büsbütün bırakmış ve tuvalet alışkanlığını kazanarak kreşe başlayan bir çocuğun çişi geldiğinde tuvalete gitme isteği bir dürtüdür. Lakin öğretmeninden müsaade aldıktan daha sonra tuvalete gitme davranışı çocuğun dürtü denetimi sağlayabildiğini gösteren bir davranıştır. Bu niçinle kreş devrinde olan bir çocuktan istisna sayılabilecek birtakım kimi altına kaçırmalar, hayli sıkıştığı için tuvalete yetişememe üzere durumlar haricinde çişini altına yapmaması ve öğretmenine haber vermeden sınıftan dışarı çıkmaması beklenir.
Aynı biçimde yemek yemek isteği de açlığı gidermeye dair duyulan bir dürtüdür. Lakin dürtüleri gidermek için yapılacak aksiyonun toplumsal manada da uygun olup olmadığını fark etmek gerekir. Örneğin ilkokula giden bir öğrenci, sınıfta ders esnasında acıkarak yemek yeme dürtüsü duyabilir. Lakin bu öğrenciden sınıf kurallarını hatırlayıp bu dürtüsünü erteleyerek teneffüs vaktinde yemek yemesi beklenir.
Bu durumda dürtü denetim sorunu yaşayan çocuklar, anlık olarak gelen isteklerini ertelemek yahut onları engellemekte pek zorlanırlar. Baskın biçimde hissettikleri istek yahut muhtaçlıklarını erteleyemediklerinden dürtülerini o anda giderme davranışı gösterirler. Bu çocuklar dürtülerini o anda gideremediklerinde ise öfke, ıstırap, hayal kırıklığı üzere hisleri baskın halde yaşayabilirler. Örneğin ders esnasında karnı acıkan ve yemek yeme dürtüsünü ertelemekte zorlanan çocuk derste sırasında oturmakta zorlanabilir, daima açlığını düşündüğü için öğretmenini dinleyemeyebilir, sınıf ortasında çok hareketlenebilir, çantasında bulduğu bir krakeri ders sırasında yemeye çalışabilir yahut sınıftan dışarı çıkmak isteyebilir.
Aynı biçimde çişi geldiği için tuvalete gitmek isteyen bir kreş öğrencisi de dürtü denetim sorunu yaşadığında hiç kimseye haber vermeden sınıftan çıkmak isteyebilir, okul koridorunda gezmek isteyebilir, sınıf ortasında ağlayabilir yahut öfkeli davranışlar gösterebilir. Tüm bu durumlar kararında dürtü denetim sorunu olan çocuklar okulda ahenk kuvvetliğü yaşayabilmektedirler.
beraberinde kendi şahsi eşyalarının kardeş tarafınca kullanılmasını istemeyen bir çocuk, okuldayken kardeşinin onun özel sonlarını ihlal edeceğine dair ebeveynlerine ve kardeşine karşı güvensizlik de yaşıyor olabilir. Bu durumda kendisi okuldayken meskende kardeşi için daha eğlenceli bir ortamın olduğuna, kardeşinin müsaadesiz olarak onun odasına girebildiğine ve kalemlerinin, oyuncaklarının, şahsi eşyalarının kardeşi tarafınca karıştırıldığına dair kuşkular yaşayan bir çocuk okulda da kendisini huzursuz, mutsuz ve dertli hissedebilir.
Tüm bunların kararında çocuk, meskende kalan kardeşine kendisinden daha fazla ilgi ve itina gösterildiğini düşünerek kardeşle rekabet içine girebilir. Bu durumda konutta kalan kardeşe karşın okula giden çocuk, kendisini meskenden gönderilen kişi üzere hissedebilir. Kardeş kıskançlığı ile birlikte ortaya çıkan tüm olumsuz fikirler de çocuğun okula ahenk sürecini olumsuz etkileyebilmektedir.
Okula Ahenk Sürecinde Nelere Dikkat Edilmelidir?
Okula ahenk sürecinde çocuğu olumsuz etkileyecek faktörlerin neler olduğunu bilen ebeveynler, bu süreci sağlıklı hale getirebilmek ismine bir hayli tedbir alabilirler. Ebeveynlerin, çocuklarının okula ahenk süreçlerindeki muhtemel risk faktörlerini bilmeleri ve bu risk faktörlerini gidermek ismine erken tedbir almaları kıymetlidir. Bu yüzden bizlerde siz ebeveynlerin okula ahenk sürecinde neler yapabileceğini derleyerek burada sizlere sunmak istedik.
Çocuğun kreşe, anaokuluna ya da ilkokul 1.sınıfa başlama yaşı geldiğinde şayet eğitim akışı içerisinde tolere edilemeyecek seviyede rastgele bir gelişimsel geriliği olduğu fark edilirse çocuğun okula başlama vakti için kesinlikle çocuk ve ergen psikiyatrisinin görüşlerinin de alınması gerekir.
Çocuğun ilaç tedavisine başlayıp başlamayacağına yalnızca çocuk ve ergen psikiyatristi karar verebilir. Ayrıyeten dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu belirtileri niçiniyle ilaç tedavisi goren çocukların dikkatini güçlendirmesinde ve davranış denetimini sağlamasında yardımcı olabilecek dikkat ve davranış odaklı terapi çalışmaları da çocuğun okula ahenk sürecini sağlamada destekleyici olabilmektedir.
Okula ahenk sorunu yaşayan çocuklar için üstte derlediğimiz tekliflerin ebeveynler tarafınca dikkate alınarak uygulanması, çocukların okula ahenk sürecindeki zorlanmalarının üstesinden gelmesinde yardımcı olabilir. Lakin okula ahenk süreci her çocuk için farklı vakit dilimleri içerir. Bu vakit dilimleri kimi çocuklar için daha kısa süreyi kapsar iken, kimi çocuklar için ise daha uzun bir sureci kapsamaktadır. Lakin okula başlamanın üzerinden bir ay geçmiş ve hala okula ahenk konusunda beklenen gelişmeyi kat edememiş çocukların kesinlikle bir uzman dayanağı alması önerilir.
Ayrıca okula ahenk süreciyle ilgili verilen tavsiyelerin kimi vakit ebeveynler tarafınca uygulanmasında zorlanmalar yaşanabilmektedir. Çocuk ebeveynin tüm uğraşlarına karşın kendini kapatabilir yahut büyük öfke atakları yaşayabilir. bu biçimde vakit içinderda muhakkak bir süre geçmesini beklemeden de çocuğun okula ahenk sorunlarıyla ilgili ruhsal danışmanlık hizmeti almaya başlaması tavsiye edilmektedir.
Okula Ahenk Sağlamada Zorlanan Çocuğunuz İçin niye Memnun Hayat Ruhsal Danışmanlık Merkezinden Takviye Almalısınız?
Bizler için okula ahenk sorunu yaşayan çocuk danışanlarımız kelam konusu olduğunda yalnızca çocukla ilgili çalışmalar yapmak yerine ebeveynler olarak sizin hisleriniz ve zorlandığınız noktalar hakkında da epey istikametli çalışmalar düzenlemekteyiz. bu biçimdece ebeveyn-çocuk ilgisindeki ahengi güçlendirerek çocuğun okula ahenk sürecini daha kolay atlatmasına yardımcı olmayı amaçlıyor.
Okula ahenk sorunu yaşayan çocukların sınıf öğretmenleri, rehber öğretmenleri ya da branş öğretmenleri de bu hususta çocuğa dayanak vermek istediklerinde; kurumumuzdaki uzmanlar ebeveynlerin müsaadesi ve bilgisi doğrultusunda öğretmenlerle de bu süreçte ne yapılması gerektiğine dair bilgi alışverişinde bulunarak çocuğa gerçek takviye verme konusunda işbirlikçi yaklaşımlar gösterebilirler.
Merkezimizde yer alan uzmanlarımız okula ahenk sorunu yaşayan çocukların yaşadığı duygusal zorlanmaların kaynağına inebilmek için deneyimsel oyun terapisi, Theraplay oyun terapisi, çocuk merkezli oyun terapisi, sanat terapisi, kum havuzu terapisi, mindfulness çalışmaları, ebeveyn danışmanlığı, sanat terapileri ve masal terapisi üzere biçimleri kullanabilmektedir.
Okula ahenk sorunu yaşayan ergen danışanlar için ise bu sorunun kaynağını anlamak üzere bilişsel davranışçı terapi, kısa müddetli tahlil odaklı terapi ve şema terapi üzere psikoterapi biçimleri uygulanabilir.
Tüm bunların kararında eylül ayının gelmesiyle birlikte çocuğun yaşı ve kaçıncı sınıfa başladığı fark etmeksizin hem çocuklarda birebir vakitte ebeveynlerde okula ahenk süreci hakkında farklı duygusal durumlar ortaya çıkabilir.
Okula Ahenk Sürecinde Yaşanan Sorunlar Nelerdir?
Okulların açılmasıyla başlayan okula ahenk süreci, yaş düzebir daha bakılırsa değişmekle birlikte bir fazlaca maharet ve sorumluluk takibi gerektirdiğinden; bu devir hassasiyetle ele alınması gereken bir müddetç içerir. Bu süreç içerisinde çocuklarda çeşitli duygusal ve davranışsal zorlanmalar gözlemlenebilir. Okula ahenk sürecinde çocuklarda en sık yaşanabilen zorlanmalar şöylekidir:
Okula gitmek istememe,
Anne, baba yahut bakım verenlerden ayrılmak istememe,
Okula gitmemek için pazarlık yapma,
Okul konusunda konuşmak istememe,
Okulun olumlu taraflarını yok sayarak yalnızca olumsuz istikametleri hakkında konuşmak isteme,
Okula karşı isteksizlik niçiniyle çocuğun hareketlerinde yavaşlama (Sabahları okula hazırlanırken epeyce yavaş giyinme ve okul defterine yazılarını yavaş yazma vb.),
Okula ahenk sürecinde telaşlı niyetlerin ağırlaşması ile birlikte çocuğun huzursuzluğunun çok hareketlenme olarak dışarı yansıması (Yerinde duramama, el kol hareketlerinin artması, sakince oturamama, sorumluluklardan kaçınma vb.),
Fiziksel yakınmalar (Baş ağrısı, mide bulantısı, karın ağrısı),
Uyku sorunları (Çok fazla yahut az ahenge, uykuya dalma problemleri),
Yeme sorunları (Çok fazla yeme ya da iştahın kapanması),
Sık sık ağlama,
Öfke sorunları,
Huzursuzluk,
Endişe ve dehşet hisleri.
Okula ahenk sürecinde kimi çocuklar okul adaptasyonunu daha rahat sağlarken, birtakım çocuklar için bu süreç pek sıkıntı olabilir. Bu süreçte çocuklarıyla birlikte zorlanan ebeveynler, bu bahiste ne yapmaları gerektiğine karşı zorluk yaşayabilirler. Zira okula ahenk sürecinde her çocuk farklı yansılar gösterebilir. Ebeveynlerin başlarındaki bu soru işaretlerini cevaplamak ve bu problemlerin tahlil hallerini tespit edebilmek için evvela çocukların okula ahenk sürecinde yaşadıkları sorunların niçinlerini incelemek gerekir. En sık karşımıza çıkan bu niçinler genel olarak 12 alt başlık altında derlenerek sizlere sunulmuştur. Bunlar:
Ayrılma Kaygısı
Ayrılma derdi yaşayan çocuklar, okul ortamındayken kendilerini bağımlı hissettikleri şahıslardan farklı kalmak zorunda oldukları için okula ahenk sürecinde duygusal taraftan daha fazla zorlanabilirler. Bu niçinle birtakım çocuklar bağımlı oldukları bireylerden ayrılmamak için ağır efor gösterirler ve gerekirse toplumsal gereksinimlerinin karşılanmasını bile göz gerisi edebilirler. Örneğin anniçin ayrılma telaşı yaşayan bir çocuk, oyun oynamaktan zevk aldığı biçimde okuldayken annesi yanında olamayacağı için akranlarıyla oynamayı tercih etmeyebilir, annesinin gitmemesi için okul kapısından içeri girmek istemeyebilir, ağlayabilir, bütün çocuklar oynarken kendisi sessiz bir biçimde oturmayı ve kimselerle konuşmamayı tercih edebilir.
Bu durum, çocuğun ebeveyni ile içinde kurulan bağlanmanın sıhhatsiz olduğunun göstergelerinden biridir. Zira çocuklar 0-3 yaş aralığında ebeveynleriyle olan itimat ilgisini bağlanma temelli sürdürürken 3 yaştan daha sonra toplumsal gelişimlerini sağlıklı sürdürebilmeye devam edebilmeleri için ebeveynlerinden ayrışmaları gerekir.
Çocuk için okula başlama sürecine kadar ebeveynleriyle olan ayrışma ve birleşme süreçleri karşılıklı inanç temellerine oturtulabildiyse bu biçimde çocuk için ebeveynlerinden başka kalma süreci daha kabul edilebilir bir durum olur. Bu ayrışma ve birleşme süreçlerindeki dengeyi hissedebilen çocuk işe gitme, özel bir iş için dışarı çıkma ya da okula gitme vb. durumlar yüzünden ebeveynlerinden başka kalmayı olağanlaştırarak belirli bir müddetnin sonunda onlara tekrar kavuşacağını bilir. bu biçimdece ebeveynleriyle ayrışma ve birleşme sürecindeki itimat bağı sağlıklı kurulmuş olur. Bunun kararında çocuklar ebeveynlerinin güvendikleri bireylerle de daha kısa müddette itimat bağı kurabilirler. Zira bu çocuklar, ebeveynlerinin kendileri için hakikat şahıslar seçeceğine güvenirler.
Ebeveynlerinin güvendiği şahıslara güvenebilme durumu çocuğun öğretmeniyle, akrabalarıyla, arkadaş ortamıyla yahut toplumsal ortamlarda ebeveynlerinin müsaade verdiği bireylerle bağ kurmasını kolaylaştıran, dışa dönük, enerjik, memnun ve toplumsal yapılı çocuk olmasında kıymetli rol oynayan bir etkendir.
Daha korunaklı ve dar bir etrafta büyüyen çocukların ayrılık tasaları okula başlayana kadar ebeveynleri tarafınca fark edilemeyebilir. Küçük bir etrafın getirdiği tanıdık ortamlarda büyüyen çocuklar okula başladıklarında o küçük ve bilindik etraflarından ayrılmak zorunda kalırlar. Bunun kararında küçük bir etrafta büyüyen çocukların ayrılık dertleri okula ahenk sürecinde görülmeye başlanabilir.
Ayrıca ayrılık korkusu mevt, kaza, ani ayrılıklar üzere travmatik olaylar kararı oluşabileceği üzere, ekseriyetle bakım verenlerin tavırları ve çocuğun mizaç özelliklerinin tesirleri niçiniyle de ortaya çıkabilmektedir.
Çocuklarda ayrılma tasası belirtileri fark edildiğinde kesinlikle takviye alınması önerilir. Aksi takdirde bu durum çocukların duygusal süreçlerine, özgüven gelişmenine, odaklanma süreçlerine, akademik muvaffakiyet seviyeleri ile toplumsal gelişimlerine de ziyan verebilmektedir.
Ebeveynlik Tutumları
Ebeveynleri tarafınca sağlıklı tavırlarla desteklenen çocukların bu hünerleri, okula başlamadan aşikâr bir seviyede gelişim göstermektedir. Lakin birtakım ebeveyn tavırları çocuklardaki bu hünerleri gereğince desteklemeyebilir yahut bu hünerleri sekteye uğratabilir. Bu mevzuyla ilgili yapılan araştırmalara bakıldığında okula ahenk sürecinde çocukların toplumsal, duygusal ve davranışsal hünerlerini desteklemeyen ebeveyn tavırları; çok esirgeyici, çok baskıcı, çok hoşgörülü, kararsız ve ilgisiz ebeveyn tavırları olarak belirtilmektedir.
Aşırı Esirgeyici Ebeveyn Tutumu
Tüm bunların kararında ise çocuklar ebeveynlerine bağımlı hale gelebilirler. Bu çocuklar okula başladıklarında ebeveynlerinden bağımsız biçimde kendilerini söz etmek, ebeveyn muhafazası olmadan sorunlarla baş etmek ve kendilerini inançta hissetmek konusunda duygusal zorlanmalar yaşayabilirler. Tüm bunlar çocukların okula ahenk sürecinde sorunlar yaşamalarına ve tasa belirtileri göstermelerine niye olabilir.
Aşırı Baskıcı Ebeveyn Tutumu
Ebeveynlerinin okulla ilgili mevzulara çok kıymet verdiğini goren çocuklar, kendilerini daima baskı altında hissederek başarısız olma, kendini tabir edememe, sorumluluklarını yerine getirememe üzere telaşlar duyabilmektedirler. Duygusal olarak bu baskıyı kaldıramayan çocuklar tasa belirtileri göstererek okul ahenginde zorluk yaşayabilmektedirler.
Aşırı Hoşgörülü Ebeveyn Tutumu
Bu çocuklar okul ortamında kurallara uyma, başkalarına hürmet gösterme, sorumluluklarını takip etme üzere konularda baş karışıklığı yaşayarak konut ortamındaki şartsız müsamahanın birebirini okulda da görmeyi bekleyebilirler. Birebir müsamahayı nazaranmediğinde ise çocuk bu durumu şahsileştirerek okula ya da öğretmenine karşı öfke duyabilir, kendini sevilmeyen, kabul görmeyen çocuk üzere hissedebilir, okulda oburlarının kendisine haksızlık yaptığını düşünerek arkadaşlarıyla ya da öğretmeniyle sağlıklı bağlar kuramayabilir yahut içe kapanabilir. Bu üzere mümkün duygusal zorlanmalar niçiniyle çocuk okula ahenk sağlama konusunda kuvvetlik yaşadığı için okula karşı da negatif hisler besleyebilir.
Kararsız Ebeveyn Tutumları
Ebeveynlerinin kendilerine gösterdikleri bu kararsız tavırlar karşısında çocuklar, davranışları hakkında gerçekçi bir kıymetlendirme yapmakta zorlanarak yapmaları gereken yanlışsız davranışın ne olması gerektiğini öğrenemezler. bu biçimdece kararsız ebeveyn tavırlarında gördükleri değişken tutumlar niçiniyle tutarsız davranmak bu çocuklar için olağan bir davranış bedeline dönüşebilir. Bu durumda çocuğun kendisi de okulda tutarsız davranışlar sergileyebilir, kurallara uymakta kuvvetlik çekebilir ve tüm bunların kararında okula ahenk konusunda zorlanabilmektedir.
İlgisiz Ebeveyn Tutumları
Bu ilgisiz tavır çocuğun ‘‘Benim önemsediğim şeyler ebeveynlerim için kıymetli değil. Benim düşündüklerime, isteklerime ehemmiyet ve kıymet verilmiyor. Ebeveynlerim bana ilgi göstermiyor demek ki beni sevmiyorlar.’’ üzere fikirlerini tetikleyerek duygusal mahrumluk yaşamasında rol oynayan fikir çarpıtmalarına da niye olabilmektedir. Bu niçinle bu çocuklar hakikat bedel algısını geliştiremeyerek konutta kendisine gösterilen ilgisiz tavırları kendisi de okula, öğretmenine, okul kurallarına, sorumluluklara ve öğrenmeye karşı ilgisiz kalacak biçimde yansıtabilir. Bu durum ise çocuğun okula ahenk süreci içerisinde zorlanmasında kıymetli rol oynar.
Çocuğun Mizacı
Bu yüzden çocukların yeni durumlar karşısında verdikleri reaksiyonları hem de onların mizaç özelliklerine bakılırsa kıymetlendirmek gerekir. Zira çocuğun okula ahenk sürecini sağlamak için ona gösterilecek tavır ve davranışların çocuğun mizacına aykırı düşecek biçimde onu duygusal istikametten daha da zorlamaması gerekir.
Örneğin bir çocuk korkulu bir mizaca sahip ise okula ahenk sürecini sağlamak için çocuğa yalnızca okul kuralları çerçevesi ortasında disiplinli bir tavır sergilemek çocuğun daha fazla kaygılanmasına niye olabilir. Bu üzere durumlarda çocuğun kaygılanmaya yatkın olan mizacını göz önünde bulundurarak onunla olan tanışma, bağ kurma, inanç bağlantısını daha sağlam temellere oturtabilmek için konuşma biçimi, ses tonu, vücut lisanı, anlayış, sonlar üzere hususların daha hassas biçimde ele alınması gerekir.
Çocuk öğretmeninden ve ebeveynlerinden okula ahenk sürecinde kendisini, korkularını anlayan, onu şartsız kabul eden ve telaşlarıyla baş etmesinde kendisini destekleyen bir tavır gördüğünde okula daha kolay ahenk sağlayabilmektedir. bu biçimdece çocuk korkulu bir mizaca sahip olsa bile ona yanlışsız tavır ve davranışlarla yaklaşıldığında çocuğun okula ahenk sürecini daha rahat atlatması mümkündür.
Okulla İlgili Olumsuz İnançlar
Ancak bunun tam aykırısı olarak şayet çocukların okulla ilgili duyduğu ve gördüğü hayat deneyimleri okulun epey eğlenceli ve hoş bir ortam bulunmasına yönelik ise bu durumda okul çocuğa toz pembe bir ortam olarak tanıtıldığından; çocuğun okulda bir sorun yaşaması karşısında bir daha kendi okuluna, öğretmenlerine ve sınıf arkadaşlarına karşı olumsuz inançlar ortaya çıkabilir.
Bu niçinle çocuğun okula yönelik duyduğu ve gördüğü tüm durumlarla ilgili çocuğa sağlıklı ve gerçek transferler sağlanmalıdır. Aksi takdirde bu durum çocuğun okulda yaşayabileceği olumsuz bir olayı süratlice tüm okul sürecine genelleyip okulu sevmemesine, diğerlerinin okulda yaşadığı olumsuz olaylardan etkilenmesine ve tüm bunların kararında çocukta okula dair olumsuz inançların gelişmesine niye olabilir.
Performans Kaygısı
Eğer çocuğun gözünde okul yalnızca muvaffakiyet sağlamaya yönelik sorumluluklar üzerinden ağır basarsa, çocuk derslerini dinlerken, ödevlerini yaparken, imtihanlarda yüksek performans göstermek için ders çalışırken korku yaşayabilir ve bu yüzden de okulun gerektirdiği sorumluluklardan kaçınabilir. Sonuç olarak performans telaşı okula ahenk sürecinde çocukları zorlayan bir faktör olarak karşımıza gelir.
Pandemi Koşulları
Bu durumda meskenlere kapanma niçiniyle çocuklar, ekranı hem eğitim aracı birebir vakitte oyalanma, eğlenme, oyun oynama ve toplumsallaşma aracı olarak kullanmaya başladılar. bu biçimdece okul hayatıyla toplumsal hayatını yalnızca internet üzerinden yürütmeye çalışan çocukların kimilerinde okul kurallarına ve okul disiplinine ahenk sağlama maharetleri ile vaktini verimli kullanmaya yönelik marifetlerinin olumsuz etkilendiği gözlemlenmektedir.
Ayrıca çeşitli niçinler yüzünden online derslere tertipli olarak katılamayan çocukların okuldan büsbütün uzak kalması kararında ders takibini yapma sorumluluklarını kazanmada, okula bağlılık bedellerinin oluşmasında, dikkatini sürdürme ve odaklanma hünerlerinde de olumsuz tesirler gözlemlenebilir. Bu olumsuz etkilenmelerin içerisine, pandemi devrinde uzaktan eğitim bakılırsan birtakım çocukların yatma-kalkma saatlerini belirlemede, sınıf külçeşidini benimsemede, okul giysisine dikkat etmede, ders dinleme müddetlerinde, odaklanma ve dikkati sürdürebilme becerilerindeki olumsuz etkilenmeleri de eklemek mümkündür.
Gelişimsel Gerilikler
Bu çocuklar, akranları seviyesinde gelişimsel marifetlere ulaşamadan okula başladıklarında okula ahenk konusunda pek zorlanırlar. Örneğin düz çizgi çizmeyi öğrenmeden birinci sınıfa başlayan çocuktan; ilkokula başlama devrinin gelişimsel hüneri olan harfleri yazması, onları birleştirerek hece ve sözler oluşturması, sözlerden cümleler oluşturması ve bunların kararında da okuma yazmayı öğrenmesi beklendiğinden, bu çocuk doğal olarak okula ahenk sağlamakta kuvvetlik çekebilmektedir. Bu niçinle çocuğun okula ahenk sağlayabilmesi için gelişimsel sürecinin de sağlıklı biçimde takip edilmesi gerekir.
Çocuğun gelişimsel niçinlere bağlı olarak zorlandığı konularda çocuğa yapabilmesi için baskı kurmak yerine hangi marifet alanında zorlanıyorsa tamamlanmamış hünerin en temeline dönüp temelden çocuğu desteklemek ve bu biçimdece okula ahenk sürecinde çocuğun özgüvenini zedelemeden ona okula ahenk sağlaması için yardımcı olmak gerekebilir.
Öğrenme kuvvetlikleri
Okul süreci içerisinde öğrenme kuvvetliğü yaşayan çocuklar, gözden kaçarsa yahut fark edildiği biçimde gerekli tedbirler alınmazsa bu çocuklar okula ahenk sağlamada pek zorlanabilirler. Zira özel öğrenme kuvvetliğü yaşamayan akranları süratli halde öğrenme basamaklarını tırmanırken öğrenme kuvvetliğü yaşayan çocukların ekstra uğraş sarf ediyor olmaları onları pek yorabilir.
Arkadaşlarından daha fazla gayret sarf etmelerine karşın daha güç öğrendiklerini fark eden bu çocuklar, kendilerini yetersiz ve başarısız hissedebilirler. Bu niçinle de bu çocuklar ekseriyetle okulu olumsuz hislerle eşleştirerek okula gitmek istemeyebilirler ve okula ahenk kuvvetlikleri yaşayabilirler.
Dikkat Hünerlerinde Zorlanma
Dikkat hünerlerinde zorlanan çocuklar ekseriyetle sorumluluk takibi, plan yapma, kurallara uyma mevzularında da zorlanmalar yaşayabilirler. Bu zorlanmalar, çocuğun okula ahenk kuvvetliğü yaşaması olarak sonuçlanabilir.
Sosyal Ahenk kuvvetlikleri
Sosyal ahenk kuvvetlikleri, çocukların bulundukları biroldukça ortamda kendini gösterebileceği üzere kimi vakit sırf okulda yahut yeni bir ortama girildiğinde de ortaya çıkabilir. Bu tip ahenk kuvvetliğü yaşayan çocuklar toplumsal bir ortam olan okula ahenk sağlamada zorlanabilirler.
Dürtü Denetim Sorunları
normal olarak 3 yaşında birinci kreş tecrübesini yaşayacak bir çocuktan beklenen dürtü denetimi ile 6 yaşında ilkokula başlayan bir çocuktan beklenen dürtü denetim durumları tıpkı değildir. Örneğin bezi büsbütün bırakmış ve tuvalet alışkanlığını kazanarak kreşe başlayan bir çocuğun çişi geldiğinde tuvalete gitme isteği bir dürtüdür. Lakin öğretmeninden müsaade aldıktan daha sonra tuvalete gitme davranışı çocuğun dürtü denetimi sağlayabildiğini gösteren bir davranıştır. Bu niçinle kreş devrinde olan bir çocuktan istisna sayılabilecek birtakım kimi altına kaçırmalar, hayli sıkıştığı için tuvalete yetişememe üzere durumlar haricinde çişini altına yapmaması ve öğretmenine haber vermeden sınıftan dışarı çıkmaması beklenir.
Aynı biçimde yemek yemek isteği de açlığı gidermeye dair duyulan bir dürtüdür. Lakin dürtüleri gidermek için yapılacak aksiyonun toplumsal manada da uygun olup olmadığını fark etmek gerekir. Örneğin ilkokula giden bir öğrenci, sınıfta ders esnasında acıkarak yemek yeme dürtüsü duyabilir. Lakin bu öğrenciden sınıf kurallarını hatırlayıp bu dürtüsünü erteleyerek teneffüs vaktinde yemek yemesi beklenir.
Bu durumda dürtü denetim sorunu yaşayan çocuklar, anlık olarak gelen isteklerini ertelemek yahut onları engellemekte pek zorlanırlar. Baskın biçimde hissettikleri istek yahut muhtaçlıklarını erteleyemediklerinden dürtülerini o anda giderme davranışı gösterirler. Bu çocuklar dürtülerini o anda gideremediklerinde ise öfke, ıstırap, hayal kırıklığı üzere hisleri baskın halde yaşayabilirler. Örneğin ders esnasında karnı acıkan ve yemek yeme dürtüsünü ertelemekte zorlanan çocuk derste sırasında oturmakta zorlanabilir, daima açlığını düşündüğü için öğretmenini dinleyemeyebilir, sınıf ortasında çok hareketlenebilir, çantasında bulduğu bir krakeri ders sırasında yemeye çalışabilir yahut sınıftan dışarı çıkmak isteyebilir.
Aynı biçimde çişi geldiği için tuvalete gitmek isteyen bir kreş öğrencisi de dürtü denetim sorunu yaşadığında hiç kimseye haber vermeden sınıftan çıkmak isteyebilir, okul koridorunda gezmek isteyebilir, sınıf ortasında ağlayabilir yahut öfkeli davranışlar gösterebilir. Tüm bu durumlar kararında dürtü denetim sorunu olan çocuklar okulda ahenk kuvvetliğü yaşayabilmektedirler.
Kardeş Kıskançlığı
beraberinde kendi şahsi eşyalarının kardeş tarafınca kullanılmasını istemeyen bir çocuk, okuldayken kardeşinin onun özel sonlarını ihlal edeceğine dair ebeveynlerine ve kardeşine karşı güvensizlik de yaşıyor olabilir. Bu durumda kendisi okuldayken meskende kardeşi için daha eğlenceli bir ortamın olduğuna, kardeşinin müsaadesiz olarak onun odasına girebildiğine ve kalemlerinin, oyuncaklarının, şahsi eşyalarının kardeşi tarafınca karıştırıldığına dair kuşkular yaşayan bir çocuk okulda da kendisini huzursuz, mutsuz ve dertli hissedebilir.
Tüm bunların kararında çocuk, meskende kalan kardeşine kendisinden daha fazla ilgi ve itina gösterildiğini düşünerek kardeşle rekabet içine girebilir. Bu durumda konutta kalan kardeşe karşın okula giden çocuk, kendisini meskenden gönderilen kişi üzere hissedebilir. Kardeş kıskançlığı ile birlikte ortaya çıkan tüm olumsuz fikirler de çocuğun okula ahenk sürecini olumsuz etkileyebilmektedir.
Okula Ahenk Sürecinde Nelere Dikkat Edilmelidir?
Okula ahenk sürecinde çocuğu olumsuz etkileyecek faktörlerin neler olduğunu bilen ebeveynler, bu süreci sağlıklı hale getirebilmek ismine bir hayli tedbir alabilirler. Ebeveynlerin, çocuklarının okula ahenk süreçlerindeki muhtemel risk faktörlerini bilmeleri ve bu risk faktörlerini gidermek ismine erken tedbir almaları kıymetlidir. Bu yüzden bizlerde siz ebeveynlerin okula ahenk sürecinde neler yapabileceğini derleyerek burada sizlere sunmak istedik.
Öncelikle okula başlayacak çocuğun gelişimsel seviyesini yanlışsız belirlemek fazlaca değerlidir. Okul çağına gelmiş bir çocuğun evvela yaşının gerektirdiği lisan marifetlerine, bilişsel gelişim özelliklerine, toplumsal hünerlere, öz bakım marifetlerine, duygusal gelişim özelliklerine ve motor hünerlere sahip olup olmadığı değerlendirilmelidir.
Çocuğun kreşe, anaokuluna ya da ilkokul 1.sınıfa başlama yaşı geldiğinde şayet eğitim akışı içerisinde tolere edilemeyecek seviyede rastgele bir gelişimsel geriliği olduğu fark edilirse çocuğun okula başlama vakti için kesinlikle çocuk ve ergen psikiyatrisinin görüşlerinin de alınması gerekir.
Çocukta özel öğrenme kuvvetliğü belirtilerinin yahut dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu belirtilerinin olduğundan şüphelenildiği taktirde çocuğun belirtilerine bakılırsa özel öğrenme kuvvetliğü testinin ya da dikkat testlerinin yaptırılması tavsiye edilir. bu biçimdece test sonuçları ve müşahede bulguları birlikte kıymetlendirilerek çocuğun eğitim hayatının nasıl desteklenmesi gerektiğine dair okul, aile ve uzman takviyesini içeren daha somut bir yol haritası çizilebilir. Şayet çocuk özel öğrenme kuvvetliğü tanısı alırsa bu durumda çocuğun okula ahenk sürecinde zorlanmaması için özel eğitim dayanağı de alınması gerekebilir.
Çocuğun ilaç tedavisine başlayıp başlamayacağına yalnızca çocuk ve ergen psikiyatristi karar verebilir. Ayrıyeten dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu belirtileri niçiniyle ilaç tedavisi goren çocukların dikkatini güçlendirmesinde ve davranış denetimini sağlamasında yardımcı olabilecek dikkat ve davranış odaklı terapi çalışmaları da çocuğun okula ahenk sürecini sağlamada destekleyici olabilmektedir.
Çocuğun okula başlamaya yönelik kendi hisleri öğrenilerek, çocukla bu hisler hakkında konuşulmalıdır. Şayet çocuk okula başlamayla ilgili tasa, dehşet üzere hisler yaşıyor ise Birinci olarak bu hisleri hissetmenin olağan olduğu ebeveynler tarafınca çocuğa aktarılmalı ve çocuğun endişelendiği bahislerle ilgili onun anlayabileceği seviyede gerçek açıklamalar yapılmalıdır. Okula ahenk sorunu yaşayan çocuğa kızmamak, baskıcı davranmamak, çocuğu tehdit etmemek ve kısıtlamamak gerekir.
Okula ahenk süreci içerisinde ebeveynlerin de çocuklarının okula başlaması hakkında kendi telaşlarını gözden geçirmeleri gerekebilir. Bu süreçte çocuklarının okula başlamasıyla ilgili korkuları olan ebeveynlerin, çocuğun mümkün tüm meselelerini kendilerinin çözmeye çalıştıkları da çoğunlukla gözlemlenmektedir. Bu durum ise ebeveynin okula yönelik daima takipte, tetikte kalmasına niye olarak kendi telaşını beslemekte ve bu telaş hali de ebeveynden çocuğa bulaşabilen bir his olarak karşımıza gelmektedir.
Ebeveynler, okula gitme süreci hakkında çocuğa karşı ortak bir lisan ve tavır geliştirerek çocukla dengeli konuşmalar yapmaya dikkat etmelidirler.
Çocuğun okula devam etmesi gerektiği açık bir biçimde çocuğa anlatılmalı ve ayrıyeten etrafında çocuğa dayanak veren her insanın de bu hususta kararlı olması gerekir.
Eğitim hayatına yeni atılacak yahut okul değişikliği niçiniyle yeni bir okula başlayacak çocuklar için bilinmezliğin verdiği tasaları azaltmak değerlidir.
Okul başladığında çocuğun güvenebileceği ve yardım alabileceği kimler olduğu hakkında gereken bilgilendirme kesinlikle çocuğa yapılmalıdır.
Küçük yaş periyodu çocuklarına okula başlama konusunda hissettikleri tasalarla ilgili kıssa kitapları okunarak, bu öyküdeki kahramanların yaşadıkları olaylar üzerinden çocukla konuşulabilinir. Bilhassa ebeveynler için hikayeleştirme tekniği ile küçük çocuklarının his dünyalarına erişmek ve okulla ilgili fikirleri hakkında konuşmak daha kolay olabilir.
Ailesinden birinci kere ayrılacak küçük yaş devri çocuklarına bu kısa periyodik ayrılığın sonunda ebeveynlerine tekrar kavuşacağı bilgisi verilmelidir. Ebeveynler, çocuklarına birbirlerini gün ortasında özleyeceklerini lakin okul saatinin bitmesiyle bir daha birbirleriyle görüşecekleri bildirisini iletmelidirler.
Okula yeni başlayacak çocuklara okulla ilgili gerçekler abartılmadan anlatılmalıdır. Yani okul çocuklara ne hayli zevkli bir oyun alanı olarak ne de yalnızca kuralların, derslerin olduğu sıkıntı bir yer olarak tanıtılmamalıdır.
Okula devam etmede ve ebeveynlerinden ayrılmada meşakkat yaşayan çocuklar için okula alışma süreci, sınıf öğretmeni ve rehber öğretmenle yapılacak işbirliği yardımıyla kademeli hale getirilebilinir. Örneğin öğretmen müsaade verdiği takdirde okulun birinci günü sınıfın kapısına kadar çocuğa eşlik eden ebeveyn, sonraki gün koridorda beklemeye başlayabilir ve bir hafta daha sonra da çocuğunu koridorda bırakarak uzaklaşabilir.
Okula başlamadan en az birkaç gün evvel çocuğun uyku saati, uyanma saati, sorumluluk takibi üzere konularda günlük rutinin oluşturulması okul nizamına alışmayı kolaylaştırabilir.
Ders muvaffakiyetinden çok çalışma ve sorumluluk takibinin değerinin daha fazlaca vurgulanması çocuklarda performans kaygını azaltırken okula ahengi arttırabilir.
Çocuğun öğretmeniyle sağlıklı bağlantı kurabilmesi kadar ebeveynin de öğretmenle sağlıklı bağlantı kurabilmesi epeyce kıymetlidir. Çocuğun eğitim ve öğretim omurundaki durumuyla ilgili öğretmen, öğrenci ve velinin bir arada sağlıklı bir irtibat kurarak çocuğun akademik gelişimiyle ilgili daha gerçek değerlendirmeler yapılabileceği unutulmamalıdır.
Çocuğun okula başlamadan evvel arkadaşlarıyla tanışması, ahenk aktifliklerine katılması, öğretmenleriyle ön görüşmeler yapması da okula ahenk sürecini kolaylaştırabilir.
Okula ahenk sorunu yaşayan çocuklar için üstte derlediğimiz tekliflerin ebeveynler tarafınca dikkate alınarak uygulanması, çocukların okula ahenk sürecindeki zorlanmalarının üstesinden gelmesinde yardımcı olabilir. Lakin okula ahenk süreci her çocuk için farklı vakit dilimleri içerir. Bu vakit dilimleri kimi çocuklar için daha kısa süreyi kapsar iken, kimi çocuklar için ise daha uzun bir sureci kapsamaktadır. Lakin okula başlamanın üzerinden bir ay geçmiş ve hala okula ahenk konusunda beklenen gelişmeyi kat edememiş çocukların kesinlikle bir uzman dayanağı alması önerilir.
Ayrıca okula ahenk süreciyle ilgili verilen tavsiyelerin kimi vakit ebeveynler tarafınca uygulanmasında zorlanmalar yaşanabilmektedir. Çocuk ebeveynin tüm uğraşlarına karşın kendini kapatabilir yahut büyük öfke atakları yaşayabilir. bu biçimde vakit içinderda muhakkak bir süre geçmesini beklemeden de çocuğun okula ahenk sorunlarıyla ilgili ruhsal danışmanlık hizmeti almaya başlaması tavsiye edilmektedir.
Okula Ahenk Sağlamada Zorlanan Çocuğunuz İçin niye Memnun Hayat Ruhsal Danışmanlık Merkezinden Takviye Almalısınız?
Bizler için okula ahenk sorunu yaşayan çocuk danışanlarımız kelam konusu olduğunda yalnızca çocukla ilgili çalışmalar yapmak yerine ebeveynler olarak sizin hisleriniz ve zorlandığınız noktalar hakkında da epey istikametli çalışmalar düzenlemekteyiz. bu biçimdece ebeveyn-çocuk ilgisindeki ahengi güçlendirerek çocuğun okula ahenk sürecini daha kolay atlatmasına yardımcı olmayı amaçlıyor.
Okula ahenk sorunu yaşayan çocukların sınıf öğretmenleri, rehber öğretmenleri ya da branş öğretmenleri de bu hususta çocuğa dayanak vermek istediklerinde; kurumumuzdaki uzmanlar ebeveynlerin müsaadesi ve bilgisi doğrultusunda öğretmenlerle de bu süreçte ne yapılması gerektiğine dair bilgi alışverişinde bulunarak çocuğa gerçek takviye verme konusunda işbirlikçi yaklaşımlar gösterebilirler.
Merkezimizde yer alan uzmanlarımız okula ahenk sorunu yaşayan çocukların yaşadığı duygusal zorlanmaların kaynağına inebilmek için deneyimsel oyun terapisi, Theraplay oyun terapisi, çocuk merkezli oyun terapisi, sanat terapisi, kum havuzu terapisi, mindfulness çalışmaları, ebeveyn danışmanlığı, sanat terapileri ve masal terapisi üzere biçimleri kullanabilmektedir.
Okula ahenk sorunu yaşayan ergen danışanlar için ise bu sorunun kaynağını anlamak üzere bilişsel davranışçı terapi, kısa müddetli tahlil odaklı terapi ve şema terapi üzere psikoterapi biçimleri uygulanabilir.