amerikali
Üye
Sizinle bir arada yaşayan iki farklı kişilik yapınızın olduğunu düşünün. Birisi karpuz severken başka nefret etmekte, birisi sol el kullanırken oburu sağ el kullanmakta. Garip geliyor olmalı. Daha ileri gideceksek bu iki farklı kişiliğinde farklı derece reçeteli gözlük kullandığını hayal edin ya da farklı hususlara alerjileri olduğunu ! Lakin hepsi aslında sizsiniz. Bu kişilikler içinizde. Tüm bunlar garip gelse de bu tecrübeleri yaşayan beşerler bulunmakta ve bu bireyler dissosiyatif kimlik bozukluğu tanısı almaktadırlar. Pekala nedir dissosiyatif kimlik bozukluğu?
DSM-5’e bakılırsa kişinin en az 2 tane birbirinden başka kişiliklere (alterlere), farklı oluşlara, niyet, his ve davranışlara sahip olması gerekir. Ayrıyeten bu alt kişiliklerin birbirinden habersiz olmaları ve farklı vakit içinderda belirmeleri gerekmektedir. Örneğin kişi polene alerjisi olan kişiliğin etkisindeyse, aktiviteleri o kişilik etkileyecektir. Çimenlerden ve ağaçlıklardan uzak durmaya çalışacaktır. Fakat ondan sonrasında kendisine bu durum anlatıldığında mana vermekte kuvvetlik çekecektir. Dissosiyatif kimlik bozukluğu şahıslara hayatlarında büyük zorluklar yaşatmaktadır.
1999 yılında hastaneye vajinusmus şikayetiyle başvuran akabinde major depresif tanısı alan ve son olarak yatırıldığı hastanede dissosiyatif kimlik bozukluğu olduğu anlaşılan bir hastanın anlattıklarına bakalım. N. bayanın aktardıkları şöyle; “Televizyon izlemeye başlıyorum. Bir anda kendime geldiğimde sinemanın sona erdiğunu, öteki bir sinemanın başladığını şaşkınlıkla fark ediyorum. Günümü nasıl geçiriyorum, bilmiyorum. Geçen gün dışarı çıkıp bir arkadaşımı ziyaret etmişim. Bana bunu söylemiş olduğinde şaşırdım. Zira buna ilişkin hiç bir şey hatırlamıyordum.”
“İçimde bana ilişkin olmayan, beni yönlendiren sesler var. Hatta bunlardan birini çok güzel ayırt ediyorum. Bir erkek sesi. Vakit zaman o sesin tesiriyle daha erkeksi konuşuyor, bir erkek üzere davranıyorum.” Eşiyle cinsel bağlantı sırasında neler yaşadığını ise şöyleki anlatıyordu: “Çok net hatırlamıyorum. Lakin içime bir dehşet girdiğini, eşimi geri ittiğimi hayal meyal anımsıyorum. O sırada asla bu biçimdea kadar hissetmediğim kadar kuvvetli hissediyorum kendimi ve kaskatı oluyorum. ”. Eşi, N. bayanın cinsel bağ sırasında fazlaca kabalaştığını, adeta kendisine öfkeyle bakan bir erkeğe döndüğünü anlatıyormuş. hem de görsel var isenılar tanımlıyordu: “Casper gibisi yaratıklar var meskende. Kapının üstünde. kimi vakit benimle oyun oynuyorlar. Bana latife yapıyorlar. Kimi eşyalarımı saklıyorlar.”
Belirtilerin haricinde dissosiyatif kimlik bozukluğunun hangi durumlarda daha sık görüldüğüne bakarsak, bayanlarda erkeklerden daha fazla görüldüğünü söyleyebiliriz. Ayrıyeten başlangıç yaşı çocukluk olarak belirtilmiştir. DSM’de tanımlanmış bulunmasına rağmen epey az görülmesi bir bozukluk olarak kabul edilmesini tartışmalı duruma getirmektedir.
DSM-5’e bakılırsa kişinin en az 2 tane birbirinden başka kişiliklere (alterlere), farklı oluşlara, niyet, his ve davranışlara sahip olması gerekir. Ayrıyeten bu alt kişiliklerin birbirinden habersiz olmaları ve farklı vakit içinderda belirmeleri gerekmektedir. Örneğin kişi polene alerjisi olan kişiliğin etkisindeyse, aktiviteleri o kişilik etkileyecektir. Çimenlerden ve ağaçlıklardan uzak durmaya çalışacaktır. Fakat ondan sonrasında kendisine bu durum anlatıldığında mana vermekte kuvvetlik çekecektir. Dissosiyatif kimlik bozukluğu şahıslara hayatlarında büyük zorluklar yaşatmaktadır.
1999 yılında hastaneye vajinusmus şikayetiyle başvuran akabinde major depresif tanısı alan ve son olarak yatırıldığı hastanede dissosiyatif kimlik bozukluğu olduğu anlaşılan bir hastanın anlattıklarına bakalım. N. bayanın aktardıkları şöyle; “Televizyon izlemeye başlıyorum. Bir anda kendime geldiğimde sinemanın sona erdiğunu, öteki bir sinemanın başladığını şaşkınlıkla fark ediyorum. Günümü nasıl geçiriyorum, bilmiyorum. Geçen gün dışarı çıkıp bir arkadaşımı ziyaret etmişim. Bana bunu söylemiş olduğinde şaşırdım. Zira buna ilişkin hiç bir şey hatırlamıyordum.”
“İçimde bana ilişkin olmayan, beni yönlendiren sesler var. Hatta bunlardan birini çok güzel ayırt ediyorum. Bir erkek sesi. Vakit zaman o sesin tesiriyle daha erkeksi konuşuyor, bir erkek üzere davranıyorum.” Eşiyle cinsel bağlantı sırasında neler yaşadığını ise şöyleki anlatıyordu: “Çok net hatırlamıyorum. Lakin içime bir dehşet girdiğini, eşimi geri ittiğimi hayal meyal anımsıyorum. O sırada asla bu biçimdea kadar hissetmediğim kadar kuvvetli hissediyorum kendimi ve kaskatı oluyorum. ”. Eşi, N. bayanın cinsel bağ sırasında fazlaca kabalaştığını, adeta kendisine öfkeyle bakan bir erkeğe döndüğünü anlatıyormuş. hem de görsel var isenılar tanımlıyordu: “Casper gibisi yaratıklar var meskende. Kapının üstünde. kimi vakit benimle oyun oynuyorlar. Bana latife yapıyorlar. Kimi eşyalarımı saklıyorlar.”
Belirtilerin haricinde dissosiyatif kimlik bozukluğunun hangi durumlarda daha sık görüldüğüne bakarsak, bayanlarda erkeklerden daha fazla görüldüğünü söyleyebiliriz. Ayrıyeten başlangıç yaşı çocukluk olarak belirtilmiştir. DSM’de tanımlanmış bulunmasına rağmen epey az görülmesi bir bozukluk olarak kabul edilmesini tartışmalı duruma getirmektedir.