amerikali
Üye
Giriş
Yasal olarak evlenen iki insanın beraberliğinin yasalar karşısında bitmiş oldurilmesine boşanma denir (Erdim, L., & Ergün, A., 2016). Çağdaş toplumların bir sorunu olarak görülen boşanma, birinci vakit içinderda bireylerin boşanma sonucunı vermesi gerektiği düşünsel bir etap ile başlar (Geniş, M., Toker, B., & Şakiroğlu, M., 2019). Düşünsel evreyi ondan sonrasında duygusal bir müddetç takip eder ve yasal süreç ile de evlilik sonlanır (Geniş, M., Toker, B., & Şakiroğlu, M., 2019). Boşanma, aile ortasındaki çatışmalar yüzünden aile yapısına bir bütün olarak ziyadesiyle ziyan verir (Bilici, A., 2014). Ailedeki her birey için biroldukca istikametten karmaşık yeni bir yapıya başlangıç olan bu olay, çocuklar için daha fazla tesir gösterebilir zira bu yeni durumdan en çok hasar alma ihtimali olan onlardır (Erdim, L., & Ergün, A., 2016). Onlar için en önemli itimat ortamı olan aile yapısının bu türlü dağılması onlarda bir ekip inanç ve korku sorunları ortaya çıkarabilir (Bilici, A., 2014). Lakin, Mert Geniş, Bengü Toker ve Mehmet Şakiroğlu’nun (2019) yaptığı çalışmaya bakılırsa, boşanmanın çocuklar açısından yalnızca olumsuz sonuçlar değil bununla birlikte da müspet etkenler de doğurduğunu görmekteyiz. birebir vakitte, çocukların yaş ve cinsiyetlerinin de boşanmanın sonuçları üzerinde büyük bir tesiri vardır (Geniş, M., Toker, B., & Şakiroğlu, M., 2019). Bunların ışığında, boşanmanın sonuçlarının tek bir tane değil, birfazlaca farklı boyutu olabildiğini gözlemleyebiliriz (2019).
Boşanmanın Çocuk Üzerindeki Etkileri
Çocuğun boşanmadan nasıl etkileneceğini çocuğun yaşı, cinsiyeti, boşanma daha sonrasında ebeveyn ve çocuk içindeki ilişkinin ve ebeveynlik bakımının niteliği, çocuğun hayat stilinde oluşan değişiklikler, ebeveynlerin mümkün yeni partnerleri ve yaptıkları yeni evlilikler üzere birtakım etkenler belirler (Korlatt, Y., 2003). Bu etkenlerle birlikte, boşanma çocuklar üzerinde duygusal, davranışsal, toplumsal, akademik, ruhsal ve ekonomik olarak tesirini gösterir (Geniş, M., Toker, B., & Şakiroğlu, M., 2019). Boşanmış ailenin çocukları için vaktinde dayanak almak epey büyük ehemmiyet taşır ve alınmadığında çocukta bu durum yüzünden utanç hissetme, inançta hissetmeme ve tasa yahut kedini suçlama üzere tesirler gözlemlenebilir (Erdim, L., & Ergün, A., 2016). Öfke nöbetleri, geç toplumsallaşma, depresyon, zayıf benlik algısı, kurallara karşı gelme biçiminde farklı problemlere yol açtığı da sıkça görülmektedir (Geniş, M., Toker, B., & Şakiroğlu, M., 2019). Çocukların ebeveynlerinden gelen takviyede azalma hissetmeleri, maddi olarak kimi ekonomik ıstıraplar çekmeleri, isteksizlikten kaynaklı akademik hayat başarılarındaki düşüş ve arkadaşlarıyla olan bağlantılarında dışlanmışlık hissi ile yalnızlık çekme üzere sıkıntılar yaşadıkları gözlemlenmektedir (2019).
Çocukların, boşanma kararında olumsuz etkilendiği gözlemlenen durumlarda genelde ebeveyn çatışmalarının çocuğun önünde gerçekleşmesi, boşanma sürecindeki ebeveynlerin çocuğa karşı tavırlarının ve davranışlarının yetersiz ve tutarsız olması, çocuğa kendini rahatça ve özgürce durumla ilgili söz etme talihinin tanınmaması ve yaşanan maddi külfetlerden dolayı değişen hayat usulü üzere aksilikler yaşadığı görülmüştür (Geniş, M., Toker, B., & Şakiroğlu, M., 2019). Bu aksiliklere maruz kalan boşanmış ailelerin çocukları genelde daha düşük benlik hürmetine sahip, öz inancı düşük, davranışsal ve duygusal sorunları olan akademik başarısı düşük bireyler olarak karşımıza çıkma riski taşırlar (Erdim, L., & Ergün, A., 2016). birebir vakitte, sonrasındasındaki senelerda da depresyon ve unsur kullanması üzere sorunları deneyimlemelerinin de oranı artar (2016).
Diğer taraftan, daha önce de bahsetmiş olduğumiz üzere yalnızca olumsuz sonuçları olmayan boşanma şayet gerçek yönetilirse müspet sonuçlar doğurma ihtimaline de sahiptir. Bu durum en hayli boşanma daha sonrasındaki kurallar ve düzenlemelerin net bir biçimde yapıldığı ebeveyn çocuk bağlantılarında gözlemlenebilir (Korlatt, Y., 2003). Çocuk ve ebeveynler içinde kurulan ilginin olumlu tarafta etkilenme üzerinde tesiri fazlaca fazladır. Çocukları taraf tutmaya zorlamamaları, ebeveynlerin tekrar bir ortaya gelmeyeceği ile ilgili kesin bilgi verilmesi, boşanmadan suçlanacak kişinin çocuk olmadığı, anne babalarla görüşmelerdeki nizam ve istikrar ve son olarak çocukların boşanma ile ilgili his ve niyetlerini rahatça söz edebileceği bir ortama sahip olması kaliteli bir ebeveyn çocuk münasebetinde bulunması gereken niteliklerdir (Geniş, M., Toker, B., & Şakiroğlu, M., 2019).
Boşanmadan nasıl ve ne kadar etkilenileceğini belirleyen başka etkenler ise çocuğun cinsiyeti ve yaşıdır (Korlatt, Y., 2003). Bilir ve Dabanlı (1981)’nın araştırmasına bakılırsa boşanmadan en hayli etkilenen yaş ve cinsiyet kümesi kız çocukları için 5-6 yaş, erkek çocukları için 8-10 yaş olarak belirlenmiştir. Erdim ve Ergün‘e göre 5-6 yaş okul öncesi çocuklardaki muhtemel belirtiler içe kapanma, kaygı duyma, beslenme ve uykuda tertip bozulması ve altına ıslatma üzere davranış bozuklukları biçiminde sıralanabilir (2016). 8-10 yaş için ise gelecek derdi, geç toplumsallaşma ve arkadaşları ile münasebetlerinde sorun yaşama ve ebeveyni suçlama bu yaş kümesinde yaşanan meselelere örnek olabilir (2016).
Sonuç ve Öneriler
Sonuç olarak, aile ortasında boşanmadan en epey etkilenen bireyler çocuklardır. Lakin bu durum tesirin yalnızca olumsuz tarafta olabileceğini göstermez. Boşanmanın çocuklar üzerinde olumlu tesirleri de olduğunu gösteren biroldukca çalışma bulunmaktadır. Bu da boşanmanın aslında fazlaca istikametli bir olay olduğunu göstermektedir. Bunun yanı sıra çocuklar yaşları ve cinsiyetleri tesiri ile de boşanmadan farklı sonuçlar elde ederler. Çocukların boşanmadan nasıl etkileneceğini ebeveynlerin boşanma daha sonrası tavır ve davranışları, çocuk için yarattıkları anlayış ve tabir ortamı ve daha sonraki süreç için netlik ve kararlılık çerçevesinde bilgi verilmesi üzere çocuğa inanç ve meçhullüğü giderici hareketlerde bulunulması belirler. O yüzden bu sürecin geç olmadan bir profesyonel dayanak alınması ile yönetilmesi epeyce değerli bir faktördür.
Buna ek olarak, boşanmamış lakin çatışma yaşayan ebeveynlerden oluşan bir aile yapısında büyüyen çocuğun da tıpkı derecede olumsuz sonuçlara sahip olabileceğini kabul etmeliyiz. Konutun içerisinde huzur olmadığında ve çocuk her seferinde ebeveynler ortası çatışmaya maruz bırakıldığında bu durumdan da negatif olarak etkilenmesinin mümkün olduğu unutulmamalıdır. Bu yüzden, boşandıktan daha sonra gerekli takviye doğrultusunda gerçek adımlar atılması, çocuk için daha sağlıklı bir ortam yaratılması açısından boşanmadan bir ortada yaşayıp çocuğu sıkıntılı bir aile ortamına mecbur bırakmaktan daha müspet sonuçlara öncülük edecektir.
ondan sonrasındasında gerçekleştirilecek çalışmalar için boşanmamayı yeğleyen ebeveynler ve boşanmış ebeveynlerin çocuklarının mukayeseli olarak tahlil edilmesi önerilebilir. beraberinde çocukların yaş kümelerine ve cinsiyetine nazaran incelenmesi de çıkarılan sonuç için güçlendirici nitelikte olacaktır. Bunun yanı sıra, boşandıktan daha sonra çabucak takviye alan, takviye almada geç kalmış ve takviye almamış ebeveynlerin çocuklarıyla yapılacak tahliller, bu üç farklı durumun çocukları nasıl etkilendiğini ve hangi belirtileri gösterdiklerini gözlemlemek açısından faydalı olacaktır.
Yasal olarak evlenen iki insanın beraberliğinin yasalar karşısında bitmiş oldurilmesine boşanma denir (Erdim, L., & Ergün, A., 2016). Çağdaş toplumların bir sorunu olarak görülen boşanma, birinci vakit içinderda bireylerin boşanma sonucunı vermesi gerektiği düşünsel bir etap ile başlar (Geniş, M., Toker, B., & Şakiroğlu, M., 2019). Düşünsel evreyi ondan sonrasında duygusal bir müddetç takip eder ve yasal süreç ile de evlilik sonlanır (Geniş, M., Toker, B., & Şakiroğlu, M., 2019). Boşanma, aile ortasındaki çatışmalar yüzünden aile yapısına bir bütün olarak ziyadesiyle ziyan verir (Bilici, A., 2014). Ailedeki her birey için biroldukca istikametten karmaşık yeni bir yapıya başlangıç olan bu olay, çocuklar için daha fazla tesir gösterebilir zira bu yeni durumdan en çok hasar alma ihtimali olan onlardır (Erdim, L., & Ergün, A., 2016). Onlar için en önemli itimat ortamı olan aile yapısının bu türlü dağılması onlarda bir ekip inanç ve korku sorunları ortaya çıkarabilir (Bilici, A., 2014). Lakin, Mert Geniş, Bengü Toker ve Mehmet Şakiroğlu’nun (2019) yaptığı çalışmaya bakılırsa, boşanmanın çocuklar açısından yalnızca olumsuz sonuçlar değil bununla birlikte da müspet etkenler de doğurduğunu görmekteyiz. birebir vakitte, çocukların yaş ve cinsiyetlerinin de boşanmanın sonuçları üzerinde büyük bir tesiri vardır (Geniş, M., Toker, B., & Şakiroğlu, M., 2019). Bunların ışığında, boşanmanın sonuçlarının tek bir tane değil, birfazlaca farklı boyutu olabildiğini gözlemleyebiliriz (2019).
Boşanmanın Çocuk Üzerindeki Etkileri
Çocuğun boşanmadan nasıl etkileneceğini çocuğun yaşı, cinsiyeti, boşanma daha sonrasında ebeveyn ve çocuk içindeki ilişkinin ve ebeveynlik bakımının niteliği, çocuğun hayat stilinde oluşan değişiklikler, ebeveynlerin mümkün yeni partnerleri ve yaptıkları yeni evlilikler üzere birtakım etkenler belirler (Korlatt, Y., 2003). Bu etkenlerle birlikte, boşanma çocuklar üzerinde duygusal, davranışsal, toplumsal, akademik, ruhsal ve ekonomik olarak tesirini gösterir (Geniş, M., Toker, B., & Şakiroğlu, M., 2019). Boşanmış ailenin çocukları için vaktinde dayanak almak epey büyük ehemmiyet taşır ve alınmadığında çocukta bu durum yüzünden utanç hissetme, inançta hissetmeme ve tasa yahut kedini suçlama üzere tesirler gözlemlenebilir (Erdim, L., & Ergün, A., 2016). Öfke nöbetleri, geç toplumsallaşma, depresyon, zayıf benlik algısı, kurallara karşı gelme biçiminde farklı problemlere yol açtığı da sıkça görülmektedir (Geniş, M., Toker, B., & Şakiroğlu, M., 2019). Çocukların ebeveynlerinden gelen takviyede azalma hissetmeleri, maddi olarak kimi ekonomik ıstıraplar çekmeleri, isteksizlikten kaynaklı akademik hayat başarılarındaki düşüş ve arkadaşlarıyla olan bağlantılarında dışlanmışlık hissi ile yalnızlık çekme üzere sıkıntılar yaşadıkları gözlemlenmektedir (2019).
Çocukların, boşanma kararında olumsuz etkilendiği gözlemlenen durumlarda genelde ebeveyn çatışmalarının çocuğun önünde gerçekleşmesi, boşanma sürecindeki ebeveynlerin çocuğa karşı tavırlarının ve davranışlarının yetersiz ve tutarsız olması, çocuğa kendini rahatça ve özgürce durumla ilgili söz etme talihinin tanınmaması ve yaşanan maddi külfetlerden dolayı değişen hayat usulü üzere aksilikler yaşadığı görülmüştür (Geniş, M., Toker, B., & Şakiroğlu, M., 2019). Bu aksiliklere maruz kalan boşanmış ailelerin çocukları genelde daha düşük benlik hürmetine sahip, öz inancı düşük, davranışsal ve duygusal sorunları olan akademik başarısı düşük bireyler olarak karşımıza çıkma riski taşırlar (Erdim, L., & Ergün, A., 2016). birebir vakitte, sonrasındasındaki senelerda da depresyon ve unsur kullanması üzere sorunları deneyimlemelerinin de oranı artar (2016).
Diğer taraftan, daha önce de bahsetmiş olduğumiz üzere yalnızca olumsuz sonuçları olmayan boşanma şayet gerçek yönetilirse müspet sonuçlar doğurma ihtimaline de sahiptir. Bu durum en hayli boşanma daha sonrasındaki kurallar ve düzenlemelerin net bir biçimde yapıldığı ebeveyn çocuk bağlantılarında gözlemlenebilir (Korlatt, Y., 2003). Çocuk ve ebeveynler içinde kurulan ilginin olumlu tarafta etkilenme üzerinde tesiri fazlaca fazladır. Çocukları taraf tutmaya zorlamamaları, ebeveynlerin tekrar bir ortaya gelmeyeceği ile ilgili kesin bilgi verilmesi, boşanmadan suçlanacak kişinin çocuk olmadığı, anne babalarla görüşmelerdeki nizam ve istikrar ve son olarak çocukların boşanma ile ilgili his ve niyetlerini rahatça söz edebileceği bir ortama sahip olması kaliteli bir ebeveyn çocuk münasebetinde bulunması gereken niteliklerdir (Geniş, M., Toker, B., & Şakiroğlu, M., 2019).
Boşanmadan nasıl ve ne kadar etkilenileceğini belirleyen başka etkenler ise çocuğun cinsiyeti ve yaşıdır (Korlatt, Y., 2003). Bilir ve Dabanlı (1981)’nın araştırmasına bakılırsa boşanmadan en hayli etkilenen yaş ve cinsiyet kümesi kız çocukları için 5-6 yaş, erkek çocukları için 8-10 yaş olarak belirlenmiştir. Erdim ve Ergün‘e göre 5-6 yaş okul öncesi çocuklardaki muhtemel belirtiler içe kapanma, kaygı duyma, beslenme ve uykuda tertip bozulması ve altına ıslatma üzere davranış bozuklukları biçiminde sıralanabilir (2016). 8-10 yaş için ise gelecek derdi, geç toplumsallaşma ve arkadaşları ile münasebetlerinde sorun yaşama ve ebeveyni suçlama bu yaş kümesinde yaşanan meselelere örnek olabilir (2016).
Sonuç ve Öneriler
Sonuç olarak, aile ortasında boşanmadan en epey etkilenen bireyler çocuklardır. Lakin bu durum tesirin yalnızca olumsuz tarafta olabileceğini göstermez. Boşanmanın çocuklar üzerinde olumlu tesirleri de olduğunu gösteren biroldukca çalışma bulunmaktadır. Bu da boşanmanın aslında fazlaca istikametli bir olay olduğunu göstermektedir. Bunun yanı sıra çocuklar yaşları ve cinsiyetleri tesiri ile de boşanmadan farklı sonuçlar elde ederler. Çocukların boşanmadan nasıl etkileneceğini ebeveynlerin boşanma daha sonrası tavır ve davranışları, çocuk için yarattıkları anlayış ve tabir ortamı ve daha sonraki süreç için netlik ve kararlılık çerçevesinde bilgi verilmesi üzere çocuğa inanç ve meçhullüğü giderici hareketlerde bulunulması belirler. O yüzden bu sürecin geç olmadan bir profesyonel dayanak alınması ile yönetilmesi epeyce değerli bir faktördür.
Buna ek olarak, boşanmamış lakin çatışma yaşayan ebeveynlerden oluşan bir aile yapısında büyüyen çocuğun da tıpkı derecede olumsuz sonuçlara sahip olabileceğini kabul etmeliyiz. Konutun içerisinde huzur olmadığında ve çocuk her seferinde ebeveynler ortası çatışmaya maruz bırakıldığında bu durumdan da negatif olarak etkilenmesinin mümkün olduğu unutulmamalıdır. Bu yüzden, boşandıktan daha sonra gerekli takviye doğrultusunda gerçek adımlar atılması, çocuk için daha sağlıklı bir ortam yaratılması açısından boşanmadan bir ortada yaşayıp çocuğu sıkıntılı bir aile ortamına mecbur bırakmaktan daha müspet sonuçlara öncülük edecektir.
ondan sonrasındasında gerçekleştirilecek çalışmalar için boşanmamayı yeğleyen ebeveynler ve boşanmış ebeveynlerin çocuklarının mukayeseli olarak tahlil edilmesi önerilebilir. beraberinde çocukların yaş kümelerine ve cinsiyetine nazaran incelenmesi de çıkarılan sonuç için güçlendirici nitelikte olacaktır. Bunun yanı sıra, boşandıktan daha sonra çabucak takviye alan, takviye almada geç kalmış ve takviye almamış ebeveynlerin çocuklarıyla yapılacak tahliller, bu üç farklı durumun çocukları nasıl etkilendiğini ve hangi belirtileri gösterdiklerini gözlemlemek açısından faydalı olacaktır.