Eş Bağımlılık

Eş bağımlılık kavramı, birinci vakit içinderda İsimsiz Alkolikler olarak bilinen alkol bağımlıların kendine yardım kümelerine katılan bireylerin eşlerinde görülen davranışların araştırılmasıyla ortaya atılmıştır. Bağımlı olan şahıstan bağımsız bir hayat sürdürememek olarak karakterize edilmiş bir kavramdır. çabucak sonrasında bu kavram, yalnızca bağımlı eşleri için değil, bağlantı içerisinde partnerine bağımlı bir hayat süren, bakım verme üzere bütün yaşamsal sorumluluklarını üstüne alan, kurtarıcı rolünde olan, partnerine karşı abartılı bir sorumluluk duygusu ile kendini gösteren davranışlar olarak da ele alınmaya başlanmıştır.

Eş bağımlılığın, partnerlerden birinin bakıma muhtaç olduğu durumlarda (kronik hastalık, bağımlılık) görülme mümkünlüğü artmaktadır. Ayrıyeten yalnızca partnere yönelik değil aile üyelerinden rastgele bir bireye eş bağımlı olmak da mümkündür, mesela annelerin çocuklarına eş bağımlı olduğu da görülmektedir. Bakım verme, kurtarıcı rolü üzere özelliklerin toplumlarda, bayanlara biçtiği roller ile örtüşmesi sebebiyle eş bağımlılık daha epey bayanlarda görülen bir durum olarak karşımıza çıkmaktadır.

Eş bağımlılığın bağlantılardaki görünümü nasıldır?

Eş bağımlı bireyler, sevgiyi fedakarlık olarak algılar ve sevdiği kişi için kendisini feda etmesi gerektiğine inanırlar. Yalnızca oburu odaklı olarak yaşar, onun gereksinimlerini karşılamak için kendi günlük hayatının akışını değiştirir, toplumsal ömrünü kısıtlar. Bu yüzden karşıdakinden onay almadığında, gayreti görülmediğinde kırgınlık yaşar. Çoklukla bir hastalık ya da bağımlılık olan ailelerde, bu kişi kurtarıcı rolündedir ve o kişiyi bulunduğu durumdan kurtarmak için her şeyi yapar. Ayrıyeten eş bağımlı şahıslarda, karşı tarafa dair abartılmış bir sorumluluk duygusu olduğu için, onun durumundan kendisini hatalı tutarak davranışlarını haklı görme eğilimi de olmaktadır. Örneğin, alkol bağımlısı olan eşinin alkol kullanması konusunda kendini hatalı hissederek, bir şeyleri eksik yaptığını düşündüğü için kendisi yüzünden kullandığına inanarak, alkol kullanmasına dair haklı mazeretler bulmaya çalışır.

Eş bağımlı bireyler, çoklukla kendine inanç sorunu olan, yalnız kalmaktan korkan şahıslardır, sevgi ve merhamet hissini çok bir biçimde göstererek karşı tarafın kendisine muhtaç olmasından beslenirler. Bu niçinle kişinin güzelleşmesi ve bakım muhtaçlığının azalması durumunda ne yapacaklarını bilemedikleri için mevcut durumu sürdürecek ve besleyecek davranışlarda bulunurlar. Tabiki bu her vakit şuurlu bir biçimde yapılmamaktadır, birçok kişi bu davranış örüntüsünü bilinçsiz bir biçimde sürdürür.

İlgilerde karşı taraf, eş bağımlı olan kişinin davranış örüntüsünü bir zaaf olarak kullanmaya başlayabilir ve bundan faydalanabilir. Eş bağımlı olan kişinin suçluluk duygusu ve bu hisle yaptığı davranışlar, kendini feda etmesi ve başkası odaklı yaşaması; karşı taraf için bir standart haline dönüşebilir ve bağlantıyı kendi rahatını gözetecek biçimde manipüle edebilir. bu biçimdece, eş bağımlı olan kişi asla tatmin olmadığı, beslenmediği bir münasebet içerisinde kalır ve önemli ruhsal sıkıntıların oluşumuna yer hazırlanır. Eş bağımlı şahıslarda çoklukla depresyon ve anksiyete sık görülür. Hem daima şikayetçi oldukları bir bağlantı içerisindedirler tıpkı vakitte bunu değiştirmek için bir şey yapacak güçleri yoktur.

Eş bağımlı bireyler, ekseriyetle çocukluklarında fonksiyonsuz aile yapılarından gelirler, gereğince sevgi görmemiş ve takdir edilmemiş bireylerdir. bu biçimde bir aile ortamında kendi benliklerini gereğince geliştiremedikleri için kurtarıcı rolünde olarak bu münasebet içerisinde kıymet görmeyi beklerler. Kendi çocukluklarında hislerini bastırmayı, sorunları görmezden gelmeyi öğrenmişlerdir. Çoğunlukla ailede, etraftan saklanan sırlar, utanç kaynağı olan dinamikler vardır ve bu bireyler için fonksiyonsuz aile yapıları bir bakıma tanıdık olduğu için bunu kendi ailelerinde de sürdürme eğilimleri olur. Eş bağımlı bireyler, kendi ailelerinde kurtaramadıkları aile bireyleriyle ilgili travmalarını, daha sonraki bağlarına aktararak bu münasebetteki kişiyi kurtarmak için kendilerini adarlar. Örneğin, babası alkol bağımlısı olan bir kız çocuğunun ne yaparsa yapsın babasını bağımlılıktan kurtaramaması ve alkol bağımlısı bir eş ile bir arada olarak birebir paterni kendi ilgisinde de sürdürmesi üzere. Geçmişten gelen çözümlenmemiş travması, kişiyi bu noktada tıpkı travmayı tekrar yaşamaya itmektedir.

Eş bağımlılığı keşfetmek birden fazla vakit zordur. Çoğunlukla öteki ruhsal sorunların altına gizlenmiş bir biçimde karşımıza çıkar. Çok uzun vakittir süregelen ilgi dinamikleri artık kişinin hayatının bir standardı haline gelir ve kişi tarafınca normalize edilebilir. Fakat bu durum sebebiyle ruhsal problemler yaşayan bireyler bir noktada farkındalık geliştirebilir ve profesyonel dayanak süreciyle birlikte kendilerini değiştirebilirler. İlginizde ve kendinizde bu belirtileri görüyorsanız, kesinlikle profesyonel bir takviye almanızda yarar vardır.