amerikali
Üye
Gestalt, modüllerin bir ortaya gelip oluşturduğu bir bütün olarak söz edilmektedir. Almaca kökenli olan bu söz psikoloji literatürüne de yepyeni formuyla geçerek psikoterapi ekolünde yer edinmiştir. Manasından da anlaşılacağı üzere Gestalt Terapi ekolünde de şahsa ortasında yaşadığı etraf ve temas ettiği dünya noktasında bir bütün olarak bakmak temel alınmıştır. Holistik bir anlayışla insanların ne etraflarından farklı halde yaşayabileceklerini ne de kendi içlerinde zihin ve vücut diye modüllere ayrılabileceğini söyler. Birey, geçmiş yaşantıları, ailesi, münasebetleri, hisleri, kanıları, davranışları ve duyumlarıyla bir bütündür. Ve bunların hepsi bizim varlığımızın kesimlere ayrılamayacak ögeleridir. Şöyle der: Bireyin tüm bu bütünlüğü ortasında ‘’bitmemiş işleri’’ i vardır ve bireyin şu anda ortaya koyduğu davranışlarının büyük bir çoğunluğu da bu bitmemiş işleri tamamlamaya yönelik yansımalarıdır. Buna örnek olarak kimi vakit içimizden geçen ‘’hep birebir şeyi yaşıyorum yahut niye daima birebir döngüdeyim’’ sorularının karşılığı olan ‘’bitmemiş işler’’ kavramından ne anlatmak istediğimi bir nebze açıklar nitelikte olduğunu düşünüyorum. Bu noktada da bir daha seçimlerimizin tesadüf olmadığını söyler. Örneğin eş seçiminde babayla yahut anneyle çözülemeyen yaşantıların eş seçimine tesir etmesi üzere. Babası alkol kullanıp ailesine berbat davranan birinin kızı büyüdüğü vakit bir daha bu biçimde biriyle beraberlik yaşıyorsa bu seçim değildir. Ve bunun tam zıddı fazlaca yanlışsız ve kabul edilebilir biriyle bağ yaşıyorsa bu bir daha tesadüf değildir. Bu örnekler biraz daha anlaşılması açısından sıradan verilmiş örnekler ancak birden fazla vakit danışan anlattığı ve geçmişiyle temas noktalarını ona gösterdiğim vakit epeyce şaşırdıklarına ve etkilenerek bunu samimiyetle kabul ettiklerine şahit oluyorum. Gestalt terapi, kişinin kendisine yanlışsız seyahate çıktığı bir keşiftir. Şayet bir kişi gestalt terapisi almak istiyorsa iç seyahatine çıkmaya niyetli ve açık olmalıdır. Terapist, birinci seansta danışanını bu seyahatle ilgili bilgilendirmeye ve yetkilendirmeye başlar. Aslında soruların yanıtı kişinin kendisindedir. Terapist, kişinin bu yanıtları bulmasına, fark etmesine ve yaşantısında yüreklice karar almasına teşvik eder. Gestalt terapisi uygulayan her terapist için her danışanı biricik ve eşsizdir. Her danışan yeni bir ayna ve yeni bir bendir. Terapi sonlandığı vakit hem danışan birebir vakitte terapist artık tıpkı kişi değillerdir. Gestalt terapisti danışanının problemli alanlarındaki soru işaretlerine karşılık veren yahut tavsiyede bulunan bir danışman değil, danışanın sorularına bulduğu karşılıklarda ona yoldaşlık eden kişidir. Sorunun karşılığı danışandadır ve kendi seçimlerini kendisi yapmalıdır. Seçtiği yolun sorumluluğunu almaya istekli ve istekli olmalıdır. Danışan bu noktada şunu anlar: ‘’Bu yola baş koymam gerekiyor’’. Kendini gerçekleştirme yolunda olmak istemeyen ve mazeret üretmeyi seven danışanlar terapiyi sonlandırmayı tercih ederken kendi tercihlerini ve kararlarını almaya cüret edebilen danışanlar terapiye devam ederek otantik bir yolcuğa çıkar. Gestalt yolunda ilerlemek isteyen herkes kendine ‘’ben ne yapıyorum ve bunu nasıl yapıyorum’’ sorusunu kendisine yöneltmelidir. Gestalt’ da ‘’NİÇİN?’’ yoktur. Gestalt Terapi’ de daima bir çocuk merakıyla kendine şefkat ve merhametle yaklaşmak temeldir. Terapist de danışanına tıpkı biçimde yaklaşır ve danışanın seansa getirdiğine çocuk merakıyla bir daha keşfetmek ve öğrenmek istermişçesine yaklaşır. Buna örnek olarak şunu verebilirim: örneğin danışan önünde kıymetli bir mahzur olduğundan bahsediyor. Danışanın gözünden pürüzün ne demek olduğu, bu söz ile birinci sefer karşılaşmışçasına danışanın söylemiş olduklerinin tümünün işevuruk tarifini danışanın gözünden yaptırmak kimi vakit bunu metaforlarla anlatmasını yahut dışa vurmasını istemek ve onun gözüyle dünyaya bakmak temeldir. Gestalt Terapi’de danışan ‘’şimdi ve burada’’ ya odaklandırılır. Gestalt’ın modüllerin bir ortaya gelip oluşturduğu bir bütün olarak pahalandırmak olduğundan bahsetmiştim. Bu noktada daha düzgün anlaşılması açısından bir piyano düşünebilirsiniz. Ve bizler hayattaki amatör piyanistler olarak piyano çalarken piyanonun yalnızca makul tuşlarını kullanırız. halbuki ki piyanoda 88 tane tuş vardır ama bizler daima birebir biçimde çocukluğumuzdan bu yana öğrendiğimiz ve bize öğretilen tuşlarla tıpkı yerden piyano çalmışızdır. Öbür tuşları kullanmadan ve güya öbür tuşlar bize epey uzakmışçasına… Danışanın seansa getirdiği sorunların birden fazla danışanın öbür tuşlara temas eksikliğinden ve onlara temas etme telaşından kaynaklanmaktadır. Zira artık kullanmaya alışık olduğu tuşlar karşılaştığı olaylarda işe yaramaz olmuştur. Danışan, öbür tuşlara da temas etmeye açık olmalı ve bu bahiste esnek olmalıdır. Bizler terapist olarak danışanı kullanmadığı yahut kullanmaktan kaçındığı başka tuşların da varlığının farkındalığını kazandırarak danışanın kendi yaşantısında karşılaştığı sorunlara profesyonel bir piyanist edasıyla yaklaşmasını isteriz. Terapide danışanın sorunlarına patolojik olarak yaklaşılmaz. Şuur seviyesi olarak yaklaşılır. Örneğin gelen danışana Borderline semptomları var demek yerine ‘’Borderline Bilinç’’ te olan danışan olarak yaklaşılır. Terapide biroldukca teknik de kullanılmaktadır. Dans, hareket, drama, müzik, sanat vb tekniklerle danışan, temas etmediği taraflarıyla yüzleştirilmeye ve ona bu istikamette farkındalık kazandırılmaya çalışılır. Tematik birtakım deneyler yapılır. Örneğin; kişinin şu anki pozisyonu ile idealize ettiği olmak istediği pozisyonu içinde bir diyalog başlatmak ve bunu dramatize etmek tematik bir deneydir. Hayal ve vücut çalışmaları da tematik birer deneydir. Gestalt’ te sonuç değil süreç kıymetlidir ve çok kıymetlidir. Terapide danışan ve danışman her ikisi de etkindir. Danışman seansa ben bugün danışanımla bunu yapacağım usu ile girmez. Terapiler spontan olarak ilerler. Gestalt Terapi, önyargılardan ve kalıp yargılardan arınmış bir terapidir. Terapistin başında danışan hiç bir biçimde nitelendirilmez. Burada söylemek istediğim; mesela her yerinde dövme olan bir danışan ile karşılaşan terapist zihnindeki ‘’dövmeli insan’’ evrakını açmaz. Her danışanın bir öyküsü vardır ve bu kıssada danışanı keşfetmeye çalışır. Danışan ve danışmanın her ikisinin de seyahate çıktığı ortak bir yaşantı vardır seansta. Her ikisinin de ‘an’ da kalarak karşılıklı olarak birbirlerinin derinlerine temas ederek yol alacakları bir seanstır. Şayet kendi temas noktalarınızı keşfetmek, kendinizi anlamak, farkına varmak ve hayatta daha yüreklice adımlar atmaya, piyanonunuzun kullanmadığınız tuşlarına da dokunmaya istekliyseniz Gestalt yaklaşımlı bir terapistle birlikte spontan ve armonik bir seyahate çıkmayı deneyebilirsiniz.