amerikali
Üye
Hipnozu hastanıza uygulamak için birtakım indüksiyon formlarını kullandınız. Lakin hastanız hipnoza sahiden girdi mi girmedi mi nasıl anlarsınız? Cevap hastanın hipnozda olup olmadığını anlamanın % 100 bir yolu yoktur (Yapko, 2003, S.198). Bunun sebebi yalnızca hipnoza özel ve yalnızca hipnozda meydana gelen, yalnızca hipnoza has hiç bir şeyin olmamasıdır. olağan olarak hipnoz durumunda fizikî ve ruhsal pek hayli değişim meydana gelir. Lakin üstte bahsedildiği üzere bu değişimler yalnızca hipnoz durumunda meydana gelmez. Bir insanın hipnozda olup olmadığı, hipnoz durumunda meydana gelen değişikliklere bakılarak varsayım edilebilir. Bir insanın hipnozda olup olmadığını % 100 anlayamamızın diğer bir sebebi de herkesin hipnoz tecrübesi farklılıklar göstermesidir. ;
Tecrübeli bir hipnoterapist için bile bir insanın hipnozda olup olmadığını belirleyebilmek kolay değildir. Bu yüzden bir hastanın-danışanın kendi kendine hipnozda olup olmadığını belirleyebilmesinin fazlaca daha sıkıntı olduğu hipnoterapistler içinde yaygın kanaattir.
Şurası katidir ki herkesin hipnoz tecrübesi farklılıklar göstermektedir. Tıpkı kişinin farklı seansları hipnoz konusundaki pek hayli tecrübelerini değiştirebilir. Zira hipnozda sistematik değişiklikler meydana gelmez.
Lakin her hipnoz tecrübesinin ortak tarafları de olabilir. Artık bu ortak olabilen istikametlere göz atacağız.
FİZİKÎ DEĞİŞİKLİKLER
Hipnozda Gevşeme
Danışanlardan-hastalardan “Bulutların üzerinde uzanıyordum.”, “Her renkten rahatlatıcı ışıklar görüyordum.”, “Okyanusun üzerinde uzanıyordum.” formundaki gevşemeyi ve rahatlamayı hatırlatan tabirleri sık sık duyarız
Hipnozda en kolay elde edilen ve en sık gözlemlenen şey hastadaki huzur, sakinlik ve gevşemedir. Hipnozu yaşayan beşerler daha evvel hiç bu kadar gevşemediklerini söz ederler. Gevşeme ve hipnoz % 100 bir ortada olmak zorunda olmsada klinik hipnoterapi uygulamalarının % 98’inde gevşeme ve hipnoz bir ortadadır diyebiliriz. Gevşeme ve hipnozun bir ortada bulunması fazlaca büyük faydalar sağlamaktadır. Örneğin anksiyete bozukluklarında çalışırken hipnozun getirdiği gevşeme, anksiyetenin gerilemesine niye olabilmektedir. Kimi durumlarda hipnozun getirdiği gevşemenin yararı hipnotik telkinin yararını gölgede bırakabilmektedir.
Bir insanın gevşeyebilme kapasitesi de hipnoza olan yatkınlığı hakkında fikir verebilir. Anksiyete bozuklukları konusunda çalışırken hastalara evvel gevşeme daha sonra hipnoz öğretilebilir. Bu yaklaşımın danışanlara hipnozu direkt uygulamaktan daha yararlı olabileceğini düşünüyoruz. Zira anksiyete bozukluğu olan bir insan, hipnoza girememe tasası da yaşayabilmektedir. Bu korkunun kendisi hipnoza girişi zorlaştırabilmektedir. halbuki hipnozdan evvel danışan gevşemeyi öğrendiğinde bu çeşit korkularla fazlaca daha az karşılaşmaktayız.
Hipnoz durumunda meydana gelen öteki fizikî değişiklikler aşağıdaki üzeredir.
KASLARDA SEĞİRME
Hipnozu deneyimleyen insanların kaslarında seğirmeler meydana gelebilir. Bu seğirmeler gevşemenin meydana getirdiği nörolojik değişimlerle açıklanmaktadır. Bu seğirmeler zararsızdır ve hipnoz hali sonlandıktan daha sonra devam etmezler.
GÖZ YAŞI SALGISI ARTAR
Hipnoz durumunda göz yaşı salgısı artabilir. Bundan dolayı danışan ağlıyormuş üzere bir imaj ortaya çıkar. Lakin gerçekte alışılmış ki ortada bir ağlama fazlaca büyük olasılıkla yoktur.
KATALEPSİ
Katalepsi Birtakım hipnotik trans durumlarında kaslarda sertleşme, postürde sabitleşme ve ağrıya duyarsızlaşma ile karakterize olan durumdur. Çocukların hipnotik trans durumunda katalepsi görülmez. Çocuklar hipnoz durumunda bile kıpır kıpır olabilirler. Hareket etmesi bir çocuğun hipnoz durumunda olmadığını asla göstermez.
Hipnoz durumunda meydana gelen öbür fizikî değişiklikler aşağıdaki üzeredir.
-Nabız atışında azalma.
-Reflekslerde değişme.
-Yüz tabirinde değişiklik.
-Nefeslerin yavaşlaması düzenlenmesi ve derinleşmesi.
-Hipnozun başında danışanın gözleri adeta pır pır (fluttering) eder üzere titreyebilir.
-Gözlerin REM’deki üzere hareketlenmesi yahut geriye hakikat yaslanması.
-Kan basıncının düşmesi.
-Kalp ritminin yavaşlaması ve sistemli olması.
-Oksijen tüketimi artması.
Tüm üstteki değişiklikleri atonom hudut sistemi gerçekleştirir. Otonom hudut sistemi şuurlu denetimimizde olmayan kalp atışı nefes alışı üzere faaliyetleri düzenler.
Psikomotor Değişiklikler
Beden hareketlerinde azalma ve yavaşlama gözlenebilir.
Hareket etme isteğinde azalma (adeta tembellik) gözlenebilir.
BEDEN İMAJINDA VE BEDEN FARKINDALIĞINDA MEYDANA GELEN DEĞİŞİMLER
Hipnoz durumunda birtakım beşerler tartı hissinin arttığını belirtebilirken kimileri da tam karşıtını söz edebilirler. Birtakımı bedeninin güya 5 kat daha ağırlaştığını hissedebilirken birtakımı da 5 kat hafifçelediğini hissedebilir. Hatta birtakım danışanlar hiç bir vücutsal tartıya sahip olmadan süzüldüklerini rapor edebilirler. bir daha birtakım danışanlar bedenlerinin genişlediğini yahut büyüdüğünü ya da küçüldüğünü söz edebilirler. Bir danışanımız yük hissini “Kendimi ameliyattan çıkmış üzere hissediyorum.” formundaki kelamları ile söz etmişti. pek epey hasta kolunuzu kaldırır mısınız dediğimde kollarını kaldıramayacak kadar ağır hissederler yahut epeyce yavaş kaldırabilirler.
Niyet Sürecinde Meydana Gelen Değişiklikler
Hipnozda niyet süreci yavaşlar ve niyet derinleşir.
DİKKATTE MEYDANA GELEN DEĞİŞİMLER
Seçici dikkat ve konsantrasyon hipnoz esnasında ağırdır. Örneğin şu anda bu satırları okurken şayet dikkatinizi yöneltirseniz etrafta pek fazlaca ses olduğunun farkına varabilirsiniz. Az evvel yoldan geçen otomobilin sesine üstteki satırları okurken ne kadar dikkat ediyordunuz? Yoksa artık mi dikkat etmeye başladınız? Bu satırları okurken dikkatiniz otomobilin sesinde değildi. Dikkatiniz bir seçme süreci yaptı ve bu satırlara odaklanmayı seçti. İşte buna seçici dikkat denilir. Hipnoz durumunda da misal bir seçici dikkat düzeneği pek düzgün çalışır. Bundan dolayı beşerler algı alanlarında bulunan birtakım şeylere dikkatlerini vermeyi, birtakım şeylere ise vermemeyi tercih ederler.
Duygusal Değişiklikler
Hipnozla insanların his durumunda değişiklikler meydana getirmek mümkündür. O denli ki insanların kimi vakit seans boyunca tek bir duyguyu yaşaması ve hissetmesi sağlanabilir.
Hipnozda telkin edilen ve yaşatılan duygusal değişiklikler, hipnozdan daha sonrada devam etme eğilimindedirler.
Hipnozda Beş Duyu
Hipnozda 5 duyu daha hassas çalışır. Fakat kimileri hipnotistin sesini hayli daha uzaktan geliyormuş üzere algılamaya başlayabilirler.
İmajinasyon Güçünde Artma
Hipnozda insanın imajlar yaratma, ağırlaştırma
ve sürdürme gücü artar (Hammond 1990).
Hatta imajlar hallüsinasyonlar kadar canlı olabilir.
İmajlar hipnoterapide;
1.Hastaların kendilerini tasvirlendirmelerinde
(semboller sayesinde),
2.Yaratıcı güçlerinin terapide kullanılmasında,
3.şahsi gelişim ve sorun çözmede kullanılabilirler.
Hafıza Süreçlerindeki Değişiklikler
Hudut sistemi her şeyi kaydedebilir. Bundan dolayı epeyce uzak olan çocukluk senelerına ilişkin anılarımız hipnozda net bir biçimde canlandırılabilir. Hipnozda bu türlü hafıza gücünün artması hipermnezi (hypermnesia) olarak isimlendirilir. Fakat Hipnoz ile unutulmuş her şeyin hatırlanması da mümkün olmayabilir.
Vakit Algısında Değişiklikler (Time Distortion)
Hipnoz bittikten daha sonra hastalardan birinci istediğim şey saatin kaç olduğunu saate bakmadan varsayım etmeleridir. Kolay kolay gerçek kestirimde bulunamazlar. Zira vakit algısı hipnozda dış olaylarla değil de içsel yaşantılara kıyaslanarak meydana getirilir. Vakit algısı içsel yaşantıların suratını kazanır. İçsel yaşantılar yavaş olduğu için hipnozdaki bireye hipnozda kaldığı mühlet fazlaca az gelir.
Hipnozda Konuşma
Konuşma yavaş, monoton ve duraklamalı olabilir.
Sonuçlar :
Hipnoz durumunda meydana gelen değişiklikler hipnoz durumunun değişik göstergeleri olarak kıymetlendirilebilir. Anlaşılacağı üzere bir değil pek epey göstergemiz bulunmaktadır. Tıpkı bir kokpit üzere. Nasıl ki bir kokpitte hangi göstergenin ne manaya geldiğini yolcuların bilmesi pek karşılaşılan bir durum değil ise hipnoz durumunda olan bir insanın da bu göstergeleri hakikat biçimde yorumlayarak hipnozda olup olmadığı kararınu çıkarması kolay değildir.
Tüm bu hipnoz belirtilerini-göstergelerini şu emeller için kullanabiliriz.
-Hasta ile ahenk ve işbirliğini geliştirmek.
-Hastanın bilinmeyen yeteneklerini tedavide kullanarak onu etkilemek ve olumlu uyumlu davranışların ortaya çıkarmak.
-Hipnozun tabiatında bulunan tüm anlattığımız fenomenler hipnotist tarafınca telkinle ne kadar ağırlaştırılırsa hipnoz o kadar derinleştirilmiş olur.
Tecrübeli bir hipnoterapist için bile bir insanın hipnozda olup olmadığını belirleyebilmek kolay değildir. Bu yüzden bir hastanın-danışanın kendi kendine hipnozda olup olmadığını belirleyebilmesinin fazlaca daha sıkıntı olduğu hipnoterapistler içinde yaygın kanaattir.
Şurası katidir ki herkesin hipnoz tecrübesi farklılıklar göstermektedir. Tıpkı kişinin farklı seansları hipnoz konusundaki pek hayli tecrübelerini değiştirebilir. Zira hipnozda sistematik değişiklikler meydana gelmez.
Lakin her hipnoz tecrübesinin ortak tarafları de olabilir. Artık bu ortak olabilen istikametlere göz atacağız.
FİZİKÎ DEĞİŞİKLİKLER
Hipnozda Gevşeme
Danışanlardan-hastalardan “Bulutların üzerinde uzanıyordum.”, “Her renkten rahatlatıcı ışıklar görüyordum.”, “Okyanusun üzerinde uzanıyordum.” formundaki gevşemeyi ve rahatlamayı hatırlatan tabirleri sık sık duyarız
Hipnozda en kolay elde edilen ve en sık gözlemlenen şey hastadaki huzur, sakinlik ve gevşemedir. Hipnozu yaşayan beşerler daha evvel hiç bu kadar gevşemediklerini söz ederler. Gevşeme ve hipnoz % 100 bir ortada olmak zorunda olmsada klinik hipnoterapi uygulamalarının % 98’inde gevşeme ve hipnoz bir ortadadır diyebiliriz. Gevşeme ve hipnozun bir ortada bulunması fazlaca büyük faydalar sağlamaktadır. Örneğin anksiyete bozukluklarında çalışırken hipnozun getirdiği gevşeme, anksiyetenin gerilemesine niye olabilmektedir. Kimi durumlarda hipnozun getirdiği gevşemenin yararı hipnotik telkinin yararını gölgede bırakabilmektedir.
Bir insanın gevşeyebilme kapasitesi de hipnoza olan yatkınlığı hakkında fikir verebilir. Anksiyete bozuklukları konusunda çalışırken hastalara evvel gevşeme daha sonra hipnoz öğretilebilir. Bu yaklaşımın danışanlara hipnozu direkt uygulamaktan daha yararlı olabileceğini düşünüyoruz. Zira anksiyete bozukluğu olan bir insan, hipnoza girememe tasası da yaşayabilmektedir. Bu korkunun kendisi hipnoza girişi zorlaştırabilmektedir. halbuki hipnozdan evvel danışan gevşemeyi öğrendiğinde bu çeşit korkularla fazlaca daha az karşılaşmaktayız.
Hipnoz durumunda meydana gelen öteki fizikî değişiklikler aşağıdaki üzeredir.
KASLARDA SEĞİRME
Hipnozu deneyimleyen insanların kaslarında seğirmeler meydana gelebilir. Bu seğirmeler gevşemenin meydana getirdiği nörolojik değişimlerle açıklanmaktadır. Bu seğirmeler zararsızdır ve hipnoz hali sonlandıktan daha sonra devam etmezler.
GÖZ YAŞI SALGISI ARTAR
Hipnoz durumunda göz yaşı salgısı artabilir. Bundan dolayı danışan ağlıyormuş üzere bir imaj ortaya çıkar. Lakin gerçekte alışılmış ki ortada bir ağlama fazlaca büyük olasılıkla yoktur.
KATALEPSİ
Katalepsi Birtakım hipnotik trans durumlarında kaslarda sertleşme, postürde sabitleşme ve ağrıya duyarsızlaşma ile karakterize olan durumdur. Çocukların hipnotik trans durumunda katalepsi görülmez. Çocuklar hipnoz durumunda bile kıpır kıpır olabilirler. Hareket etmesi bir çocuğun hipnoz durumunda olmadığını asla göstermez.
Hipnoz durumunda meydana gelen öbür fizikî değişiklikler aşağıdaki üzeredir.
-Nabız atışında azalma.
-Reflekslerde değişme.
-Yüz tabirinde değişiklik.
-Nefeslerin yavaşlaması düzenlenmesi ve derinleşmesi.
-Hipnozun başında danışanın gözleri adeta pır pır (fluttering) eder üzere titreyebilir.
-Gözlerin REM’deki üzere hareketlenmesi yahut geriye hakikat yaslanması.
-Kan basıncının düşmesi.
-Kalp ritminin yavaşlaması ve sistemli olması.
-Oksijen tüketimi artması.
Tüm üstteki değişiklikleri atonom hudut sistemi gerçekleştirir. Otonom hudut sistemi şuurlu denetimimizde olmayan kalp atışı nefes alışı üzere faaliyetleri düzenler.
Psikomotor Değişiklikler
Beden hareketlerinde azalma ve yavaşlama gözlenebilir.
Hareket etme isteğinde azalma (adeta tembellik) gözlenebilir.
BEDEN İMAJINDA VE BEDEN FARKINDALIĞINDA MEYDANA GELEN DEĞİŞİMLER
Hipnoz durumunda birtakım beşerler tartı hissinin arttığını belirtebilirken kimileri da tam karşıtını söz edebilirler. Birtakımı bedeninin güya 5 kat daha ağırlaştığını hissedebilirken birtakımı da 5 kat hafifçelediğini hissedebilir. Hatta birtakım danışanlar hiç bir vücutsal tartıya sahip olmadan süzüldüklerini rapor edebilirler. bir daha birtakım danışanlar bedenlerinin genişlediğini yahut büyüdüğünü ya da küçüldüğünü söz edebilirler. Bir danışanımız yük hissini “Kendimi ameliyattan çıkmış üzere hissediyorum.” formundaki kelamları ile söz etmişti. pek epey hasta kolunuzu kaldırır mısınız dediğimde kollarını kaldıramayacak kadar ağır hissederler yahut epeyce yavaş kaldırabilirler.
Niyet Sürecinde Meydana Gelen Değişiklikler
Hipnozda niyet süreci yavaşlar ve niyet derinleşir.
DİKKATTE MEYDANA GELEN DEĞİŞİMLER
Seçici dikkat ve konsantrasyon hipnoz esnasında ağırdır. Örneğin şu anda bu satırları okurken şayet dikkatinizi yöneltirseniz etrafta pek fazlaca ses olduğunun farkına varabilirsiniz. Az evvel yoldan geçen otomobilin sesine üstteki satırları okurken ne kadar dikkat ediyordunuz? Yoksa artık mi dikkat etmeye başladınız? Bu satırları okurken dikkatiniz otomobilin sesinde değildi. Dikkatiniz bir seçme süreci yaptı ve bu satırlara odaklanmayı seçti. İşte buna seçici dikkat denilir. Hipnoz durumunda da misal bir seçici dikkat düzeneği pek düzgün çalışır. Bundan dolayı beşerler algı alanlarında bulunan birtakım şeylere dikkatlerini vermeyi, birtakım şeylere ise vermemeyi tercih ederler.
Duygusal Değişiklikler
Hipnozla insanların his durumunda değişiklikler meydana getirmek mümkündür. O denli ki insanların kimi vakit seans boyunca tek bir duyguyu yaşaması ve hissetmesi sağlanabilir.
Hipnozda telkin edilen ve yaşatılan duygusal değişiklikler, hipnozdan daha sonrada devam etme eğilimindedirler.
Hipnozda Beş Duyu
Hipnozda 5 duyu daha hassas çalışır. Fakat kimileri hipnotistin sesini hayli daha uzaktan geliyormuş üzere algılamaya başlayabilirler.
İmajinasyon Güçünde Artma
Hipnozda insanın imajlar yaratma, ağırlaştırma
ve sürdürme gücü artar (Hammond 1990).
Hatta imajlar hallüsinasyonlar kadar canlı olabilir.
İmajlar hipnoterapide;
1.Hastaların kendilerini tasvirlendirmelerinde
(semboller sayesinde),
2.Yaratıcı güçlerinin terapide kullanılmasında,
3.şahsi gelişim ve sorun çözmede kullanılabilirler.
Hafıza Süreçlerindeki Değişiklikler
Hudut sistemi her şeyi kaydedebilir. Bundan dolayı epeyce uzak olan çocukluk senelerına ilişkin anılarımız hipnozda net bir biçimde canlandırılabilir. Hipnozda bu türlü hafıza gücünün artması hipermnezi (hypermnesia) olarak isimlendirilir. Fakat Hipnoz ile unutulmuş her şeyin hatırlanması da mümkün olmayabilir.
Vakit Algısında Değişiklikler (Time Distortion)
Hipnoz bittikten daha sonra hastalardan birinci istediğim şey saatin kaç olduğunu saate bakmadan varsayım etmeleridir. Kolay kolay gerçek kestirimde bulunamazlar. Zira vakit algısı hipnozda dış olaylarla değil de içsel yaşantılara kıyaslanarak meydana getirilir. Vakit algısı içsel yaşantıların suratını kazanır. İçsel yaşantılar yavaş olduğu için hipnozdaki bireye hipnozda kaldığı mühlet fazlaca az gelir.
Hipnozda Konuşma
Konuşma yavaş, monoton ve duraklamalı olabilir.
Sonuçlar :
Hipnoz durumunda meydana gelen değişiklikler hipnoz durumunun değişik göstergeleri olarak kıymetlendirilebilir. Anlaşılacağı üzere bir değil pek epey göstergemiz bulunmaktadır. Tıpkı bir kokpit üzere. Nasıl ki bir kokpitte hangi göstergenin ne manaya geldiğini yolcuların bilmesi pek karşılaşılan bir durum değil ise hipnoz durumunda olan bir insanın da bu göstergeleri hakikat biçimde yorumlayarak hipnozda olup olmadığı kararınu çıkarması kolay değildir.
Tüm bu hipnoz belirtilerini-göstergelerini şu emeller için kullanabiliriz.
-Hasta ile ahenk ve işbirliğini geliştirmek.
-Hastanın bilinmeyen yeteneklerini tedavide kullanarak onu etkilemek ve olumlu uyumlu davranışların ortaya çıkarmak.
-Hipnozun tabiatında bulunan tüm anlattığımız fenomenler hipnotist tarafınca telkinle ne kadar ağırlaştırılırsa hipnoz o kadar derinleştirilmiş olur.