İnternet Çağında Alakalar: Gashlighting, Ghosting ve Daha Fazlası

Günümüzde beşerler bağlantıları hakkında bilinçlendikçe, psikoloji biliminin de ışığında bağ dinamiklerini tanımlayan yeni sözler ortaya çıkıyor. Bilhassa internet paylaşımlarında yahut toplumsal medya üzerinden tanışılan alakalarda bu sözleri çoğunlukla duymak mümkün. Sevgilisi tarafınca “gaslight” edilenleri yahut flörtleri tarafınca “ghost”lananları siz de kendi etrafınızda görmüş yahut hatta tahminen de kendiniz deneyim etmiş olabilirsiniz. Biroldukça sefer duyduğumuz fakat manaları kimilerimiz için hâlâ net olmayan bu yeni jenerasyon sözlere bir göz atalım.

Birisini romantik manada tanımaya karar verdiniz ve onu tanımaya başladığınız anda neredeyse bütün dünyayı ayaklarınızın altına serdi. Her sabah günaydın bildirileriyle uyandırdı, hoş armağanlar aldı, hatta size sizi ne kadar sevdiğini bile söylemiş oldu. çabucak hemen birbirinizi gereğince âlâ tanıyor muydunuz ondan emin bile olamadınız, ancak bir daha de bu sevgiyi hissetmek hoşunuza gitti. Zira bu insan size sevgisini hissettirmiyor, adeta sevgisiyle bombalıyordu sizi. “Lovebombing” ismi verilen bu durum, ilginin erken evrelerinde karşı tarafın sizi kendine bağlamak için kullandığı bir taktiktir. çabucak hemen kâfi bir bağ ve samimiyet kurulmuş olmamasına karşın bu insan size adeta hayatının aşkıymış üzere davranır. Alakanın daha ilerleyen noktalarında ise bir anda saatler boyunca ondan bir ileti yahut arama beklemeye başlarsınız. Her gün sizi ne kadar sevdiğini söyleyen insanın ağzından bir hoş laf çıkması için beklemedesinizdir. “Breadcrumbing” ismini verdiğimiz ve Türkçe’ye “kırıntılamak” olarak çevirilen bu durum, sizi adeta sevgi kırıntılarına muhtaç bırakmaya denir. Birden fazla vakit “lovebombing”den daha sonraki kademe olarak görülen bu durum, sizi karşı tarafa bağımlı hâle getirebilir.

Her bağlantıda tartışmaların ve uyuşmazlıkların olması kaçınılmazdır. Lakin “gaslighting”, karşı taraf kendi kusurlarını da size yüklemeye çalıştığında, sizi kendi bildiklerinizden ve hatırladıklarınızdan kuşku ettirdiğinde, sizin his ve deneyimlerinizi size çeşitli ithamlarda bulunarak hiçe saydığında gerçekleşir. Manipülasyonun bir tipi olan “gaslighting” size gerçek bildiklerinizi, fazla hassas olup olmadığınızı, en başında hislerinizi açmanın kusurlu olup olmadığını sorgulatır. bu biçimde bir tartışma, sağlıklı ve iki tarafın da kendisini özgürce tabir edebildiği bir tartışma olmaktan fazlaca uzaktır. Genelde konuşulması güç bahisleri yahut kendi yanlışlarını gündeme getirmemek için münasebet boyunca gerçek olmayan bir portre çizen bu şahıslar, çıkışlarını da tıpkı biçimde yaparlar. sükunet içinde, karşı tarafa rastgele bir açıklama yapmadan, onun varlığını neredeyse büsbütün yok sayarak yapılan bu kayboluşa “ghosting” denir. Bu durum, terk edilen tarafı çaresiz hissettirebileceği üzere başının soru işaretleriyle dbulunmasına da sebep olabilir. Lakin genelde bu soru işaretleri yanıtsız kalır.

İngilizce’de “red flag” olarak kullanılan uyarıcı sinyalleri erkenden fark edebilmek, bağlantımızın ne vakit sıhhatsiz bir hal aldığını anlamamıza yardımcı olur. Günümüzde ise, beşerler yaşadıkları alakalar hakkında giderek daha fazla bilinçlenmekte ve karşı taraftan gelebilecek manipülasyonlara karşı daha dikkatli olmakta.