‘Katta Langar Mushafı’, Louvre Müzesi’nde sergilenecek
– Özbekistan’da “Katta Langar Musfahı” ismiyle bilinen ve Türk-İslam dünyasının en eski ve eşsiz el yazmalarından Kur’an-ı Kerim nüshası, birinci kez Fransa’daki Louvre Müzesi’nde sergilenecek.
Kur’an-ı Kerim’in dünyadaki en eski el yazmalarından biri olarak bilinen “Katta Langar Mushafı”, kasımda Fransa’nın Louvre Müzesi’nde başlayacak “Kervan Yolları Kavşağındaki Özbekistan Vahalarının Hazineleri” temalı stantta yer alacak.
137’si Özbek müzelere, 31’i de dünyanın önde gelen müzelerine ilişkin, Özbekistan’ın tarihi ve kültürüyle ilgili 168 tarihi ve kültürel varlık, 24 Kasım 2022 – 6 Mart 2023 tarihlerinde Louvre Müzesi’nde sergilenecek.
Müzede yer alacak Özbekistan’a ilişkin tarihi ve kültürel varlıklar içinde Türk-İslam dünyasının en nadide el yazmalarından 8. yüzyıla ilişkin Katta Langar Kur’an-ı Kerim Mushafı öne çıkıyor.
8. asrın son çeyreğinde Arapçanın Kufi-Hicaz usulüyle hayvan derisine yazıldığı belirlenen “Katta Langar Musfahı”, 53×35 santimetrelik sayfa boyutlarına sahip.
Orta Asya’ya nasıl ve kimler tarafınca getirildiği bilinmeyen mushafın yalnızca son 100 yıla ilişkin geçmişi biliniyor. Mushaf, uzun yıllar Özbekistan’ın Kaşkaderya bölgesindeki ismini aldığı Katta Langar köyünde bulunan mescitte koruma edilmesinin akabinde 2003’te armağan verildiği Özbekistan Müslümanları Dini Yönetimi Kütüphanesi’nde koruma altında tutuluyor.
Katta Langar Mushafı’nın bir sayfası Özbekistan Şarkşinaslık Enstitüsü El Yazmaları Merkezi’nde, iki sayfası Buhara Vilayet Kütüphanesi’nde, 13 sayfası da Özbekistan Müslümanları Dini Yönetimi Kütüphanesi’nde olmak üzere 16 sayfası Özbekistan’da bulunuyor. 1984’te Sovyetler Birliği yetkililerince koruma edildiği mescitten 67 sayfası alıkonulan mushaf sayfalarının akıbeti hala bilinmiyor.
1936’da Rusya Bilimler Akademisinin St. Petersburg’daki Doğu El Yazmaları Enstitüsü tarafınca kimliği belgisiz bir bayandan satın alınan Katta Langar Mushafı’nın 81 sayfası ise hala kelam konusu enstitüde koruma ediliyor.
Özbekistan Müslümanları Dini Yönetimi Lideri, Baş Müftü ve Özbekistan Milletlerarası İslam Akademisi Fahri Tabibi Nuriddin Haliknazarov, “Katta Langar Mushafı” hakkında AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.
Haliknazarov, Katta Langar Mushafı’nın İslam dünyasının eşsiz bir el yazması olduğunu kaydederek, “Halen Özbekistan Müslümanları Dini Yönetimi Kütüphanesi’nde koruma edilmekte olan ‘Katta Langar’ ismiyle bilinen mushaf, Kur’an-ı Kerim’in dünyadaki en eski ve en nadide el yazmalarından biridir.” dedi.
El yazması üzerinde araştırma yapan bilim insanlarının mushafın Arapça lisan bilgisi kurallarının oluşturulduğu 8. yüzyılın son çeyreğinde yazıldığını tespit ettiklerini belirten Haliknazarov, daha evvel bölgede yaygın olan Işkiye Tarikatı pirleri tarafınca koruma edilen mushafın son 100 yılda Katta Langar köyündeki mescitte koruma altında tutulmasından dolayı bu isimle anıldığını kaydetti.
Mushafın cilalı hayvan derisi üzerine Arapçanın en eski yazı çeşitlerinden biri olan Kufi-Hicaz stiliyle yazıldığını anlatan Haliknazarov, deri cildinin 14. yüzyıla ilişkin olduğunu, 17. yüzyılın ortalarında restore edildiğini, kapak ve sayfaları birbirine tutturmak için Arapça metinli kağıtların yapıştırıldığını lisana getirdi.
Katta Langar Mushafı’nın farklı senelerda farklı beşerler tarafınca restore edildiğini, süslemeler ve noktalarla doldurulduğunu anlatan Haliknazarov, mesela kimi sayfaların yırtık köşelerinin yamalı olduğunu, yamalı yerlerdeki Kur’an müddetlerinin ise Nesih yazısıyla yazıldığını, kimi sayfalarda mühletler ortasına desenler çizildiğini ve üzerine müddetin ismi ve ayet sayısının yazıldığını aktardı.
Özbekistan Müslümanları Dini Yönetimi Kütüphanesi’nde koruma edilen Büyük Langar Kur’an-ı Kerim Mushafı’nın Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev’in teşebbüsleriyle restore edilerek asırlık toz ve ziyanlı bakterilerden temizlendiğini kaydeden Haliknazarov, bu onarım çalışmalarının Özbek uzmanların yanı sıra Fransa Louvre Müzesi restoratörlerinin de iştirakiyle 2019, 2020 ve 2021 senelerında üç etapta gerçekleştirildiğini belirtti.
İslam dünyasının nadide el yazmalarından Katta Langar Mushafı’nın yalnızca iki sayfasının Louvre Müzesi’nde sergileneceğini lisana getiren Haliknazarov, mushafın tarihi değeri ve İslam dünyasındaki bedeli prestijiyle yalnızca Özbekistan’ın değil, tahminen de tüm insanlığın manevi zenginliği olarak yüzseneler boyunca koruma edileceğini kelamlarına ekledi.
Haber Sitelerinden Alıntı Yapılmıştır.
– Özbekistan’da “Katta Langar Musfahı” ismiyle bilinen ve Türk-İslam dünyasının en eski ve eşsiz el yazmalarından Kur’an-ı Kerim nüshası, birinci kez Fransa’daki Louvre Müzesi’nde sergilenecek.
Kur’an-ı Kerim’in dünyadaki en eski el yazmalarından biri olarak bilinen “Katta Langar Mushafı”, kasımda Fransa’nın Louvre Müzesi’nde başlayacak “Kervan Yolları Kavşağındaki Özbekistan Vahalarının Hazineleri” temalı stantta yer alacak.
137’si Özbek müzelere, 31’i de dünyanın önde gelen müzelerine ilişkin, Özbekistan’ın tarihi ve kültürüyle ilgili 168 tarihi ve kültürel varlık, 24 Kasım 2022 – 6 Mart 2023 tarihlerinde Louvre Müzesi’nde sergilenecek.
Müzede yer alacak Özbekistan’a ilişkin tarihi ve kültürel varlıklar içinde Türk-İslam dünyasının en nadide el yazmalarından 8. yüzyıla ilişkin Katta Langar Kur’an-ı Kerim Mushafı öne çıkıyor.
8. asrın son çeyreğinde Arapçanın Kufi-Hicaz usulüyle hayvan derisine yazıldığı belirlenen “Katta Langar Musfahı”, 53×35 santimetrelik sayfa boyutlarına sahip.
Orta Asya’ya nasıl ve kimler tarafınca getirildiği bilinmeyen mushafın yalnızca son 100 yıla ilişkin geçmişi biliniyor. Mushaf, uzun yıllar Özbekistan’ın Kaşkaderya bölgesindeki ismini aldığı Katta Langar köyünde bulunan mescitte koruma edilmesinin akabinde 2003’te armağan verildiği Özbekistan Müslümanları Dini Yönetimi Kütüphanesi’nde koruma altında tutuluyor.
Katta Langar Mushafı’nın bir sayfası Özbekistan Şarkşinaslık Enstitüsü El Yazmaları Merkezi’nde, iki sayfası Buhara Vilayet Kütüphanesi’nde, 13 sayfası da Özbekistan Müslümanları Dini Yönetimi Kütüphanesi’nde olmak üzere 16 sayfası Özbekistan’da bulunuyor. 1984’te Sovyetler Birliği yetkililerince koruma edildiği mescitten 67 sayfası alıkonulan mushaf sayfalarının akıbeti hala bilinmiyor.
1936’da Rusya Bilimler Akademisinin St. Petersburg’daki Doğu El Yazmaları Enstitüsü tarafınca kimliği belgisiz bir bayandan satın alınan Katta Langar Mushafı’nın 81 sayfası ise hala kelam konusu enstitüde koruma ediliyor.
Özbekistan Müslümanları Dini Yönetimi Lideri, Baş Müftü ve Özbekistan Milletlerarası İslam Akademisi Fahri Tabibi Nuriddin Haliknazarov, “Katta Langar Mushafı” hakkında AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.
Haliknazarov, Katta Langar Mushafı’nın İslam dünyasının eşsiz bir el yazması olduğunu kaydederek, “Halen Özbekistan Müslümanları Dini Yönetimi Kütüphanesi’nde koruma edilmekte olan ‘Katta Langar’ ismiyle bilinen mushaf, Kur’an-ı Kerim’in dünyadaki en eski ve en nadide el yazmalarından biridir.” dedi.
El yazması üzerinde araştırma yapan bilim insanlarının mushafın Arapça lisan bilgisi kurallarının oluşturulduğu 8. yüzyılın son çeyreğinde yazıldığını tespit ettiklerini belirten Haliknazarov, daha evvel bölgede yaygın olan Işkiye Tarikatı pirleri tarafınca koruma edilen mushafın son 100 yılda Katta Langar köyündeki mescitte koruma altında tutulmasından dolayı bu isimle anıldığını kaydetti.
Mushafın cilalı hayvan derisi üzerine Arapçanın en eski yazı çeşitlerinden biri olan Kufi-Hicaz stiliyle yazıldığını anlatan Haliknazarov, deri cildinin 14. yüzyıla ilişkin olduğunu, 17. yüzyılın ortalarında restore edildiğini, kapak ve sayfaları birbirine tutturmak için Arapça metinli kağıtların yapıştırıldığını lisana getirdi.
Katta Langar Mushafı’nın farklı senelerda farklı beşerler tarafınca restore edildiğini, süslemeler ve noktalarla doldurulduğunu anlatan Haliknazarov, mesela kimi sayfaların yırtık köşelerinin yamalı olduğunu, yamalı yerlerdeki Kur’an müddetlerinin ise Nesih yazısıyla yazıldığını, kimi sayfalarda mühletler ortasına desenler çizildiğini ve üzerine müddetin ismi ve ayet sayısının yazıldığını aktardı.
Özbekistan Müslümanları Dini Yönetimi Kütüphanesi’nde koruma edilen Büyük Langar Kur’an-ı Kerim Mushafı’nın Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev’in teşebbüsleriyle restore edilerek asırlık toz ve ziyanlı bakterilerden temizlendiğini kaydeden Haliknazarov, bu onarım çalışmalarının Özbek uzmanların yanı sıra Fransa Louvre Müzesi restoratörlerinin de iştirakiyle 2019, 2020 ve 2021 senelerında üç etapta gerçekleştirildiğini belirtti.
İslam dünyasının nadide el yazmalarından Katta Langar Mushafı’nın yalnızca iki sayfasının Louvre Müzesi’nde sergileneceğini lisana getiren Haliknazarov, mushafın tarihi değeri ve İslam dünyasındaki bedeli prestijiyle yalnızca Özbekistan’ın değil, tahminen de tüm insanlığın manevi zenginliği olarak yüzseneler boyunca koruma edileceğini kelamlarına ekledi.
Haber Sitelerinden Alıntı Yapılmıştır.