Makûs Anılardan Nasıl Etkileniriz?

İnsan zihni geçmişi, şimdiki vakti ve geleceği birebir anda düşünüp, işleyebilmektedir. Geçmişten bugüne olumlu olumsuz bir sürü anı inşa ederek ömürlerimize devam etmekteyiz. Çocukluktan bugüne bir bilgiyi evvel o anın içerisindeki uyarıcılar ile işler daha sonrasında kalıcı bir öğrenme olarak kaydederiz. Kaydedilen bu öğrenme; içerisinde bizi rahatsız hissettiren, kaçmak, korunmak isteyeceğimiz bir duyguyu barındırıyor olabilir. Bu niçinle zihin tam bir tetik halinde bu biçimdesi bir durumun tekrar etmesinden ağır bir telaş ile hazırda bekler.

Geçmişteki aksiliklerden kimilerini çözümleme fırsatı bulabilirken kimilerini da kendimize yük ederek geleceğe kadar taşırız. bu biçimdesi ağır bir yükle de yola devam etmemiz giderek zorlaşır, yorulduğumuzu hatta güya hiç bitmeyen kısır bir döngünün ortasında dönüp durduğumuzu düşünmeye başlarız.

Geride bırakılmamış, bir deneyim, bir tecrübe olarak bakılamamış her anı bizim için daima bir gündem hususu olarak kalır ve hayatımızı yöneten bir hal almaya başlar. Bir örnekle açıklamak gerekirse; çocukluğunda akran zorbalığına maruz kalmış, sınıf içerisinde küçük düşürülmüş, arkadaşları tarafınca alay konusu olmuş biri, şayet bu anıyı insanlara karşı yaklaşımında tutulması gereken bir yol, gözetilmesi gereken bir risk olarak ele aldıysa, etrafı ve ailesinde de kâfi onayı, takdiri, kabulü nazaranmediyse; şahıslar ortası bağlantılarının içerisinde oburlarının niyetlerini okumaya çalışır, kendisi hakkında düşünülenleri denetim etmeye, fark etmeye dair gayret harcar, küçük düşebileceğine inandığı konuşmalar yapmaktan kaçınır, kimi birtakım irtibat kurmaz olur. Bir anı çeşitli kaynaklarla da beslendiğinde bütün bireyler ortası bağlantısı yöneten, belirleyen, denetim eden bir fikir sistemini oluşturmuş olabilir, derin duygusal bağlar kuramayacağını, anlaşılamayacağını yahut her an yanlış anlaşılmalara açık bağlantıların içerisinde bulunduğunu düşünüp, deneyimliyor olabilir.

Makus bir anıdan aldığımız tesirlerin başında bir daha deneyimlenmesinden duyduğumuz telaş yer alır. birebir vakitte gelişen kaçınma ve denetim sistemleri işleri zorlaştırır ve günlük hayatımızın içerisindeki yerini bu biçimdelikle sağlamlaştırır. Kaçıp savuşturmaya çalıştığımız bir durum zihnimizde etkin bir biçimde hatırlanıyor, bir daha işleniyor durumdadır.

Makûs anılarımızla başa çıkabilmek için olayın, durumun ve hissinin konuşulması, bugünkü bir gözle bir daha işlenip, kıymetlendirilmesi; çok genellemeler yapmaktan, zihin okumak ve geleceği ön görmeye çalışmaktan kaçınılması gerekir. Psikoterapi sürecinde bütün bunları fark edip bir daha düzenlemek mümkün olacaktır.