Toksik İlgiler

İnsanlar sıklıkla kendilerini keyifli ve inançta hissettikleri bireylerle bağlantılarını geliştirerek ömür güçlerini besleyecek ilgileri oluştururlar. Bu kıymetli ilgiler; aile alakaları, romantik bağlantılar ve arkadaşlık münasebetleridir. Bilhassa romantik alakalar, şahısların hayatında kıymetli ölçüde tesirli olmaktadır. Romantik ilgilerde memnunluk, itimat ve huzurun yakalanması, şahısların ruh hâlini ve başka bağlantılarını de olumlu istikamette tesirler.

Ancak kimi vakit romantik münasebetlerde şahıslar kendilerini gereğince memnun, inançlı ve huzurlu hissedemezler. İnsanların kendilerini sıklıkla mutsuz ve inançsız hissettikleri bağlar, uzun vadede çok yıpratıcı ve ruhsal manada ziyan vericidir. Bu niçinle romantik alakalarda olumsuz his ve yaşantıların ön planda olduğu bağ biçimi toksik (zararlı) münasebet ismi ile anılmaktadır.

Toksik Münasebet Nedir?

Toksik bağlantı, yaşanan münasebet içerisinde daha fazlaca olumsuz hisler ile olumsuz tesirlerin ön planda olması niçiniyle o ilginin şahsa yarar sağlamasından çok ziyan vermesi durumudur. Toksik alaka biçiminde olumlu hisler gün geçtikçe azalırken olumsuz hisler artar. Toksik partnere sahip olan bireyler, romantik münasebetlerinin ilerleyen süreçlerinde kendilerini tükenmiş hissederler.

Toksik Bir İlgi Nasıl Anlaşılır?

Toksik bir bağ içerisindeyken bunu fark etmek yahut kabul etmek, karşı tarafa duyulan sevgi, ilgi ya da bağlılık üzere hisler sebebiyle güç olabilir. bununla birlikte çocukluk yaşantılarında hisleri gereğince anlaşılmamış ve bedel görmemiş bireyler için toksik bağ içerisinde olduğunu ayırt edebilmek pek kolay olmayabilir.

Çünkü bu şahıslar, gerçek bedel, itimat ve sevgi üzere temel hisleri çocukluk devrindeki ailelerinin içerisinde içselleştirememiş ve ebeveynlerinden bu hislerin temelini oluşturan davranışları gorememiş olduklarından dolayı bu hislerin romantik bağlarında hakikaten var olup olmadığını tahlil etmekte zorlanabilirler.

Toksik bağlantı içerisinde olunduğunu anlamak her ne kadar sıkıntı olsa da bu bireyler bir şeylerin yolunda gitmediğini sıklıkla fark ederler. Toksik bağlantı içerisinde olduğunu hisseden lakin bundan emin olamayan bireyler, kendilerini genelde şu üzere cümleleri kurarken görürler:



  • “Beni sevdiğinden emin değilim.’’

  • “Bana karşı olan davranışları bana yanlış üzere geliyor lakin emin değilim. Tahminen de ben abartıyorumdur.’’

  • “Bu alaka içerisinde kendimi pahalı hissedemiyorum.”

  • “Bu bağlantıda bir sorun var lakin anlayamıyorum.’’

  • “Benim için epeyce çabaladığını söylüyor. Bense ondan daima şikâyet ediyorum. Sanırım onun değerini bilemeyen benim.’’
Romantik münasebetler içerisinde yolunda gitmeyen durumların gerçek halde kıymetlendirilmesi ismine bağlantıda oluşan kuşkuların kaynaklarını tespit etmek ve bu kaynaklardan hangilerinin toksik ilgiyle ilgili olduğunu incelemek fazlaca kıymetlidir.

Toksik Bağlantı Yaşandığının Belirtileri Nelerdir?

Alay Edilmek / Küçümsenmek:

Toksik bir münasebet içerisinde olan bireyler ekseriyetle partnerleri tarafınca ağır bir halde küçümsenmeye ve alay edilmeye maruz bırakılırlar. Onlar için kıymetli olan mevzular, partnerleri tarafınca dikkate alınmaz. Hatta partnerleri, onların şahsi özellikleri, his, niyet yahut davranışlarıyla basitçe alay edebilirler.

Eleştirilmek:

Toksik ilgi biçimindeki partnerlerden biri davranış, hareket ve fikirleri hakkında daima tenkide maruz kalabilir. çok ağır olan tenkidin tersine bu münasebette övgü ve takdir üzere durumlar ya hiç yoktur ya da pek azdır. Bu sebeple daima tenkide maruz kalan, fakat takdir ve övgü alamayan partner, kendini kıymetsiz ve yetersiz olarak algılayabilir. kimi birtakım da kendisini eleştiren partnere karşı öfke, hınç ve intikam üzere hisler besleyebilir.

Sorunları Konuşamamak:

Toksik bağlantılarda gözlemlenen öbür bir durum ise şahısların bağda sorun olarak gördükleri mevzuları partnerleriyle konuşamamalarıdır. Ne vakit bir sorun hakkında konuşmayı deneseler karşı taraf hususa şakacı bir istikametten yaklaşır, konuşmak istemez yahut mevzuyu geçiştirebilir.

Toksik bir bağlantı içerisinde meselelerin konuşulmaya başlandığı durumda ise toksik alakayı yaşatan partner, yaptığı yanlışlı davranışlar için daima bir sebep yahut mazeret bulabilir. bu biçimdece problemler bir daha tahlile kavuşamamış olur. Sıkıntıların tek taraflı olarak konuşulamadığı bu durumda yanılgılı olan partner, yanlışlarını ya fark edemez ya da asla kabul etmez. Bu da halledilemeyen sıkıntıların daima birikmesine yahut birbirlerinin üzerine eklenerek durumun ortasından çıkılamaz bir hâl almasına sebep olur.

Kısıtlanmak:

Kısıtlanmak, partnerlerden birinin kendine ilişkin kararlarına öteki partner tarafınca karışılması yahut şahsi görüşlerine uygun bulmadığı davranışlarının engellenmesi durumudur. Bu karışma bir yorumdan çok daha net ve katı tavırlar halinde görülebilir. kimi vakit de davranışlara dair teklifte bulunmak yerine ne yapılması gerektiğini emredici formda iletmek olarak karşımıza gelir.

Örneğin, partnerin giyeceği kıyafete dair ağır kısıtlamalar, mevcut arkadaşlarla görüşülmesinin istenmemesi ve kendinden bağımsız bir teşebbüste bulunulmasına karşı çıkılması üzere durumlar birer kısıtlama örneği olabilir. Kısıtlanmak, kısıtlanan partner tarafınca bağlantının birinci evrelerinde kimi vakit sevgi ve ilgi olarak değerlendirilirken münasebetin ilerleyen evrelerinde bu durumun önemli bir sorun oluşturma mümkünlüğü çok yüksektir.

Tutarsız Davranışlar:

İnsanlar tabiatları gereği tutarlılığı severler zira tutarlılık, davranışlara dair bir öngörüde bulunabilmeyi sağladığı için itimat vericidir. Örneğin, meskenin tertibine kıymet veren bir partner, konut sistemsiz olduğu vakit kızgınlıkla reaksiyon verdiğinde bu durum, artık öbür partner tarafınca öncesinden kestirim edilerek tedbir alınabilen dengeli bir hâle gelir.

Fakat meskenin sistemsiz olduğu diğer bir günde birebir partner, öteki şahsa bir gün kızarken öteki bir gün anlayışla karşılarsa o kişinin başı karışır. Bu yüzden toksik alaka yaşayan bir kişi, münasebet sürecinde nasıl bir reaksiyon ile karşılaşacağını kestiremediğinden telaş ve gerilim üzere hisleri daima yaşamaya başlar.

Bu yüzden partnerlerin davranışlarındaki tutarlılık, ilgideki kişinin kendisini inançta hissedebilmesi için şayet olmazsa olmaz bir ön şart oluşturur.

Ani His Değişimleri:

Tüm ilgilerde olduğu üzere romantik ilgilerde de partnerlerin his durumlarında değişiklikler olabilir. Örneğin, gün içerisinde sakin ve esprili görünen bir partner, rastgele bir sebepten dolayı günün sonunda asabi yahut üzgün bir duygusal mod yaşayabilir. Bu duygusal durum değişimlerinde partnerlerin birbirlerine verdikleri yansılar yumuşak geçişler içeriyorsa karşı taraf da bu duygusal değişimleri anlayışla karşılayabilir ve kendi hisleri ile davranışlarını partnerine karşı daha uyumlu hâle getirebilir.

Ancak romantik ilgilerde bir partnerin epeyce ani ve sert formda değişim gösteren his durumları hissediliyor olabilir. pek süratli gerçekleşen bu değişim süreci sebebiyle öbür partner şaşkınlık, hayret ve şok hislerini yaşar. Bu yüzden toksik partneriyle duygusal uyumlanmayı sağlayamaz.

Diğer partner ise bu hislerini düzenleyemediği için toksik partnerine karşı anlayış gösterme, serinkanlı olma ya da sakin kalma üzere uygun yansıları geliştiremeyebilir. Bu durumda bağdaki kişi uzun vadede toksik partnerinin birdenbire gösterdiği sert çıkışlarından dolayı daima telaş içerisinde olabilir ve kendisini inançta hissedemeyerek her an tetikte olmak zorunda kaldığını düşünebilir.

Göklere Çıkarmak ve Yerin Tabanına Sokmak:

İlişki içerisinde olan şahısların birbirlerine karşı birtakım olumlu ya da olumsuz algısal yansıları olur. Lakin tüm bu olumlu ve olumsuz algılar bir ortaya gelerek oburu hakkında genel bir kanıya varılmasını sağlar. Örneğin münasebet yaşayan bir kişi, birçok vakit partnerinin saygılı davranışlar içerisinde olduğunu, lakin birtakım vakit içinderda makul niçinlere bağlı olarak saygısızlık yapabildiğini görse bile o kişi, partnerinin hâlâ saygılı biri olduğunu düşünür. Meydana gelen küçük yahut istisnai durumlar bu algıları bir anda değiştirmez.

Toksik ilgilerde ise bir partner, münasebette olduğu kişiyi bir anda göklere çıkarırken bir anda yerin tabanına sokabilir. Örneğin bir kişi, partnerine yemeği epey hoş yaptığını söyleyip, yemek konusundaki marifetleriyle onu övüp göklere çıkarabilir. Ama bir daha tıpkı kişi, partnerinin yemekten daha sonra çay suyunu ocağa koymayı unutmasını bir kusur olarak görüp “esasen her işi yarım yamalak yapıyorsun! Yaptığın çay da bulaşık suyuna benziyor…” üzere cümlelerle partnerini bir anda yerin tabanına sokabilir.

Sonuç olarak bahsedilen bu durumlar, bağlantıda tutarsızlıklar yaratır. Tutarsızlıklar ise dert ve gerilim üzere hislerin temelini oluşturarak ilgideki bozucu tesirlere yol açar.

İnsanlardan yahut Hobilerden Uzaklaşmak:

Toksik münasebet yaşayan kişi, çok ağır olumsuz hisler içerisinde hayatını deneyimlerken tüm gücünü, bu aksilikleri düşünmeye yahut çözümlemeye verebilir. Bu sebeple kişi, gücünü ve vaktinin birçoklarını toksik alakasına harcanmasından dolayı evvelce daha hayli görüştüğü bireylerden ve yapmaktan keyif aldığı hobilerden uzaklaşabilir.

Toksik İlgiler Düzelir mi?

Toksik bağlantılarda değişim isteği, partnerlerin yalnızca birinden geliyorsa toksik münasebetin sağlıklı duruma dönüştürülebilmesi mümkün değildir. Zira romantik bağlantılarda değişim için tek taraflı motivasyon, bağlantıyı daha yeterli seviyeye getirmek isteyen partner için ruhsal manada tüketici bir etken yaratır.

Bunun kararında ise ilgide değişim sağlamaya çalışan kişinin bağını sürdürmeye dair tüm motivasyonun tükenmesiyle öfke, çaresizlik ve keder üzere hislerin birikimi meydana gelir. bu biçimdece tek taraflı devam etmeye çalışan bu ilgi sağlıklı halde sürdürülemez bir hâle gelir.

Ancak toksik bağlantı yaşayan iki taraf da etkileşim biçiminden şad değilse işte bu biçimde bu durum, ilginin düzelmesi için bir umut ışığı olabilir. Bu karşılıklı memnuniyetsizlik her iki tarafın da şahsi sorumluluklarını üstüne alması formunda değişim gösterdiği taktirde toksik bağlantıdan sağlıklı bağa geçiş için adımlar atılabilir.

Atılan bu adımlar kararında ilgide inanç, tutarlılık ve anlayış üzere faktörler sağlanarak esaslı değişimler yaratılabilir. Yaratılan esaslı değişimler kararında ilgideki memnunluk, memnuniyet ve inanç üzere hisler ön plana çıkartılarak toksik bir alaka hem inançlı tıpkı vakitte sağlıklı bir bağlantı biçimine evrilebilir.

Toksik İlgiden Sağlıklı Bağlantıya Nasıl Geçilir?

Toksik bağlantı sorununu ve yarattığı olumsuz hisleri değiştirebilmenin yolu evvela bu sorunu ve sorunu yaratan hisleri kabul etmekten geçer. Sorunu görmek ve kabul etmek sorun tahlilinin öncelikli basamağıdır. Toksik bağdan sağlıklı bağlantıya geçiş yapabilmek için aşağıda yer verilen başlıkları alakanın içerisinde de uygulayabilmek fazlaca kıymetlidir.



  • Yargılamadan Anlamak:
İlişki kelam konusu olduğunda, doğal olarak karşılıklı kusurlar ve yanlışlar meydana gelebilir. Bağ içerisinde karşı tarafın yanılgı yahut yanlış yapmamaya odaklanması yerine kusur ve yanlışların ne sebeple meydana geldiğinin anlaşılmaya çalışılması daha kıymetlidir.

Yani hangi olumsuz davranışın partner tarafınca yapıldığı ve niye yapılmaması gerektiğinden çok “Ne oluyor da partner, bu bağ içerisinde ilgiyi olumsuz etkileyen davranış biçimini seçiyor?” sorusunun karşılıklarına odaklanmak alakayı toksik süreçlerden korur.

Bu sayede yanlışları daima lisana getirip sorun odaklı konuşmaktan çok karşılıklı bir anlayış sürecinin devreye girmesi beklenir. Anlayışın olduğu yerde değişime açıklık da gündeme gelir ve bundan daha sonra partnerler alakayı olumsuz etkileyen davranışları birbirlerinin yüzüne vurur üzere daima konuşmak yerine hangi sağlıklı davranışların ortaya koyulabileceği hakkında konuşarak ilgideki toksik durumları ortadan kaldırabilirler.



  • Öz Tenkit Yapmak:
Her alaka bir etkileşimdir. Etkileşim, tek taraflı olarak değil, karşılıklı olarak ortaya koyulan bir bağlantı örüntüsüdür. Bu sebeple ilgideki değişim için her iki tarafında kendi davranışları hakkında öz tenkit yapıyor olması gerekir. Bunun için her iki taraf da kendisine şu soruları sorabilir:


  • ‘’Bu bağlantıda ben ne yapıyorum da münasebetim istemediğim istikamette ilerliyor?’’
Bu soru yardımıyla kişi, ilgisindeki kendi olumsuz davranış kalıplarını ve partnerine yansıyan olumsuz tesirin gücünün farkına varabilir. İlgideki her iki taraf da kendilerine bu soruyu sorduklarında her iki partner de birbirlerini değiştirmeye değil de kendi olumsuz davranışlarını dönüştürmeye odaklanırlar.


  • ‘’Benim hangi davranışlarım partnerimin olumsuz davranışlarının ortaya çıkmasında ve bu davranışların sürdürülmesinde tesirli rol oynuyor?”
Partnerler bu soruyu kendilerine sorduklarında birbirlerini suçlama döngüsünden ve münasebette kimin haklı ya da kimin haksız olduğunu bulma savaşından çıkarak bu münasebette birbirleriyle bir etki-tepki süreci içerisinde olduklarını fark ederler.


  • “İlişkimi olumsuz etkileyen davranışlarımı nasıl değiştirebilirim?’’
Bu soru yardımıyla her iki taraf da değişimi evvel kendilerinde başlatmış olur. bu biçimdece her iki partner de evvel kendi olumsuz davranışlarının farkına varıp kendi davranışlarını değiştirdiklerinde birbirlerini olumsuz biçimde etkilemenin de önüne geçmiş olurlar.

Sonuç olarak bağ içerisinde var olduğu tespit edilen sorunların niçinlerini araştırmak ve anlamaya çalışmak epey değerlidir. Lakin bu araştırmanın sonunda varılan sonuçlar, karşımızdaki partneri yargılama eğiliminden ve tenkitten uzak olmalıdır. Alakayla ilgili fark edilen ve çıkarsanan bu sonuçlar, her iki partnerin de kendi davranışlarına dair bir öz tenkit biçiminde olmalıdır.



  • Değişim İçin Adım Atmak:
Öz tenkit ismine sorulan sorulara verilen cevaplar, aslında alakada bundan daha sonra yapılması gerekenlere dair bir yol haritası oluşturmaktadır. Bu yol haritası bağda tek taraflı olmaktan çok ortak bir anlayışla belirlenebilir. Değişime dair atılacak adımları ortak bir halde belirledikten daha sonra partnerler, bir evvel neyin ne kadar makûs olduğunu değil de bundan daha sonra neyin nasıl daha düzgün olacağına ve daha düzgün olması için bir arada neler yapabileceklerine odaklanmalıdırlar.


  • İlişkiyi Beslemek:
Bir alakayı kaliteli biçimde devam ettirebilmek için kimi vakit sadece hürmet, sevgi ve itimat üzere şartlar kâfi olmayabilir. Daha derin, uzun soluklu, romantik ve tutkulu alakalar için romantik alakaya duygusal yatırım yapmak yani alakayı beslemek gerekir.

İlişkiyi beslemek bir çiçeğin bakımına benzetilebilir. Örneğin bir çiçeğin yaşaması için gereken toprak, su ve güneş ışığı onun temel ihtiyaçlarıdır. Bu ihtiyaçlar karşılanamadığında çiçek bir süre daha sonra kuruyarak ölür. Lakin bir çiçeğin daha bakımlı, parlak olması ve daha uzun mühlet yaşayabilmesi için uygun mevsimlerde budanması, çeşitli vitaminlerin verilmesi ve yapraklarındaki tozların silinmesi üzere ihtiyaçlar devreye girer.

Bu ihtiyaçlar sistemli halde karşılandığında çiçek sadece büyümekle kalmaz daha kaliteli, sağlam ve sağlıklı bir yapıda gelişir. olağan olarak su, toprak ve güneş muhtaçlıkları karşılanan bir çiçek de yaşar, fakat vitamin verilen, budanan, toprağı havalandırılan ve yapraklarının bakımı yapılan bir çiçek, potansiyelinin en üst noktasına çıkar, bu biçimdece sağlıklı yaşar.

İlişkideki sevgi, hürmet ve inanç de romantik münasebetleri oluşturan temel yapı taşlarıdır. Bağlantıda sevgi, hürmet ve inanç yoksa bir süre daha sonra o bağ derin yaralar alarak biter. Bu niçinle sevgi, hürmet ve itimadın, ilgiyi doğuran ve devamlılığını sağlayan faktörler olduğu söylenebilir.

Ancak alakada partnerlerin birbirlerine hoş kelamlar söylemesi, birlikte farklı aktivitelerde bulunması, ikram vermesi ve sarılması üzere davranışlar alakanın kaliteli biçimde sürmesini sağlarken hem de ilginin ömrünü de uzatan etkenlerdendir. Sonuç olarak bağda yapılan tüm bu hareketler alakayı beslemek olarak isimlendirilebilir.

Düzelmeyen Toksik Bağlar Var Mıdır?

Toksik bağlarda iki taraf da değişime karşı açık olduğunda ve değişim için gereken sorumlulukları aldığında münasebette çoklukla olumlu istikamette değişimler meydana gelir. Lakin kimi vakit değişim isteği iki taraflı olsa da sorunları objektif biçimde tespit edebilmek kolay olmayabilir. Zira birtakım durumlarda çiftler, münasebetlerindeki sorunların tahlillerine dair atılacak adımları uygun halde planlayamayabilirler.

Ayrıca kimi toksik alakalarda değişimi isteyen ve kendini çıkmazda hisseden bir partner varken başka partner değişimden yahut sorunu çözmekten kaçınabilir. bu biçimdece öbür partner değişimi tek başına üstlenmekten yorulabilir ve bağdaki olumlu değişimleri nasıl gerçekleştireceğini bilemeyerek ilgiyi güzelleştirme cüretini kaybedebilir.

İşte bu ve bunun üzere bir fazlaca sebepten dolayı toksik ilgilerin mevcut imkânlarla iyileştirilememesi de karşımıza çoğunlukla gelen bir durumdur. bu biçimde durumlarda, düzelmeyen toksik ilgilerinin sağlıklı bir surece evrilebilmesi için alakayı üstüne alan her iki partnerle de ne yapılması gerektiği konusunda konuşmak daha yanlışsız bir adım olur.

Toksik Münasebetlerde niye Psikoterapi Dayanağı Gerekir?

Toksik bağ yaşayan çiftler, romantik ilgilerinde bilinçdışı olarak olumsuz his, fikir ve davranış örüntülerini ortaya koyabilmektedirler.

Bilinçdışı davranışlar, ekseriyetle çocukluk yaşantılarındaki mevcut şartlarında oluşan his, fikir ve davranışların kalıplaşmış biçimleridir. Bu his, fikir ve davranışlar çok derinden geldiğinden dolayı bireyler tarafınca objektif biçimde değerlendirilemezler. Bu durumda toksik alakayı ortaya çıkaran niyet ve davranış kalıpları daha epeyce otomatikleşerek çiftlerin değişime karşı dirençli bir yapı oluşturmalarına yol açar. Bu durumda çiftlerin çocukluk yaşantılarında oluşmuş ve hala sürdürülen his, fikir, davranış biçimlerinde yer alan, geçmişe yönelik izlerin takip edilmesi, daha sonrasında bu yaşantısal tecrübelerin uygun halde çözümlenmesi gerekir.

Bilinçdışı his, fikir ve davranışları gözlemleyecek, yanlışsız biçimde yorumlayacak, uygun vakit ve biçimde lisana getirerek sağlıklı tahlilleri ortaya koyabilecek kişi ise yalnızca bir ruh sıhhati uzmanı olmalıdır. Zira şahıslar kendi davranışlarını yahut bağlarını mevcut ağır hislerinden kaynaklı olarak gereğince objektif değerlendiremeyebilirler.

Psikoterapi hizmeti ise bireylere hem kendi iç dünyalarını tanımalarında birebir vakitte bağlarındaki rol süreçlerini ve partnerleriyle olan duygusal etkileşimlerini anlamalarında objektif bir kıymetlendirme sağlar.

Tüm bu durumlar göz önünde bulundurulduğunda her ne sebeple olursa olsun bağ içerisinde partnerler toksik bir bağlantıya sahip olduklarını düşünüyor ve bu alakayı istedikleri kaliteli ilgiye dönüştüremiyorlarsa kesinlikle bir psikoterapi dayanağı almaları gerekir.