amerikali
Üye
Bağlanma bebek ve birincil bakım veren içindeki duygusal bağa denir.Bebek doğar doğmaz bağlanmak için birini arar ve sıkı sıkıya ona bağlanmak ister. Bebekler bu bağlanma sürecinde birincil bakım veren ile özel bir bağ kurar (Sadock, Sadock and Ruiz, 2016). Bağlanma teorisini İngiliz psikanalist Bowlby’nin çalışmalarında uzunluk göstermeye başlamıştır. Bowlby’nin bağlanma teorisi, bebeklerin ve küçük çocukların temel bakım vericileriyle (genellikle anne) ilgilerinin gelecekteki yaşantılarında aktif rol oynadığını söz eder. Bebek ile bakım vere içindeki münasebet ilerleyen periyotlardaki gelişimi ve kişilik fonksiyonlarında rol oynar. Bireyin erken çocukluk periyodunda birincil bakım veren ile problemsiz bir biçimde bağ kurması bağlanmayı olumlu tarafta etkilemektedir. Bowlby (1973) bağlanma teorisinde üç önermeden bahseder. Bunlardan birinci önerme bir birey ihtiyaç duyduğunda bağlanma figürünü bulabileceğinden emin olduğunda, rastgele bir sebepten ötürü bu biçimde bir inanca sahip olmayan birinden daha az tasaya eğilimli olacağıdır. İkinci önerme ise bu itimadın geliştiği hassas devir ortasında bağlanma figürlerinin mevcudiyetine olan itimadı ya da yokluğu tabir eder. Bu bebeklik, çocukluk, ergenlik devirlerinde yavaş yavaş inşa edilir ve bu beklentiler ne olursa olsun, ömrün geri kalanında nispeten değişmeden kalmaya eğilimlidir. Üçüncü önerme gerçek hayat tecrübeleri ile ilgilidir. Bireylerin toyluk senelerında gelişen bağlanma figürlerine erişebilirlik ve yanıtlanabilirliğinin çeşitli beklentilerine, bireylerin hakikaten sahip oldukları var iseyımıdır (Bowlby, 1973). Ainsworth ve öbürleri, annenin bebeğin ömrünün birinci yılındaki sinyallerine ve gereksinimlerine duyduğu hassaslığın bağlanma ismine kıymetli önkoşul olduğunu öne sürmektedir. Bebeklerinin ağlamasına karşılık vermede yavaş yahut tutarsız olan anneler ya da daima olarak bebeğe zorla müdahale eden anneler daha fazla ağlayan kaygılı/kararsız çocuklara yol açarlar. Anne daima olarak bebeğin fizikî temas kurma teşebbüslerini reddederse bebek ondan kaçınmayı öğrenebilir (Hazan ve Shaver, 1987). Yapılan bir araştırmada bebeklerin, anneleri tarafınca yalnız bırakılma gerilimiyle başa çıkma biçiminde farklılıklar olduğu gözlenmiştir. İnançlı bir biçimde bağlanmış olan bebeklerin çoğunluğunun, annelerinin yokluğunu fark edip büyük reaksiyonlar vermedikleri anneleri döndüğünde sıcak, rahatlamış bir biçimde anneyi acilen kabul ettikleri gözlenmiştir. Kaygılı-kararsız bebeklerin annelerinin gidişini proteste edip ağladıkları, anneleri döndüğünde güç sakinleştikleri ve öfkeli oldukları gözlenmiştir. Utangaç olarak isimlendirilen üçüncü kümenin annelerinin ayrılmasından rahatsız olmadığı, fizikî sarılma ya da rahatlama arayışında olmadıkları gözlenmiştir (Cooper, Shaver and Collins, 1998). Hazan ve Shaver (1987)’de yetişkin bağlanmasını iki boyutlu bir ölçek ile ele almıştır. Araştırmalarının en önemli konusu bebek bağlanma tarzlarındaki muhtemel farklılıkların yetişkinlerin bağlanma tarzlarının belirleyicilerinden olduğudur. Hazan ve Shaver (1987) yetişkin bağlanmasını evvelki senelerda yapılan çalışmalardan yararlanarak üç kategoride ele almıştır; inançlı, kaygılı/kararsız ve utangaç. Bağlanma teorisi, bebeklik ve çocukluk devrinde, takviye ve inanç duygusu uyandırıcı, çocuğun isteklerine karşılık vermede tutarsızlık taşıması, kaygı, uyanıklık ve öfke uyandırması yahut çocuğa karşı soğukluk, reddetme üzere temel bağlanma figürleri ile yapılan etkileşimlerin altını çizmektedir (Cooper, Shaver and Collins, 1998). Bunlardan hareketle inançlı bağlanan yetişkinlerin, kendilerine güvenen, toplumsal olarak yetenekli, romantik ortaklarla yakın ilgilere açık, ilgilenen, nispeten istikrarlı ve tatmin edici uzun vadeli bağlantılar kurması olasıdır. Kaygılı-kararsız yetişkinlerin ise kendine güvenmekten mahrumdurlar; reddedilme ve terk etme konusunda telaşlı; güvenilmez olarak algılanan bağlantı iştiraklerinde kıskançlık ve öfke nöbetlerine eğilimlidir; tehlikelerine karşın romantik bağlantılara girmeye heveslidirler ve bu bireylerin uygun olmayan samimi sert açıklamalara katılma, süratli ve tahminen de rastgele aşka düşme sık sık ayrılma bir daha birleşme yaşama mümkünlüğü yüksektir. Utangaç yetişkinler ise yakın bağlarla ilgili olabilirler ya da olmayabilirler, lakin bir daha de yakınlıktan rahatsızlık duyarlar, uzun müddetli romantik alakalara dahil olmaktan çekinirler, kendini açıklamaktan rahatsız olurlar ve nispeten engellenmiş hissederek toplumsal olarak vasıfsızlardır (Cooper, Shaver and Collins, 1998).Kaygılı/ kararsız bir bireyle ilgi kurmaya çalışan inançlı birey kendini zorlanmış hissedebilir ya da utangaç bir kişi inançlı partnerinin telaşlı davranmasına niye olabilir. Bağlantıların sadece kişilik değişkenlerinde iddia edilebilmesinin ötesinde niçinsel tesirleri olan karmaşık ve kuvvetli olgular olduğu göz arkası edilemez (Hazan ve Shaver, 1987). daha sonraki senelerda Bartholomew ve arkadașları (1991) yetişkin bağlanmasına yönelik Bowlby’nin teorisi üzerinden yola çıkarak iki tip içsel çalışma modeli öne sürdü. Bireyin kendi içsel benlik modeli ve diğerlerinin içsel modeli üzerine araştırma yapan bu teoride her bir içsel model müspet yahut negatif olarak ikiye bölünerek dörtlü bağlanma modeli oluşturulmuştur. Dörtlü bağlanma modeli bireylerin bağlanma biçimlerini inançlı, saplantılı, kayıtsız ve endişeli bağlanma başlıklı dört örüntü biçiminde ele almıştır. İnançlı bağlana bireyler bir bedellilik (sevilebilirlik) duygusu taşıyarak karşısındaki insanlara karşı çoklukla hassas ve kabul edicidirler (Bartholomew ve Horowitz,1991). Bu bireylerin benlik hürmetleri yüksektir ve karşılarındaki şahıslarla paylaşımda bulunmaktan rahatsız olmazlar (Çalışır, 2009). Saplantılı bağlanmada birey kendini kıymetsiz ve sevilmez görürken karşısındaki bireylere yönelik olumlu değerlendirmelere sahiptir (Bartholomew ve Horowitz, 1991). Bu bireyler karşısındakinden onay beklemektedirler. Kaygılı bağlanan kişi diğerleri ile yakın bağlantı kurmaktan kaçınır. Hem kendini birebir vakitte karşısındaki bireyi olumsuz kıymetlendirir. Diğerleri tarafınca reddedileceği hissini taşır. İnanç duygusu taşımaz (Bartholomew ve Horowitz, 1991). Kayıtsız bağlanan yetişkinler kendini bedelli ve sevilebilir görürken karşısındaki bireye karşı olumsuz değerlendirmeye sahiptirler. Bu beşerler yakın bağlantılardan kaçınarak hayal kırıklıklarına karşı bağımsızlıklarını ve kendilerini korurlar (Bartholomew ve Horowitz, 1991).